فعالیت بخش کودک در ۲۷۰۰ کتابخانه کشور

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، مهدی رمضانی , دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور با شرکت در برنامه سلام صبح بخیر شبکه سه سیما درباره اقدامات این نهاد برای ترویج کتابخوانی در کودکان توضیح داد.

سلام و صبح بخیر

مجری : آقای رمضانی هفته کودک را پشت سر گذاشتیم خوب خیلی موثر است عادت کتاب خوانی توی بزرگترها اگر توی کودکی ریشه زده باشد , توی این راستا نهاد کتابخانه ها چه کارهایی انجام داده است ؟

رمضانی : یکی از اولویت های اصلی ما در سالیان اخیر شاید ۸ سال اخیر در نهاد کتابخانه ها بحث کودک و نوجوان بوده مخصوصاً کودکان عزیز, در حال حاضر تمامی کتابخانه های عمومی که زیر نظر نهاد کتابخانه ها اداره می شود یعنی حدود ۲۷۰۰ کتابخانه در سراسر کشور ,  بخش کودک دارند و خدمات بخش کودک را ارائه می دهند از این کتابخانه ها ۱۳ کتابخانه به صورت تخصصی موضوع کودک را پیگیری می کنند البته در کتابخانه های مرکزی هم بخش کودک ,  بخش وسیع و فعالی است , حتماً یکی از اولویت های مهم ما در این سالها موضوع کودک بوده و برایش اجزاء و ابعاد مختلفی را هم در نظر گرفتیم ما یک جشنواره ای را چند سالی است طراحی کردیم به نام هدهد سفید که در این جشنواره اعضای کودک و نوجوان کتابخانه های عمومی کتاب برتر و مورد نظرشون را انتخاب می کنند و خوب اولین دوره این جشنواره دو سال پیش قبل از کرونا برگزار شده ایشالا دوره دومش هم انجام خواهد شد به زودی .

مجری : یعنی کرونا وقفه انداخت ؟

رمضانی : بله چون هیات داوری این جشنواره کودکان و نوجوانان هستند خاطرم هست خیلی از نویسندگان عزیز که در آن جشنواره جایزه گرفتند از این فضا و این موضوع یاد کردند که شیرین ترین جایزه ای است که ما گرفتیم .

مجری : یعنی هیات انتخابش منتقدین و اینها ؟

رمضانی : نه در واقع یک ارزیابی اولیه ای دارد اصل جشنواره بر این اساس است که چه کتابی پرامانت بوده یک هیات علمی دارد و یک هیات داوری کودک و نوجوانی دارد که اینها را نهایی می کند و این فرآیند انتخاب است.  باز مجموعه هد هد سفید یک کتاب هدهد سفید دارد که کتاب با محتوای کودک و نوجوان تولید می کند. این کتاب تعاملی است بخش عمده ای از محتوای آن توسط کودکان عزیز و نوجوانان عزیز ما درکتابخانه های عمومی و اعضای کتابخانه های عمومی تهیه می شود و این هم یک اتفاق دیگر است .

مجری : فکر میکنم که این خاطره سازی که برای کودک و نوجوان انجام می شود طی برگزاری این جشنواره هیچ وقت از یادشون نرود

