پخش زنده
امروز: -
برنامه‌های دولت برای محرومیت زدایی به ویژه برای جامعه روستایی و عشایری
معاون برنامه ریزی اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی:حمایت و راه اندازی گسترده باشگاه کشاورزان جوان در دستور کار است و کشاورزان جوان در اولویت تسهیلات ارزان قیمت قرار خواهند گرفت.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما :آقای سید وحید سعادت معاون سرمایه گذاری معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور و آقای قربانی معاون برنامه ریزی و اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی با رادیو اقتصاد در برنامه کالبد اقتصاد در خصوص موضوع محرومیت زدایی و برنامه‌های دولت برای محرومیت زدایی به ویژه برای جامعه روستایی و عشایری گفتگو کرده اند.
مجری: سال ۱۲۵۲ که ۱۳ درصد جمعیت شهری داشتیم ۸۷ درصد روستایی که البته طبیعی است به خاطر کم بودن جوامع شهری مان این عدد در سال ۶۵ آن نقطه‌ای که تلاقی پیدا می‌کند تقریبا سال ۵۵ تا ۶۵ است که جمعیت روستایی ما ۴۵ درصد و جمعیت شهری ۵۴ درصد و همین طور جمعیت روستایی ما کاهش پیدا می‌کند که می‌رسد به سال ۹۵ آخرین آمار‌ها نشان می‌دهد که جمعیت روستایی ما به ۲۶ درصد رسیده و همچنین نرخ رشد در روستا‌ها منفی شده است این نقشه توسعه یافتگی شهر‌های کشور است.وضعیت اقتصادی چطور است؟
آقای سعادت: عمده اقتصاد روستا کشاورزی است ۵۴ درصدش است و اشتغال زایی ۴۸ درصد اشتغال زایی در روستا است طبیعتا برای بخش کشاورزی. یک بخشی هم بعد از آن برای صنعت و معدن است که به همان ترتیب سهم اشتغال را هم همان تشکیل می‌دهد به طور کلی سهم مناطق روستایی و شهری از تولید ناخالص داخلی کشورمان ۷۳ به ۲۶ است یعنی ۶/۷۳ به ۴/۲۶ رسیده است. این نسبت تولید ناخالص داخلی بین روستا و عشایر است
درآمد روستا‌ها و مناطق شهری چقدر تغییر کرده است از سال ۸۴ تا ۹۹؟
آقای سعادت: زیر ۲۰ میلیون تومان سال ۸۴ تقریبا از سال ۹۱ با یک درصد شکاف ۴۰ درصدی درآمد شهری‌ها بیشتر از روستایی‌ها رشد داشته که در سال برای شهرنشین‌ها رسیده به ۷۴ میلیون تومان و برای روستان نشینان تقریبا ۴۲ میلیون تومان است یک فاصله ۴۴ درصدی تقریبا دارد این درصد قبلا کمتر بوده مثلا سال ۸۴، ۳۶ بوده و همین طور رفته تا الان رسیده به ۴۴ و نشان می‌دهد شکاف درآمدی بین شهر و روستا.وقتی از توسعه یافتگی صحبت می‌کنیم باید راجع به مولفه هایش هم صحبت کنیم مهم‌ترین مولفه‌هایی که در یک روستا و یک شهر در خصوص توسعه یافتن یا نیافتنش صحبت می‌کنیم با موضوع محرومیت زدایی از جامعه روستایی و عشایری صحبت می‌کنیم.
مجری: آقای سعادت این مصوبه ۲۴ بندی دقیقا چه می‌گوید و قر ار است با ابلاغ این مصوبه چه اتفاقی بیفتد؟
سعادت: این ۲۴ بندی که در اولین جلسه شورای عالی جهاد سازندگی مصوب شده است آمار‌ها ذکر شد ابتدای برنامه، وضعیت روستا‌ها مشخص است من حتی اگر اضافه کنم به این آمار‌ها، وضعیت تورم روستا‌ها است. یعنی یکی از مزیت‌هایی که قبلا در روستا‌ها وجود داشت کم بودن هزینه‌های زندگی در روستا‌ها بود.
