پخش زنده
امروز: -
طبق بررسیهای صورتگرفته احتمالاً حدود ۱۵٪ از جمعیت جهان به آرتروز فک مبتلا هستند که احتمال شیوع آرتروز فک در زنان بیشتر از مردان است.
آرتروز فک چیست؟
به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز سمنان ،مفصل فک نیز مانند سایر مفاصل بدن امکان دارد که دچار آرتروز شود. آرتروز فک میتواند شکل و عملکرد فک را تغییر دهد. این عارضه ممکن است در یک یا هر دو طرف فک رخ دهد. شدت آرتروز فک میتواند خفیف یا شدید باشد و ممکن است با گذشت زمان بدتر شود. این بیماری همچنین منجر به بروز علائم مرتبط با اختلالات مفصل گیجگاهی فکی خواهد شد.
طبق بررسیهای صورتگرفته احتمالاً حدود ۱۵٪ از جمعیت جهان به آرتروز فک مبتلا هستند. همچنین مطالعات نشان میدهد که احتمال شیوع آرتروز فک در زنان بیشتر از مردان است.
شایعترین علائم آرتروز فک
علائم آرتروز فک بسته به شدت آن متفاوت است. برخی از شایعترین علائم آرتروز فک عبارتند از:
• احساس دردی که میتواند در هنگام حرکت فک رخ دهد
• التهاب در مفاصل فک یا اطراف آن
• محدود شدن حرکت مفصل یا قفل شدن فک
• حساسیت فکی
• صدا دادن فک
• سفتی فک به خصوص در صبح
• مشکل در جویدن
• درد صورت یا درد در اطراف گوش یا گردن
• سردرد
• درد دندان
درصورت مشاهده یک یا چند مورد از این علائم بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت را ریشهیابی کند.
نحوه تشخیص آرتروز فک
وقتی به علت درد فک به پزشک مراجعه میکنید. ممکن است پزشک برای تشخیص دقیق علت درد در ناحیه فک آزمایشهای تصویربرداری را تجویز کند. این آزمایشها شامل موارد است:
• آزمایش اشعه ایکس از فک؛
• آزمایش سی تی CT (توموگرافی کامپیوتری) برای بهتر دیدن استخوانهای فک و بافت مفصلی؛
• MRI (تصویربرداری تشدید مغناطیسی) برای اینکه مشخص شود آیا فک شما از نظر ساختاری مشکلی دارد یا خیر.
آیا برای درمان آرتروز فک راهی وجود دارد؟
تاکنون هیچ راه مؤثری برای درمان آرتروز فک ارائه نشده است. راههای درمانی موجود برای کنترل بیماری استفاده میشوند. آرتروز فک با تخریب بافتهای سخت و نرم اطراف مفصل فک بروز میکند.
برای درمان آرتریت فک باید به علت بروز آن توجه کرد. بهطور کلی اهداف زیر در درمان آن دنبال میشود:
• جلوگیری از آسیبهای بعدی فک
• مدیریت درد بیمار
• حفظ عملکرد فکها
اقدامات اولیه برای درمان
اقدامات اولیه برای جلوگیری از پیشرفت آرتروز فک باعث میشود بیمار از بروز علائم جدی این بیماری در امان بماند. از جمله این اقدامات اولیه برای درمان آرتروز فک میتوان به این موارد اشاره کرد:
• استراحت دادن به فکها
• تمرینات فیزیوتراپی
• مصرف داروهای ضدالتهابی و غیراستروئیدی
• استفاده از محافظ دهان برای جلوگیری از ساییده شدن دندانها
معرفی شیوههای درمان
با توجه به شدت و میزان علائم، پزشک جهت درمان آرتریت فک احتمالاً روشهای زیر را تجویز خواهد کرد:
• تحریک الکتریکی
• پمادهای موضعی
• تزریق استروئید
• تزریق اسید هیالورونیک
• طب سوزنی
مصرف داروهای خوراکی برای تسکین درد کمک زیادی میکند.
درمان با داروهای خوراکی
• شلکنندههای عضلانی
• داروهای تسکیندهندهی درد
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای تعدیل¬کننده و سرکوب¬کننده¬ی سیستم ایمنی
روشهای طب فیزیکی برای درمان آرتروز فک
روشهای نوین طب فیزیکی میتواند درجات خفیف تا متوسط آرتروز را به راحتی درمان کند. رایجترین روشهای درمان آرتروز فک در طب فیزیکی عبارتند از:
روشهای فیزیوتراپی
در روشهای فیزیوتراپی پزشک طب فیزیکی از روشهای درمانی فعال و غیر فعال استفاده میکند. در روش فعال پزشک ورزشهای خاصی را به بیمار آموزش میدهد که با حرکات ورزشی، درد، التهابات مفصل و فشار روی فک تا حدود زیادی کاهش پیدا کند. همچنین متخصص طب فیزیکی و توانبخشی از ماساژ برای درمان آرتروز فک نیز بهره میگیرد. ماساژ درمانی باعث افزایش جریان گردش خون در بافت میشود و باعث ترشح اپیوئیدهای درون زاد و سرکوبکنندههای درد مانند انکفالین میشود و مشکلات بیمار تا حدود زیادی کاهش مییابد.
لیزر درمانی
درمان آرتروز فک با لیزر تراپی میتواند یک روش درمانی مکمل باشد. طول موجهای نور باعث کاهش التهاب مفصل میشوند و با افزایش گردش خون در محل فک درد را نیز کاهش میدهند. افرادی که با مشکل قفل شدن فک مواجه هستند؛ بعد از این روش درمانی مشکلات آنها کمتر میشود.
