ضرورت توجه به درد برای ارتقای سطح سلامت جامعه

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ مسعود هاشمی فوق تخصص درد، به بهانه روز جهانی درد مصادف با ۱۱ اکتبر و با اشاره به قدمت ۳۰ ساله راه‌اندازی این رشته تحصیلی در مقطع فلوشیپ در دنیا، گفت: رشته فلوشیپ درد در ایران از سال ۱۳۸۵، به همت مدیران وقت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تأسیس شد تا متخصصان رشته بیهوشی قادر به ادامه تحصیل در این زمینه باشند. تاکنون بیش از صد فارغ التحصیل در این رشته با بهره گیری از فناوری‌های به روز برای کنترل درد مشغول به خدمت رسانی هستند.

وی با اشاره به فعالیت‌های انجمن درد در راستای کنترل درد‌های شایع در جهان و انجمن درد ایران تحت نظارت انجمن جهانی و تلاش این نهاد‌ها به منظور افزایش اطلاع رسانی عمومی در این زمینه، افزود: انجمن جهانی درد سالانه شعاری را برای این روز با هدف جلب نظر مردم، جامعه پزشکی و تصمیم‌سازان به سوی شناخت ماهیت درد اعلام می‌کند؛ «تبدیل درد از مرحله علم به عمل» شعار امسال این انجمن است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بر ضرورت توجه به درد، به ویژه درد‌های مزمن در راستای ارتقای سطح سلامت جامعه، گفت: برغم اینکه سال‌ها قبل، تسکین درد پس از جراحی بی اهمیت بوده، اکنون، درد حتی بعد از انجام جراحی‌های بزرگ نیز مفهومی بی معنی است. نخستین گام در مسیر آگاهی رسانی، تعریف درد است؛ درد یک احساس ناخوشایند ناشی از ضایعه بافتی است. این ضایعه می‌تواند در هر قسمتی از بدن، به صورت حاد یا مزمن روی دهد. هیچ بشری نیست که تجربه درد را نداشته باشد و مردم باید آگاه باشند که درد‌های شدید و طولانی نیاز به بررسی بیشتر دارند.

هاشمی افزود: در گذشته پزشکان با هر تخصصی به دنبال درمان درد هم بودند، اما در سه دهه گذشته این رشته به صورت مجزا به تشخیص و درمان دردها، به ویژه درد‌های مزمن که تشخیص و درمان دشوارتری دارند، پرداخته است.

وی با اشاره به گستره فعالیت درمانگاه‌های درد در زمینه تشخیص و درمان درد در سراسر کشور، ادامه داد: کلینیک درد بیمارستان امام حسین (ع) یکی از ۲ مرکز تأیید شده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای آموزش دستیاران و مراجعه بیماران است. اغلب بیماران مبتلا به درد‌های مزمن به این درمانگاه مراجعه می‌کنند، بخش عمده موارد مراجعه، کمردرد و سردرد است که پس از مراجعه بلافاصله شرح حال بیمار گرفته می‌شود تا در صورت نیاز به تصویربرداری برای تشخیص دقیق‌تر، اقدام و سپس روند درمان آغاز شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مداخلات درمانی را بخشی از درمان دانست و روش‌های درمانی در درمانگاه‌های درد را از روش‌های کم تهاجمی عنوان کرد و گفت: در صورتی که بیمار به درمان‌های غیر تهاجمی همچون ورزش، فیزیوتراپی و درمان‌های دارویی مقاوم باشد، پیش از اقدام درمانی تهاجمی نظیر جراحی، داوطلب مداخلات کم تهاجمی خواهد بود.

هاشمی افزود: این روش درمانی در اتاق عمل‌های مجهز و استاندارد و با بهره‌گیری از دستگاه‌های تصویربرداری به منظور افزایش دقت و کاهش عوارض انجام می‌شود.

وی با اشاره به انجام تزریقات داخل کانال برای درمان کمردرد در این کلینیک، گفت: افرادی که از درد‌های سیاتیک و کمردرد‌های مزمن رنج می‌برند، به طور معمول در مراحل اولیه به این درمان‌ها پاسخ کامل می‌دهند. در مراحل پیشرفته‌تر از عمل‌های بسته دیسک با استفاده از لیزر یا فرکانس رادیویی به عنوان روش‌های کم تهاجمی اختلالات دیسک بین مهره‌ای یا ستون فقرات بهره گرفته می‌شود. یکی از پیشرفته‌ترین درمان درد‌های دیسک بین مهره‌ای، جراحی‌های بسته به کمک آندوسکوپ نیز در درمانگاه درد بیمارستان امام حسین (ع) انجام می‌شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: این نوع جراحی‌ها با بی حسی موضعی صورت می‌گیرد و بیمار بستری نمی‌شود و به سرعت به روند عادی زندگی بازمی‌گردند.

هاشمی، با بیان اینکه دسته‌ای از مراجعان از بیماری‌های دژنراتیو مزمن رنج می‌برند، ادامه داد: بسیاری از مردم کشور دچار اختلال مفاصل اعم از آرتروز زانو، لگن، شانه، گردن و کمر هستند و دسته زیادی از این افراد به دلیل تجربه درد مزمن، به درمانگاه‌های درد مراجعه می‌کنند و درمان‌های غیرجراحی یا در مرحله پیشرفته درمان‌های رژنراتیو یا سلول تراپی دریافت می‌کنند.

وی درباره سایر بیماری‌های شایع در میان مراجعه کنندگان، گفت: تشخیص علت بروز سردرد‌ها اهمیت بالایی دارد تا مداخلات درمانی مؤثری صورت گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی افزود: نورولوژی‌های عصب سه قلو یا درد صورت نیز از دیگر درد‌های شایع است که به علت آسیب یا تحریک عصب سه قلو در ناحیه صورت بروز می‌کند و برای این درد‌های نیز روش‌های علمی و به روز به کار گرفته می‌شود.

هاشمی ادامه داد: سردرد‌ها با منشاء گردنی نیز شیوع بالایی دارد. در این روز‌ها که سبک زندگی به گونه‌ای است که اکثر افراد ساعت‌های بسیاری را مشغول کار به صورت نشسته هستند، این نوع درد‌ها بسیار شایع است. روش‌های علمی و قابل قبولی نیز برای درمان این نوع سردرد‌ها در کلینیک درد این مرکز وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه بیماران سرطانی نیز به خدمات این درمانگاه‌ها نیاز دارند، گفت: غیر از عوارض درمان‌های معمول این بیماری، درد‌هایی نیز به دنبال بروز بیماری و اقدامات درمانی ایجاد می‌شود که درمانگاه درد برای کنترل آن‌ها می‌تواند مؤثر باشد.