رمضانی : بله خیلی اتفاق ماندگاری است ما بازخوردهایش را توی متن هایی که این عزیزان می نویسند برای این کتاب و در این کتاب منتشر می شود را می بینیم و ما یک برنامه تلویزیونی هدهد سفید را خواهیم داشت به زودی , حالا ایشالا در هفته کتاب تلاشمون این است که در شبکه پویا روی آنتن بیاد که اون هم باز محورش موضوع کودک است مخصوص مسئله کودک و کتابخانه یعنی موقعیت موقعیت کتابخانه است یعنی برای هفته کتاب در آبان ماه میاد و ما مجموعه کتابخانه های هد هد سفید را خواهیم داشت که اولینش ما الان ۱۳ کتابخانه هد هد سفید داریم که اولین کتابخانه با این عنوان در تهران در هفته کودک راه اندازی شد در مجموعه پارک رسالت که یک کتابخانه تخصصی است و  با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اتفاق افتاد. خلاصه موضوع کودک جدی است و توی بحث توزیع منابع کودک در ایام هفته کودک ۳۰۰ هزار جلد کتاب کودک در کتابخانه های عمومی کشور و ۴۰۰۰ جلد کتاب در کتابخانه های تخصصی توزیع شد.  من حالا باید اینجا یاد کنم و نام ببرم از همکاران عزیزم کتابداران حوزه کودک که اینها اولاً کاملاً تخصصی و فنی موضوع را دارند پیگیری می کنند,   یک کارگروه تخصصی کودک در نهاد داریم که مسائل حوزه کودک را پیگیری می کنند و  اساساً الان بحث کودک و کتابخانه این نیست که فقط کتابی به امانت به کودک داده بشود ما مجموعه اقدامات فرهنگی و آموزشی و ترویجی را داریم برای حوزه کودک ما بازی را داریم ,یعنی بخش عمده ای از حوزه کودک ما الان اسباب بازی در آن وجود دارد و بچه ها کتاب و بازی را در کنار هم دارند پیگیری می کنند .

مجری : چقدر خوب

رمضانی : بله همینطوره الان توی این فضا غیر از این عکار قابل پیشرفت نیست و مثلاً  برای کاردستی دوره های آموزشی متعدد و متنوع داریم .  در کنار این من دیشب از سفر استانی زنجان برگشتم توی شهر زنجان کتابخانه ای که داریم و فضای کودکش در حال بازطراحی است الان اگر کودکی به بخش کودک ما مراجعه می کند مادرش توی دوره های آموزشی که برای نگهداری کودک و دوره های والدگری که با همکاری بهزیستی شکل گرفته ,  شرکت می کند .

مجری : یک بسته کامل یعنی تنها کودک را یک عضو جدا از خانواده ندیدید در خود بستر خانواده برایش برنامه دارید هم برای والدینش هم برای خودش هم برای مطالعه اش هم برای بازیش این فکر میکنم اتفاق خوبی است

رمضانی : بله همینطوره که شما فرمودید ضمن اینکه بخش عمده ای از کتابخانه های عمومی یعنی بیش از ۶۰ درصد از اعضای کتابخانه های عمومی کودکان و نوجوانان عزیز ما هستند باز در رده امانت کتاب پر امانت ترین کتابها کتابهای حوزه کودک هستند می خواهم عرض کنم که ما یک پیش فرض جدی داریم که اگر بخواهیم در عرصه کتابخوانی تحولی ایجاد کنیم و گسترش دهیم و این روند را رو به رشد طی کنیم هیچ گریزی وجود ندارد مگر اینکه به حوزه کودک بخواهیم توجه ویژه کنیم و این فضا را در آن حوزه جا بیندازیم باز از این فرصت استفاده می کنم و درخواستی را از دوستان خوبم در آموزش و پرورش مطرح می کنم که ما در نهاد کتابخانه ها آمادگی این را داریم که موضوع کتاب و کتاب خوانی را در مدارس با جدیت پیگیری کنیم و برایش هم مدل داریم و فکر می کنیم می شود این اتفاق را توی حوزه آموزش و پرورش کشور رقم زد و این فضای تحولی را با شدت و جدیت بیشتری طی کرد انشاالله .