متاسفانه در دوره‌های اخیر برخی به دلیل سبک زندگی است و برخی بخاطر زنجیره تامین نامناسب است. هزینه‌های زندگی یک روستایی هم افزایش پیدا کرده است تورم روستایی به نسبت تورم شهری در سال‌های اخیر ۳ تا ۵ درصد افزایش داشته است یعنی هر درصدی تورم شهری داشتیم در آن سال ما سه چهار درصد تورم روستایی مان هم بیشتر بود.
مجری: ما در آمار‌ها دیدیم که درآمد روستایی‌ها کمتر از شهری‌ها افزایش پیدا می‌کند، اما به تناسب هزینه هایشان بیشتر افزایش پیدا می‌کند.
سعادت: برخی از زیرساخت‌ها در گام اول جهاد سازندگی به خوبی فراهم شده است برخی از این کاهش روستانشینی بخاطر این تبدیل شدن خیلی از روستا‌ها به شهر است. برخی از این تغییر المان‌ها و قوانین و مقررات که از بالای ده هزار نفر که شهر تلقی می‌شد به بالای هزار نفر رسید در دوره‌هایی و نحوه تقسیمات کشوری که مرکز هر شهرستان باید شهر باشد و در آن منطقه اگر روستای پرجمعیتی هم وجود داشت و از برخورداری هم فراهم بوده است تبدیل به شهر شد.اما مهاجرت هم داشتیم یعنی ما اگر به آمار‌ها مراجعه کنیم به طور دقیق‌تر.
مجری: مهاجرت معکوس منظورتان است؟
سعادت: بله، جمعیت روستا‌ها کاهش پیدا کرده است یعنی عملا از ۲۵ درصد شهرنشینی صد سال پیش ما الان رسیدیم به ۲۵ دردص روستانشینی.
مجری: کاملا برعکس
سعادت: علیرغم این که وقتی به آمار‌ها مراجعه می‌کنیم ما میزان ب رخورداری از مراکز سلامت به ۹۱ درصد رسیده است حتی برخی آمار‌ها بالاتر از این هم می‌گوید در روستا‌ها.
خانه‌های بهداشت ۹۷ درصد ساخته شده است، الان حدود ۹۴ درصد روستا‌ها دهیاری دارند، چون بخشی از این ایجاد امکانات از طریق دهیاری‌ها و پیگیری کننده اش و آن ساختار اداری که باید ایجاد شود ما الان نزدیک ۹۵ درصد دهیاری داریم از روستا‌ها و خیلی از این آبادی‌هایی که بالای ۲۰ خانوار بودند الان دیگر دارای دهیاری هستند.
از بحث طرح هادی و ساخت مسکن محرومین، تا نزدیک ۵۵ درصد حالا برخی طرح‌ها مطالعاتی است و برخی اجرا شده است، که مثلا نزدیک ۱۵ درصد اجرای کامل داریم و نزدیک ۴۰ درصد مطالعه اش انجام شده است و همین طور پوشش اینترنت و این‌ها.
اما ما بحث حتی بیمه اجتماعی روستاییان الان اگر از جمعیت ۲۰ میلیونی روستایی‌ها برابر آماری که هست ده میلیونش بیمه‌های متفرقه دارند بیمه تامین اجتماعی دارند بحث کاری که انجام می‌دهند نزدیک ۱۰ میلیونش بیمه تامین اجتماعی نیستند از این ۵۰ درصدشان حدود ۵/۴ تا ۵ میلیون بسته به آن ۵/۱ میلیون نفر سرپرست خانوار بیمه اجتماعی روستایی شدند؛ که اگر با افراد تحت تکفلش محاسبه کنیم نزدیک ۵ میلیون می‌رسد. نزدیک ۲۵ درصد روستایی‌ها هیچ بیمه‌ای ندارند و این باید کامل شود.
