نقش مردم در پیاده کردن امر به معروف جدی و راهبردی است

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما سیدعلی خانمحمدی در برنامه پل مدیریت رادیو تهران افزود: باور ما این است اگر مردم پای کار امر به معروف و نهی از منکر نیایند اتفاقی در کشور نمی‌افتد، باید از ظرفیت‌های مردمی استفاده شود، شاید بزرگترین منکر برکناری طاغوت و بزرگترین معروف تشکیل حکومت اسلامی بود که امام راحل به وسیله مردم انجام داد یعنی انقلاب اسلامی به واسطه مردم انجام شد.

مشروح گفتگوی رادیو تهران با سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر به شرح زیر است:
مجری: چه ضرورتی داشت که ستاد امر به معروف و نهی از منکر تشکیل شود و از چه سالی شروع به کار کرد؟
سخنگوی ستاد امر به معروفی و نهی از منکر در پاسخ گفت: براساس آیات قرآن اگر مومنی در جایی تمکن، جایگاه و قدرت کسب کند باید نماز به پا دارد، زکات بدهد و امر به معروف و نهی از منکر کند؛ لذا بعد از انقلاب اسلامی هم، بحث امر به معروف و نهی از منکر هم مورد تاکید امام راحل بود، این دو واجب الهی اگر در جامعه ما جاری و ساری شود فضائل بسیاری دارد. همچنین روایات زیادی در حوزه امر به معروف و نهی از منکر و درخصوص اهمیت بالای آن داریم روایت معروفی که می‌گوید حتی جهاد در راه خدا و همه واجبات در برابر امر به معروف و نهی از منکر همچون رطوبتی در مقابل دریاست.

سید علی خانمحمدی افزود: ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر از سال ۷۵ شروع به فعالیت کرد و اقداماتی در سطح کشور انجام شد و تا به امروز فعالیت هایش ادامه داده است و حالا با تغییر بعضی از رویکرد‌ها و چارچوب‌ها، اما در همان ریل گذاری ابتدایی که این ستاد برای چه باید تشکیل شود و چه اقداماتی می‌تواند در سطح کشور انجام بدهد، به کار خود ادامه می‌دهد.

مجری: آیا وظایف ستاد حول همان ضرورت تعریف شده است یا طی این سال‌ها گسترده‌تر شده است؟
سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر گفت: اصل هشتم قانون اساسی به عنوان یک اصل مترقی تصریح می‌کند که دعوت به خیر و امر به معروف و نهی از منکر وظیفه‌ای همگانی نسبت به یکدیگر و مردم نسبت به دولت و دولت نسبت به مردم است و در مورد امر به معروف و نهی از منکر تاکید می‌کند. ستاد برنامه جامعی دارد که ارتباطش با مردم، ارتباطش با حاکمیت و ارتباط مردم با یکدیگر و با حاکمیت را پی گیری می‌کند و چه اقداماتی می‌توانند انجام دهند.

خانمحمدی افزود: یکی از مباحث اولیه که در حوزه امر به معروف و نهی از منکر مطرح می‌شود این است که آیا از آمران به معروف و ناهی از منکر باید حمایت شود یا نه؟ حکومت اسلامی تشکیل شده است و اگر جایی کسی در مقابل منکری می‌ایستد یا می‌خواهد امر به معروف انجام دهد چه حمایتی باید از این صورت بگیرد؟ بخشی از کار این ستاد حمایت از آمرین به معروف و ناهیان از منکر است، قانون چارچوب‌ها را مشخص کرده است. ما کجا‌ها و با چه شیوه‌هایی امر به معروف کنیم و حوزه امر به معروف و نهی از منکر حوزه بسیار وسیعی است.

وی تصریح کرد: ساختار کاملاً مشخص است. در این سال‌ها مثلاً رویکردش با دولت و رویکردش با قوه مقننه و قوه قضاییه مشخص است. طی سالیان با هدف گذاری که می‌شود شاید رویکرد‌ها تغییر پیدا کرده است و مثلا ما وقتی می‌گوییم در حوزه امر به معروف و نهی از منکر مسئولان کار می‌کنیم یعنی مسئولان باید پاسخگو باشند امر به معروف را در مرحله اول از مسئولان شروع می‌کنیم همین حالا بحث گشت ارشاد مسئولان را که ریاست جمهوری در شعار‌های انتخاباتی شان مطرح کردند آیا در حوزه مسائل مختلف مسئولان خودشان پاسخگو بوده اندکه ما سراغ مردم برویم یا خیر؟ این حالا رویکرد‌های ستاد است که در عرصه‌های مختلف طی سال‌ها و در برنامه ریزی‌های مختلف تغییر پیدا می‌کند.