آیا میتوان از جراحی برای درمان آرتروز فک استفاده کرد؟
جراحی فک آخرین گزینه برای درمان آرتروز فک است. درحقیقت چنانچه درمانهای سبکتر در تسکین درد فک یا دیگر مشکلات بیمار مؤثر نباشند پزشک ممکن است جراحی فک را پیشنهاد دهد. یکی از گزینههای جراحی فک، آرتروسکوپی با روش آرتروسنتز است. در این روش، بدن مورد حداقل تهاجم قرار میگیرد و در عین حال، با میزان موفقیت بالایی نیز درمان میگردد.
در طی این روش، پزشک متخصص یک یا چند سوراخ کوچک در بالای مفصل فک ایجاد میکند. سپس با استفاده از یک آرتروسکوپ، مفصل را مورد بررسی قرار میدهد. این ابزار پزشکی مجهز به نور و لنز است و زمانی که به داخل بدن هدایت میشود، تصویر واضحی از اندامهای درونی در اختیار پزشک قرار میدهد. جراحی با استفاده از ابزارهای دیگر انجام خواهد شد.
تعویض مفصل نیز دیگر گزینه برای درمان آرتروز فک میباشد .
اقدامات پزشکی برای جراحی فک شامل موارد زیر است:
• خارج کردن بافت آسیبدیده
• تغییر شکل مفصل
• تسکین ورم
همچنین در طی عمل فک، پزشک مایعی را به فک تزریق خواهد کرد. به این شیوهی درمانی آرتروسنتز گفته میشود. این مایع باعث از بین رفتن مواد شیمیایی میشود که در اثر التهاب تولید شدهاند. این امر سبب میشود تا فشار از روی مفصل فک کاهش یابد. در نتیجه، فک دامنهی حرکت طبیعی خود را پیدا خواهد کرد.
تعویض مفصل نیز دیگر گزینه برای درمان آرتروز فک میباشد.
استفاده از روشهای خانگی
اگر آرتریت فک شدید نباشد میتوانید آن را با راهکارهای سادهای کنترل کنید. برخی از اقدامات خانگی به بهبود درد و علائم کمک می کند.
به فک خود استراحت دهید
برای این منظور لازم است تا از باز کردن بیمورد فک اجتناب نمایید. همچنین بهتر است به سراغ مواد غذایی بروید که کمتر نیاز به جویدن دارند. از خوردن خوراکیهایی که باعث ایجاد چسبندگی در دهان و دندان میشوند خودداری نمایید.
از کمپرس سرد و گرم استفاده نمایید
کمپرس سرد با کاهش جریان خون باعث کاهش درد در ناحیهی آسیبدیده میشود. این در حالی است که کمپرس آب گرم، باعث جریان خون بهتر شده و منجر به ترمیم بافت آسیبدیده میشود.
تمرینات مخصوص فک
انجام تمرینات اختصاصی فک ممکن است به تقویت عضلات فک و بهبود حرکت مفاصل کمک کند.
به سراغ تمرینات ریلکسیشن بروید.
برای کاهش درد فک هنگام استرس، فک خود را ببندید و تمرینات آرامشبخش انجام دهید. این امر اضطراب را کاهش داده و باعث آرامش عمومی بدن خواهد شد.
عضلات فک را ماساژ دهید
ماساژ دادن عضلات فک به بهبود جریان خون کمک خواهد کرد.
ممکن است پزشک برای درمان آرتروز فک استفاده از محافظ دندان را پیشنهاد دهد.
محافظ دهان چیست و چگونه به درمان آرتروز فک کمک میکند؟
اگر به آرتروز فک مبتلا هستید و مستعد دندانقروچه هم هستید ممکن است پزشک به شما استفاده از محافظ دهان را پیشنهاد دهد. محافظ دهان وسیلهای است که برای محافظت از دندانها در برابر حرکات نابهجای فک و یا آسیبدیدگیهای ورزشی استفاده می شود. این محافظ همچنین میتواند به کاهش خر و پف نیز کمک کند. با این حال، این وسیله برای همهی کاربردها به طور یکسان طراحی و ساخته نمیشود.
از انواع محافظ دهان میتوان به این موارد اشاره کرد:
محافظهای پیشساخته دهان (Stock)
این نوع از گاردهای دهانی از مقرونبهصرفهترین انواع آنها هستند. این ابزار در اکثر داروخانهها و فروشگاهها به فروش میرسد و در اندازههای کوچک، متوسط و بزرگ ساخته میشود. این نوع محافظ معمولاً دندانهای فوقانی را پوشش میدهد.
محافظ دهان Boil and bite
این محافظها در یک سایز تهیه میشوند و با قرار گرفتن در آب داغ، تغییر اندازه میدهند.
محافظ دهان سفارشی
این نوع محافظ دهان بعد از اندازه گیری دقیق فک بیمار ساخته میشود.
تشخیص زودهنگام آرتروز فک به جلوگیری از دیگر آسیبهای فک کمک خواهد کرد.
کلام آخر...
تشخیص بهموقع آرتروز فک یا اختلالات مفصل گیجگاهی فک به جلوگیری از دیگر آسیبهای فک کمک خواهد کرد. پس اگر مدت زیادی است که در ناحیه فک درد و ناراحتی دارید بهتر است حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید تا علت آن را شناسایی کند. معمولاً اولین خط درمانی که پزشک به شما پیشنهاد خواهد داد، روشهای سبکتر درمانی است.