قدرت و مهارت نه گفتن

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا وسیما ، نه گفتن ساده نیست. آن هم وقتی در تمام زندگی‌مان به خواسته های دیگران بله گفتیم.

 بسیاری از ما از کودکی آموخته ایم که رضایت دیگران بیشتر از خواسته های خودمان ارزش دارند و بارها در موقعیت هایی قرارگرفته ایم که گفتن کلمه "نه" علی رغم میل باطنی برایمان سخت و دشوار بوده است چون بیش از رضایت خودمان نگران بودیم تا دیگران را ناراضی نکنیم. البته خودمان هم در ارتباطات و مذاکره‌ها، معمولاً در پی آن هستیم که از طرف مقابل پاسخ مثبت دریافت کنیم.

کسانی که تجربه زیادی در مذاکره‌ دارند، می‌دانند که دست‌یابی به پاسخ مثبت طرف مقابل، تنها یک رو از سکه مذاکره‌ است. روی دیگر سکه، توانایی نه گفتن و به عبارتی پاسخ مثبت ندادن به خواسته‌های طرف مقابل است. خواسته‌هایی که ممکن است منطقی یا اخلاقی نباشند و یا اینکه منطقی و اخلاقی هستند، اما برآورده کردن آنها از عهده فرد خارج است.

مهارت نه گفتن چیست؟
وقتی مودبانه به درخواست های غیر منطقی، پاسخ نه می دهید دارای یک مهارت قدرتمند در برقراری ارتباط با دیگران هستید. این مهارت از کودکی در انسان شکل می گیرد و کاملا اکتسابی است. مهارت نه گفتن ریشه در ژنتیک ندارد و از نسلی به نسل دیگر منتقل نمی شود. البته والدینی که به درستی دارای مهارت های ارتباطی نظیر نه گفتن هستند، این مهارت را به کودکان یاد می دهند.

نه گفتن به مفهوم مخالفت با دیگران نیست. این یک حق طبیعی است که افراد برخی درخواست ها را بپذیرند  و برخی دیگر را رد کنند. افرادی که اعتماد به نفس پایین تری دارند قدرت نه گفتن به درخواست های اطرافیان را ندارند و به اجبار تن به درخواست هایی می دهند که بر میل و اراده شان نیست و با پذیرش اجباری درخواست های دیگران دچار مشکلات جدی شخصیتی  می شوند و زمینه بروز استرس، اضطراب و حتی خشم در خود بوجود می آورند. 

پافشاری روی حقوق فردی و نه گفتن در زمان درخواست های غیر منطقی، نشان دهنده اعتماد به نفس بالای فرد است. نه گفتن یک هنر است و قدرت نه گفتن یک توانایی.

راهکارهای که قدرت نه گفتن را در شما تقویت می کند

1- قبول کنید که نمی‌توانید هر کاری را انجام دهید

شاید بله گفتن‌تان به دیگران باعث شده است تا هیچ وقت و زمانی برای خودتان نداشته باشید. یا آن کار و وظیفه خارج از توانایی شماست و می دانید با انجام آن به درد سر می افتید در اینجا می‌توانید با یک نه گفتن ساده خود را از آن  شرایط خلاص کنید.

2- از فکر خودخواه شدن نترسید

اگر درخواست غیرمنطقی کسی را رد کردید و او شما را خودخواه خواند، بهتر است رابطه‌تان را با آن فرد کاهش دهید.

3- بپذیرید که نمی‌توانید همه را در زندگی راضی و خوشحال نگه دارید

شما نمی‌توانید همه‌ی کسانی را که در زندگی‌تان هستند، راضی و خشنود نگه دارید و باید حریمی برای دیگران قائل شوید. شاید فکر کنید که با نه گفتن و ناامید کردن دیگران، احترام آنها را از دست می‌دهید، ولی این‌گونه نیست. اگر کسی گمان کند شما به همه‌ی خواسته‌هایش جواب مثبت می‌دهید، شاید بخواهد با خواسته‌های غیرمنطقی از شما سوءاستفاده کند. به افرادی که واقعا برایتان مهم‌ هستند، اهمیت ویژه‌ای بدهید و تلاش کنید آنها را خوشحال نگه دارید.

