عملیاتی شدن طرح مقابله زمین خواری

 به گزارش خبرگزاری صداو سیما، آقای عسگری، رئیس  کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در برنامه صبح بخیر ایران در شبکه یک سیما  درباره طرح مقابله با  زمین خواری گفتگو کرد.

مشروح گفتگو به این شرح است:

مجری: خبر خوشی درباره طرح زمین خواری شنیده ایم. این طرح بفرمایید قرار است چه زمانی عملیاتی شود و الان در چه موقعیتی است؟
مهمان  استحضار دارید ما از گذشته با مشکل و چالش بحث زمین خواری، کوه خواری و دریاخواری مواجه بوده ایم. خیلی‌ها به بهانه سرمایه گذاری ورود می‌کردند مساحتی از زمین را دریافت می‌کردند در راستای منافع خودشان کار را دنبال می‌کردند و مشکلاتی به وجود می‌آمد. ضمن اینکه در بحث زمین ما اراضی کلاس یک داریم کلاس دو داریم کلاس سه داریم و کلاس چهار داریم. اراضی کلاس یک مان بیشتر مورد هجمه هم زمین خواران قرار می‌گرفت و هم اینکه در این راستا به اهداف مان نمی‌رسیدیم. در بحث زمین کلاس یک به دلیل مشکلاتی که وجود داشته این اراضی حداقل هستند. باید در حوزه بهره وری از زمین ما در قالب یک برنامه حرکت کنیم بتوانیم از این زمین برای کشت محصولات اصلی و اساسی استفاده کنیم. من یک نکته‌ای را عرض کنم خدمت تان مثلاً اراضی کلاس یک ما که قابل کشت برای محصولات اساسی مثل گندم هستند در کل کشور دو دهم میلیون هکتار است که می‌تواند گندم و نیاز ما را تأمین کند و نان مردم را تأمین کند. مورد دستبرد و هجمه زمین خواران قرار می‌گرفت. عده‌ای با ظرفیت‌های سیاسی که دراختیارشان بوده ازاین فرصت استفاده می‌کردند و منفعت می‌بردند عده‌ای دیگر در راستای بهره برداری بعنوان سرمایه از این زمین استفاده می‌کردند. طرف می‌رفته به دستگاه تقاضا می‌داده در راستای تقاضا آن دستگاه هم واگذار می‌کرده، منتها هیچ برنامه‌ای نبوده که دستگاه متولی بررسی کند و نظارت کند آیا این زمینی که دراختیار فرد متقاضی قرار می‌گیرد آن استفاده مورد نظر را انجام می‌داده یا خیر، متأسفانه همین مباحث باعث شده بود خیلی‌ها روی بیاورند به هم زمین خواری و هم کوه خواری و هم دریاخواری، اینجا یک مقداری خلأ قانونی ما داشتیم و این خلأ قانونی باعث سوءاستفاده خیلی‌ها شده بود در این زمینه و مشکلات عدیده‌ای را به وجود آورده بود. ما در کمیسیون کشاورزی از ابتدای ورودمان بر آن شدیم که واقعاً بنشینیم با کمک نخبگان، صاحب نظران، محققین، در راستای راهکار برای جلوگیری از سوءاستفاده‌ها مسیر را دنبال کنیم و حرکت را دنبال کنیم. خوشبختانه پیگیری‌های خوبی صورت گرفت دوستان کمک کردند دستگاه متولی را دعوت کردیم در این راستا، به طور خاص حتی دستگاه‌های امنیتی را هم دعوت کردیم که من تشکر می‌کنم از زحمات این عزیزان یک طرحی را در غالب پنجره واحد مدیریت زمین و کاربرد آن را دنبال کنیم. ما مثلاً اگر بنا است یک مرغداری را احداث کنیم آن مرغداری در زمین کلاس یک نباید باشد. یا مثلاً بحث احداث گلخانه‌ها ما در اراضی غیرکلاس یک هم به راحتی می‌توانیم احداث کنیم. نکته‌ای که حائز اهمیت است وقتی زمین را واگذار می‌کنیم باید یک زمانی مشخص کنیم تا آن زمان متقاضی و کسی که طالب اجرا کردن آن طرح است زمان به آن بدهیم بگوییم مثلاً یک دوره سه ساله، یک ساله شما مکلف هستید اجرایی و عملیاتی کنید این طرح را، این تقریباً رها شده بوده و از ابتدای شکل گیری انقلاب اسلامی به این طرف هم دستگاه متقاضی واگذار می‌کردند. مثلاً هیئت هفت نفره واگذاری