تدابیر وزارت جهاد کشاورزی برای خودکفايي در تامين غذايي

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، سید مجتبی خیام نکویی؛ رئیس سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی و معاون وزیر کشاورزی در گفتگوی ویژه خبری، شبکه خبر گفت: تولیدات بخش غذا در کشور از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی از سال ۱۳۵۷ تا کنون با جمعیت ۳۶ میلیونی، ۲۵ میلیون تن غذا در کشور تولید می‌شد، در طول ۴۳ سال بعد از پیروزی انقلاب این میزان به صد میلیون تن افزایش پیدا کرده و امروز حدود ۱۲۶ میلیون غذا در کشورمان تولید می‌شود.

او گفت: بخشی از این افزایش ناشی از افزایش سطح زیرکشت در این چهار دهه است، اما اگر بخواهیم به ضریب خودکفایی و تولید غذایی در کشور را مرور کنیم، چیزی حدود ۸۵ درصد تولید غذا در داخل کشور انجام می‌شود.

 معاون وزیر کشاورزی افزود: امروز در تولید مواد غذایی با محدودیت‌های مختلف اقلیمی در دنیا که ما هم درگیر آن هستیم مانند افزایش دما و گرما، خشکسالی و بسیاری از عوامل دیگر روبرو هستیم.

او گفت: ما در ۴۰ سال گذشته چیزی حدود ۹۵ میلیارد متر مکعب آب در بخش کشاورزی استفاده می‌کردیم و اکنون این رقم چیزی حدود ۷۵ میلیارد مترمکعب هست که در اختیار بخش کشاورزی قرار می‌گیرد و با این روند افزایش گرما، وضعیت به مراتب بدتر  خواهد شد یعنی ما در آینده حداقل ۱۰ میلیارد مترمکعب از این آبی که داریم کمتر خواهد بود و از طرفی با رشد جمعیت مواجه هستیم، اگر رشد فعلی جمعیت را در نظر بگیریم  ایران ۱۴۳۰؛ صد و چهار و پنج میلیون جمعیت داریم که امروزه  تولید غذا در کشور ۱۲۵ میلیون تن است و برای ایران ۱۴۳۰ باید از راه‌های مختلف چیزی حدود ۱۹۰ میلیون تن تولید غذا داشته باشیم، یکی از این راه‌ها واردات است.

نکویی تصريح كرد: در بحث واردات اتفاقی که در جنگ اوکراین و روسیه افتاد مشخص شد که صرف این که یک کشوری قابلیت خرید مواد غذایی دارد، کافی نیست و در این موضوع کشور‌های اروپایی برای خرید غذا دچار بحران شدند و حتی در بعضی از کشور‌ها برای خرید ۵۰۰ هزار تن غلات دچار مشکلات عدیده‌ای شدند.

او افزود: از حدود ۶ هزار و ۸۰۰ شرکت دانش بنیان حدود ۵ درصد آن‌ها در بخش کشاورزی فعال است و اگر بخواهیم واحد‌ها و. هسته‌های فناور را هم به آن اضافه کنیم؛ حدود ۴۵۰ شرکت و واحد فناور و هسته فناور داریم.

نکویی با بیان اینکه برای دانش بنیان شدن بخش کشاورزی باید از ظرفیت‌های علمی و فناوری کشور در قالب تشکیل واحدها، هسته‌های فناور و شرکت‌های دانش بنیان استفاده کنیم، گفت: درصد رسوخ دانش در بخش کشاورزي؛ ۶ درصد است برای اینکه کشاورزی را دانش بنیان کنیم هم از بُعد علمی و هم از بُعد فناوری؛ این میزان را حداقل باید در چهار سال آینده به ۱۲ درصد که دو برابر است برسانیم، اگر این اتفاق بیفتد، میانگین گندم  آبی که اکنون در هر هکتار چهار تن است، حداقل یک تن در واحد سطح افزایش می‌یابد.

راه اندازی ده‌ها دهکده فناوری و نوآوری و مرکز رشد

رئیس سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی گفت: تغییر ساختار سازمان تحقیقات آموزشی تربیتی یکی از بند‌هایی که در مصوبه دولت بود که هفته گذشته در مجموعه وزارت جهاد کشاوزری به اتمام رسید و به سازمان امور استخدامی کشور ارسال خواهد شد.