4- به جنبه‌های مثبت «نه گفتن» توجه کنید

به «نه» به عنوان یک چیز بد نگاه نکنید. هر گاه به درخواستی نه بگویید، می‌توانید به کارهای دیگری بله بگویید که مزایای زیادی برایتان دارد. با این روش پس از پاسخ منفی، کمتر احساس گناه می‌کنید. به عنوان مثال ببینید که با نه گفتن چه چیزهایی به دست می‌آورید:

• به جای انجام کاری که به آن علاقه‌ای ندارید، می‌توانید وقت بیشتری را با دوستان و خانواده‌تان بگذرانید و از آن لذت ببرید.
• با این کار به خودتان، تفریحات‌تان و کارهایی که دوست دارید، بله گفته‌اید.
• به زندگی آرام و چیزهای مهم اطراف‌تان بله گفته‌اید، نه کسانی که کم‌اهمیت‌ترند.
• می‌توانید به کارهای منطقی و متناسب با خودتان بله می‌گویید و مجبور نخواهید شد که به خاطر ناتوانایی‌تان در نه گفتن، بیش از اندازه کار کنید یا کارهایی انجام دهید که به شما ارتباطی ندارد.

5- دلیل ناراحتی‌تان از نه گفتن را کشف کنید

وقتی بفهمید دقیقا چه چیزی باعث ناراحتی‌تان می‌شود، می‌توانید منطقی‌تر به شرایط نگاه کنید. اگر می‌ترسید با نه گفتن به یک فرد، توجه‌اش را از دست بدهید، وقت آن است که در رابطه‌تان با آن فرد تجدید نظر کنید.

6- روش‌های مختلف بله گرفتن را بشناسید

گاهی اوقات دیگران با روش‌های مختلفی مثل قلدری کردن، ناله کردن ، ایجاد عذاب وجدان و تعریف و تمجید و چاپلوسی شما را فریب می‌دهند تا به درخواست‌شان جواب مثبت بدهید. وقتی که این روش‌ها را بشناسید، راحت‌تر می‌توانید به خواسته‌های غیرمنطقی دیگران نه بگویید.

7- با آرامش صحبت کنید

سعی کنید با آرامش، محکم و واضح حرف بزنید. اگر آرامش در صدایتان مشخص باشد، طرف مقابل می‌فهمد که شما فرد معقولی هستید و امکان دارد گاهی هم نه بگویید. اگر صدایتان را بالا نبرید یا صدایتان ناراحت به نظر نیاید، احتمال بیشتری دارد که طرف مقابل توضیحات‌تان را بپذیرد.

8- زبان بدن را برای افزایش قدرت نه گفتن جدی بگیرید

سرتان را بالا بگیرید و بازوان خود را در کنار بدن‌تان قرار دهید. هنگام نه گفتن در چشم‌های طرف مقابل‌ نگاه کنید و در مورد تصمیم‌تان دودل نباشید و با حالات دست‌تان بر روی گفته‌های خود تأکید کنید. با دستانتان با چیزی بازی نکنید  دستان خود را جلوی سینه‌تان جمع نکنید یا طوری برخورد نکنید که انگار از تصمیم‌تان ناراحت هستید و می‌توان نظرتان را تغییر داد.

9- بیش از اندازه عذرخواهی نکنید

اگر از اینکه نمی‌توانید جواب مثبت بدهید و واقعا ناراحت هستید، فقط یک «متأسفم» ساده بگویید. با عذرخواهی بیش از اندازه، قاطعیت نداشتن و ضعف شما مشخص می‌شود. در این حالت طرف مقابل تصور می‌کند با اصرار بیشتر می‌تواند شما را متقاعد کند و شما نیز با امتناع از انجام درخواست احساس بدتری خواهید داشت. اگر بیش از اندازه عذرخواهی کنید، طرف مقابل تصور می‌‌کند که با جواب منفی‌تان دارید در حقش کار اشتباهی انجام می‌دهید.

10- یک دلیل کوتاه بیاورید

یک توضیح ساده و کوتاه در مورد اینکه چرا نمی‌توانید به درخواست طرف مقابل جواب مثبت بدهید، باعث متقاعد کردنش می‌شود. نیازی نیست که توضیح بیش از اندازه بدهید. دادن توضیحاتی در حد یک یا دو جمله در مورد مشغله‌هایتان کافی است. نیازی نیست که دروغ بگویید یا بهانه‌های بیهوده بیاورید.

11- به طرف مقابل گزینه‌های جایگزین پیشنهاد بدهید

اگر واقعا از جواب منفی‌تان احساس گناه می‌کنید و می خواهید به او کمکی بکنید، به طرف مقابل راه حلی جایگزین ارائه کنید و آن روش را مطرح کنید؛ روش موردنظر باید برای هر دوی شما مناسب باشد.