زمین، امور اراضی، منابع طبیعی و خیلی فضا تقریباً آزاد بوده و این آزادی باعث شده بود که در راستای اهدافی که مدنظر است نتوانیم زمین را واگذار کنیم کار را دنبال کنیم. دستگاه‌های متولی هم مثل جهاد کشاورزی، منابع طبیعی، مسکن و شهرسازی، امور اراضی این‌ها هر کدام شان به سهم خودشان به اصطلاح حرکت‌هایی انجام می‌دادند. الان ما در این قالب چند هدف را دنبال می‌کنیم هدف اول این است که پنجره واحدی که شکل می‌گیرد، فرد متقاضی می‌آید تقاضا می‌دهد براساس تقاضایی که می‌دهد اراضی مشخص است که به چه صورت و چگونه به آن واگذار شود و این واگذاری متعلق به کسانی باشد که علاقمند هستند که سرمایه گذاری کنند خیلی وقت‌ها طرف می‌آید می‌گوید من دارم یک تقاضایی بدهم و یک زمینی را می‌گیرم حالا اگر واگذار شد چه بهتر بعنوان یک سرمایه از آن استفاده می‌کنم. نگاه ما در این رویکرد این نیست حتماً زمین به کسانی داده خواهد شد که در قالب تعهدی که می‌دهند براساس آن بتوانند در یک فاصله زمانی مشخص با نظارت دقیق کار را دنبال کنند. امروز ما در بحث امنیت سرمایه گذاری باید به سمت و سویی برویم که کسانی که می‌آیند سرمایه گذاری می‌کنند هم با خیال راحت سرمایه گذاری کنند.
مجری: یعنی این طرح این تفاوت را قائل می‌شود که کسی دنبال سرمایه گذاری در منطقه است با کسی که سوداگر است دو عنصر سوا در حوزه فعالیت‌های اقتصادی است.
مهمان : بله کاملاً تکفکیک می‌شود و ما هم امنیت سرمایه گذاری را تأمین می‌کنیم. یعنی در این طرح انشاالله به تصویب مجلس برسد در غالب قانون حتماً فضایی را ایجاد خواهد کرد که آن کسانی که علاقمند هستند به بحث سرمایه گذاری با خیال راحت وارد سامانه می‌شوند زمین مورد نظرشان مشخص می‌شود آن زمین مشخص است که متعلق به کدام دستگاه است. جزء اراضی ملی است، جزء اراضی منابع طبیعی است، مربوط به محیط زیست است، مربوط به مسکن و شهرسازی، کدام دستگاه مالکیت این زمین را دارد. وقتی مشخص شود خیلی راحت می‌توانیم فضاسازی کنیم بسترسازی کنیم و احصاء کنیم و مسیر را هموار کنیم که فرد مورد نظری که علاقمند است در حوزه سرمایه گذاری بتواند کار را دنبال کند ایراد بزرگی که تا الان بوده اینکه هم اراضی کلاس یک را به تعبیری غارت کردند که ما اراضی کلاسیک مان خیلی کم است.
مجری: چقدر هم در حوزه کشاورزی فرمودید برای کشور راهبردی است.
مهمان : ما برای یک سانتی متر خاک حاصلخیز نیاز به زمان داریم که طی فعل و انفعلات شیمیایی یک سانتی متر زمین یک سانتی متر خاک بعنوان یک خاک زراعی بتوانیم از آن استفاده کنیم. با توجه به اتفاقاتی هم که در دنیا افتاده امروز در حوزه امنیت غذایی استحضار دارید که شاید تا دیروز دولت‌ها خیلی متوجه بحث امنیت غذایی نبودند یا کمتر بودند مناقشه اکراین وروسیه که اتفاق افتاد همه متوجه شدند که آینده یک خطر تهدیدشان می‌کند و آن غذا و نان و امنیت غذایی مردم است.
مجری: حتی اگر پول هم داشته باشید ممکن است آن گندم و غلات راهبردی را به شما نفروشند.
مهمان : دقیقاً همین طور است. یعنی اگر ما پول داشته باشیم نفت داشته باشیم و طلا داشته باشیم بعنوان ذخیره و سرمایه، امکان دارد دولتی یا کشوری راغب نباشد که مثلاً نیاز غذایی ما را تأمین کند. این هم یک تهدیدی است و هم یک فرصتی است. تهدید به معنای اینکه که اگر ما دقت نکنیم و تدبیر نکنیم این مناقشه‌ها شکل بگیرد کما اینکه آسیب دیدند یعنی حتی کشور‌هایی که مدعی بودند در بحث امنیت غذایی حتی امریکا و اروپایی ها.
