راه‌اندازی پردیس‌های فناورانه در مناطق نفت‌خیز کشور

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، اسماعیل کفایتی، پارک صنعت نفت را یکی از پارک‌های نوپای کشور توصیف کرد و گفت: نفت صنعت اول کشور است که بنیان‌های اصلی اقتصادی را در کشور تشکیل می‌دهد؛ از این رو این پارک در وزارت نفت و هم در کشور جایگاه ویژه‌ای دارد. از سوی دیگر پارک‌های علم و فناوری یک نهاد تعاملی و پویا هستند که این امر موجب شده پارک‌ها به نهاد‌هایی تبدیل شوند که به سرعت می‌توانند به‌روز شوند.

وی اظهار کرد: تجربه نشان می‌دهد که شرکت‌هایی که از بستر پارک‌های علم و فناوری توسعه می‌یابند، در آینده با شکست کمتری مواجه می‌شوند؛ از این رو این پارک رویکرد به هم رسانی را در پیش گرفته است تا مجموعه‌های توانمند دانشی را به بخش‌های صنعتی متقاضی دانش و فناوری، متصل کند که این امر در قالب رویداد‌های فناوری دنبال می‌شود.

کفایتی، اشتغال تحصیلکردگان را یکی از مسائل کشور نام برد و ادامه داد: در ۴۰ سال گذشته، مسئله اصلی کشور بیسوادان جامعه بودند، ولی هم اکنون یکی از مسائل مهم کشور اشتغال‌زایی برای تحصیلکرده‌ها و همچنین از دست رفتن و مهاجرت این افراد است؛ در حالی که بخش دولتی و خصوصی امکان جذب این افراد را ندارند.

رئیس پارک صنعت نفت، ایجاد کارآفرینی را یکی از راهکار‌های جذب این افراد نام برد و یادآور شد: موج تحصیلکردگان به سمت تحصیلات تکمیلی رفته است. بر اساس آمار‌ها هم اکنون به عنوان مثال در میان دارندگان مدرک PhD در کشور دو هزار نفر بیکارند؛ بنابراین می‌توان با رویکرد‌های جدید شرایط کارآفرینی برای آنها فراهم کرد.

وی با اشاره به تعداد بسیار بالای فارغ‌التحصیلان در رشته‌های مرتبط با حوزه‌های مهندسی به ویژه نفت، گاز و پتروشیمی، گفت: پارک‌ها زمینه‌های خوبی برای ایجاد استارت‌آپ‌ها و شکل‌گیری زمینه‌های اشتغال هستند و با راه‌اندازی ساختارهایی، چون شتابدهنده‌ها می‌توان ریسک فعالیت‌های شرکت‌های نوپا را کاهش و سرعت رشد آن‌ها را افزایش داد.

رییس پارک صنعت نفت با اشاره به برخی از رویکرد‌های این پارک برای حمایت از ایده‌های نوآورانه حوزه نفت و گاز، افزود: یکی از رویکرد‌های ما این است که از کلیه ایده‌های حوزه‌های مرتبط با نفت، گاز و پتروشیمی در قالب‌های ایده و یا پایان‌نامه حمایت کنیم. این ایده‌ها بعد از اثبات کارایی و تجاری سازی آن‌ها مورد حمایت قرار می‌گیرند.

روند جذب دانش بنیان‌ها در پارک نوپای نفت

کفایتی در خصوص جذب شرکت‌های دانش‌بنیان در پارک صنعت نفت، گفت: ما برای پذیرش شرکت‌ها معیار‌هایی در نظر گرفتیم و تاکنون روند پذیرش شرکت‌ها با دقت بالایی صورت گرفته است که دلیل آن داوری طرح‌ها و ارزیابی دقیق شرکت‌ها است.

وی ادامه داد: شرکت‌ها ادعا‌هایی برای تولید فناوری داشتند و ما در بررسی‌ها مشاهده کردیم که حتی تاییدیه فناوری هم داشتند، ولی بعضا ارزش کافی و بالا (TRL) را ندارند؛ از این رو ارزیابی‌های ما در این زمینه زمان‌بر شده است.

کفایتی با بیان اینکه تاکنون ۱۰ شرکت فناور برای استقرار در این پارک پذیرفته شده‌اند، افزود: از سوی دیگر استقرار شرکت‌ها نیازمند آیین‌نامه‌های استقراری بوده است و با ایجاد این زیر ساخت‌ها انتظار داریم که بعد از انتخاب هیات امنا، استقرار شرکت‌ها در این پارک سرعت بیشتری بگیرد.

