سامانه ستکاوا و توزیع هوشمند اقلام اساسی کالاهای کشاورزی

 به گزارش خبرگزاری صدا وسیما کمال ربانی زاده رییس قرارگاه رصد خانه کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی در برنامه بازارگاه رادیو اقتصاد درباره سامانه ستکاوا توضیح داد.
مجری: در مورد سامانه ستکاوا با هم صحبت کنیم ، سامانه ای که اخیرا راه اندازی شد و با یک محصول مرغ منجمد فعالیت خودش را آغاز کرده در مورد این سامانه بفرمائید با چه هدفی راه اندازی شد و برنامه ها به چه صورتی است و آیا مردم می توانند برای تهیه مرغ منجمد به این سامانه مراجعه کنند و اگر اهداف دیگری مدنظرشما است در بلندمدت و قرار است از طریق این سامانه پیاده سازی شود بفرمایید.
 

میهمان: این سامانه برای توزیع هوشمند اقلام اساسی کالاهای کشاورزی، همانطور که شما هم اشاره کردید با مرغ منجمد شروع شده ، در این سامانه تمام عرضه کننده های محصولات کشاورزی در حوزه های تخصصی خودشان اگر تولیدکنندگان مرغ هستند، تولیدکنندگان مرغ ، اگر شرکت های عمده پخش هستند بعنوان خریدار و اگر میادین میوه و تره بار هستندبه عنوان توزیع و هر حوزه ای که در این راستا در تامین و توزیع فعالیت دارند در این سامانه می توانند ثبت نام کنند و یوزر و پسورد بگیرند و با این یوزر پسورد اختصاص یافته وارد سامانه شوند.
آنهایی که عرضه کننده هستند محصول خودشان را عرضه می کنند و آنهایی که خریدار هستند خریدهای خودشان را انجام می دهند، در این سامانه سعی شده آن عوامل غیرضروری حذف شود و تامین کننده یا تولید کننده با واسطه های مناسب و حذف واسطه های زائد محصول خودش را به دست مصرف کننده برساند.
مجری: یعنی هدف تنظیم بازار و حذف واسطه ها و دلالانی بود که به نوعی نظم بازار را برهم می زدند . اینکه ما می آییم تولیدکننده را مستقیم به توزیع کنندگان شناسنامه دار و مشخصی که در کشورمان وجود دارند و از این طریق هم توزیع کنندگان را به نوعی به مصرف کنندگان وصل میکنیم . گفته می شد در این سامانه خرید و فروش هم انجام می شد یعنی مصرف کنندگان مستقیم می توانند به سامانه مراجعه کنند و خرید خودشان را انجام دهند و تحویل بگیرند.
میهمان: ما فعلا فروشگاههای پروتئینی، زنجیره ای و میادین میوه و وتره بار و توزیع کننده های عمده را در سامانه آوردیم چون اگر میخواستیم مردم را به سامانه بیاوریم مقداری کار پیچیده وسخت می شد ولی الان قیمت های مصوب که تعزیرات تائید کرده در این سامانه بارگذاری شده و مصرف کننده های عزیز می توانند از فروشگاههای پروتئینی نیاز خودشان را براساس قیمت مصوب تامین کنند.