مجری: در این ساختاری که برشمردید و قانون هم به آن تصریح کرده است آیا تعامل با مردم دیده شده یا اینکه شما وظایف امر به معروف و نهی از منکر را تعریف و اجرا می‌کنید و کاری به اینکه مردم طبق قانون با شما تعامل داشته باشند و بخواهند نظری ابراز کنند یا شما بخواهید در آن تغییر ایجاد کنید وجود ندارد؟

سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر در پاسخ مجری گفت: یکی از رویکرد‌های جدی ما استفاده از ظرفیت‌های مردمی است و باور ما این است اگر مردم پای کار امر به معروف و نهی از منکر نیایند اتفاقی در کشور نمی‌افتد، باید از ظرفیت‌های مردمی استفاده شود شاید بزرگترین منکر برکناری طاغوت و بزرگترین معروف تشکیل حکومت اسلامی بود که امام راحل به وسیله مردم انجام داد یعنی انقلاب اسلامی به واسطه مردم انجام شد.

سید علی خانمحمدی اضافه کرد: اگر بخواهیم معروف را در جامعه پیاده کنیم نقش مردم نقشی جدی و راهبردی است حالا جایگاه مردم در ستاد کجاست؟ ما معاونتی را در ستاد معاونت اجتماعی و مطالبه‌گری داریم که کار آن ساماندهی گروه‌های مردمی است، اینجا ۱۸ عرصه تخصصی را در حوزه امر به معروف معرفی کرده ایم؛ شامل اقتصاد، محیط زیست، علم و فناوری، عفاف و حجاب، خانواده و زمینه‌های مختلف که مردم می‌خواهند در آن حوزه‌ها فعالیت و مطالبه‌گری کنند امروز کسی بخواهد بیاید در مورد دریاچه ارومیه مطالبه‌گری کند و از اتفاقات مطلع شود، می‌تواند به بخش تخصصی اش مراجعه و در برنامه و چارچوبی مشخص اقدام کند.

مجری: این افراد ضابطین امر به معروف و نهی از منکر می‌شوند یا نه آن ضابطین با این‌ها فرق می‌کنند؟
سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر گفت: فرق می‌کنند این‌ها تشکل‌های احیاگران امر به معروف و نهی از منکر می‌شوند. در عرصه‌های مختلف مثلاً پرونده‌ای در شهر امیدیه استان اهواز درخصوص زمین خواری داشتیم که کسی مطالبه‌گری کرده بود و اتفاقا قضات آن هم در آن پرونده آلوده بودند و با ورود ستاد از این امر به معروف حمایت جدی صورت گرفت و حدود ۱۲ قاضی بازداشت شدند و کیفرخواست برای ایشان صادر شد و ستاد حمایت لازم را از این گروه مطالبه گری در حوزه زمین خواری انجام داد.

مجری: این مطالبه گری هم می‌تواند فردی و هم جمعی باشد یعنی اگر فردی بیاید و بگوید من می‌خواهم از کسی شکایت کنم شما اجازه می‌دهید مثلا بعد گروهی جمع شوند و بخواهند کارزار راه بیاندازند؟
خانمحمدی گفت: حتما باید در چهارچوب همان امر به معروف و نهی از منکر باشد؟ اینکه قطعا مورد حمایت ستاد قرار بگیرد، تشخیص با ستاد است. آنجا کار گروهی دارد که تشخیص می‌دهد موضوع مثلاً موضوعی اجتماعی و یا منکری سازمان یافته در یک شهر است و شخص یا گروه و تشکلی ورود پیدا کرده است، ولی منوط به این نمی‌شود اگر کسی که در تشکل امر به معروف کرد ما حمایت کنیم، ما موظف هستیم همه آحاد مردم در هر جایگاهی که هستند اگر برای ما محرز شود این فضا فضای امر به معروف و نهی از منکر بوده حمایت لازم را انجام می‌دهیم. کمیته احراز این موضوع را احراز می‌کند که آیا امر به معروف و نهی از منکر بوده است؟ و بعد از اینکه احراز شد به اداره کل حقوقی و مقامات قضایی ما ارجاع داده و بررسی‌های لازم انجام و مکاتبات لازم با دستگاه قضایی انجام می‌شود.

