سلامت روان چیست؟

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی معاونت فرهنگی و دانشجویی وزارت بهداشت، همانطور که سلامت جسمی هر فرد در جامعه از ارزش بالایی برخوردار است، سلامت روانی افراد نیز دارای اهمیت زیادی است، متأسفانه در اغلب موارد، بی توجهی به بیماری‌های روانی، منجر به بروز بیماری‌های جسمی نیز می‌شود. در بسیاری از کشور‌ها به ازای هر یک میلیون نفر، کمتر از یک روانشناس و یا روانپزشک وجود دارد و حتی درصد کمی از بیمارستان‌ها هزینه هایشان را صرف بیماری‌های روانی می‌کنند.

در برخی از جوامع اختلالات روانی را به عنوان بیماری نمی‌شناسند. به سبب وجود فقر فرهنگی و کمبود فرهنگ سازی، بیماری‌های روانی به عنوان یک عامل زشت که باعث سرافکندگی فرد در جامعه می‌شود، شناخته می‌شوند. به همین علت افراد از مراجعه به روانشناس سر باز می‌زنند.

سلامت روان چیست؟

سازمان بهداشت جهانی سلامت روانی را اینگونه تعریف کرده است: سلامت روانی عبارت است از کیفیت زندگی یک فرد که می‌تواند توانایی‌های خود را شناسایی کند و با اضطراب‌های روزمره به راحتی کنار بیاید. یک فرد سالم از لحاظ روانی باید بتواند به راحتی کار کند و با جامعه در مشارکت باشد.

شاید تعریف سازمان جهانی بهداشت را بتوان یک تعریف عمومی نامید؛ اما این تعریف در تمامی جوامع صدق نمی‌کند، به عنوان مثال سطح اضطراب وارده به فردی که در یک کشور با اقتصاد ضعیف زندگی می‌کند، به مراتب بیشتر از افرادی است که در جوامع پیشرفته زندگی می‌کنند.

اضطراب

اضطراب عبارت است از یک احساس ناخوشایند و مبهم به همراه هراس و دلواپسی با منشاء ناشناخته، که به فرد دست می‌دهد و شامل نبود اطمینان، درماندگی و برانگیختگی فیزیولوژی است.

وقوع مجدد موقعیت‌هایی که پیشتر اضطراب زا بوده‌اند یا طی آن‌ها به فرد آسیب جسمی و یا روانی رسیده است باعث بروز اضطراب در افراد می‌شود. همهٔ انسان‌ها در زندگی خود دچار اضطراب می‌شوند، ولی اضطراب مزمن و شدید، غیرعادی و مشکل ساز است.

تحقیقات و بررسی‌ها نشان می‌دهند که اضطراب در خانم ها، طبقات کم درآمد و افراد میانسال و سالخورده بیشتر دیده می‌شود.

افسردگی

یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی را می‌توان افسردگی شناخت، اختلالی که حتی اکثر انسان‌های معمولی نیز آن را در فرد مبتلا تشخیص می‌دهند و حتی این اختلال را به فرد مورد نظر گوشزد می‌کنند.

مشخصه افسردگی خُلق افسرده است و با احساس غمگینی، اعتماد به نفس پایین و بی علاقگی به هر نوع فعالیت و لذت روزمره مشخص می‌شود. افسردگی مجموعه‌ای از حالات مختلف روحی و روانی است که از احساس خفیف ملال تا سکوت و دوری از فعالیت روزمره بروز می‌کند.

افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی است

افسردگی را هم همچون دیگر اختلالات روانی می‌توان توسط دارو مهار کرد، ولی در صورتی که این بیماری مزمن نشده است، انجام کار‌هایی برای کاهش فشار و اضطراب از جمله خرد کردن کار‌های بزرگ به کار‌های کوچک، ورزش ملایم، رفتن به سینما، ارتباط گرفتن با دوستان و یا سایر فعالیت‌هایی که ممکن است به بیمار کمک کند، در بهبود این بیماری مؤثر است.

وسواس

وسواس شامل احساس، فکر و یا تصویر ذهنی مزاحم است، که ریشه در اضطراب مزمن دارد. بیماری وسواس به دو شکل فکری و عملی بروز می‌کند و چنانچه بیمار در برابر انجام عمل وسواسی مقاومت کند، اضطرابش بیشتر می‌شود.

گاهی اوقات کودکان هم دچار وسواس می‌شوند که اغلب نشانه‌های آن رفتار‌های پرخاشگرانه، تکرار کلمات و یا لجبازی با اطرافیان است. تحقیقات نشان می‌دهد بین یک تا سه درصد جامعه ممکن است به اختلال وسواس فکری عملی مبتلا باشند.

اختلالات اشاره شده جزو شایع‌ترین بیماری‌های روانی در سطح جهان هستند. اگر در خودتان چنین اختلال‌هایی مشاهده می‌کنید، یا احساس می‌کنید یکی از افراد نزدیکتان به یکی از این اختلال‌ها دچار است، بهتر است همین الان دست به کار شوید و با مراجعه به روانشناس در پی درمان باشید.

پزشکان توصیه می‌کنند اگر بیماریتان مزمن نیست، سعی کنید تا آن را با درمان رفتاری و یا درمان شناختی رفتاری معالجه کنید و اگر از این روش‌ها جوابی نگرفتید، به روانپزشک مراجعه کنید و درمان دارویی را آغاز کنید. اختلالات روانی را جدی بگیرید، آن‌ها هم بیماری هستند. مزمن شدن آن‌ها ممکن است به قیمت جانتان تمام شود.