ایجاد ۱ میلیون و ۸۵۷ هزار فرصت شغلی در تعاونی‌های کشور

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ مهدی مسکنی معاون تعاون وزارت  کار و رفاه اجتماعی در برنامه صف اول گفت: یک میلیون و ۸۵۷ هزار فرصت شغلی در تعاونی‌های کشور ایجاد شده است.

مشروح گفتگو به این شرح است

مجری :اگر موافقید راجع به خود تعاون، جایگاه معاونت تعاون، وظایف و مأموریت هایی که بر عهده دارد و کلاً کاری که در فرهنگ تعاون و تعاونی اتفاق می افتد اگر موافقید یک مقدمه ای باشد برای ورود به بحثمان و بررسی عملکرد و برنامه های آن.
آقای مسکنی: امیدوارم از این فرصت مغتنمی که ایجاد شده بشود شرایطی فراهم شود که مردم کشور عزیزمان ایران در شرایط اقتصادی بهتری استفاده کنند و مسائلشان را دنبال کنند. تعاون ریشه دیرینه دارد در ایران و مظهر آن تعاون؛ در نظام اقتصادی ایران در قالب تعاونی دیده می شود. اولین تعاونی در ایران در سال 1304 در داورآباد گرمسار تأسیس شد و 1347 دومین تعاونی؛ تعاونی مصرف سپه؛ همین فروشگاه های سپه که هست از 1347 تقریباً تأسیس شد و بعد از آن تعاونی پسته رفسنجان و 1350 قانون تعاون در ایران در مجلس آن موقع می رود و یک قانون موقت پنج ساله به تصویب می رسد در مجلس آن موقع که بتواند این تعاونی های روستایی را در آنجا سازمان دهی کند و توسعه بدهد. بعد از انقلاب اسلامی ایران با تلاش و مجاهدت هایی که شهید بهشتی عزیز انجام دادند قانون تعاون به عنوان یکی از بخش های اصلی به تصویب قانون گذاران آن موقع رسید. قانون تعاون؛ اقتصاد ایران از سه بخش دولت، تعاون و خصوصی تشکیل شده. من بحث های شهید بهشتی را در مجلس آن موقع دنبال می کردم دیدم آن موقع حتی دعوا سر این بوده که تعاون دوم باشد یا سوم باشد؟ یعنی بین وقتی می گویند دولتی، تعاون و خصوصی جایگاه ها با این حساسیت بوده. می دانید تعاونی ها در دنیا قدمت تقریباً از 1970 در دنیا گسترش پیدا کردند و در راشدل انگلیس تقریباً از 130 سال پیش اینها شکل خودشان را داشتند و در قالب تعاونی هایی هم در دنیا شکل گرفتند که امروز مظاهر مختلف آن در 130 کشور دنیا وجود دارد و اتحادیه بین المللی تعاون؛ ICA هم در ذیل ILO به عنوان یک اتحادیه مستقل کار هماهنگی و هم افزایی کشورهایی که بخش تعاون در آنها شکل گرفته انجام می دهد. اما در فرهنگ ایران از قدیم ما تعاون را داشتیم، یک برهه هایی ما تعاون را در قالب مجموعه های یاریگری داشتیم یا برهه هایی در قالب واره داشتیم. ما در فرهنگمان وقتی می گوییم همواره این در فرهنگ عشایری بوده که این شیر را باهم جمع می کردند در یک قانون حدود 25 قانونی که داشتند می آمدند تقسیم می کردند و از این شیرهایی که جمع می شده مواد لبنی و فراورده ای که تولید می شده هر خانواده به میزانی که نیاز داشته از اینها استفاده می کرده و بعداً تعاون می شود مظهر این که می آید واره را تشکیل می دهد و به نوعی کتاب های مختلفی هم در فرهنگ قدیم ایران هست. مردم ایران به تعاون اعتقاد دارند در زمان جنگ ما خیلی از مظاهر مختلف تعاون داشتیم. ما 24 آذر که روز حمل و نقل است من می خواندم که چطور شد روز حمل و نقل دیدم بارهای ایران وقتی در بندر ماهشهر در زمان جنگ سال 1360 که گیر کرده بود هزینه دومش تقریباً 70 میلیون دلار بود، آن موقع این کامیون ها نمی رفتند اینها را بردارند و بیاورند. امام پیام می دهد به کامیون دارهای تعاونی ها که بروید اینها را بیاورید و اینها به عشق امام دل را می زنند به دریا و این بارها را به مقاصد اصلی خودشان می رسانند و این می شود روز حمل و نقل که امروز ما می بینیم 70 درصد بار و مسافر کشور در بخش تعاون جا به جا می شود. تعاونی های 17 گانه ای که مثلاً تعاونی شماره یک، شماره دو ؛ اینها در بخش تعاون هستند یا 40 درصد بار کشور امروز در بخش تعاون جا به جا می شود. این نشان می دهد که مردم ایران تعاون را از قدیم و دیرباز داشتند. این تعاون هم مصادیق اجتماعی، هم مصادیق اقتصادی دارد. در مصادیق اجتماعی اش می توانیم بگوییم آخرین اتفاقی که افتاده همین اربعین حسینی بوده که مردم با همدیگر، مردم کشور عراق با همدیگر تعاون کردند «تعاونوا علی البرِّ و تقوی» هم بوده و آمدند باهم یک کار بزرگی را انجام دادند مردم ایران هم همین طور این کارها را ادامه دادند و در مظاهر اقتصادی اش هم همین تعاونی ها هستند که به نوعی بروز و ظهور دارند و کارشان را دنبال می کنند.
مجری: این معنی اش این است که ما الآن در حوزه تعاون و کاری که به صورت تعاونی اتفاق می افتد و نقشی که تعاونی ها در اقتصاد می توانند داشته باشند موفق بودیم؟
آقای مسکنی: اگر از نظر کمی تعاونی ها بخواهیم شِیک بکنیم؛ دنبال کنیم مثلاً ما در دنیا رتبه هفتم را داریم مثلاً ما در این 130 کشوری که عرض کردم ما بر اساس آمار سال 1397 با 97 هزار تعاونی ما رتبه هفتم دنیا را داشتیم؛ این از نظر کمی است، این تعداد تعاونی تشکیل دادیم. اگر از نظر کیفی بخواهیم نگاه کنیم بگوییم ما یک هدفی داشتیم؛ 25 درصد جی دی پی و تولید ناخالص ملی را باید می زدیم؛ از این منظر ما در کجای دنیا هستیم؟
مجری: الآن چند درصد است؟
آقای مسکنی: الآن تقریباً آخرین نمونه گیری که برای محاسبه بخش تعاون در اقتصاد ایران انجام شده مربوط به سال 89 بوده؛ 11 سال قبل و آن موقع عدد چهار و شش دهم را بر اساس نمونه گیری 30 هزار دیتای آماری درآوردند که ما در کارهایی که مکاتبات و جلسات مختلفی که در این یک سال گذشته با مرکز آمار داشتیم چون این کار را قانون به مرکز آمار واگذار کرده؛ محاسبه بخش تعاون در اقتصاد کشور را.
مجری: الآن در همین حول و حوش است یا فکر می کنید که...؟!
