ورود منابع قابل توجه به صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت

حسام الدین جعفری ندوشن در گفتگو با خبرنگار حوزه بورس خبرگزاری صداوسیما گفت: موضوع حدنصاب خرید سهام در صندوق‌های با درآمد ثابت ابلاغیه‌ای از سوی سازمان بورس است که حدود ۴-۵ سال اخیر اعلام و چند بار هم تغییر کرده؛ چراکه در ابتدا صندوق‌های با درآمد ثابت صرفا اوراق با درآمد ثابت می‌خریدند یا سپرده بانکی داشتند و الزامی به خرید سهام نداشتند، اما در چند سال اخیر این الزام بوجود آمد که درصدی معین سهام بخرند که در ابتدا ۵ و سپس به ۱۰ درصد رسید و این میزان طی دوره‌ای افزایش و کاهش یافت و در دورانی که بازار شرایط نزولی داشت، به حداقل۱۵ درصد افزایش دادند؛ بنابراین در طول زمانی که از ابداع این حدنصاب گذشته بار‌ها این موضوع مورد بازنگری قرار گرفته است.

او افزود: اعداد و ارقامی که درخصوص نصاب سهام درصندوق های" فیکس اینکام" موجود اعلام کردند، از دو جنبه مورد بررسی قرار می‌گیرد، این که صندوق‌های فیکس حد نصاب را رعایت نکردند درست نیست؛ نخست این که در این حد نصاب هم سهام و هم صندوق‌های سرمایه گذاری و هم اوراق سپرده کالایی محاسبه می‌شود. فیکس اینکام ها" می‌توانند سایر صندوق‌های سرمایه گذاری را خریداری کنند و بسیاری از صندوق‌های با درآمد ثابت برای کاهش ریسک خود از میان صندوق‌های سرمایه گذاری سهامی که در رنکینگ بازدهی خوبی داشتد را انتخاب می‌کنند؛ بدین معنی که عملا سهام خریدند.

این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: موضوع دوم گواهی‌های سپرده کالایی است که این گواهی مانند زعفران و سایر کالا‌هایی که وجود دارد جز سهام محسوب می‌شود؛ بنابراین اگر یونیت‌های سرمایه گذاری و گواهی‌های سپرده کالایی را جمع بزنند، به ۱۵ درصد نزدیک است و حتی برخی از آن‌ها بالاتر از این میزان است.

جعفری تصریح کرد:صندوق‌های "فیکس اینکام" عمدتا حدنصاب ۱۵ درصد را رعایت کردند، اما در ریزش‌های اخیر بازار ارزش سهام در پرتفوی کم شده که در این مدت حداقل ۳۰ درصد ارزش پرتفوی سهام از دست رفته؛ بنابراین اگر ۱۵ درصد سهام خریداری شده هم اکنون به ۱۱ درصد رسیده که این صندوق نمی‌تواند به سرعت خرید انجام دهد و درصد تعیین شده را جایگزین کند و لذا پس از مدتی بخشی از این ریزش جبران می‌شود و بازمی گردد.

کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت:، چون ماهیت صندوق از نام آن مشخص است و باید یک جریان نقدینگی را با درآمد ثابت تامین کند، عمده صندوق‌های با درآمد ثابت تقسیم سود ماهانه دارند و پایان هر ماه باید سود مناسبی را به مشتریان عرضه کنند، مشکل سهام در پرتفوی آن‌ها این است که نوسان را زیاد می‌کند و، چون باید کوتاه مدت به موضوع نگاه کنند و سود پرداخت کنند مشکل ساز می‌شود، سهام تلاطم‌های زیادی دارد و با ذات درآمد ثابت مطابقت ندارد، از سوی دیگر صندوق‌های با درآمد ثابت عمدتا از منابعی تغذیه می‌کنند که از بانک‌ها آمده است.

جعفری بیان داشت: مشتریان این صندوق‌ها عمدتا، مشتری بانک‌ها هستند که به جای سود بانکی به این صندوق‌ها رو آورده اند، بسیاری از این افراد اطلاع ندارند که بخشی از سرمایه آن‌ها صرف خرید سهام می‌شود و اگر این موضوع را بدانند؛ قطعا در این صندوق‌ها سرمایه گذاری نمی‌کنند، پس الزام به افزایش این حدنصاب ضربه بدی به فعالیت این صندوق‌ها خواهد زد، اگر این اتفاق رخ دهد، نوسانات سود آن‌ها زیاد می‌شود و احتمالا در پایان ماه نمی‌توانند سود مورد انتظار را پرداخت کنند و اگر فقط یک ماه اتفاق بیافتد، شاهد خروج منابع از صندوق‌ها خواهیم بود.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: خروج منابع از صندوق‌ها موضوع خطرناک و جدی برای بازار است؛ چون مدیر صندوق برای پرداخت سود به مشتریان مجبور به فروش سهام در بازار می‌شود از آن مهم‌تر این که این صندوق‌ها بیش از ۵۰ درصد دارایی آن‌ها در بازار اوراق بادرآمدثابت سرمایه گذاری شده است، اما اگر صندوق‌ها مجبور به تامین پول برای پرداخت به سرمایه گذاران خود شوند، عرضه زیاد اوراق خواهیم داشت و متقاضیان اندک، پس مورد انتظار است که با جهش نرخ بهره رو به رو خواهیم شویم که بزرگترین ضربه به بازارسرمایه است.

جعفری تصریح کرد: افرادی که صندوق‌ها را تحت فشار قرار می‌دهند، بدانند که منابعی در کوتاه مدت به بازار سهام تزریق می‌شود، اما پس از چند ماه با افزایش نرخ بازدهی اوراق ضربه مهلکی به بازار وارد خواهد شد که در آن صورت بازار دیگر نمی‌تواند قد علم کند و یک خود زنی است. نکته دیگر این که بسیاری از شرکت‌ها در مجامع سود تقسیم کردند، این سود‌ها در حساب‌های دریافتنی صندوق‌ها آمده؛ در حالی که قبلا جز سهام بوده، دوستانی که محاسبات انجام دادند فقط سهام در نظر گرفتند در صورتی که حساب‌های دریافتنی به پول تبدیل نشده که صندوق‌ها با درآمد ثابت بتوانند آن را به سهام تبدیل کنند، پس باید حساب‌های دریافتنی تعین و تکلیف شود، ارقام هم بالاست، چون شرکت‌های بزرگ تقسیم سود‌های کلان داشتند.

جعفری در پایان گفت: قاعدتا این صندوق‌ها که بلند مدت تصمیم گیری می‌کنند، نمی‌توانند ظرف یک یا دو ماه حجم بالای سهام را خریداری کنند؛ بلکه باید برنامه ریزی شده و تحلیل‌مند سهام بخرند.