مجری: کاملاً بنا به اسناد خودشان شامل شان شده است.
مهمان : اصلاً یک شوکی وارد کرد؛ بنابراین در بحث تأمین امنیت غذایی تولید محصولات اساسی تولید محصولات استراتژیک به طور خاص تولید غلات و به طور ویژه گندم اگر ما در غالب یک نقشه راه حرکت نکینم حتماً آسیب خواهیم دید. ضمن اینکه ظرفیت و قابلیت داریم که مثلاً نیاز گندمی خودمان را بتوانیم بین ۱۱ تا ۱۲ میلیون تن تأمین کنیم. ما دو و دو دهم هکتار اراضی کلاس یک داریم که با روش آبیاری می‌توانیم به راحتی به آن نیاز مورد نظرمان دست پیدا کنیم؛ بنابراین بحث زمین یک مقوله مهم و حساس است در بخث کشاورزی هم ما دو مؤلفه مهم داریم دو عوامل تولید داریم که بسیار حائز اهمیت است یکی آب است و دیگری خاک است که بحث ما بیشتر در حوزه خاک است در حوزه حفاظت خاک است بهره برداری مطلوب است از خاک است خیلی وقت‌ها بررسی‌های ما نشان می‌دهد برای مثلاً واگذاری قطعه زمینی برای احداث مثلاً یک کارخانه دقیقاً آمده اند واگذاری را در کلاس یک انجام داده اند کلاسی که برای آینده بسیار مهم است و حائز اهمیت است در حوزه تولید ما به راحتی می‌توانیم کار را دنبال کنیم. یک نکته هم عرض کنم خدمت تان در همین بحث زمین خواری باغ شهر‌هایی احداث شده، در اطراف شهر‌های بزرگ و جا‌های مختلف...
مجری: خیلی هم تبلیغات برایش انجام شده با نازل‌ترین قیمت صاحب زمین شوید.
مهمان : رفتند در اراضی کلاس یک این بحث را دنبال کردند ساخت و ساز انجام دادند آن هم ساخت و ساز غیرمجاز دستگاه‌های متولی مثل دستگاه محترم قضایی دادگستری‌ها ورود می‌کنند نیروی انتظامی به کمک می‌آید منابع طبیعی جهاد کشاورزی، می‌گویند حکم تخریب آمده است بروید تخریب کنید چه جوری تخریب می‌کنید یک دیواری را تخریب می‌کنند ساختمان به قوت خودش باقی است ما نگاه مان این نیست ضمن اینکه معتقد هستیم باید روال قانونی اجرا شود.
مجری: گاهی این تخریب صد در صد انجام می‌شود. چند وقت پیش خبری را پیگیری می‌کردم باغ‌های اطراف کرج ویلا‌های خیلی لاکچری و شیک و به روز ساخته بودند. باغی چند صد ساله از بین رفته بود همه آن ویلا‌ها تخریب شد، اما کسی که آنجا ناظر محیط زیست بود می‌گفت این بتنی که اینجا ریختند باعث می‌شود که تا سده هیچ گیاهی اینجا رشد نکند. یعنی ملک تخریب شد و یک هزینه‌ای هم به آن‌هایی که این ملک را خریده بودند وارد شد یعنی یک بازی چند سر باخت برای کشور ما و آن ملک تخریبی هم در زمین اش نه باغی و حتی گیاهی به واسطه این بتن ریزی رشد نخواهد کرد.
مهمان : یک ایرادی که وجود دارد همین است و می‌گویند حکم تخریب داده ایم خیلی‌ها پشت پرده می‌روند می‌بندند یک دیواری را تخریب می‌کنند یک صورتجلسه تنظیم می‌کنند می‌گویند تخریب انجام شد. ما نگاه مان این نیست در اراضی کلاس یک، می‌گوییم اگر کسی غیرقانونی رفته و اراضی را تخریب کرده و ویلا ساخته و غیرقانونی هم بوده باید این زمین برگردد به حالت اولیه یعنی تخریب کامل صورت بگیرد.
مجری: یعنی این طرح به دنبال این است که طبیعت بازیابی شود.