آقای مسکنی: الآن من عددی که در ذهنم است محاسبه نشده است و تقریبی بر اساس دیتاهایی که، محاسبه ای که دوستان با روش های غیرمصطلح و رایج انجام دادند حدود هفت را ما برآورد می کنیم در بخش تعاون.
مجری: یعنی حدود فکر می کنم 17 - 18 درصد فاصله داریم و عقبیم؟
آقای مسکنی: بله فاصله جدی داریم و عقبیم در این حوزه.
مجری: چرا، چه اتفاقی افتاده که ما به لحاظ کمی رتبه هفتم دنیا را داریم ولی به لحاظ کیفی این قدر عقبیم از بازار؟
آقای مسکنی: مردم آمدند پای کار، این نشان می دهد مردم تعاونی ها را تشکیل دادند؛ 97 هزار تعاونی.
مجری: که پای کار است؟
آقای مسکنی: مسئولان و دولتمردان، واقعیت این است که ما آن جایی که شاید دست مردم را نگرفتیم آمار همین را نشان می دهد. یک قسمتش سیاست گذاری است در این حوزه، من روی این جا هم یک بحثی است باید برویم جلو؛ مثلاً کشورهای دیگر با چه تعداد تعاونی چند درصد جی دی پی را توانستند بگیرند؟ این ها را هم داریم. برای این که سؤال شما را هم از آن رد نشویم چون سؤال مهمی است این را اگر شما حضور ذهن داشته باشید یک جایی به آن برسیم. آن قسمتی که مربوط است کجا کار گیر کرده که 97 هزار تعاونی تشکیل شده اما اینها نتوانستند آن 25 درصد را بزنند. فکر می کنم قسمت اصلی اش باور به تعاون و واگذاری کار به مردم است. بعضی وقت ها از من می پرسند که چقدر تعاونی ها اقتصادشان رشد کرده؟ می گویند چقدر اقتصاد کشور رشد کرده که اقتصاد تعاون رشد کند؟ ما تابع اقتصاد کل هستیم. ما وقتی این تورم بالایی را داریم چطور می توانیم در آن حوزه بیاییم بگوییم تعاون در آن حوزه رشد کند؟ معلوم است رشد نمی کند. ما در این حوزه چند نکته را داریم؛ 1- باور برخی از کارگزاران ما نسبت به بخش واگذاری امور به تعاون یک مقدار ما در این حوزه به نظر می آید که مشکل داریم. مثلاً ما یک سند توسعه تعاون، یک سند تعاون داریم. این سند در دی ماه 91 مصوب هیأت دولت وقت شده، تکالیفی برای 9 دستگاه و وزارتخانه و سازمان مشخص کرده، وزارت جهاد، وزارت صمت، اقتصاد، آموزش و پرورش، علوم، بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه، امور استخدامی کشور برای اینها تکالیف مشخص کرده که اینها در حوزه کمی و کیفی گفته یک کاری را باید انجام دهید شما؛ در حوزه تعاون، گسترش فرهنگ تعاون ما به آن می گوییم سند بر زمین مانده تعاون. این سند که آقای رئیس جمهور تقریباً کمتر از 22 روز پیش جلسه ای هم برای اولین بار بعد از 11 سال برای پیگیری این سند، بعد از 10 سال برگزار کردند. این سند چقدر پیشرفت داشته؟ در خوشبینانه ترین محاسبه ای که ما کردیم 20 درصد این سند محقق شده، چطور ما می خواهیم 25 درصد را هدف گیری کنیم و بزنیم؟ با چه انگیزه ای؟
مجری: اگر صد درصد اجرا می شد در این 11 سال می رسیدیم؟
آقای مسکنی: بله. این ترک فعلی که اتفاق افتاده مسئولش کیست؟ شفاف دیگر، یک سندی داریم 1391 مصوبه شده، ابلاغ شده به 9 دستگاه و سازمان، اجرا نشده؛ به همین راحتی.
مجری: در سند متولی اش معلوم است چه کسی بوده؟
آقای مسکنی: بله دستگاه به دستگاه متولی مشخص است، وزارتخانه به وزارتخانه مشخص است.
مجری: نه این که پیگیری کند از دستگاه ها که کارشان و تکلیفشان را انجام دهند؟ نهاد بالادستی وجود داشته؟
آقای مسکنی: در این حوزه ها سازمان برنامه و بودجه باید این ها را پیگیری کند و سازمان امور استخدامی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، یعنی این سه بر اساس بودجه و... مثلاً می گویم ما یک بند ب ماده 29 داریم می گوید از محل واگذاری ها 30 درصدش باید برسد به بخش تعاون بابت توسعه تعاونی فراگیر ملی شود. باورتان می شود نزدیک عدد صفر تومان تا الآن پرداخت شده؟ چطور می خواهد تعاون رشد کند؟ یا ما به یک چیزی باور داریم؛ «یا ایها الذین آمنوا آمِنوا» یا ما به یک چیزی ایمان و باور داریم یا باور نداریم، تعارف داریم. شکلاً می خواهیم بگوییم این است عملاً می خواهیم انجام ندهیم. اعلام می کنیم، اعمال نمی کنیم. آن باید تکلیفش مشخص روشن شود. آقای رئیس جمهور جلسه ای را گذاشتند خیلی جا دارد اینجا از ایشان تشکر کنم، ما این گزارشی را که دادیم دستگاه به دستگاهی که اعلام کردیم این کار را انجام دادند، ندادند ایشان در جلسه گفتند برگردید عقب در این پاورپوینت برگشتیم عقب گفت آقای وزارت فلان قرار بود این کار را انجام دهی چرا انجام ندادی؟ باورتان نمی شود بعضی از دستگاه ها اصلاً مطلع نبودند از سند و مفاد آن. ایشان 15 روز وقت دادند که این سند به وزارت تعاون، معاونت تعاون برای تمام این دستگاه ها بفرستد، 15 روز بعد نظراتشان را بخوانند، 15 روز بعد نظراتشان را بگویند، یک ماه بعد از این یک ماه هر آن چه که فکر می کنند باید تغییر کند، تعارض با قانون دارد، نکته ای دارد، بگویند رئیس جمهور جلسه دوم را بگذارد برای پیگیری. این یعنی اعتقاد، یعنی یک کسی که پای کار آمده تا یک چیزی را پیگیری کند.
مجری: جلسه دوم تقریباً چه تاریخی می شود؟
آقای مسکنی: 13 شهریور آقای رئیس جمهور برگزار کردند، ایشان گفتند تا دو ماه و نیم آینده این جلسه برگزار شود یعنی تقریباً باید پایان آبان این جلسه برگزار شود. ما 15 روز اول را مکاتبه کردیم بلافاصله با دستگاه ها، اعلام کردیم وظایفشان را کمی و کیفی که باید برسند. مثلاً در حوزه آموزش و پرورش باید در نظامنامه آموزشی اش بیاورد که بچه ها چه چیزها و چه مهارت هایی را داشته باشند و چه چیزهایی را بخوانند، چطور باید کار کنند؟ چقدر انجام شده؟ در حوزه آموزش عالی چقدر بچه های ما با کسب و کار تعاون محور آشنا می شوند؟ تعاونی های دانشجویی، تعاونی های دانش آموزی، چقدر ما این کسب و کار را به بچه ها آموزش می دهیم؟ باهم کار کردن که مطالبه آقا در اردیبهشت همین امسال بود که گفتند مهارت های دانش آموزان را افزایش دهید منجمله مهارت باهم کار کردن؛ تعاون و باهم کار کردن را. مهم است، فرهنگ مهم است، ما تا پایه های فرهنگ در قانون تعاون جالب است بعضی موقع می گویند شما برای تعاون چه نیاز دارید؟ ببخشید یک ذره صریح و روان صحبت می کنم؟ چون صف اولی نیستیم، آن صف آخری هستیم.
