عشایری که خارج از تقویم به مناطق قشلاق می آیند

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خوزستان، معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان با اشاره به نشست اخیر استان‌های درگیر با مساله کوچ بیان کرد: در این نشست مصوب شد بر اساس تقویم کوچ، دامداران مجاز نیستند قبل از ۱۵ آبان از مناطق ییلاقی (سردسیر) وارد مناطق قشلاقی (گرمسیر) شوند.

سیدحمید میرعلایی با تاکید بر همکاری سایر دستگاه‌ها از جمله نیروی انتظامی و پلیس‌راه و امور عشایر در رابطه با کوچ عشایر اضافه کرد: امور عشایر نیز مکلف شده است همکاری لازم را انجام داده و برای تامین نیاز‌های اولیه و علوفه دام عشایر در نقاط مرزی اقدام کند.

وی کوچ عشایر از مناطق سردسیر به گرمسیر در فصل پاییز (ییلاق) را یادآور شد و ادامه داد: با توجه به لزوم احیا و زادآوری طبیعی مراتع، برای دامداران «تقویم کوچ» تعریف شده که بر اساس آن از اول دی ماه تا ۱۰ فروردین (به مدت ۱۰۰ روز) می‌توانند طبق پروانه چرا، دام‌های خود را در مراتع تعلیف کنند.

وی تصریح کرد: عشایر از ۱۵ آبان مجاز هستند وارد خوزستان شوند، در این مدت نیز باید از علوفه دستی و پس‌چر استفاده کنند و از اول دی ماه مجاز هستند وارد مراتع استان شوند.

میرعلایی اظهار کرد: اکنون در گلوگاه ورودی عشایر به استان (در دهدز) شاهد هستیم که دامداران زیادی در حال ورود به خوزستان هستند که به ناچار مجبور هستیم آن‌ها را به استان مبداء بازگردانیم یا در همانجا متوقف کنیم تا موعد مقرر ورود آن‌ها به استان فرابرسد.

به گفته وی، استان‌های سردسیر، عشایر را زودتر از موعدی که توافق شده از مراتع خود بیرون می‌رانند و به آن‌ها فشار می‌آورند که به مناطق قشلاقی بروند، از طرف دیگر به دلیل سرد شدن هوا و کم شدن علوفه، دامداران نیز تمایل دارند به سمت مناطق گرمسیر بیایند.
 
معاون منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان همچنین گفت: هم اکنون عشایر ۹ استان شامل چهارمحال و بختیاری، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، اصفهان، کرمانشاه، کردستان، همدان و ایلام در فصول پاییز و زمستان به خوزستان کوچ می‌کنند.

وی چرای بی‌رویه دام را یکی از عوامل مهم در نابودی مراتع عنوان کرد که مورد بی‌توجهی قرار گرفته است.

میرعلایی تصریح کرد: در حال حاضر چهار برابر ظرفیت مراتع استان، دام وارد آن می‌شود که فشار زیادی به مراتع وارد می‌کنند و اگر وضعیت به همین صورت پیش برود تا کمتر از ۱۰ سال آینده همه مراتع خوزستان از بین می‌رود.

 معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان افزود: مراتع خوزستان در سال‌های گذشته به دلیل خشکسالی، کاهش بارندگی، اجرای پروژه‌های عمرانی و چرای بی‌رویه دام، تخریب شده و در حال بیابانی شدن است و توصیفی که از خوزستان بعنوان جلگه سرسبز وجود داشت به تدریج رنگ می‌بازد.

میرعلایی افزود: هر ۲ هکتار مرتع در خوزستان می‌تواند یک واحد دامی را به مدت یکصد روز به ازای هر روز ۱.۷ کیلوگرم علوفه تامین کند، این در حالی است که برخی از دامداران بصورت غیرمجاز از مراتع استفاده می‌کنند و بعضی از آن‌ها نیز بیش از ظرفیت پروانه خود، چرا انجام می‌دهند.

وی  در ادامه بر اجرایی شدن برنامه اسکان عشایر، نیز تاکید کرد که سال‌هاست مورد بی‌توجهی قرار گرفته است.

میرعلایی با بیان اینکه سبک زندگی عشایری نسبت به گذشته تغییرات زیادی داشته، توضیح داد: در گذشته روند کوچ از استان مبداء تا خوزستان حدود ۵۰ روز طول می‌کشید و به دلیل حرکت گله‌های دام، فشار کمتری به یک نقطه وارد می‌شد، اما اکنون این روند تغییر کرده و با توجه به اینکه عشایر و دام‌ها به وسیله خودرو جابجا می‌شوند، کوچ از مقصد به مبداء ظرف ۱۵ تا ۲۰ ساعت اتفاق می‌افتد، در حالیکه در مراتع خوزستان هنوز گیاهان رشد نکرده و آماده پذیرش دام‌ها نیستند که این مساله منجر به نابودی مراتع می‌شود.

 معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خوزستان افزود: باید به این مساله نیز توجه داشت که اکنون بسیاری از عشایر در روستا‌ها ساکن شده و برای خود خانه ساخته‌اند بنابراین اگر برای تامین علوفه دام‌ها و یارانه به عشایر برنامه‌ریزی شود می‌توان برنامه اسکان عشایر را اجرا کرد.

استان خوزستان حدود سه ونیم میلیون هکتار مرتع دارد.