شهریوری آکنده از بوی خوش بادرشبو

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز آذربایجان غربی،آذربایجان غربی به ویژه شهر ارومیه به عنوان قطب تولید و عرق گیری بادرشبو شناخته می‌شود، به طوری که کارگاه‌های سنتی متعددی در این شهر ایجاد شده و حتی صادراتی به سایر استان‌ها و کشور‌های همسایه دارند، علاوه بر این اغلب خانواده‌ها نیز هر سال به عرق گیری از این گیاه پرخاصیت (از نظر درمانی) اقدام می‌کنند.

بادرشبو در مرحله گلدهی از بیشترین مقدار ماده موثره برخوردار است؛ برای استخراج اسانس اواخر مرحله گلدهی هنگامی که یک سوم گل‌ها سبز رنگ شده باشد، زمان مناسبی برای برداشت محصول است.

با وجود تنوع گونه‌های گیاهی معطر از جمله گل‌سرخ، نعناع، مرزه، مریم‌گلی، شاه‌اسپـرم، ترخون، بیدمشک و ده‌ها گونه دیگر در آذربایجان غربی، راه‌اندازی واحد‌های بزرگ اسانس‌گیری ضروری است.

استفاده از این گیاه خوشبو در مراحل تهیه نقل، شربت و شیرینی و وسایل آرایشی و بهداشتی نیز گزارش شده که می‌تواند زمینه خوبی برای اشتغال خانگی و صنعتی آن محسوب شود.

براساس گفته‌های کارشناسان کشاورزی بادرشبو در سطح وسیعی از باغ‌های ارومیه و چند شهر دیگر آذربایجان‌غربی از جمله خوی و نقده کشت می‌شود و نباید آن را با گیاه چندساله بادرنجبویه (از خانواده نعناع) اشتباه گرفت.

امروزه در هنگام استحصال عرق بادرشبو، مقداری اسانس نیز از آن اخذ می‌شود که مهمترین ترکیبات آن «سیترال» و «استات ژرانیل» است؛ عرق بادرشبو آرام‌بخش و اشتهاآور بوده و اواخر مرحله گلدهی و هنگامی که یک سوم گل‌هایش سبز رنگ باشد، بهترین زمان برای برداشت این محصول و عرق‌گیری آن است.

اسانس بادرشبو نیز خاصیت ضد باکتریایی دارد و از آن علاوه بر مداوای دل درد، در صنایع غذایی و نوشابه‌سازی و صنایع بهداشتی و آرایشی استفاده می‌شود؛ به گفته مردم محلی از هر تن بادرشبو یک تا یک و نیم لیتر اسانس استحصال می‌شود که بیشتر آن در داخل کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به گفته سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی، تعداد ۵ واحد تولید عرقیات گیاهی جهت عرق گیری از محصول بادرشبو کشت شده در سطح استان فعالیت دارند و عرق استحصالی جهت مصرف در تهیه شربت، نقل در داخل استان و مازاد آن به خارج از استان صادر می‌شود.

جعفر وحدت با تاکید بر ضرورت مبارزه به موقع باعلف‌های هرز و مدیریت بهینه مصرف آب در مزارع و دقت در روش‌های کشت و برداشت این محصول اظهار می‌دارد: همزمان با فرا رسیدن مرداد ماه استحصال گیاه بادرشبو در آذربایجان غربی آغاز می‌شود و تا اواخر شهریور ماه ادامه می‌یابد.

وی با بیان اینکه از این میزان تولید بیش از دو و نیم میلیون لیتر عرق استحصال می‌شود، تاکید می‌کند: بخشی از محصول تولیدی برای تهیه عرقیات و برای مصارف صنعتی توسط کارخانه‌های استحصال عرقیات به مصرف رسیده و بخشی دیگر نیز به صورت سنتی و در کارگاه‌های کوچک عرق گیری یا در منازل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی می‌گوید: ارومیه، خوی، سلماس و میاندوآب جزو شهرستان‌های هستند که کشت عمده این محصول در آن‌ها انجام می‌شود.

وحدت همچنین تصریح می‌کند: کار خشک کردن سرشاخه‌های گلدار این محصول برای ایجاد تنوع و افزایش زمان عرضه محصول برای تهیه دمنوش در دستور کار مدیریت باغبانی و مجری طرح گیاهان دارویی استان قرار گرفته است. به طوری که با خشک کردن سرشاخه در سایه می‌توان در طول سال از این محصول ارزشمند استفاده کرد.