مجری: الآن صف اولید که اینجایید اتفاقاً خودتان صف عقب نبرید، جلو نشستید؟
آقای مسکنی: نه ما از آخر اولیم. ما در این نکته که داریم در تعاون بعضی می گویند چه نیاز دارید؟ ما آیه داریم «تعاونوا علی البر و تقوی» قانون داریم، سیاست های کلی نظام را داریم باید 25 درصد بخش اقتصاد را بگیریم برنامه پنجم توسعه نه الآن، ما الآن در آستانه برنامه هفتمیم. قانون داریم 1350، 1370، 1393؛ سه دوره این قانون بازنگری شده، 77 هم تازه یک دوره بازنگری اولیه. سند هم داریم ببخشید یک زمانی 1370 وزارتخانه شده، 90؛ وزارتخانه از بین رفته. وزارتخانه هم داشتیم، 97 هزار تعاونی هم داریم، چرا محقق نمی شود؟
مجری: یک مثالی است می گویند یک بنده خدایی می خواست برود جنگ بعد خیلی این را مجهزش کردند همین سندها و برنامه ها در اختیارش بود برو در جنگ غالب شد، رفت و مغلوبه برگشت و به او گفتند با این همه امکانات چرا مغلوبه برگشتی؟ گفت یک سپر دادید دست راستم، یک شمشیر هم دادید دست چپم، می خواستید با دندانم بجنگم؟ یعنی اصلاً انگار متوجه نبود که این ابزاری که دست توست برای جنگیدن است چرا این را کنار گذاشتی؟ یعنی اگر به اینها عمل می کردی می توانستی به آن برسی؟
آقای مسکنی: دقیقاً ما نقطه ای که گرفتیم زیرساخت؛ این سند را پیگیری کنیم، می گفت اصل پ در ایران پول، پارتی و پررویی نیست؛ پیگیری است. پیگیری کنیم، آقا چه شده، یا این سند را حرف زدیم، نوشتیم، امضا کردیم، مصوبه هیأت دولت است، چرا اجرا نمی کنیم؟ تعارف داریم؟ تعارف که نباید داشته باشیم.
مجری: همیشه این صحبت می شده، نمی دانم چقدر می شود گفت که این یک واقعیت است یا یک تصور باطل است؟ این که گفته می شود ما فرهنگ کار جمعی نداریم، فرهنگ کار مثلاً در ورزش همیشه گفته می شود ما در ورزش های انفرادی موفقیم. راجع به تأیید و ردش نظری ندارم ولی حتماً شما شنیدید در کارهای تیمی ضعیف تریم، در کارهای انفرادی قویتریم، این به فرهنگ ما هم بر می گردد یا این مسأ​له در فرهنگ ما بوده، کم کاری جای دیگر اتفاق افتاده؟
آقای مسکنی: صریح و شفاف خیلی ها به من می گویند مسکنی! مدل تعاونی نمی گیرد در ایران باهم کار نمی کنند. من یک مثال برای شما بزنم؛ ما تعاونی های مسکن یکی از مظاهری که داریم و خیلی بعضی وقت ها مشکل دارند. آن اول که وارد معاونت تعاون شدم با صحنه ای روبرو شدم دیدم یک تعداد زیادی از این تعاونی ها مثلاً تجمع دارند، واقعاً برایم مسأله و دغدغه بود، جلسات مفصلی را گذاشتیم که اینها را بتوانیم جمع و جور کنیم، از آسیب شناسی، از پیگیری تا پیگیری. روی این کار کردیم، مثلاً تا الآن تقریباً یک میلیون و 230 هزار مسکن کلید بخش تعاون تحویل ملت دادیم یعنی آدم ها آمدند در یک مدلی خانه دار شدند، چند تعاونی مسکن داریم؛ 10 هزار تعاونی مسکن داریم، از این تعداد 9500 تعاونی موفق بوده، 528 تعاونی مشکل خوردند. برویم مسکن مهر، در بازه مسکن مهر دو میلیون و 200 هزار مسکن در ایران در شش سال ساخته شده، از این تعداد یک میلیون و 110 هزار خودمالکی بوده رفته وام گرفته از تسهیلات مسکن مهر استفاده کرد و خود رفته ساخته یا مسکن روستایی بوده یا شهری. یک میلیون و 90 هزار انبوه سازی، گروه سازی تعاونی سازی بوده که از این تعداد 840 و خرده ای هزار تعاونی ها ساختند، از این 840 و خرده ای هزار؛ 802 هزار به هدف خورده به مردم خانه تحویل دادند، 39 هزار به هدف نخورده و دچار مشکل شده؛ یعنی تقریباً پنج درصد در این ما پِرت داشتیم و به مسأله... داریم پیگیری می کنیم تا حل کنیم. از این مثلاً 38 هزار در این 10 ماهه که توفیق خدمت نصیب مان شده؛ پنج هزار و 500 آن را دهه فجر تحویل دادیم یعنی کم شدن از آن 38، پنج و هزار 500 تحویل شده، این عدد در دنیا چه مدلی مقابل این و در کنار این داریم. بزرگترین تعاونی های انبوه ساز دنیا؛ اُبوست و اچ اس بی هستند؛ در اروپای شمالی و سوئد، اینها چه تعداد خانه ساختند؟ چه تعداد خانه ساختند؟ هیچ موقع مردم ایران در باهم کار کردن هیچ مشکلی ندارند، اساساً هر جا ما در الگوی مردمی سازی دخالت های دولتی وارد می شود می شود معارض مردم در پیگیری امورشان، لذا ما در بخش تعاون اولویت اولمان این است که کار مردم را خیلی اذیت... به من می گویند کار شما چیست؟ می گویم من خیلی کارم این است که چوب لای چرخ مردم نکنم، خیلی وقت ها کار نکردن خودش بهترین کار است. واقعاً ما اذیت نکنیم، چرا امروز یک کسی می خواهد کسب و کاری در تعاونی راه بیندازد باید این همه مجوز بگیرد، چرا باید معطل شود می خواهد کار راه بیندازد. این ها را کمک می کنیم با ادبیات جدیدی که دولت دارد اینها را جا بیندازیم در مردمی سازی البته به صورت عملیاتی و میدانی نه به صورت شعاری مثلاً ما الآن سامانه ثبت تعاونی ها در اوایلی که آمده بودیم بعضی ها می رفتند در سامانه ما ثبت می کردند، سامانه جامع تعاون داریم یکی از کارهای خوب است اشکالاتی هم دارد، از قدیم بوده، یکی هم باید در سامانه ثبت شرکت ها ثبت می کرد؛ برای اولین بار ما در معاونت تعاون اولین دستگاهی شدیم در جمهوری اسلامی که با قوه قضائیه توافق کردیم توانستیم یک تفاهمنامه نوشتیم الآن وقتی در سامانه ما ثبت می کنی دیگر نمی خواهد بروی در قوه قضائیه و ثبت شرکت ها، همان جا ثبت می شود، یعنی ثبت یک جا انجام می شود، ثبت شرکت را ما انجام می دهیم. در سامانه جامع تعاون که ثبت می کند انگار در قوه قضائیه هم ثبت کرده، این اتفاق یک ذره تسهیل شده و داریم تسهیل و کمک می کنیم. 43 فرایند خدمت را در این سامانه ریختیم. مثلاً امسال جشنواره تعاونی برتر را برگزار کردیم سال گذشته 2600 تعاونی شرکت کرده بودند امسال 5334 تعاونی شرکت کردند. کاملاً آی تی به آن برقرار کردیم یعنی هیچ فرایند حضوری نداشت، مدارک را بارگذاری کردند، صورت حساب های مالی شان را بارگذاری کردند، اینها که می گویم از آینده صحبت نمی کنیم از اتفاقاتی که در این 11 ماه در رسانه ملی اعلام می کنم اتفاقاتی بوده که صورت گرفته. ما مردم را می توانیم با یک خدماتی کارشان را راحت کنیم، این که بخواهد هر کاری کند بیاید از ما اجازه بگیرد روی چه منطقی است؟ چرا باید اجازه بدهیم؟ یک بار ما سیاست های کلی مان را ابلاغ کنیم برود و بعد نظارت کنیم و نظارتمان را آی تی بیس و هوشمند کنیم، قرار نیست هر جا، اتفاقاً هر جا آدم را کم کنیم، عذرخواهی می کنم از کلیه دوستان، آن مخاطراتی هم که داریم ممکن است کمتر شود، شفاف تر، سریعتر و مرتب تر می شود. پس ما مردم ایران در تعاونی کار کردن، در تعاون و باهم کار کردن، یک تعاونی داریم در استان یزد 68 هزار نفر عضو دارد، فقط در انتقال آب دریای عمان به استان یزد دوهزار میلیارد تومان کراتفاند کردند. مردم دارند باهم کار می کنند ولی آن تعاونی مسکن آن 528 تا چرا به مشکل خوردند؟ نگاه کنید ما در تعاون قانونش چیست؟ نمی دانم من و شما بخواهیم برویم خانه بخریم چطور می خریم؟ ما چون مسکنی هستیم مثلاً می رویم بنگاه می گوییم این قدر پول داریم یا می رویم در سایت های مجازی به روزتر هم باشد می گردیم متناسب با پولمان... یک کارگر یا یک قشر محروم کشور بخواهد خانه بخرد چطور می خرد؟ اول می نشیند یک کاغذ می گذارد جلویش و همه دارایی هایش را حساب می کند، حتی روی نیروی کار خود هم حساب می کند، مثلاً می گوید خودم بروم کار کنم، این را این طور می کنم، گچش را پسرعمه ام بزند، کابینتش را فلانی دوستم درست کند، مردمی که در تعاونی ها عضو می شوند کسانی هستند که می خواهند در شرایط پرداخت راحت و کم هزینه و در موقعیت های برابر باهم صاحب مسکن شوند. می آید یک جایی یک هیأت مدیره تعاونی هم وجود دارد، می گوید این خانه متری چند در می آید؟ می گوید متری 10 میلیون تومان در می آید این خانه برای ما، توافق می کنند باهمدیگر می گوید من عضو تعاونی می شوم با متری 10 میلیون تومان، این عضو تعاونی می شود، همزمان که عضو تعاونی می شود، مذاکرات یا جواب می گیرد یا نمی گیرد، یا یک چیزی ارزان می شود یا گران نمی شود، بازار این طور است دیگر، یا یک جایی یک خمپاره ای می خورد یا نمی خورد؟ یا یک جایی یک کسی استعفا می دهد یا نمی دهد؟ بازار یک تب و تابی می شود متری 10 میلیون تومان می شود 11 میلیون تومان، این آدم که روی گوشواره زنش، در تمام حسابش حساب کرده بوده دچار مشکل می شود، می گوید تو گفتی 60 متر خانه به من می دهی متری 10 میلیون تومان، الآن شده 60 متر با متری 11 میلیون تومان، اولین اختلاف می افتد، عدم ثبات در بازار، اولین کاری هم که می کنند این طور موقع ها چون شیطان فعال است همدیگر را محکوم می کنند، نکند تو مدیر نبودی؟ نکند این کار را کردی؟ نکند این جا دله، دزدی، می شود یک اختلاف، اختلاف که افتاد می آید پیش ما بر اساس قانون تعاون، یا می رود در اتاق تعاون یک دعوایی درست می شود، یک پرونده ای در یک دادگاهی باز می شود، باید برود پول بدهد، وکیل بدهد باید برود در سیکلی که آیا جواب بگیرد یا نگیرد. پس مردم می توانند باهم کار کنند ما یک ذره باید در دست و پای مردم کمتر بیاییم. اجازه دهیم کارشان را کنند. آن متغیرهایی که فکر می کنیم جلوی این ها را می گیرد حل کنیم، چون تعاون، قانون است. عرض کردم یک میلیون و 230 هزار نفر خانه دار شدند، چه کسانی بودند، از کدام طبقه اجتماعی جامعه بودند؟ کسی که رفته مسکن مهر عضو یک تعاونی شده آن موقع برایش شده 60 میلیون تومان الآن آن خانه شده یک میلیارد تومان. اگر آن خانه دار نمی شد شاید الآن دیگر اصلاً... دولت و حکومت از محل انفال در راستای گسترش عدالت در بستر تعاون می تواند خیلی از اینها را برای اقشار محروم، مستضعف و اقشار هدف خود واگذار کند. زمین دارد مردم را باهم جمع کند زمین را رایگان در اختیار آنها بگذارد، دولت معدن دارد؛ از آن معدن مصالح ساختمانی آنها را در اختیار مردم بگذارد. ما اگر می خواهیم مسأله اینها را حل کنیم در چه مدلی می توانیم این کار را انجام دهیم. مقام معظم رهبری می فرمایند یکی از اساسی ترین، بنیادی ترین ساختارها در راستای گسترش عدالت؛ تعاونی ها هستند. ایشان در سال 98 در دیدار فعالان اقتصادی گفتند من به این مدل تعاونی ها به شدت انتقاد دارم. ما که در کشوری زندگی می کنیم که مردمش خوبند، رهبرش هم هست، قانونش را هم که داریم کجا کار گیر است؟ فکر می کنم در مردمی سازی آن جایی که مردم هستند اساساً نباید خیلی سر به سر مردم بگذاریم در این حوزه ها. ما فقط باید تسهیلگری، تنظیم گری و سیاست گذاری کنیم، کار را بسپاریم به مردم. تعارف نکنیم، اقتصاد را باید بدهم به مردم. چند درصد اقتصاد کشور امروز دست مردم است؟ خدمت رئیس جمهور بودم گفتم خیلی خوشحالیم که رئیس جمهور ما رئیس جمهوری است که هفت تپه را آزاد کرد از دست... داد به ... مثلاً یک کارگرها برگشتند سر کار. مترقی ترین مدل این است که از ایشان درخواست کردیم همین هفت تپه در اختیار خود کارگران هفت تپه قرار بگیرد مالکیتش. امروز ایران خودرو دارد واگذار می شود، چرا کارگران تعاونی ایران خودرو که اتفاقاً چندهزار نفر هم هستند چرا اینها مالک نمی شوند؟ فرانسه با چه تعداد تعاونی 18 ممیز سه دهم جی دی پی تولید ناخالص ملی اش را دارد در بخش تعاون، پنج بانک دارد چهار تای آن تعاونی است فرانسه. شبکه ارتباطی آیکوپ در کره کلاً بر بستر تعاون شکل گرفته. چند تعاونی دارد فرانسه؟ 17 هزار و 700 و خرده ای تعاونی دارد، با 670 تعاونی بزرگ. مردم می توانند چطور مردم می توانند رهبر انتخاب کنند از طریق خبرگان، می توانند رئیس جمهور انتخاب کنند، می توانند نمایندگان مجلس انتخاب کنند. مردم حتماً می توانند کارخانه را اداره کنند. می خواهید ببینید این باور کجا به مشکل خورده؟ در سهام عدالت. 1385 رهبر این کشور می گوید من می خواهم این یک ذره اینجا را باهم با دقت برویم؛ می گویم من می خواهم بهترین، تاپ ترین بنگاه هایم را در اختیار محروم ترین مردم کشورم بگذارم می شود چند بنگاه؟ می شود 49 شرکت؛ این تعداد 36 بورسی و 13 غیربورسی هستند. این نمادهایی که در بورس می بینید؛ سهام عدالت. این در یک ساز و کاری که این ساز و کار اسمش چه بوده؟ بستر توانمندسازی مردم در قالب تعاونی ها؛ اسم اولیه اش این بوده در سال 1383 در راستای گسترش بخش تعاون که سیاست های کلی را آقا کی اعلام کردند؟ 85. می گوید 49 از پرسودده ترین، از بهترین، بزرگترین و کم ریسک ترین را سهامشان را بدهید به مردم؛ کدام مردم؟ دهک های پایین؛ این تقسیم می شود بین مردم، شما ببینید سر سهام عدالت چه بلایی آمده در این چند سال؟ دست مردم است؟ این 49 میلیون، می دانید ارزش سهام عدالت چقدر است؟ 1400 محاسبه کردیم همه این وزارتخانه ما یک شستا دارد، یک صندوق بازنشستگی دارد، یک صندوق بازنشستگی فولاد دارد؛ اینها جاهایی هستند که خیلی ها آنجا هستند یعنی ما در معاونت تعاون و سایر معاونت ها؛ مناطق محروم حساب می شویم و آنها مناطق آزاد حساب می شوند.
مجری: شستای شما که بیشتر از شصتا است؟
آقای مسکنی: ارزش اینها چقدر است، این سه صندوقی که گفتم چقدر می ارزد که این همه شرکت، سازمان و بیش از 400 شرکت و شش هلدینگ، تیپیکو و تاپیکو و ... ارزش اینها تقریباً 600 همت است؛ 600 هزار میلیارد تومان. ارزش سهام عدالت چقدر است؟ بر اساس تجدید ارزیابی؛ دارایی هایش تجدید ارزیابی نشده؛ 650 تا 700 همت است. وقتی می گوییم سهام عدالت از چقدر پول صحبت می کنیم؟ آن چقدر شرکت است؟ تقریباً حدود 500 شرکت، این چند شرکت است؟ 49 شرکت. آنها چه هستند؟ زیان ده اند، اینها چه هستند؛ کلاً سودده اند. آیا مالکیت و مدیریت آنها دست مردم است امروز؟ شما چند سهام عدالت این کار را انجام می دهد؛ هیأت مدیره این شرکت هایی که در سهام عدالت هستند. در سال 99 آمدیم ابلاغیه آزادسازی سهام عدالت را گرفتیم دادیم بورس. سهامی که ارزش 20 میلیون تومان بوده آدم هایی که مالک اینها بودند به دو روش مستقیم و غیرمستقیم آمدند برخی که مستقیم بوده در بازار توانستند خرید و فروش کنند. آیا به ارزش واقعی خرید و فروش شده؟ آیا آن کسی که نیازمند است این را به ارزش واقعی می فروشد یا ارزش چیزی که نیاز دارد؟ آن که نیاز دارد. آن کسانی که می آیند به صورت بلوکی این سهام را جمع می کنند می شوند عضو هیأت مدیره آن شرکت بزرگ؛ پتروشیمی خلیج فارس بلد است است سهم جمع کردن و بلوک بندی کردن را، چرا آن موقع ما رفتیم به این سمت و چرا آقا گفت ماندگاری، مردم و توانمند کردن و استفاده مردم از بهره های این سهام ها؟ تعارف که نداریم؛ انفال برای مردم است، چرا می خواهیم با مردم با تعارف رفتار کنیم؟ رهبر انقلاب که بخشیده، مدیریتش هم بدهیم به مردم. استقلال و پرسپولیس شد گفتند می خواهیم واگذار کنیم، گفتیم اینها را تعاونی کنید، گفتند تعاونی ها در خودشان ماندند، نماندند چطور ماندند؟ تعاونی ها موفق بودند شما نخواستید مردم ببینند موفق بودند. در مسکن که این همه گفتند آمارش را خدمت شما دادم. گفتیم این طور فایده ندارد. گفتیم قبول دارید کشورهای خارجی موفق اند در باشگاه داری؟ گفتند بله. گفتیم رئال مادرید و بارسلونا جفتشان تعاونی اند. گفتند مگر می شود؟ گفتیم بله، تعاونی است. سایت هایش را آوردیم با سفیر اسپانیا در ایران گفت بله اصلاً من خود عضو این تعاونی ام. دنیا نظام باشگاه داری اش را این طور اداره می کند. مثلاً شما کشورهایی که خصوصی واگذاشتند یا تعاونی گذاشتند؛ کوآپولویشن رو وولوشن یک نهضت انقلاب اقتصادی در فرانسه است چرا؟ چون می تواند از مردم پول جمع کند، پول های خرد را تبدیل به لشکر مورچگان درست کند، این لشکر مورچگان را بیاورد پای حل نظام مسائل بزرگ آن کشور؛ کارهای بزرگ کنند. امروز حجم نقدینگی در کشورها چقدر است؟ کارشناسان اقتصادی می گویند پنج هزار همت پول در دست مردم است. قالب طلا، سکه و دلار و ... چرا ما راه را برای اینها باز نمی کنیم که راحت این کار را کنند؟ تعارف داریم؟ مردم نمی توانند مدیریت کنند، بهترین کارخانه ها خصوصی اند، تعاونی اند، شما می دانستید در همین کرونا، این شیشه های آمپول های واکسن کرونا بخش تعاون کلاً تولید کرده، می دانستید 98 درصد صید و صیادی ایران در بخش تعاون است. چرا نمی گوییم مردم می توانند این کار، چرا این مدل های موفق را نشان نمی دهیم؟ می دانستید 44 درصد نهاده های دامی کشور در بخش تعاون تولید می شود؟ 22 درصد تخم مرغ این کشور در بخش تعاون تولید می شود، 18 درصد گوشت سفید این کشور؛ مرغ در بخش تعاون تولید می شود؟ 22 درصد گوشت قرمز کشور در بخش تعاون تولید می شود. چرا نمی گوییم؟ یکی از بهترین کلینیک ها و مراکز درمانی تهران، ببینید چقدر مدل مترقی و قشنگ است؛ چشم پزشک ها هم اسم نمی برم تبلیغ نشود؛ یک مرکزی دارند در تهران خیلی معروف و بزرگ است؛ 70 چشم پزشک باهم جمع شدند یعنی هر کدام اگر بخواهند عمل چشم کنند اتاق عمل بزنند، تجهیزات بزنند چقدر هزینه را می برد بالا. اینها آمدند یک تعاونی درمانی زدند و در این تعاونی درمانی آمدند باهم تایم شیرینگ کردند به صورت زمان هایشان را روی هم چین می دهند دو ساعت- دو ساعت، چهار ساعت - چهار ساعت از آن اتاق عمل ها استفاده می کنند؛ یکی از موفق ترین مراکز درمانی تهران است. ما بیمارستان داریم در بخش تعاون. ما امروز در بخش تعاون؛ یک تعاونی داریم پلتفرم خودرو تولید کرده؛ قطعه ساز هستند. برندهای برتر کشور الحمدلله این توفیق را داریم باهم دیگر یک تعاونی تأمین نیاز زدند یعنی باهم جمع می شوند نیازهایشان را باهم جمع می کنند در راستای آن نیازی که شناسایی کردند می روند باهم برنامه ریزی عملیاتی می کنند چون نمی خواهم تبلیغ شود اسمشان را... اگر اسمشان را هم بگویم می گویید مگر می شود؟ بروید در سامانه ثبت شرکت ها ببینید اینها چه هستند از بستر حقوقی شان. در این فضا وقتی نگاه می کنیم، پس مردم می توانند باهم کار کنند، ما مشکلمان مردم نیستند، نگویید مردم، نیندازیم آن طرف. مردم می توانند باهم کار کنند، مردم موفق اند، دانش اش را دارند. همدیگر را درک می کنند. ما باید به مردم رجوع کنیم. اساساً ما در انقلاب اسلامی انقلاب کردیم کار را به مردم بسپاریم، همین اتفاق ها بیفتد. امام می خواست منزل محرومان را بسازد نیامده گفته یک وزارتخانه بزنیم بروید شما از پول فروش نفت برای مردم خانه بسازید. مردم برسید حساب صد فرمان امام، امام خودش از جیبش 100 هزار تومان هم کمک می کند. حساب صد فرمان امام تشکیل می شود در بانک ملی، بنیاد مسکن این طور تشکیل می شود. مردم فیلم هایش است در صف ایستادند بچه ها قلک هایشان را آوردند که در بنیاد مسکن بدهند بابت مسکن محرومین. امام می گویند تجار، بازاریان و متولیان به داد مسکن محرومین برسند. 17 نهاد جمهوری اسلامی بعد از انقلاب تشکیل داده، کمیته امداد امام خمینی، بنیاد مستضعفان، بنیاد علوی، بنیاد 15 خرداد، مجلس تطبیق قانون اساسی، مجلس خبرگان؛ از این 17 تا 11 تای آن در راستای واگذاری و توانمندسازی مردم و محرومین بوده. امام کلاً دغدغه اش این بوده که اگر ما می خواهیم این مسأله را حل کنیم باید کار به دست مردم دهیم، کار مردم توسط مردم. یک مقایسه ای نگاه کنیم، کلاً ما یک سازمانی داریم؛ سازمان حج و زیارت، دوستان حج و زیارت می گفتند تو را خدا دیگر این مثال را نزن، گفتم دیگر نمی شود. سازمان حج و زیارت چقدر کارمند دارد؟ هر چقدر؟ عددی دارد دیگر، عددش بالای هزار است. چند نفر را به حج می برد؟ این سازمان که آن ساختمان خوب را در خیابان آزادی دارد و این پول برق و آب، چند نفر را می برد حج؟ سالی حدود 170 هزار نفر، کمتر از 300 هزار نفر. سازمان اربعین به من بگویید کجاست؟ چند میلیون نفر می روند اربعین؟ یک سؤال دارم با این همه نفت و گازی که در کشور داریم اگر بخواهیم در روز محرم غذای عزاداران امام حسین را بدهیم می توانیم؟ من تحقیقاً به شما می گویم نمی توانیم ولی مردم دارند غذا می دهند یخچال ها پر می شود همین محروم ها استفاده می کنند، می خورند تا 10 روز بعد از محرم هم می خورند، مردم اند. مردم معنا دارند در دنیا، در ایران هم معنا دارند، در انقلاب هم معنا دارند، در اسلام هم معنا دارند. اقتصاد را به اینها بسپاریم، در این حوزه ها می توانیم بسپاریم چرا نمی سپاریم.
مجری: ماشاء الله این قدر خوش صحبت اید گزارش می خواهیم پخش کنیم، دست دست می کنم که یک جایی نقطه بگذارید که ما پخش کنیم دلم نمی آمد، گزارش را ببینیم با آقای مسکنی همچنان گفتگوی ما ادامه خواهد داشت. (پس از گزارش) اسم این وزارتخانه هم خیلی سخت است، بعضاً هم اشتباه و جلو و عقب می گویند.
آقای مسکنی: مخفف اش را می گویند تکاور.
مجری: شما خیلی خوب به نظرم موضوع را باز کردید، چالش ها را مطرح کردید، گفتید کجا چه اتفاقاتی افتاده، کم کاری ها کجا بوده؟ چرا به نسبت توسعه کمی، در حوزه کیفی نتوانستیم موفق باشیم، به نظرم خیلی خوب مسأله را باز کردید، در این دقایق پایانی می خواهم بگویم با این رصدی که شما کردید، چالش هایی که برشمردید، مسأله را برای خودتان شفاف کردید، در دولت سیزدهم بناست چه اتفاقی در حوزه تعاونی بیفتد که بتوانیم به آن سهم 25 درصد جی دی پی برسیم؟