بیمه سلامت تا حدودی صد درصدی شده است. ولی بیمه از کارافتادگی و بازنشستگی ما یک چهارم روستاییانمان هیچگونه بیمه‌ای ندارند.
مجری: زیرساخت‌ها تا حد زیادی آ» اده است و بهرحال به لحاظ اقلیمی بعضی استانها مشکل دارند مثلا مشکل آب خیلی از روستا‌ها دارند چرا ما الان هنوز به لحاظ اقتصادی هنوز دارد مهاجرت صورت می‌گیرد چرا آمایش سرزمین به نظر می‌رسد جدی گرفته نمی‌شود در سیاست‌های اقتصادی در روستا‌ها چه اتفاقی قرار است بیفتد؟
سعادت: در بحث‌های مطالعاتی هم که در بحث مهاجرت صورت گرفته بود درصد بالایی دلیل مهاجرت روستاییان اقتصادی بود. این زیرساخت‌ها اکثرا معطوف به زیرساخت‌های معیشتی بوده و خدمت رسانی به روستا‌ها. این که زیرساخت‌ها معطوف باشد به توسعه اقتصادی یک منطقه و زیرساخت‌های اقتصادی آنجا را فراهم کند و یک زنجیره‌ای از ظرفیت‌های مناسبی که قابل فعال سازی است فراهم شود که بتوانند روستایی‌ها از درآمد پایدار برخوردار باشند و بتوانند زندگی خوبی را ایجاد کنند و دچار فقر نشوند این موضوعی است که رویکرد جدیدی است که از پرداختن به اقتصاد روستاست یعنی علت این که ما می‌بینیم علیرغم این که برخورداری‌های خوبی مثلا ما اگر ما بحث برق رسانی را بگویم بالای ۹۸ د رصد است یعنی نقاطی که برق رسانی صورت نگرفته نقاطی است که از عشایری دارند تبدیل می‌شوند به روستا...
اما در واقع این بحث اقتصادش که تغییر اقتصاد است یعنی دامداری به کشاورزی و پایین رفتن سفره‌های آب زیرزمینی و این که باید پرداخته شود به آبخیزداری مناسب و کشاورزی آنجا پایدار باشد زنجیره مناسبی از محصولات روستایی به شهر و فروششان این‌ها ...
مجری: قرار است چه اتفاقی بیفتد این ۲۴ مصوبه‌ای که رئیس جمهور ابلاغ کردند چقدر کمک می‌کند که این اتفاق خوب بیفتد؟
سعادت: خود این مصوبه از اتفاق مناسب و خوب و قبلی مصوبه شورای عالی اداری ناشی می‌شود. من یک بازگشتی می‌دهم تشکیل شورای عالی جهاد سازندگی و علت آن را. خیلی از این اتفاقات و اشتغال زایی توسط جریان‌های مختلف مردمی چه داوطلب و چه جهادی و چه در نهاد‌ها دارد صورت می‌گیرد.برای این ابتدای دولت بررسی شد که یک هم افزایی صورت بگیرد که اتفاق خوبی است که اگر قرار است این فعال سازی ظرفیت‌ها صورت بگیرد اگر قرار است تسهیلاتی داده شود اگر قرار است زنجیره‌ای که ارزش اقتصادی یک منطقه را بالا ببرد صورت بگیرد این هم افزایی دستگاهی انجام شود.
معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور که در ریاست جمهوری مستقر است دبیرخانه این شورای عالی که از نهاد‌های انقلابی، نهاد‌های نظامی که در بحث محرومیت زدایی فعال هستند دستگاه‌های اجرایی و حتی ۷ عضوی که صاحبنظر هستند در زمینه فعالیت‌های داوطلبانه و جهادی مردم نهاد عضو هستند عضو اصلی این شورای عالی هستند خود این تشکیل شورا شروع این مصوبات است.
