شیوههای تنظیم خبر را بشناسید
اگر شما هم از علاقمندان به خبر نویسی هستید، در این بخش با شیوههای تنظیم خبر آشنا شوید.
به گزارش سرویس وبگردی سازمان صدا وسیما، پس از اینکه یک خبر از مرحله تولید گذر کرد وقت آن است توسط افراد ذی صلاح که اصولا دبیر و سردبیر خبر هستند بررسی شود. حال در این گزارش سعی شده است مطالب را براساس موضوع تفکیک کرده و روشهای تنظیم خبر شرح داده شود.
تنظیم خبر براساس موضوع
- سخنرانیهای افراد با شهرت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی یک منبع خبری مهم برای رسانهها محسوب میشود، سخنرانیها هم حاوی نکات و دیدگاههای فرد سخنران میباشد و هم میتواند منبع خبرهای تازه برای جامعه بشمارآید. برای تنظیم خبر از یک سخنرانی باید ابتدا کل مطلب مورد مطالعه خبرنگار قرارگرفته و سپس براساس ارزشهای خبری و منطبق با خبرنویسی به شیوه هرم وارونه تنظیم گردد، برای تنظیم سخنرانیهای طولانی به طور معمول باید نکات کم اهمیتتر حذف شده، برخی از قسمتهای مهم به صورت نقل قول مستقیم و بخشی نیز با استفاده از نقل قولهای غیرمستقیم تنظیم شود، چنانچه در یک متن سخنرانی مطلب تازهای اعلام شود. آن مطلب تازه برای قرارگرفتن در لید دارای اولویت است.
بیشتر بخوانید:
شیوه صحیح نوشتن اعداد در خبر
- خبرهای حوادث: در یک دیدگاه کلی خوانندگان اخبار حوادث، به دنبال کسب هیجان، کاستن دلهرهها و اضطراب میباشند، خوانندگان صفحه حوادث، اخبار را بیشتر با شیوه داستانهای کوتاه دنبال میکنند، این قبیل اخبار باید اطلاع رسان، آموزش دهنده و مشاوره دهنده باشند، همچنین در اخبار تکمیلی صفحه حوادث استفاده از نظرات کارشناسی، کاربرد بسیاری دارد. مطالب این صفحه با شیوه تاریخی همراه با لید تنظیم میشود که خوانندگان گذرا مطالب مورد نظر خود را از لید بدست آورده و خوانندگان دائمی جزئیات را در متن بدست خواهندآورد. از جمله مطالبی که در صفحات حوادث منتشر میشود اخبار مربوط به دادگاهها و محاکم قضایی است که به صورت گفت و شنود میان قاضی و متهمان و با درنظرگرفتن زمان وقوع تنظیم و منتشر میشود.
- خبرهای ورزشی: تنظیم کنندگان اخبار ورزشی باید آگاهی و شناخت کاملی نسبت به ورزشی که آن را گزارش میدهند، داشته باشند تا خوانندگان که خارج از صحنه آن رویداد ورزشی قراردارند با خواندن، حضور در آن مکان را احساس نمایند، بنابراین پرداختن به حواشی و نکات ریز در این زمینه ضروری است، سبک تنظیم اخبار ورزشی به صورت هرم وارونه میباشد و چنانچه هدف تهیه کننده مطلب بیان سیر تحول یا رخدادهای یک ورزش باشد که در آن صورت سبک تاریخی همراه با لید توجیه میشود.
- خبرهای فرهنگی و هنری: در تنظیم این خبرها واژهها نقش اصلی را ایفا مینمایند، سبک تنظیم هرم وارونه بود که با بکارگیری عبارتها و واژههای زیبا خبر از حالت خشکی خارج شده و ظرافتهای یک خبر هنری، شگفتی و تازگی یک خبر علمی در آن گنجانده میشود.
- اخبار بزرگداشت: در تنظیم مطلب باید تمامی نکات و زوایای فرد مورد نظر اعم از زندگینامه، دیدگاهها، خدمات ارزنده و نکاتی از این دست مورد توجه قرارگیرد. پرداختن به نکات حاشیهای در این خبر نیز دارای اهمیت میباشد و شیوه تنظیم آن نیز سبک هرم وارونه میباشد.
- تنظیم خبرهای سیاسی و اقتصادی: متداولترین و رایجترین اخباری که در مطبوعات منتشر میشود، اخباری با این موضوعات میباشد که به طور عمومی با سبک هرم وارونه بوده، ملاحظات امنیتی و مصالح عمومی جامعه در آن مدنظر قرار میگیرد، میزان رسمیت در خبرهای سیاسی و اقتصادی بالابوده، همچنین منابع این قبیل از خبرها در ایران عمدتاً دستگاهها و سازمانهای دولتی میباشند.