مجری: استقبال تولیدکننده ها به چه صورت بود؟ یکی از دغدغه هایی که ما در مورد بازار مرغ در یکی دوماه اخیر با آن روبرو بودیم می توانیم بگوییم تقریبا از اوایل شهریورماه تاامروز که پایان مهرماه است این است که معتقد بودند که قیمت مصوب ، فاصله دارد با آن قیمت منطقی که تولید کنندگان مورددرخواستشان بود، آیا با راه اندازی این سامانه این منطق قیمت تمام شده مرغ رعایت شده و تولیدکنندگان به لحاظ این فضایی که ایجاد شده با همان قیمت راضی به عرضه مرغ هستند یا اینکه ما باید انتظار این را داشته باشیم که کماکان تولیدکنندگان پافشاری خودشان را در قیمت مورد تائید خودشان داشته باشند و برنامه ریزی ها باید به سمت وسوی دیگری هدایت شود برای تعیین قیمت مصوب؟


میهمان: این سامانه بستر مناسبی است برای آنالیز وشناخت قیمت ها، فعلا سامانه براساس قیمت گذاری است که تعزیرات مشخص می کند ست آپ شده و بعد حاکمیت دنبال این است هم منافع تولیدکننده را تامین کننده را تامین کند و هم مصرف کننده ها را که آنها هم آسیب نبینند به خاطر این وضعیت اقتصادی که فعلا در کشور حاکم است به هرحال دولت و حاکمیت دنبال این است جنس ها با قیمت مناسب دست مصرف کننده برسد و از آنطرف دولت باید از تولیدکننده هم حمایت کند، تولید کننده های ما ابتدای زنجیره هستندو مصرف کننده ها انتهای زنجیره ، دراین سامانه چون یک سری حلقه های واسط هم است هزینه های اینها همه مشخص است مثلا مرغی که از طریق مرغداری به کشتارگاه ارسال می شود، در کشتارگاه یک سری دور ریزیهایی اینها دارند یک تبدیلی انجام می شود مثلا می گویند 23 درصد اینها افت پیدا می کند این مرغ زنده از لحاظ وزنی و به هرحال همه اینهادر این زنجیره درسامانه پیاده سازی شده ، از تولیدکننده ها به کجا می رود و آنجا چه اتفاقاتی می افتد هم موضوع جریان مالی در این سامانه رصد می شود و هم داده و هم کالا، به هر حال هم تولیدکننده می تواند در سامانه رصد کند آن خواسته هایی که دارد می گوید هزینه های تولید بالا است الان با این قیمت مصوب نمی صرفد تولید، می تواند اینجا رصد کند با این حلقه ها قیمت خودش را به اثبات برساند ودولت هم تا جایی که من اطلاع دارم دنبال این است که خدای ناکرده تولید آسیب نبیند و من خوش بین هستیم که بتوانیم از طریق این سامانه به تولیدکنندگان کمک کنیم هم به موقع هزینه های خودشان را دریافت کنند در گذشته بدون سیستم ، زمان می برد تا تولیدکننده هزینه های خودش را به کسی که فروخته بود بگیرد ولی در سامانه این در کمترین زمان ممکن انجام می شود . فکر میکنم خیلی کمک خواهد کرد به تولید کننده و مصرف کننده.
مجری: در سامانه ستکاوا بحث بهای تمام شده را نداریم و عرضه براساس قیمت های مصوب صورت می گیرد درست است؟ یعنی ما نمی آییم نهاده را تامین کنیم در ستکاوا، آیا شما برنامه ریزی دارید که نهاده ها را هم برای تولیدکنندگان در ستکاوا تامین کنید؟ اگر این اتفاق بیفتد بله در مورد آنالیز قیمت و بهای تمام شده می شود آنجا اظهار نظر کرد ولی اگر قرار نیست ما نهاده ها را از طریق این سامانه تامین کنیم نمی توانیم در مورد بهای تمام شده و آنالیز قیمت ها اظهارنظری داشته باشیم.
میهمان: ما سامانه های مختلفی در این حوزه داریم ، سامانه ای داریم به نام سامانه سما صط که زنجیره طیور را رصد می کند از نهاده ها گرفته تا ... و سامانه ای داریم به نام بازارگاه که نهاده ها از طریق آن به مرغدارها و یا دامدار ها توزیع وواگذار می شود همه این سامانه ها از طریق یک پنجره واحد به هم متصل هستند به عنوان مثال در سامانه ستکاوا می توانیم رصد کنیم ببینیم یک مرغداری چقدر نهاده گرفته ، قیمت تمام شده این مرغ برایش چقدر است و در سامانه های دیگر داریم لینک را از طریق آن برقرار می کنیم که اینها با هم در تعامل باشند . این را می شود رصد کرد.
