توصیه هایی برای جلوگیری از مرگ خاموش

به گزارش  خبرگزاری صدا و سیما , مدیر عامل انجمن جامعه ایمن کشور و سخنگوی سازمان آتش نشانی در برنامه صبح و گفت و گو در رادیو گفتگو درباره راههای جلوگیری از مرگ خاموش توصیه هایی ارائه کردند.

مجری: چه عواملی با بروز مسمومیت با گاز مونوکسید کربن خواهد شد و چه مراقبت هایی در این راستا باید صورت بگیرد؟

مهمان برنامه: آقای دکتر جواد نوفرستی، رئیس گروه ملی پیشگیری از مرگ های خاموش و مدیرعامل انجمن جامعه ایمن کشور گفت : هرگونه سوخت فسیلی مثل گاز، نفت ، گاز شهری، گاز مایع ، زغال، همه اینها اگر درست نسوزد و بدسوزی اتفاق بیفتد محصول آن  احتراق , گاز مونوکسید کربن خواهد داشت یعنی اکسیژن کم خواهد بود و به جای co2 ، co حجم بالایی را تشکیل خواهد داد  اگر این co تولید شده ناشی از احتراق ناقص یا بدسوزی به محیط باز منتقل نشود باعث مسمومیت می شود و اگر غلضت و شدت و زمان آن زیاد باشد می تواند در عرض چند دقیقه حتی انسان را به نقطه مرگ برساند. این عامل ایجاد گاز مونوکسید کربن که معروف شده است به قاتل خاموش یا مرگ خاموش. متأسفانه عامل بیش از 80 درصد علت حادثه گازگرفتگی یعنی مسمومیت با گاز مونوکسید کربن دودکش های ناایمن , وسایل گرمایشی اعم از آبگرمکن ,  بخاری , پکیج و حتی موتورخانه است که باعث می شود گاز مونوکسید کربن از محیط با دودکشی که باید ایمن و استاندارد باشد به محیط بیرون هدایت نمی شود این عوامل ممکن است مسدود شدن دودکش ها باشد یا جدا شدن اتصالات دودکش ها باشد. الان شروع فصل سرما است و طبیعتاً 60 ، 70 درصد جامعه که وسیله گرمایشی شان بخاری است بعد از 6 یا 7 ماه که بخاری را جمع کرده بودند الان سریع می خواهند بخاری را روشن کنند.متأسفانه افراد در همین اولین شب ها و هفته ای که وسیله گرمایشی را روشن می کنند در صورت چک نکردن دودکشها  دچار گازگرفتگی شوند که اولین موج افزایش حوادث گازگرفتگی همین اواخر مهرماه و آبانماه است.

مجری: آقای ملکی جنابعالی براساس تجربیات کاری بفرمایید چه عواملی باعث مسمومیت با گاز مونوکسید کربن می شوند و خدایی ناکرده باعث آن چه که بعنوان مرگ خاموش از آن یاد می شود.

