کمک ستاره‌شناسان آماتور به تایید سیارات فراخورشیدی

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، شرکت«یونیستلار» (Unistellar) سازنده تلسکوپ و «موسسه ستی» (SETI Institute)، کمپین موسوم به «Unistellar Exoplanet» را راه‌اندازی کرده‌اند. این یک برنامه علمی شهروندی است که در آن ستاره‌شناسان آماتور می‌توانند به تایید سیارات فراخورشیدی احتمالی کمک کنند که توسط «ماهواره نقشه‌بردار فراخورشیدی گذران» یا «تس» (TESS) ناسا شناسایی شده‌اند.
تس برای شناسایی سیارات فراخورشیدی بالقوه، از روش موسوم به «گذر»(Transit) استفاده می‌کند. این تلسکوپ، درخشندگی ستاره‌ها را زیر نظر دارد و اگر ستاره‌ای به طور موقت کم‌نور شود، احتمالا به دلیل عبور یک سیاره فراخورشیدی از مقابل آن است. این حرکت با نام گذر شناخته می‌شود. تا به امروز، نزدیک به ۴۰۰۰ سیاره فراخورشیدی با استفاده از این روش کشف شده‌اند.

به نقل از اسپیس، از آنجا که ستارگان ممکن است به دلایل متعددی از جمله گذر سایر اجرام آسمانی مانند ستارگان کم‌جرم کم‌نور شوند، مشاهدات بعدی برای تأیید وجود یک سیاره فراخورشیدی ضروری است. اینجاست که دانشمندان شهروند وارد می‌شوند.

براساس برخی از برآوردها، تس پتانسیل کشف حدود ۱۰ هزار سیاره فراخورشیدی جدید را دارد که هر یک از آنها برای تایید به مشاهدات بیشتری نیازمند هستند. برای این برنامه جدید، ستاره‌شناسان آماتور از تلسکوپ‌های زمینی برای رصد اهدافی استفاده خواهند کرد که توسط تس به عنوان سیارات فراخورشیدی احتمالی شناسایی شده‌اند و از این طریق در مخزن داده‌ای نقش دارند که تعیین می‌کند آیا هدف واقعا یک سیاره فراخورشیدی است یا خیر. این کمپین ویژه، روی «اگزوژوپیترها»(exo-Jupiters) یا جهان‌های بیگانه با ویژگی‌های مشابه سیاره مشتری متمرکز خواهد بود.

دانشمندان شهروند قبلا هم در شناسایی سیارات فراخورشیدی سودمند بوده‌اند. به عنوان مثال، در مورد «TOI 1812»که یک منظومه سه سیاره‌ای در فاصله ۵۶۳ سال نوری از زمین است، ۲۷ مجموعه داده ارائه‌ شده توسط ۲۰ ستاره‌شناس در هفت کشور، برای تعیین دوره مداری یکی از سیارات، نقش بسیار مهمی ایفا کرد. نمایندگان موسسه ستی گفتند که این اطلاعات در ۲۰ سپتامبر در «همایش بین‌المللی فضانوردی»(IAC) در پاریس ارائه شد و در حال حاضر برای انتشار آماده می‌شود.

«تام اسپوزیتو»(Tom Esposito)، دستیار پژوهشی در موسسه ستی و مدیر علوم فضایی در شرکت یونیستلار در بیانیه‌ای گفت: این موفقیت اولیه، قدرت قرار دادن مستقیم علم را در دستان مردم نشان می‌دهد که یک اصل اساسی در مشارکت موسسه ستی، شرکت یونیستلار و ناسا است. ستاره‌شناسان شهروند در سراسر جهان برای آموزش بشریت در مورد سیارات جدیدی که تریلیون‌ها مایل دورتر کشف شده‌اند، به بیان ساده شگفت‌انگیز هستند.