مجری: پس در برنامه است که این سامانه به سامانه های دیگر متصل شود. ولی در خود سامانه ستکاوا تا آنجایی که من جستجو کردم این امکان وجود نداشت که ما نهاده عرضه کنیم و آنالیز قیمت را بتوانیم داشته باشیم اما اینکه از سامانه های دیگر استفاده کنیم کاملا درست است.
میهمان: بصورت وب سرویسی اطلاعات را از سامانه های دیگر اخذ می کنیم.
مجری: خیلی ها می گویند ما سامانه های مختلفی داشتیم چرا ستکاوا را هم راه اندازی کردیم، ما سامانه بازرگام را داشتیم که تعامل تولیدکننده با مصرف کننده بود. الان در ستکاوا شاهد این هستیم که تعامل بین تولید کننده و توزیع کنندگان شکل می گیرد و پررنگ تر است. آیا این امکان نبود که ما از سامانه هایی که موجود بود استفاده کنیم؟ دوم اینکه سامانه ستکاوا را خود وزارت جهاد کشاورزی راه اندازی کرده یا اینکه مانند سامانه های قبل ما از بخش خصوصی برای راه اندازی سامانه استفاده کردیم ؟ ما هنوز یک سامانه ستکا داریم که مرتبط با شرکت دیبا است آیا این در همان راستا است یا اینکه ما اصلا داریم فضا را مجزا می کنیم و زیرنظر خود وزارت جهاد کشاورزی این سامانه راه اندازی شده و بخش خصوصی نقشی در سامانه ستکاوا ندارد؟
میهمان: سامانه هایی که شما فرمودید مانند بازرگام ، اینها در زنجیره حلقه آخر را داشتند یعنی توزیع را داشتند یعنی این حلقه از محل تامین یا تولید شروع نمی شد آنها همیشه حلقه آخر زنجیره را داشتند ولی در این سامانه ای که طراحی شده از ابتدای تولید تا انتها که مصرف کننده است تمام حلقه های این زنجیره دخیل هستند و رصد می شوند ، فرق این سامانه با آن سامانه ها این است.این سامانه در آن هم جریان داده است و هم جریان مالی است و هم کالا است .
در آن سامانه ها به این صورت نبود پس این سامانه کامل تر از سامانه های دیگر است اگر می خواستیم از آن سامانه ها استفاده کنیم هزینه هایش چند برابر می شد. در خصوص سامانه ستکا که فرمودید بله ما برای این کار هم بخش خصوصی و هم اتحادیه ها هم اصناف همه با هم در تعامل و همکاری هستیم . می شود گفت یک کار جمعی است نه کار جهاد کشاورزی، جهاد کشاورزی اینجا دارد رگولاتوری انجام می دهد و یک تنظیم گر است. ما فراخوانی انجام دادیم و تمام شرکت هایی که در این حوزه فعالیت داشتند و کار کرده بودند همه را آوردیم با آنها بحث های فنی ، مذاکرات فنی انجام دادیم قابلیت ها و ویژگی های سامانه هایشان را دیدیم بعضی از سامانه ها خوب بودند و بعضی سامانه ها ضعف هایی داشتند گفتیم این ضعف ها را برطرف کنند ما دنبال این هستیم این سامانه را یکپارچه کنیم و کشوری کنیم در این راستا ما از یک سامانه استفاده نمی کنیم ممکن است چندین سامانه که شرکت های خصوصی و دانش بنیان کار انجام دادند در این فراخوانی اینها مشخص شدند حدود 13، 14 شرکت آمدند قابلیت ها و توانمندی های خودشان را اعلام کردند ما به تدریج در استان های مختلف از اینها استفاده می کنیم و اینها بعنوان یک کارگزار در آن استان ، سوئیچ مرکزی داریم که آنها به آن سوئیچ مرکزی وصل می شوند و از طریق وزارت جهاد کشاورزی کنترل و رصد می شود ولی کار دست بخش خصوصی، اتحادیه ها و اصناف است و اجرای کار با آنها است و ما در وزارتخانه جهاد کشاورزی بحث تنظیم گیری و کنترل را انجام می دهیم .