او تصريح كرد: برای اینکه زیرساخت‌ها را برای استقرار شرکت‌های دانش بنیان مهیا کنیم،   ۱۰ دهکده فناوری و نوآوری کشاورزی و منابع طبیعی در مصوبه پیش بینی شده بود که چهار ماه گذشته، نخستین پارک ملی کشاورزی و منابع طبیعی را در در پارک ملی استان البرز  راه اندازی کردیم، که بیش از ۵۰ شرکت در آن مستقر شدند.

نكويي گفت: چهار دهکده فناوری و نوآوری در چهار استان کشور مستقر و راه اندازی کردیم و دو مرکز رشد دو استان کشور راه اندازی کردیم و پیش بینی ما این است که حداقل تا پایان امسال ۱۰ دهکده فناوری و نوآوری و ۱۰ مرکز رشد، یک پارک علم و فناوری؛ این حداقل تعهدی است که ما امسال برای زیرساخت لازم برای استقلال شرکت‌های دانش بنیان انجام دهیم.

او با بیان اینکه از ابتدای دولت سیزدهم، ۵۲ شرکت دانش بنیان به بخش کشاورزی اضافه شده است، گفت: ما در کشور الگوی کشت برای بخش کشاورزی نداریم، امروز در حدود ۱۱ استان کشور علیرغم کم آبی و خشکسالی، برنج کشت می‌شود بنابراین یکی از مهمترین مؤلفه‌ها که می‌تواند به بخش کشاورزی کمک کند و انقلاب بهره وری در آن ایجاد کند، طراحی و اجرای الگوی کشت است.

نکویی افزود: فردا (چهارشنبه ۲۶ مرداد ماه) یک رویداد بزرگ در زمینه فناوری‌های نوین کشاورزي در سالن نمایشگاه‌های دائمی برگزار می‌شود و تمام کسانی که در این عرصه می‌توانند نقش آفرینی کنند اعم از کشاورزان پیشرو، کشت و صنعت ها، انجمن ها، دانشجویان، اساتید، شتاب دهنده ها، استارت آپ ها، گلخانه دارها، تولید کنندگان بذر، باغداران، نهال، دعوت شده اند.

همکاری‌های وزارت جهاد کشاورزی با ستاد زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری 

علیرضا خاکدامن، معاون ستاد زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری دیگر میهمان برنامه هم گفت: کار معاونت علمی اساساً شکل دادن به نمونه‌های اولیه و حمایت اولیه از فناور‌ها و شرکت‌های دانش بنیان است، این موضوع مستلزم این است که وزارت جهاد کشاورزی و سایر نهاد‌های ذیربط به موضوع ورود کنند و الزامات توسعه بازار این محصولات را فراهم کنند.

خاکدامن افزود: در ابلاغیه و مصوبه هیئت وزیران در فروردین ماه در ۱۹ بند سعی شده است موضوع شکل گیری بازار برای فناوری‌های پیشرو پیگیری شود که حدود ۱۵ بند در حیطه جهاد کشاورزی بود و تقریباً  همه آن‌ها در همکاری معاونت علمی و وزارت جهاد بود.

اوگفت: چند بخش اساسی در این آیین نامه هست که روی آن تمرکز شده؛ بخش اول آن پلتفرم‌ها و زیرساخت‌هایی هستند که شکل می‌گیرند و حول آن‌ها اقتصاد‌های بزرگ اتفاق می‌افتد. یک نمونه که اخیراً ما پیشرفت خوبی هم داشتیم در زمینه مرغ لاین ما کشورمان وابسته است وصنعت طیورمان از خارج تأمین می‌شد که در تحریم‌ها این مسأله خیلی مشکلات جدی برای کشور به وجود آورد شاید یکی از موضوعاتی که امسال پیگیری کردیم و در آن پیشرفت کردیم و مزرعه نوآوری مرغ لاین ایرانی در کشور بود.

معاون ستاد زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بابیان اینکه کشاورزی ایران، چون سنتی است، افزود: تراز تجاری سالیانه منفی شش میلیارد دلار است یعنی ۱۲ میلیارد دلار واردات و شش میلیارد دلار صادرات داریم، و این فاصله عمیق باید با فناوری پر شود و کار ما در معاونت این است که این فناوری‌ها را شکل دهیم و همکاری‌های ما با وزارت جهاد در زمینه شکل گیری این بازار‌ها است.