بر اساس تشکیل این شورا و مطالعاتی که صورت گرفته بود و این که این هم افزایی یک هم افزایی واقعی باشد نقش‌ها و جایگاه‌ها به درستی تعریف شود و یک زیست بوم مناسبی برای کنشگر‌های مختلف عرصه روستا و محرومیت زدایی شکل بگیرد ۴ نظام اصلی مورد بررسی دقیق قرار گرفت. نظام حکمرانی آسیب شناسی شد چالش‌هایی که ناشی از نظام ناکارآمد حکمرانی در عرصه روستا هستند و مسائلی که از این ناشی می‌شوند احصا شد.
ظرفیت‌هایی که به صورت دانش بنیان در کشور در دوره‌های اخیر با توجه به پیشرفت‌های علمی که در کشور بوجود آمده و این اتصالی که برقرار نیست در دستگاه‌ها.
در شهر فرقی نمی‌کند، ولی مخاطبشان روستایی می‌تواند باشند ماظرفیتی که در کشور داریم، اما این‌ها را به شکل سفارشی در روستا استفاده نمی‌کنیم. پایان نامه‌ها، اساتید، مطالعات، پژوهش‌ها، طرح‌های ابتکاری، این‌ها هم احصا شد و چالش‌هایی که به نظر می‌آید ما باید یک جهش علمی برای رفع آن داشته باشیم هم در واقع مشخص شد و اقدامات متناظرش تعریف شد در نظام نوآفرین.
نظام دیگری که به نظر می‌آید وجهه و جایگاه روستانشینی و زیست روستا مورد آسیب قرار گرفته است عدم پرداختن به آن ظرفیت‌های فرهنگی و اجتماعی روستا است و هویت‌ها و خود مردم و توانمند شدنشان و نقش آفرینی شان در صحنه محرومیت زدایی برای منطقه خودشان.
این هم در واقع مسائلی که به نظر می‌آید با حضور خودشان قابل حل است و نبودشان ایجاد مسئله و چالش کرده است احصا شد؛ و آن اصل مطلب که باعث این مهاجرت هاست نظام اقتصادی که همه این‌ها باید اتفاق خوبی را صورت بدهد و یک نظام اقتصادی خوبی را ما در روستا داشته باشیم که اقتصاد مقاومتی و دورن زا باشد.
مجری: بیشتر بند‌های آن ۲۴ بند هم اقتصادی بود
سعادت: یعنی در واقع باید بخشی اش بودجه‌ها، شما دیدید ۲۶ درصد تولید ناخالص داخلی کشور برای روستاست به اندازه جمعیتشان تولید ناخالص داخلی می‌کنند آیا به همین اندازه هم بودجه می‌گیرند؟ نه. یعنی سهمشان در اقتصاد کشور به اندازه جمعیت خودشان هست، ولی سهمشان از بودجه عمومی کشور این قدر نیست؛ و این نیاز دارد برخی تغییرات را ما در نظام بودجه ریزی مان داشته باشیم که ظرفیت‌های لازم را برای اقتصاد روستا فراهم کند. پروژه‌هایی را باید تعریف می‌کردیم که این‌ها در چند عرصه تعریف شده. الان ما دو بحث را مواجهیم یک بحث فقر است و یک بحث محرومیت.فقر رفع نشدن نیاز‌های اولیه یا در سطوح مختلف است که تعریف فقر را از مطلق تا نسبی اش متفاوت می‌کند. یعنی ما می‌توانیم در یک منطقه‌ای که فقیر داشته باشیم، اما محرومیت نداشته باشیم. محرومیت نبودن امکانات برای رفع نیازهاست. یعنی ما در تهران ممکن است محرومیت نداشته باشیم، اما فقیر داشته باشیم یعنی این امکانات فراهم است و ... این را عرض خواهم کرد.
مجری: با توجه به این که اشاره کردید به تولید ناخالص داخلی که ۲۶ درصد تقریبا در روستا در اول صحبت‌های من هم بود که تقریبا نزدیک ۵۰ درصد این تولیدات در حوزه کشاورزی است همکاران من در تحریریه روستا گزارشی تهیه کردند.