مهمان : بله اینکه عرض کردم بعضی مواقع دستگاه متوالی جدی نمی‌گیرند ما جدی نمی‌گیریم جمعیت ما درحال رشد است این جمعیت غذا می‌خواهد این جمعیت نیاز به امنیت غذایی دارد حتماً ما ظرفیت و قابلیتی که داریم باید پای کار بیاید. ما ابتدای شکل گیری انقلاب اسلامی یک جمعیت ۳۶ میلیونی داشتیم الان به ۸۵ میلیون نفر رسیده است. این ۸۵ میلیون نفر غذا می‌خواهد این ۸۵ میلیون نفر غذای سالم می‌خواهد در بح تولید غذا ما اگر مثلاً حداقل مبلغی را برای تولید غذا سالم هزینه کنیم حتماً نیازی نیست که ۱۰ برابر آن برای بهداشت و درمان هزینه کنیم. الان فضای بهداشت و درمان ما از نظر هزینه‌ای بسیار سنگین است یعنی بیماری یک عمل جراحی حتماً طرف باید مبلغ بسیار سنگینی را بپردازد تا بتواند سلامت اش را به دست بیاورد.
مجری: یعنی یارانه درمان را در حوزه پیشگیری به سلامت غذا تخصیص دهد.
مهمان : بله همه این‌ها برمی گردد به یک قانون صریح و شفاف و همه جانبه. اینجا دستگاه‌های متولی همه باید کمک کنند ما خوشبختانه در حوزه تأمین غذا و سلامت مردم در مجلس شورای اسلامی برای اولین بار حرکت‌های خوبی را دنبال کردیم و قوانین خوبی را وضع کردیم. طرح امینت غذایی و رفع موانع تولید شورای قیمت گذاری بحث مربوط به صادرات محصولات کشاورزی خرید تضمینی امروز تقریباً ۵۰۰ میلیون نفر جمعیت پیرامونی ما علاقمندند به محصولات کشاورزی که ما تولید می‌کنیم به دلیل رعایت دوره کارنس محصولات کشاورزی مان و بحث ارکانیک بودن شان. یک ظرفیت و قابلیت بسیار خوبی است خیلی جا‌ها اراضی حاصلخیز ما تبدیل شده به مثلاً ویلا، تبدیل شده با باغ شهر، تبدیل شده به کارخانه، چرا باید این اتفاق بیفتد ما زمین‌های مان مشخص است و فضایی نداریم که بخواهیم افزایش مساحت زمین داشته باشیم در غالب کلاس یک ک بتوانیم آینده از این‌ها استفاده کنیم. این‌ها نکاتی است که هم به اصطلاح دستگاه‌های متولی باید به طور ویژه به آن توجه کنند و همین اینکه در غالب قانون فضا را به گونه‌ای جلو ببریم برای علاقمندان به تولید فضایی ایجاد کنیم جلوی سوءاستفاده کنندگان و فرصت طلب‌ها را بگیریم متأسفانه تا الان تقریباً رها شده بوده این رهاشدگی باعث شده بوده که سوءاستفاده کنند خیلی‌ها پشت پرده با بعضی از دستگاه ببندند حتی بروند و سند بگیرند. خیلی از جا‌ها اسناد دارد ابطال می‌شود. تشکر می‌کنم از دستگاه‌های متولی به طور خاص دستگاه محترم قضایی که در این زمینه خوب ورود کردند، اما باید کمک کنیم که قضیه جمع و جور شود.
مجری: یک خبری هم چند روز پیش شنیده ام، وزیر محترم جهاد کشاورزی گفته بود تا زمانی که شما سند تک برگ نگیرید از خیلی از تسهیلات کشاورزی بهره مند نمی‌شوید این خودش خیلی می‌تواند کمک کند به اینکه این اراضی که هنوز در آمایش کشوری مشخص نیستند ایان فضای سوداگری یک کم بشکند.