مهمان برنامه: آقای جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش نشانی کشور: البته آقای دکتر بسیار شیوا اصل مطلب را بیان کردند بنده به فرمایشات ایشان اضافه کنم، شاید باورتان نشود بعضی از مواقع گازگرفتگی حجم اش زیاد باشد حتی شاید به یک دقیقه نرسد با چند تنفس افراد را از پا می اندازد. ما دیدیم گازگرفتگی اصلاً به قدرت بدنی و سن و سال بستگی ندارد و اگر در محیط غلظت اش بالا برود هر موجود زنده ای را در کسری از دقیقه از پا می اندازد یکی از دلایل آن آگاه نبودن افراد است. ما سال ها است تلاش می کنیم یکسری از مباحث ایمنی را در متون درسی دانش آموزان بگنجانیم اما خیلی نتیجه نگرفتیم , دستگاه هایی که متولی آموزش هستند دستگاه هایی که متولی فرهنگ سازی هستند آن طور که باید و شاید همکاری و همراهی لازم را ندارند , گاهی رسانه ها طبق وظایفی که دارند محبت می کنند به این صورت پای کار می آیند , اما  اگر آموزش ها به صورت اصولی و دائمی باشد و تکرار شود و مردم با محیط گازگرفتگی آشنا باشند قطعاً می تواند تأثیر زیادی در کاهش حوادث داشته باشد. اما در رابطه با دلایلی که می تواند باعث گازگرفتگی شود، ما چندین وسیله داریم که از سوخت های قدیمی و فسیلی استفاده می کنند داریم که در شهرها بیشتر از گاز استفاده می کنند اگرچه در خیلی جاهای دیگر هنوز از نفت و سوخت های هیزمی و زغال استفاده می کنند اما 80 درصد افراد در کشور از بخاری گازی استفاده می کنند یک باور بسیار اشتباهی وجود دارد خیلی ها فکر می کنند ما در منزل مان رادیات و شوفاژ داریم پس چون شعله ای در داخل منزل نداریم پس هیچگونه خطر گازگرفتگی ما را تهدید نمی کند در حالی که آن منازل که از موتورخانه مرکزی یا همان سیستم حرارت مرکزی استفاده می کنند احتمال انتشار گاز مونوکسید کربن و تولید گاز مونوکسید کربن در داخل موتورخانه بسیار زیاد است و اتفاقاً وقتی در موتورخانه بخاطر وجود آن مشعل ها که خیلی حجم زیادی از آتش را دارد وقتی آنجا گاز تولید شود حجم گاز بسیار زیاد است. ما مورد داشتیم موتورخانه در طبقه منهای یک گاز مونوکسید کربن ایجاد کرده و از طریق رایزرها به طبقات رفته و در طبقه 11 و 15 و بالاتر از اینها گاز به داخل منازل نفوذ کرده است. پس موتورخانه ها را در آغاز فصل سرما حتماً توسط افراد متخصص و حرفه ای چک شود  که مطمئن باشیم زمستان بی خطری را پشت سر بگذاریم. بحث دیگر بحث آبگرمکن ها و بخاری ها است یک پکیج یک آبگرمکن دیواری وقتی ما شیر آب داغ را باز می کنیم و شعله های آن پکیج روشن است و پکیج روشن می شود صدایی از خودش تولید می کند که متوجه می شویم پکیج روشن شد آن بخاطر انفجار کوتاهی است که به علت شعله ور شدن کوره های داخل پکیج و آن آبگرمکن دیواری است. وقتی یک پکیج تمام شعله هایش روشن است به اندازه مصرف اکسیژن حدود 50 نفر انسان اکسیژن مصرف می کند وقتی شیر آب داغ را روشن می کنیم پکیج روشن است و بخاری روشن است و شعله های گاز خوراک پزی روشن است به اندازه 70 نفر این جمع چندین شعله اکسیژن مصرف می کنند. اینجاست که زنگ خطر به صدا درمی آید مهمترین نکته این است که مادامی که از وسایل شعله دار استفاده می کنیم تأکید می کنم وسایل شعله دار , باید مسیری را برای ورود هوای دائمی و تازه به داخل منزل باز بگذاریم. اگر قرار باشد تمام درب ها را ببندیم پنجره ها را ببندیم و حتی زیر درب ها را نوار بگذاریم و پارچه بگذاریم و هیچ مسیری برای ورود هوا وجود نداشته باشد خب اکسیژن محیط دائم کاهش پیدا می کند و متعاقب آن می شود انتشار گاز مونوکسید کربن پس نکته کلیدی این است که مادامی که ما از وسال شعله دار در داخل خانه استفاده می کنیم یک مقدار لای پنجره یا لای درب تا فضا بیشتر باشد که هوای بیشتری به داخل منزل بیاید و ضریب خطر ما کمتر می شود.

مجری: آقای نوفرستی توصیه های شما را هم بشنویم برای آمادگی در ورود به فصل سرما و مراقبت هایی که باید صورت بگیرد.

مهمان برنامه: آقای دکتر جواد نوفرستی، رئیس گروه ملی پیشگیری از مرگ های خاموش و مدیرعامل انجمن جامعه ایمن کشور: امیدوارم این برنامه ها در بخش های مختلف تکرار شود.  در این شرایطی که فرصت اطلاع رسانی جای دیگری نداریم تمام شبکه های صداوسیما بیایند چون ما میانگین حدود 800 نفر آمار فوت رسمی ناشی از گازگرفتگی در سال داریم. همچنین به نقل از وزیر وقت بهداشت در سال 80 هزار نفر دچار گازگرفتگی می شوند که یک درصد از این آمار  فوت می شوند تعدادی از اینها دچار زندگی نباتی می شوند و روی تخت خانه یا بیمارستان هستند, پس این موضوع جدی است. این آمار مربوط به 5 ماه آخر سال است طبیعتاً در تابستان این آمار کمتر است دودکش ها را بسیار چک کنید,  رمز نجات در برابر گازگرفتگی دودکش و تهویه هوا است حتی اگر موتورخانه مرکزی هم دارید غیر از رایزرها دودکش موتورخانه را چک کنید,  اگر بعنوان داکت مستقل از دیوار ساختمان ساخته شده باشد خطر نشت گاز کمتر است اما متأسفانه در بسیاری از ساختمان های  غیراستاندارد دودکش را از داخل درب دیوار عبور دادند که بعضاً مکرر هم بوده است از دیوار اتاق خواب از دیوار داخل کمد اتاق خواب عبور کرده و حواث گازگرفتگی زیادی هم داشتیم این را جدی بگیرید تهویه هوا هم برای کرونا تأکید می شود هم برای گازگرفتگی. حوادث گازگرفتگی هم صرفاً برای خانه نیست، محیط کار، چادر مسافرتی، داخل خودرو هر محیط بسته ای که گاز استفاده می شود , اتفاق می افتد. توصیه ای که داریم روی بحث فناوری که اشاره کردیم برای پکیج ها خوشبختانه پکیج هایی داریم که بیرون نصب می شوند بسیار ایمن و استاندارد است و شاید روزی بشود سازمان هایی هم حمایت کنند خانه ای که با دو تا سه بخاری گرما و آب گرم را تأمین می کند اگر بتواند سیستم را تبدیل به سیستم پکیج با رادیاتور کند لوله کشی داخل خانه کم می شود و در نتیجه حوادث آتش سوزی هم کم می شود.

مجری: ممنون