مجری: همان شرکت دیبا ، ستکاوا را هم راه اندازی کرده است درست است؟
میهمان: ستکا از همکاران ما است .من دیبا را نمی دانم ولی ستکا را می شناسم .
مجری: شرکت دیبا ستکا را راه اندازی کرده بود.
میهمان: بله درست است . شرکت دیبا بزرگترین کمک کننده است .
مجری: اشاره کردید به عرضه مرغ منجمد در ستکاوا برای شروع فعالیت این سامانه، آیا مرغ منجمدی که الان عرضه می شوددر ستکاوا را شرکت بازرگانی دولتی کارش را انجام می دهد یا اینکه تولیدکنندگان، وارد کنندگان آنها هم مشارکت دارند و آماری داریداز میزان عرضه مرغ منجمد در این چند روزی که ستکاوا فعالیت خودش را انجام می دهد؟
میهمان: چون الان مرغ منجمد در اختیار پشتیبانی و امور دام است نه شرکت بازرگانی، شرکت پشتیبانی امور دام کار عرضه مرغ منجمد را انجام می دهد، از امروز هم شروع کرده شش تا از سردخانه های مستقر در تهرانشان را روزانه با توجه به کشش بازار 500 تن مرغ منجمد را عرضه می کند به فروشگاههای پروتئینی وزنجیره ای و هر فروشگاهی که آمادگی اش را داشته باشد ودر سامانه ثبت نام کرده باشد الان کار عرضه را روزانه به میزان 500 تن انجام می دهد .
مجری: پس آنچه که در سامانه ستکاوا دارد انجام می شود توسط شرکت پشتیبانی امور دام است؟
میهمان: عرضه بله توسط شرکت پشتیبانی امور دام است.
مجری: سایر تولیدکنندگان به چه صورت؟
میهمان: اگر سایر تولیدکنندگان هم مرغ منجمد داشته باشند می توانند این کار را کنند.
مجری: خیلی بعید است که تولیدکنندگان ما مرغ منجمد داشته باشند.
میهمان: معمولا تولیدکنندگان مرغ گرم دارند ولی اگر داشته باشند می توانند عرضه کنند وخریدکنندگان هم مشخص است و به اندازه کافی هم اطلاع رسانی می شود و آنهاهم می توانند اگر داشته باشند عرضه کنند .
مجری: این گام اول ستکاوا است در مرحله بعد قرار است چه اتفاقی رقم بخورد اگر از نظر تقویم زمانی برای ستکاوا برنامه ای است را بفرمائید که آیا قرار است مرغ گرم هم عرضه شود و در مورد گوشت به چه صورت است و سایر کالاهای اساسی که به نوعی وظیفه تنظیم بازار آنها در اختیار وزارت جهاد کشاورزی است.

میهمان: ما این کار را نهایتا باید کشوری کنیم ، ولی الان در این فاز ستکاوا استان تهران را کارش را انجام می دهد ما قبل از استان تهران بصورت پایلوت در چند شهر دیگر از طریق ستکا و یک سری شرکت های دیگر کار را انجام داده بودیم ولی یک پارچه نبودند و مشکلاتی هم داشتند و به تدریج مشکلاتشان مرتفع می شود مثلا الان در شهر زنجان این اتفاق افتاده و در یزد و اصفهان هم این اتفاق افتاده است و به تدریج این را توسعه می دهیم .
من نمی گویم فقط ستکاوا، ممکن است شرکت های دیگری هم باشند در استانی با آن شرکت توافق کنیم در آن استان آن شرکت کار توزیع را انجام دهد ولی به صورت هوشمند از طریق وزارتخانه لینکی که برقرار می شود قابل کنترل و رصد است.
مجری: یعنی ما ممکن است در یک سری شهرها و استان ها از سامانه های دیگر استفاده کنیم.
میهمان: بله چون نمی خواهیم انحصاری شود هر شرکتی که قابلیت داشته باشد و ویژگی هایش را ببینیم می سپاریم به آن شرکت که آنجا برود و کارهایش را انجام دهد .