آقای مسکنی: گام اولش این است که ما موانعی که سر راه عدم تحقق بود شناسایی کنیم، این اتفاق صورت گرفت یعنی درآمده دستگاه ها کجا گیر کردند، کجا باید برود جلو. یک قسمت هایی اش ما باید تولید علم می کردیم، اندیشکده تعاون شکل گرفته و این اندیشکده امروز دارد قسمتی از این مطالعاتی که خدمت شما... با کمک جهاد دانشگاهی سال 1400 شکل گرفته، در این دوره یک مقدار توسعه پیدا کرد. اندیشکده تعاون مأموریت هایی که به آن داده شده رفته به این سمت که بتواند مطالعات را انجام دهد، مطالعات تطبیقی را انجام دهد، مطالعات بسترهای توسعه ای در قانون آن جایی که گیر و نیاز داریم که خیلی نداریم واقعاً همه این اسناد بالادستی را داریم در اینها که ببریم جلو. این را داریم انجام می دهیم؛ رشته کارشناسی ارشد تعاون در دانشگاه تهران در شورای گسترش مصوب شد و در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران این یکی از دستاوردهای جدید بود که بتوانیم آن بدنه علمی این کار را تربیت کنیم و آنها را دعوت کنیم که بیایند در اقتصاد تعاون کمک دهند. خوشه تعاون در شورای گسترش هم مصوب؛ یکی از اتفاقات بخش تعاون خیلی منتظر این کار بود که بتواند این کار را انجام دهد. یکی از راهکارهای گسترش یک مفهوم در دنیا این است که پایه های علمی آن تقویت شود، هر چه ما در دانشگاه و مراکز علمی بتوانیم این کار را انجام دهیم این برای ما مؤثر است و شکل دارد می گیرد. مرکز نوآوری تعاون و صندوق نوآوری تعاون این را شکل دادیم. ما 101 تعاونی دانش بنیان را امروز در بخش تعاون داریم، مثلاً الآن پهپاد دارند تعاونی های ما تولید می کنند؛ یک پهپاد کشاورزی. نمایشگاهی هم داشتیم در هفته تعاون که یک شب را ما با 35 سفیر و کاردار سفارتخانه مستقر در تهران با آنها گذراندیم دستاوردهای بخش تعاون را گفتیم و بحث اقتصاد تعاون و دیپلماسی و توسعه اقتصاد بخش تعاون را مد نظر خود قرار می دهیم. در سه ماهه اول 1401 ما 115 میلیون دلار حجم صادرات بخش تعاون بوده که این را افزایش می دهیم. نمایشگاه روسیه در مسکو که برگزار شد در مرکز تجاری ایران را اتاق تعاون ایران برگزار کرد و اینها شکل گرفت. ما بعد از 130 سال از تشکیل آی سی اِی، امسال برای اولین بار اتاق تعاون ایران به عضویت هیأت مدیره جهانی تعاون در آمد که رتبه نهم هم در اثر یک انتخابات خیلی سختی بود در اسپانیا در آنجا شکل گرفتیم. بسترهای توسعه مان فراهم است؛ یعنی اینها را شکل می دهیم. بحث سامانه و سیستم های نرم افزاری که برای این کار نیاز داریم، بالأخره ما اگر می خواهیم یک کار بزرگ با این لشکر بزرگ کنیم نیاز داریم این کار را هوشمند انجام دهیم و به صورت آی تی بیس شکل بگیرد. سامانه جامع تعاون تقریباً هفت سرویس را روی آن فعال کردیم. ما ئی او سی تعاون را فعال کردیم برای تعاونی مسکن که به ما به صورت هوشمند هشدار می دهد این تعاونی ها مجامع شان کی است و جلساتشان کی برگزار می شود که نظارت ما دقیق تر باشد که این کار را... در کمتر از سه ماه گذشته رونمایی شد ئی او سی تعاون که من به عنوان معاون تعاون که در دفترم نشستم به صورت هوشمند تاریخ هایی که می دهد و بر اساس آن طراحی که شده اعلام می کند این تعاونی که به قول معروف این پرریسک شناخته می شود باید نظارت شود، مجمعش برگزار شود، صورت حساب هایش شکل بگیرد. الآن این برقرار شده و شکل گرفته. به نوعی ما بازار سرمایه که بازاری از یک بخش تعاون است یعنی تعاونی نوع جدید. ما 25 تعاونی سهامی عام داریم، نماد دارند اینها در بحث بورس و فرابورس که اینها شکل گرفتند. اُ تی سی تعاون را شکل دادیم ما، که این اُ تی سی تعاون؛ آوت د کانتر به نوعی دارد بسترسازی می کند برای بزرگ شدن و اِستِیلاب کردن تعاونی ها در عرصه های بزرگ. ما در حوزه نمایشگاه داری مخصوصاً خارجی تقریباً 500 درصد افزایش داشتیم در این حوزه، البته یک قسمت از این افزایش هم به خاطر فاصله ای که هست به خاطر شرایط کرونا در سنوات گذشته بوده. ما برای اولین بار در پاکستان نمایشگاه ایران پاک را برگزار کردیم، بعد از 70 سال در پاکستان نمایشگاه ایران پاک برگزار شد؛ 30 شرکت بودند؛ 22 تای آن 12 تای آن تعاونی بودند این 12 تا 11 تای آن دانش بنیان بودند که در آن نمایشگاه شرکت کرده و حضور داشتند. اینها بسترهای پیشرفت کار الحمدلله به حول و قوه الهی برقرار است. امیدواریم با تشکیل آن دبیرخانه پیگیری سند توسعه تعاون بتوانیم از دستگاه ها چون تعاونی یک قسمت بخشی است یعنی ما نمی توانیم بخشی نگاهش کنیم فرابخشی این حوزه را باید نگاه کنیم یعنی مثلاً ما در بخش کشاورزی یک سری مسائل تعاونی کشاورزی با ما دارند، در بخش پزشکی؛ تعاونی های بهداشتی دارند، در بخش آموزشی؛ تعاونی های آموزشی مان دارند، در بخش حمل و نقل؛ تعاونی های حمل و نقلمان دارند. ما 117 گرید موضوع فعالیت در بخش تعاونی داریم. مثلاً تعاونی های جالبی داریم؛ تعاونی آب بران، تعاونی سلاخان در قم است؛ مثلاً این کسانی که ذبح می کنند حیوانات باهم آمدند تعاونی تشکیل دادند و یک کشتارگاه مشترک باهم زدند، پولهایشان را کنار هم گذاشتند اینها که غیررسمی این کار را می کردند با کمک شهرداری آمدند... یا آب بران جالب است در یزد این آبهایی که می آید؛ آبها را تقسیم می کند سر این زمین با این متراژ چقدر است؟ مردم خودشان کارهای خودشان را انجام می دهند. بخش های مختلف را باید پیگیری کنیم.
مجری: الآن اگر کسی بخواهد تعاونی راه بیندازد، مجوز بخواهد بگیرد، مجوزش را چند روزه می دهید؟
آقای مسکنی: آن ثبت اولیه اش که بخواهد برود می تواند در یک روز بگیرد. موافقت اولیه را در یک روز می تواند بگیرد، مدارکش کامل باشد ؛ یعنی هفت نفر باید حداقل باهم عضو شوند، کارت ملی، شناسنامه و اطلاعات هویتی داشته باشد و اسم تعاونی را بتواند انتخاب کند، بعد از آن در بازه یک ماهه آن مجوز نهایی صادر می شود.