مجری : انشاالله  که این اتفاق بیفتد همه دستگاههایی که به نوعی مسئول هستند در حوزه کودک و نوجوان بیایند در کنار همدیگر نهاد کتابخانه عمومی کشور هم اعلام آمادگی کرده بیایند با همدیگر یک فضای خوبی را ایجاد کنند قطعاً کتاب خوان کردن بچه ها و نوجوانها ثمره اش برای همین آب و خاک است و راه دوری نمی رود اگر دستگاههای مختلف اینجا همکاری کنند آقای رمضانی عزیز من یک دختر نه ساله دارم و یک دختر دو ساله و همیشه توی انتخاب کتاب توی بازار کتاب نه کتابخانه ها توی راسته کتاب فروشیها که کتاب کودک و نوجوان دارند همیشه مشکل دارم توی انتخاب که اون کتابی که می خواهم بگیرم آیا بر اساس مولفه های تربیتی که انتخاب کرده ام پیش می برد فرزند من را و یا اینکه نه توی مسیر مقابلی قرار می دهد بعضاً هم کتابها با هم دیگه این تضادها را دارند بعضاً هم توی خود کتابها البته حوزه نشر می دونم به شما ارتباطی پیدا نمی کند ولی به عنوان یک کارشناس کتاب و نه به عنوان دبیر کتابخانه ها واقعاً سرو سامان دادن به خود محتوای کتابها و خود کودک و نوجوان را چقدر موثر می دانید ؟

رمضانی : عرضم به حضور شما که حساسیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در صدور مجوز برای کتابهای کودک در همه دوره ها بیشتر از حوزه های دیگر بوده این یک نکته اساسی است که همه کسانی که در حوزه کودک کار می کنند این را می دانند و باهاش مواجه بوده اند یک آفت جدی که الان داره توی حوزه بازار نشر اتفاق می افتد بحث ترجمه است یعنی آثاری که مال کشور ما نیست بخاطر پائین آمدن هزینه ها و استفاده از شخصیت هایی که در آن آثار طراحی شده میاد توی بازار با بعضاً ترجمه های ضعیف و بومی سازی نشده یعنی باز بخشی از این آثار امکان این را دارد که بومی سازی بشود توی بازار نشر وارد می شود و عرضه می شود این فضا را لطمه می زند و خانواده ها را بعضاً با چالش مواجه می کند و آسیبها و آفت هایی را توی این حوزه دارد این نکته ای است که هیچ جای دنیا اجازه نمی دهند که حوزه کودک حوزه آزاد و رهایی باشد و هر آنچه که مورد نظر تولید کنندگان باشد در آن بخواهد اتفاق بیفتد این یک نکته ما در نهاد کتابخانه ها اتفاقاً در حوزه جهت دهی از حیث تامین ببینید ما نه ممیزی کننده ایم نه تولید کننده ایم ما تهیه کننده ایم من جایی عرض کردم ما مردم را در تهیه کتاب نمایندگی می کنیم سعی می کنیم نیازهاشون را بشناسیم و ذائقه شون بشناسیم و اون را بیاییم و تهیه کنیم و در کتابخانه ها قرار بدهیم با دوستان ناشر هم این موضوع را در میان گذاشتیم , در هفته کودک یکی از کارهایی که توفیق داشتیم انجام دادیم یک جلسه ای داشتیم با نویسندگان عزیز حوزه کودک و ناشران فعال حوزه کودک که این جلسه در استان قم انجام شد هم عزیزانی از تهران شرکت کردند هم فعالین می دانید که بعد از تهران قم فعالترین پایگاه حوزه محصولات کودک است توی آن جلسه هم آن موضوع را در میان گذاشتیم دغدغه همه عزیزانی که در این حوزه فعالیت می کنند این مسئله است اخیراً هم معاون فرهنگی وزیر ارشاد به این مسئله و تقویت حوزه تالیف اشاره کردند ما هم بر این موضوع اهتمام داریم میشه با این فضا و با این نگاه این موضوع را اصلاح کرد عرض کردم جدی ترین مسئله و آسیب بحث آثار ترجمه ای است که داره توی این حوزه وارد می شود می خواهم باز عرض کنم که والدین نسبت به محصولی که به دست بچه شون می رسد حساس هستند شما این حساسیت را در فضاهای مختلف می توانید ببینید و درک کنید ما هم در نهاد فضاهای پیگیری فضاهای ترویجی مون نسبت به آثاری که از نظر ما کارشناسی شده به لحاظ محتوایی و به لحاظ تربیتی برای والدین اقدام می کنیم .