مجری: در مورد سایر کالاها و عرضه آنها هم در ستکاوا بفرمایید.
میهمان: سامانه های اینچنینی قابلیت توزیع هر نوع کالا را می توانند داشته باشند الان ما در این سامانه برای کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی فرآیندهایش را پیش بینی کردیم، فرآیندها احصا و پیاده سازی شده، هر کالای اساسی مانند برنج، روغن، گوشت گرم، مرغ گرم هر چیزی را به ما اعلام کنند می توانیم این را در سامانه عرضه کنیم محدودیتی نداریم، بنا به تشخیص تعزیرات و مسئولین کشوری هر کالایی را که بخواهیم می توانیم عرضه کنیم.
مجری: ولی در برنامه ریزی ها همان مرغ منجمد عرضه می شود. درمورد قیمت هم بفرمائید چون این قیمتی است که از تولید کننده به توزیع کننده می رسد که اگر اشتباه نکنم 45 هزار تومان مطرح شده بود.
میهمان: سقف قیمت مصرف کننده 45 هزار تومان است و فروشگاهها هم می توانند از سامانه 40 تومان خرید خودشان را انجام دهند و هزینه ایاب و ذهاب و حمل و نقل 45 هزار تومان هم به مصرف کننده بفروشند.
مجری: ما تجربه ای در مورد بازرگام داشتیم که شما نسبت به آن آگاه هستید، قرار بود در این سامانه هم به منظور تنظیم بازار کالاهای اساسی، کالاهای اساسی عرضه شوند و مردم و مصرف کنندگان از این سامانه استفاده کنند برای تهیه و تامین کالاها و محصولات اساسی خودشان، به مرور زمان بازرگام به نوعی باید بگوییم در توزیع کالاهای اساسی خیلی موفق نبود و بصورت نسبی دارم عرض می کنم و ما شاهد این بودیم که رفته بود به سمت و سوی عرضه سایر کالاهایی که نرخ مصوب نداشتند و جزو محصولات و کالاهای اساسی هم نبودند. این تجربه نشان داد که مردم خیلی نمی توانند به سمت و سو یا اعتماد کنند به سامانه هایی که وظیفه عرضه کالاهای اساسی را دارند آیا این ریزه کاری ها و نقاط ضعفی که ما در سایر سامانه ها شاهدش بودیم را باید بگوییم در ستکاوا برطرف شده یا سامانه های دیگری که عنوان کردید ممکن است در شهرهای دیگر از آن استفاده شود؟
میهمان: مواردی که شما در مورد بازرگام فرمودند من خیلی اطلاعات دقیقی ندارم ما در حوزه بیشتر فناوری و کارهای رصد کشاورزی را دنبال می کنیم خیلی اطلاعات ریز و دقیقی ندارم ولی در سامانه ستکاوا سعی کردیم که شفاف سازی ، کامل شود به اضافه اینکه سامانه در اختیار همه بهره برداران از جمله اتحادیه ها ، اصناف است و این دوستان باید بیایند اگر احیانا ایراد و اشکالی هم وجود داشته باشد گزارش کنند تا برطرف شود ولی سعی شده که مشکلات قبلی در این سامانه ها تکرار نشود همیشه هم خود وزارت این کار را رصد و پشتیبانی می کند و انشاالله نمی گذاریم اتفاقاتی مانند گذشته ها تکرار شود.
مجری: هرچند دغدغه تولیدکنندگان مواد پروتئینی این روزها بحث قیمت است و معتقدند اگر قیمت اصلاح شود عملا در عرضه و توزیع مشکلی نخواهد بود و این فضا که ایجاد می شود می تواند به توزیع بهتر کالاهای اساسی در بین مردم کمک کند امیدواریم که اتفاقات خوبی در ستکاوا رخ دهد و ممنون از همراهی شما و همکاران برای راه اندازی این سامانه و امیدواریم ضعف هایی که در سایر سامانه ها دیده شده بود را در ستکاوا شاهد نباشیم. ممنون