مجری: این کمتر نمی تواند شود یا نه دیگر کوتاه ترین زمان است؟
آقای مسکنی: این بازه تا دو و نیم ماه بوده الآن کاهش پیدا کرده، کمش می کنیم بتوانیم کاهش بدهیم برود جلو، یک قسمتی هم ما در بخش تعاون داریم، مشکل ما این است که البته امسال خیلی در این جشنواره تعاونی های برتر ما کلاً خیلی هم ما یک فامیل داشتیم می رفت دوره آی سی دی ال می دید، معلم بود؛ مادر خانمم بود، هر سری هم که دوره می دیدند نمره اول را می گرفتند در این آموزش های ضمن خدمت آموزش و پرورش؛ آخر سر هم که می خواستند کامپیوتر را خاموش کنند از این دکمه پشت خاموش می کردند. ما خیلی از مهارت های نرم افزارها را مردم ما واقعاً بلد نیستند در این حوزه ها مثلاً می گوییم سامانه اشکال دارد، حوصله باید کند ثبت کند کار خودش را، بارگذاری بتواند کند، اسکن، عکس بگیرد و روی لپ تاپ یا کامپیوترش بریزد، یک قسمتی این مهارت ها یعنی ما باید سیستم را همزمان با این آموزش این افراد و مخاطبانمان البته نسل دارد عوض می شود. یک زمانی تعاونی های مصرف بودند، واقعاً در زمان جنگ بار بزرگی را از روی کشور برداشتند. ما امروز کوپن الکترونیک را طراحی می کنیم در قالب یک پلتفرم، مثلاً ما یک پلتفرمی؛ اسمش را نمی گویم راه انداختیم؛ اولین تعاونی پلتفرمی بود. چه کسی گفته تعاونی باید فقط یک زمینی یا یک کارخانه ای باشد؟ یک پلتفرمی وقتی ما امسال در دنیا متاوِرس را داریم دیگر می توانیم تعاونی پلتفرمی هم مجوز دهیم برای اولین بار دادیم. الآن ما تشکیلش دادیم و مجوزش را صادر کردیم برای تعاونی های نوع جدید و اینها راه را باز می کند که بخش تعاون را توسعه دهیم اما می دانید این کار اگر ما می خواهیم این را کارشناسی شده خدمت شما عرض می کنم اگر می خواهیم این کار به معنای واقعی توسعه پیدا کند این کار را باید امروز از مهد کودک ها شروع کنیم نه از دانشگاه یا اقتصاد. ما فرهنگ تعاون و کسب و کار را، فرهنگ این که پسرم برو در یک جا کارمند شو یک آب باریکه و بیمه داشته باشی، باید بگوییم که این فرهنگ باهم کار کردن، فرهنگ رزق حلال این آموزش ها را از ابتدایی بیاییم لذا یک قسمتی را راه انداختیم که قسمت تحقیق، آموزش و ترویج ما یک کارشناسی بودند آنجا یکی از همکاران خوب ما بودند با 28 سال سابقه، بازی های تعاون محور ما طراحی شده آوردیم در همین برج میلاد هم این بازی ها را گذاشتیم، بازی هایی که نشان می دهد ما باید اینها را باهم کار انجام دهیم. اینها در بیس آموزش؛ در پایه های آموزشی برایمان مهم است؛ بازی؛ گیمی فیکیشن؛ طراحی کردن های مختلف که بتوانیم آن کار را جا بیندازیم و فرهنگ را توسعه دهیم؛ آموزش عالی هم عرض کردم، تعاونی های دانشجویی و دانش آموزی؛ تقریباً استان فارس پایلوت تعاونی های دانش آموزی ماست. منطقه هفت تهران پایلوت دانش آموزهای تعاونی دانش آموزی ماست. بچه های مدرسه فنی و حرفه ای در منطقه هفت تهران مدرسه باقرالعلوم آمدند کل کار مدرسه را بر عهده گرفتند مدرسه هر چیزی را که می خواستند خرید پیمان کند بدهد بیرون می دهد به بچه های فنی و حرفه ای خودش. هویت حقوقی برای اینها طراحی شده، باهم کار کردن را دارند یاد می گیرند که بتوانند آن چیز را انجام دهند. اینها را داریم انجام می دهیم. استان کرمانشاه را به صورت آزمایشی برای تعاونی دانشگاهی طراحی کردیم، دانشکده کشاورزی کرمانشاه، همین فضایی که در اختیار دانشگاه است به جای این که بدهند به همین دانشجویان بیایند، من یادم است دوران دانشجویی دانشجوها مثلاً می رفتند آن قسمت بوفه را قرارداد می بستند یا قسمت تکثیر آن موقع خیلی باب بود، تکثیر را یک دانشجو می رفت کرایه می کرد. این تعاونی شود خود دانشجویان آن بیایند باهم شکل دهند و از منافعش باهم بهره ببرند. بانک توسعه تعاون ما بانکی بوده که 1390 تقریباً تشکیل شده، ما 181 درصد افزایش پرداخت تسهیلات در بانک توسعه تعاون داشتیم؛ در این 10 ماهه. دو و نیم درصد افزایش ثبت تعاونی ها را داشتیم و سه و نیم درصد افزایش شاغلین در تعاونی؛ این نشان می دهد تعاونی که ثبت شده منجر به اشتغال شده. یک میلیون و 857 هزار فرصت شغلی امروز در بخش تعاون وجود دارد یعنی در تعاونی ها کار می کنند اینها. ولی قانون مشوق هایی برای بخش تعاون گذاشته که متأسفانه پیگیری نشده، مثلاً ما شاغلین عضو در تعاونی ها هم از معافیت آن سهم بیمه ای برخوردارند، این انجام نشده بوده، برای اولین بار ما در دو نوبت در این دوره جدید پرداختی این کار را انجام داشتیم. در آن شرایط مشوق هایی هم که برای این کار باشد برقرار کنیم. ما خدمت آقای رئیس جمهور بودیم ایشان فرمودند یکی از مهمترین جلوه های مردمی سازی اقتصاد؛ بخش تعاون است. من رویکردهای رهبر معظم انقلاب را هم خدمت تان عرض کردم. من تحقیقاً به عنوان یک فعال اجتماعی که تقریباً از حدود 17 سالگی در روستاهای ایران بودم، دوستانی که مرا می شناسند سوابق بنده مشخص است خیلی جاها توفیق خدمت را داشتم. تنها راهی که امروز می توانیم اقتصاد را برگردانیم به مردم بخش تعاونی. ما هفت نوع شرکت داریم؛ سهامی عام، سهامی خاص، تضامنی، تضامنی مختلط، مسئولیت محدود؛​ یکی هم تعاونی است. تعاونی آن قسمت است که مردم می توانند باهم تعاون کنند و بیایند باهم منابعشان را به اشتراک بگذارند برای یک هدف مشترک و در راستای رفع یک نیازی که باهم بازارش را شناسایی کردند کارشان را حل کنند. ما واقعاً مثلاً من بیایم به عنوان معاون تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی؛ چه اسم بزرگ و یک ساختمان 10 طبقه و خیلی مثلاً ما دو هزار میلیارد تومان خط اعتباری درست می کنیم، یک تعاونی در استان یزد عرض کردم دو هزار میلیارد تومان توانسته کراتفاند کند با 68 هزار نفر آدم. اعتماد داشتند مردم به آن، باور داشتند، کارنامه خوب داشته، عملکرد خوب داشته، دو هزار میلیارد تومان پول جمع کرده. قدرت مردم یک قدرت لایتناهی است، اصلاً ته ندارد، ما اگر امروز می خواهیم امروز مسائل بزرگش را حل کنیم این است، سیاست ما در بخش تعاون این است، تعاونی های سرمایه گذاری توسعه ای ایران را در استان به استان تشکیل دهیم و منابع مردم و دولت را بیاوریم پای این کار؛ به عنوان کمک نه به عنوان پایه اصلی. مردم آن قسمت اصلی اش باشند. مثلاً ابزارهایمان را تقویت می کنیم، صندوق ضمانت تعاون ما؛ مثلاً کل سرمایه بانک توسعه تعاون چقدر است؟ کل بانک توسعه تعاون که باید 97 هزار تعاونی را پشتیبانی کند کل سرمایه اش سه ممیز چهار دهم همت است مقایسه کنید با دو همتی که آن تعاونی رفته جمع کرده و این کار را انجام داده. کل سرمایه صندوق ضمانت تعاون ما تقریباً هزار و 165 میلیارد تومان است، اینها باید پایه هایش شکل بگیرد، تقویت شوند، گسترش پیدا کنند، کار را به جلو ببرند.