بر می‌گردیم با آقای قربانی -- معاون برنامه ریزی اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی خواهیم بود. آقای قربانی الان وزارت جهاد کشاورزی با همکاری معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور برای جوانسازی جمعیت کشاورزان، بهادادن به جمعیت کشاورزی و به طور کلی مولد سازی جمعیت روستایی و عشایر کشور چه برنامه‌ای را در دستور کار قرارداده است و آیا تا الان اقدامی صورت گرفته است؟
قربانی: بحث حمایت و راه اندازی گسترده توسعه باشگاه کشاورزان جوان را دردستور کار دارد، چون اعتقاد وزارت جهاد کشاورزی این است که در خصوصا ۱۵-۱۶ سال گذشته حدود ده درصد از کشاورزان ما بخش جوان کشاورز ما که زیر ۳۵ سال می‌شود کاهش پیدا کرده است و این یک زنگ خطر است برای آینده کشاورزی ما در جهت محرومیت زدایی و افزایش درآ» د و کاهش فقر در مناطق روستایی ما به نظرمان می‌رسد که این اقدامی که بتواند خیلی کمک کند به پویایی بخش روستایی و بخش کشاورزی از این جهت که ما اعتقاد داریم باشگاه کشاورزان جوان می‌تواند هم آموزش‌های پایه‌ای را داشته باشد و هم آموزش‌های مهارتی را داشته باشد.
مجری: فقط در حوزه آموزش قرار است کمک کنید؟
قربانی: نه، هم آموزش‌های پایه‌ای هم آموزش‌های مهارتی را داشته باشد علاوه بر آن وزارت جهاد کشاورزی قرار است در قالب آن تفاهم نامه کشاورزان جوان را در اولویت تسهیلات ارزان قیمت قرار بدهد و سرمایه گذاری جدی دولت را در حوزه کشاورزی به ویژه در طیف جوانان داشته باشد و امیدواریم که من بعد این تفاهم نامه‌ای که امضا می‌شود اکثر سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی سمت و سو داده شود به کشاورزان جوان که یک انگیزه ایجاد شود برای بخش کشاورزی و اجاره دادن زمین‌های کشاورزی که ما در اختیار وزارت جهاد کشاورزی هم داریم جزو اولویت‌های ماست.
مجری: مشخصا در آن حوزه تسهیلات ارزان قیمت که نام بردید قرار است چه اتفاقی بیفتد چه میزان تسهیلات با چه رویکرد و هدفی به چه جامعه هدفی پرداخت خواهد شد؟
قربانی: ما تسهیلات ارزان قیمت را هم برای سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و هم اجاره زمین و هم پروژه‌های یکه کشاورزان جوان وارد فعالیت کشاورزی خواهند شد خواهیم داشت در حوزه مکانیزاسیون حمایت خواهیم داشت و اکثر زیربخش‌های بخش کشاورزی ...
مجری: منابعش چقدر است؟
قربانی: ما امسال حدود ۱/۲۴ درصد که داریم تلاش می‌کنیم به ۳۱ درصد برسانیم از بند الف تبصره ۱۸ در اختیار وزارت جهاد کشاورزی خواهد بود.
مجری: کل منابع تسهیلاتی که قر ار است اختصاص بدهید طی این تفاهمات چقدر است؟
قربانی: با توجه به میزان استقبالی که جوانان از این طرح و این تفاهم نامه و عضویت در باشگاه کشاورزان جوان خواهد داشت طراحی خواهد شد در قالب دستورالعملی که بعدا ابلاغ خواهیم کرد در قالب این تفاهم نامه محوری که خواهیم داشت.
مجری: برآوردتان برای چه تعداد از کشاورزان جوان است؟
قربانی: این‌ها الان در ۳۱ استان اعلام کردند فکر می‌کنم حدود ۵ هزار نفر در فاز اول اعلام کردند که کشاورزان جوان را وارد عرصه تولید خواهند کرد که عمدتا هم تحصیلکردگان کشاورزی خواهند بود.
نظر شما