وی افزود: یکی از اقداماتی که با همکاری دستگاه قضایی انجام دادیم این است که شعبه ویژه راه اندازی شد و پرونده‌هایی که مربوط به حوزه امر به معروف و نهی از منکر است در شعبه عمومی رسیدگی نمی‌شود و در شعبه ویژه که دادیار و بازپرس در این زمینه دغدغه لازم را داشته باشند تا در روند قضایی تسریع شود و اطاله دادرسی صورت نگیرد.

مجری: امر به معروف و نهی از منکر جوانب مختلف دارد و برای اینکه تاثیر گذار باشد چقدر نیاز داریم که حتما این کار را یاد بگیریم. اول دقیقا بدانیم چگونه می‌توانیم امر به معروف و نهی از منکر کنیم که تاثیر گذار باشد؟ قبل از اینکه به مرحله شکایت برسیم و یا تشکلی تشکیل شود، آیا جایی هست که به آمران به معروف و ناهیان از منکر آموزش بدهد و جهتشان را کاملا معلوم کند؟

سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر گفت: یکی از وظایفی که ستاد دنبال می‌کند و الان هم تقریباً دومین دوره ملی امر به معروف و نهی از منکر در ستاد کشور آموزش داده می‌شود این است که یک آمر به معروف و ناهی از منکر آموزش‌های لازم را ببیند. ما ضمن اینکه حمایت قاطع از آمرین به معروف و ناهیان از منکر می‌کنیم تاکید داریم که این امر در چارچوب قانون و شرع باشد. گاهی کسی که می‌خواهد تذکری بدهد و مقابل منکری بایستد، شرع و قانون را زیر پا می‌گذارد.

خانمحمدی تصریح کرد: ما مخالف هستیم که شخصی به اسم امر به معروف و نهی از منکر چارچوب‌ها را زیر پا بگذارد، لذا بحث آموزش موضوع بسیار مهمی است. از دوره اول آموزشی استقبال خوبی شد و نزدیک به ۲۰ هزار نفر در آن شرکت کردند، شرکت کنندگان در حوزه تحصیلات تکمیلی کارشناسی ارشد و دکترا بیشتر از گروه‌های تحصیلی دیگر بودند، این دوره حدود ۶ ماه پیش تشکیل شد البته دوره‌های امر به معروف و نهی از منکر دیگری هم بوده و اینکه می‌گویم دوره اول منظورم دوره‌هایی است که ستاد با رویکری خاص مسئول برگزاری آن بوده است. یعنی بحث تخصصی شدن امر به معروف و نهی از منکر یکی از موضوعات ما است که شامل ۱۸ اصل است و ما به آن پرداختیم و بحث دیگر این است که آموزش‌هایی که کاربردی باشد که در قانون تصریح شده است اگر کسی بخواهد در حوزه امر به معروف کارت ضابطی دریافت کند باید حتماً در ستاد امر به معروف دوره‌های آموزشی را طی کند و آن باید تایید شود.

وی ادامه داد: ما این دوره تخصصی را بر پایه انسان شناسی و مبانی انسانی برنامه ریزی کردیم مثلا در حوزه روانشناسی درخصوص بعضی مسائل اجتماعی که نیاز است به آن پرداخته شود در زمینه آن‌ها آموزش‌های لازم داده شد. از دوره دوم که شروع شده، استقبال شده است و نیاز است اطلاع رسانی شود که هم بصورت حضوری و هم غیر حضوری برگزار می‌شود. روز‌های چهارشنبه هر هفته در سایت ستاد به صورت آنلاین برگزار می‌شود و علاقه مندان می‌توانند مراجعه و در دوره شرکت کنند. بعد از آن اگر گروهی یا گروه‌هایی احساس کردند که مثلا در حوزه محیط زیست یا بحث فساد اداری می‌توانند کار کنند و بخواهند تخصصی دوره ببینند ستاد می‌تواند محتوا و استاد تخصصی را در اختیارشان قرار دهد که دوره فشرده تخصصی هم برای گروه‌های مختلف برگزار شود.