- تنظیم اخبار مربوط به قوانین و مقررات: از نکات قابل توجه در تنظیم این مطالب برگرداندن متون حقوقی و اصطلاحات تخصصی به زبانی است که برای مخاطبان قابل درک و فهم باشد، این اخبار نیز به شیوه هرم وارونه منظور میشود. برگرداندن به زبان ساده در این بخش با این توجیه انجام میشود که دانستن نکات حقوقی، حق تمامی شهروندان میباشد و رسانهها باید با ساده کردن این متون، دست یابی به اطلاعات را تسهیل نمایند.
- خبرهای الکترونیک: به بخشی از اخبار اطلاق میشود که در رادیو، تلویزیون و اینترنت کاربرد دارد. ساختار واژگان، عناوین، تعداد کلمات و نقل قولهای آن با اخبار مطبوعات دارای تفاوتهایی میباشند، برای تنظیم این دست از اخبار قواعد کلی وجود دارد که عبارتند از:
- ۱. ضرورت کوتاه بودن به دلیل وقت اندک و گران بودن رسانه آن.
- ۲. استفاده از زبانی که به زبان محاوره نزدیکتر است و امکان عدم رعایت برخی از قواعد دستور زبان از جمله قرارگرفتن فعل، فاعل و مفعول در بخشهایی از جمله که جایگاه اصلی آن نیست.
خبرنویسی برای رادیو
مکان و زمان رویداد در اخباری که برای رادیو تنظیم میشود، دارای اهمیت خاصی میباشد و شنوندگان باید به سرعت در جریان این دو عنصر قرارگیرند، شروع تنظیم اخبار رادیویی به سبک هرم وارونه میباشد، اما ضرورت ندارد تا پایان متن خبر این قاعده رعایت شود. استفاده از کلماتی که زمان را در خبر به جزئیات مشخص میکند مهم بوده، بنابراین توصیه میشود کلماتی مانند: دیشب، دیروز که زمان خبر را در گذشته نشان میدهد، استفاده نشود.
اعداد باید در حداقل ممکن به صورت گردشده در خبر رادیویی استفاده شود و چنانچه قابلیت تبدیل به حروف را داشته باشد، از این دست قابلیت استفاده شود، عناوین بر نامها در خبرهای رادیویی مقدم هستند.
عناوین طولانی باید شکسته شده تا فرصت درک به شنونده داده شود، از اعلائم اختصاری مگر در مواقعی که بسیار شناخته شده باشند، نباید استفاده شود. تصویرسازی نیز از نکاتی است که در تنظیم اخبار رادیویی باید به آن توجه شود.
خبر تلویزیونی
طول زمانی که برای یک خبر تلویزیونی در نظرگرفته میشود، بین ۳۰ تا ۹۰ ثانیه میباشد، بنابراین در طول این زمان کوتاه باید با شفافترین جملات نزدیک به محاوره مطلب به اطلاع بینندگان رسانده شود، استفاده از صدای منبع خبر در خبرهای تلویزیونی دارای اهمیت بوده، همچنین خبری که برای تلویزیون تنظیم میشود، خبری است که تصویر را کامل میکند. خبر با جمله آغاز شده با صدا و تصویر ادامه مییابد، از جمله نکات قوی در اخبار تلویزیونی آن است که رویدادها به صورت زنده و هم زمان به اطلاع بینندگان رسانده میشود. بنابراین مستندبودن آن به صحت و پذیرش کمک قابل توجهی مینماید. گزارش از این اخبار نیازمند داشتن مهارتهای حرفهای بالا میباشد. واژهها در خبرهای تلویزیونی باید ساده انتخاب شده و سمت آن به سوی تشریح وقایع و رخدادها باشد.
خبرنویسی برای اینترنت
پاراگرافهای اخبار اینترنتی باید کوتاه تنظیم شود، فاصله بین سطوح از جمله نکاتی است که در این قبیل اخبار برای درک بیشتر مخاطبان باید مورد توجه قرارگیرد. بیش از ۷ موضوع نباید در پاراگرافها گنجانده شود، استفاده از جملههای منفی و سؤالی طول زمانی را که درک مخاطب نیازدارد، افزایش داده بنابراین از بکارگیری آن خودداری شود. دقت در نگارش این اخبار دارای اهمیت زیادی میباشد، چون گستردگی انتشار اخبار اشتباه در آن بیش از سایر رسانهها میباشد