اهمیت بررسی آلودگی مایکوتوکسینی در مواد غذایی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز فارس،دکترای تخصصی اصلاح نباتات (ژنتیک و بهنژادی گیاهی) دانشکده تغذیه و علوم غذایی گفت:استفاده جهانی از مواد خوراکی در تولید خوراک دام باعث افزایش خطر آلودگی‌های شیمیایی و میکروبیولوژیک در حیوانات تولید کننده مواد غذایی می‌شود.
این خوراک می‌تواند با میکروارگانیسم ها، مایکوتوکسین ها، محصولات جانبی حیوانی، آلودگی‌های آلی و فلزات سمی آلوده شود.
الهام اشرفی، افزود:از سویی دیگر آلودگی خوراک حیوانات تأثیر منفی بر سلامت حیوانات و نیز سلامت انسان دارد. در میان عوامل آلوده کننده، مایکوتوکسین‌ها به عنوان یک منبع آلودگی عمده در خوراک دام و مواد غذایی انسانی به حساب می‌آید.

به گفته این کارشناس اصلاح نباتات، مایکوتوکسین‌ها متابولیت‌های ثانویه قارچی و دارای ترکیب شیمیایی و آثار فیزیولوژیک متفاوتی هستند که تا کنون بیش از ۴۰۰ نوع مختلف از آن شناسایی شده است.
دکتر اشرفی ادامه داد: ۶گروه از بین مایکوتوکسین‌ها دارای آثار سرطانزایی و یا مسمومیت زایی برای انسان و دام است که در کشاورزی و صنایع غذایی به عنوان مهمترین‌ها در نظر گرفته می‌شود.

این گروه‌ها شامل:

آفلاتوکسین‌ها (آفلاتوکسین B ۱، اکراتوکسین‌ها (اکراتوکسین (A، فومونیسین‌ها (فومونیسین B ۱، زئارالنون، پاتولین، تریکوتسن‌ها (داکسینیوالنول)

این ۶ گروه، شایعترین سموم قارچی است که در خوراک حیوانات و غذای انسان وجود دارد.
وی اظهار داشت:بسیاری از مواد غذایی و خوراکی دام می‌تواند قبل از برداشت، در حین حمل و نقل و یا ذخیره سازی، با مایکوتوکسین‌ها آلوده شود. ذرت، گندم، جو، برنج، آجیل، شیر، پنیر، بادام زمینی و پنبه دانه محصولاتی است که اغلب با مایکوتوکسین آلوده شده و در خوراک حیوانات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دکترای تخصصی اصلاح نباتات (ژنتیک و بهنژادی گیاهی) دانشکده تغذیه و علوم غذایی گفت:مایکوتوکسین‌ها طیف گسترده‌ای از اثرات نامطلوب و سمی روی حیوانات دارد که بر سلامت و بهره وری کلی آن‌ها تأثیر می‌گذارد. مایکوتکسین‌ها با کاهش بهره وری، افزایش میزان بیماری‌ها و کاهش عملکرد تولیدمثلی، باعث ایجاد «مایکوتوکسیکوز» می‌شود و به میزان قابل توجهی ضرر‌های اقتصادی را در حیوانات ایجاد می‌کند.
وی ادامه داد:به همین دلیل مقرراتی برای مایکوتوکسین‌های اصلی مواد غذایی و خوراکی در صد کشور دنیا و با شرایط متفاوتی وجود دارد، اما اکثر این مقررات مربوط به آفلاتوکسین‌ها است.
به گفته اشرفی این تنوع در مقررات مربوط به سطوح تحمل پذیری مایکوتوکسین‌ها چالش بزرگی برای صنعت خوراک دام است و اهمیت تجزیه و تحلیل مایکوتوکسین در مواد غذایی خام را قبل از ورود به زنجیره غذایی و خوراک دام افزایش می‌دهد.
این متخصص ژنتیک افزود:برای تعیین اینکه آیا مواد خوراکی با مایکوتوکسین آلوده است یا خیر، باید مورد آزمایش قرار گیرد و در این زمینه روش نمونه گیری مناسب برای پیشبرد نتایج قابل اطمینان ضروری است؛ زیرا توزیع ناهمگونی از مایکوتوکسین‌ها در دانه‌ها و سایر مواد غذایی وجود دارد.