مهمان: ما در کشور نیاز به یک سرمایه گذاری پیوسته داریم. سرمایه گذاری که بتوانیم هم در بخش کشاورزی و هم صنایع تبدیلی و تکمیلی فضاسازی کنیم که یک اتفاقات خوبی بیفتد هم تولید داشته باشیم هم اشتغال داشته باشیم هم در حوزه امنیت غذایی کار را دنبال کنیم. خیلی مواقع کشاورزان عزیز و زحمت کش ما با چالش جدی روبرو بودند مثلاً طرف بدون ارائه سند می‌رود وام می‌گیرد با تبانی‌هایی که با هم می‌کنند با بعضی از بانک ها، ولی کشاورز ما که می‌خواهد وام بگیرد غذای مردم را تأمین کند، می‌اندازیم در بوراکسی اداری و این بوراکسی اداری خستگی ایجاد می‌کند. ما در همین طرح امنیت غذایی و رفع موانع تولید که ۱۵ ماده است، یکی از ماده‌ها بحث همین را دنبال می‌کنیم که سند بدهیم به عزیزانی که بعنوان کشاورز هستند وقتی سند بگیرد چند اتفاق می‌افتد یکی اینکه خیال اش راحت می‌شود که این زمین متعلق به خودش است و در راستای بحث تولید با خیال راحت کار می‌کند دوم اینکه اگر خواست وامی را دریافت کند این سند یک مدرک معتبری است ارائه می‌دهد به بانک بانک به تناسب این زمین ارزیابی می‌کند ارزشیابی می‌کند قیمت را مشخص می‌کند مکلف می‌شود بانک در قبال این سند به کشاورز وام بدهد این فضا‌ها را باید مهیا کنیم الان شرایط دنیا به گونه‌ای است که اگر کسی در حوزه امنیت غذایی در غالب یک نقشه راه برنامه ریزی نکند کار را دنبال نکند حتماً آسیب خواهد دید. این است که در حوزه زمین خواری به جد ورود کرده ایم این قانون تصویب بشود قطع به یقین بدانید که جلوی فرصت طلب‌ها گرفته خواهد شد جلوی رانت و فساد گرفته خواهد شد از طرفی ایجاد انگیزه می‌کند برای مالکین واقعی زمین. وقتی ایجاد انگیزه کرد تولید بهتر می‌شود ما الان به دلیل مشکلاتی که داریم هم در بحث وام‌های بخش کشاورزی بحث نهاده‌ها هم تحریم بودیم هم کرونا مشکلاتی را ایجاد کرده همه این‌ها باعث شده هم قمیت‌ها یک مقداری نوسان داشته باعث شده که یک مقداری کشاورزان ما نگران باشند، ولی به فضل الهی با تصویب چنین قوانینی کشاورزان ما با انگیزه کار می‌کنند وقتی بداند زمین متعلق به خودش است وقتی بداند که دستگاه متولی از او خواهد خواست که در حوزه همین تقاضایی که داده باید تولید کند حتماً اتفاقات خوبی خواهد افتاد؛ بنابراین نگاه و رویکرد ما این است که انشاالله در بحث پنجره مدیریت واحد زمین کار را به گونه‌ای جلو ببریم که از ابتدا اگر عزیزی متقاضی دریافت زمین است با خیال راحت بتواند کار کند. یک نکته عرض کنم، ما خیلی از متقاضیان عزیز مراجعه می‌کنند به ما می‌گویند ما در بخش کشاورزی می‌خواهیم سرمایه گذاری کنیم، ولی این بروکراسی اداری و مسائل اینچنینی و کاغذبازی و رانت و فساد مانع این می‌شود. خب پول را در بانک می‌گذارد سودش را می‌برد.
مجری: یا خدایی ناکرده وارد بازار دلالی می‌شود.
مهمان: ما این را به سمت تولید هدایت کنیم نکته‌ای ک هعرض کردم آن بحث مربوط به ۵۰۰ میلیون نفر جمعیت پیرامونی که علاقمندند به محصولات کشاورزی ما اگر در بخش کشاورزی با اتفاقی که الان افتاده در حوزه امنیت غذایی در دنیا ما خوب مدیریت کنیم همین مسئله تولید بخش کشاورزی به دلیل اقلیم‌های متنوعی که در کشور داریم که کشور ما در نوع خودش بی نظیر است می‌توانیم حتی ارزآوری مان به گونه‌ای باشد که شیر‌های نفت را ببندیم. یعنی اینقدر ظرفیت و قابلیت در بخش کشاورزی داریم بنابراین نگاه و رویکرد ما این است که انشاالله این پنجره واحد که عملیات و اجرایی شد در غالب قانون دستگاه‌ها را مکلف کنیم زمین را به کسانی واگذار کنند که کننده کار هستند در راستای منافع کشور آینده کشور و منافع مردم کار کنند.
مجری: این طرح برای هر دو طرف خیر است چه برای کسی که می‌خواهد زمین را ارائه دهد و چه کسی که سرمایه گذاری می‌کند و البته یک سوداگری چند ده ساله‌ای که در کشور ما بوده را جلوگیری می‌کند. به امید تصویب و اجرایی شدن آن.