مجری: گشت ارشاد وابسته به ستاد امر به معروف و نهی از منکر است یا خیر مستقل است؟
سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر گفت: نکته‌ای که از ستاد امر به معروف خیلی سوال می‌شود اول این که گشت‌های امنیت اخلاقی و اجتماعی که در سطح شهر‌ها می‌بینیم با مجموعه انتظامی کشور فراجا و نیروی انتظامی است که برابر قانون تاکید شده است ضابطین قضایی موظف هستند در انظار عمومی اگر کشف حجاب دیدند به عنوان جرم مشهود با آن برخورد کنند و وظیفه‌ای است که نیروی انتظامی دارد این که چقدر این مجموعه‌ها و اقدامات شان موفق بوده یا نبوده است مورد نقد ستاد امر به معروف هم هست.

خانمحمدی افزود: معتقدیم که نباید در کشور بی قانونی شود و هر جا می‌بینیم دو دستگی ایجاد می‌شود به خاطر بی قانونی یا خلا قانونی است. حجاب در کشور ما قانون است و اگر کسی در انظار عمومی کشف حجاب کند به عنوان جرم مشهود نیروی انتظامی موظف است نسبت به آن اقدام کند، اما اینکه این گشت‌ها چقدر موفق بوده یا نبوده اند قطعاً نیاز است آموزش ببینند یعنی مجموعه فراجا باید به نیروهایش آموزش بدهد، نگاه ستاد این است که اتفاقاً به سراغ مسئولان فرهنگی برویم یعنی گشت‌ها را به جای مردم سراغ مسئولان فرهنگی ببریم و اقدامات انجام شود.

وی اضافه کرد: در نشست شنبه که با ریاست جمهور برگزار شد همانطور که یکی از رویکرد‌های دولت سیزدهم مبارزه و مقابله با فساد بوده، یکی از صحبت‌هایی که در آن نشست مطرح شد بحث گشت ارشاد مسئولان بود که آقای رئیس جمهور تاکید کرد این قضیه را پیگیری می‌کنیم و همانجا بعضی از دستگاه‌ها را به عنوان دستگاه‌های ضعیف معرفی کردیم از جمله سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از نظر ستاد در حوزه نظارتی مجموعه ضعیفی است. وزارت ارشاد باید نسبت به سلبریتی‌ها و چهره‌های مشهوری که هنجارشکنی می‌کنند مسئول و پاسخگو باشد، بعد ما سراغ مردم می‌رویم.

مجری: ستاد باید چه میزان در بحث امر به معروف و نهی از منکر بر بخش‌های مختلف فرهنگی اشراف داشته باشد و چقدر باید از ستاد تمکین شود؟ آیا شما صرفا پیشنهاد می‌دهید یا اینکه شما ستادی هستید که باید ضوابط را معلوم کنید و دیگران اجرا کنند؟

سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر گفت: در حوزه بحث نظارتی که در مصوبه ۸۲۰۴۲۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی به آن تاسی شده است، به صورت قانونی متولی بحث عفاف و حجاب در کشور وزارت کشور است، اما وظایفی را برای ۳۲ دستگاه که وظیفه دارند در حوزه نظارتی یکی از مجموعه‌ها هم ستاد است و ما آن را در نشست‌ها با کمیسیون فرهنگی مجلس می‌گوییم و حتی پیشنهاد می‌دهیم وزیر استیضاح شود و تذکر و کارت زرد بگیرد. الان برای دو وزارتخانه اقدام کردیم و در آن نشست به رئیس‌جمهور هم گفتیم. وزارت صمت هم در تعامل با ستاد امر به معروف و نهی از منکر بسیار وزارتخانه ضعیفی بوده است و تا حالا در نشست‌ها حضور پیدا نکرده است و رئیس‌جمهور هم قول دادند حتما این موضوع پیگیری شود. یکی از بازو‌های کمکی و نظارتی ما می‌تواند همین گزارشات مردمی باشد و بعد از آن مجلس شورای اسلامی است و اگر ترک فعلی از جانب مسئولان باشد از طریق سازمان بازرسی کل کشور پیگیری می‌شود.