وی با بیان اینکه شرکت‌های منتخب در سه بخش رشدی، پارکی و پیشران، پذیرش می‌شوند، اظهار کرد: در حال حاضر حدود ۵۰۰ شرکت فناوری در عرصه‌های نفت، گاز و پتروشیمی در کشور راه اندازی شده‌اند و امیدواریم در فاز اول تعداد ۵۰ و سپس تا ۱۰۰ شرکت را پذیرش کنیم.

رئیس پارک صنعت نفت، روند کند پذیرش شرکت در این پارک را زمان‌بر بودن ارزیابی‌ها دانست و یادآور شد: از سوی دیگر شرکت‌های انتخاب شده، شرکت‌های بزرگی هستند که نمونه آن یکی از شرکت‌ها در عرصه طراحی و ساخت سانتریفیوژ و جداسازی در کلاس بین‌المللی فعال است و می‌تواند در آینده، استارت‌آپ‌های دیگری را توسعه دهد. ما انتظار داریم چنین شرکت‌های بزرگی در این پارک مستقر شوند تا این شرکت‌ها بتوانند به توسعه حوزه‌هایی، چون کاتالیست‌ها، افزودنی‌ها، لایسنس‌های پتروشیمی و دمو پلنت‌ها کمک کنند.

وی با بیان اینکه انتخاب شرکت‌ها توسط کارگزاران صورت می‌گیرد، گفت: این پارک وابسته به وزارت نفت است که به صورت هیات امنایی متشکل از وزیر علوم، وزیر نفت و معاون رئیس جمهور و رییس سازمان برنامه و بودجه است و ۳ تا ۵ نفر شخص حقیقی عضو هیات امنای پارک هستند که معمولا این افراد از بین مدیر عاملان شرکت‌های اصلی وزارت نفت هستند.

راه‌اندازی پردیس‌های نفتی در مناطق نفت‌خیز

کفایتی با بیان اینکه اعتبارات این پارک از سوی شرکت ملی نفت تامین می‌شود، گفت: امیدواریم بتوانیم علاوه بر تهران، در سایر استان‌های نفتی کشور پردیس‌های نفتی راه اندازی کنیم.

وی با بیان اینکه ابتدا بناست پردیس پتروشیمی در ماهشهر و پردیس گاز در عسلویه راه‌اندازی شود، یادآور شد: در نظر داریم این پردیس‌ها ابتدا در استان‌های نفتی مانند خوزستان و بوشهر راه اندازی شوند و راه اندازی این پردیس‌های تحقیقاتی در استان‌های فارس، اصفهان و مازندران در فاز دوم قرار دارند.

به گفته وی در حال حاضر پارک صنعت نفت در شهر ری تهران در فضایی به وسعت ۳۵ هزار هکتار راه‌اندازی شده است.

رئیس پارک صنعت نفت، یکی دیگر از دلایل کند بودن را استقرار شرکت‌های فناور در این پارک دانست و ادامه داد: از آنجایی که فضا برای استقرار کامل شرکت‌ها در این فضای ۳۵ هزار هکتار آماده نشده است، بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده فعلا برخی شرکت‌ها به صورت غیر مستقر در این پارک پذیرش می‌شوند و بعد از اجرای عملیات عمرانی و ساختمان‌سازی، شرایط برای استقرار شرکت‌های بیشتر فراهم خواهد شد.

اولویت‌های توسعه فناوری در پارک نفت

کفایتی، حوزه‌های بالا دستی نفت را از اولویت‌های این پارک نام برد و اظهار کرد: در شرکت ملی نفت، ستاد تحول راه‌اندازی شده است و امیدواریم یکسری از پروژه‌های پیشران و مورد نیاز کشور را با مشارکت بخش‌های دیگر صنعت نفت اخذ و از طریق شرکت‌های دانش بنیان اجرایی کنیم.

وی اضافه کرد: این مشارکت در زمینه چاه‌های غیر فعال صورت گرفت و این همکاری در سایر بخش‌های صنعت نفت نیز تسری خواهد یافت.

ماهیت دوگانه پارک نفت

رئیس پارک صنعت نفت در پاسخ به این سوال که آیا ماهیت دوگانه این پارک به فعالیت‌های آن لطمه‌ای وارد نمی‌کند، با تاکید بر اینکه وزارت علوم در این زمینه سختگیرانه عمل نکرده است، توضیح داد: این پارک ملی است و در هیئت امنای آن نیز وزیر علوم حضور دارد و نیاز‌های این صنعت از سوی وزارت نفت است.

وی ادامه داد: تاکنون همکاری میان دستگاه‌های مرتبط خوب بوده است.