پخش زنده
امروز: -
پس ازگذشت 6دهه ازکودتایی که بامداخله آمریکا وانگلیس برای سرنگونی مصدق نخست وزیرنهضت ملی شدن نفت ایران انجامید،امروز سازمان جاسوسی آمریکا اسنادی منتشرکردکه ایفای نقش سازمان سیا را در این کودتا اثبات میکند.
به گزارش خبرنگار واحد مرکزی خبر،این نخستین سند است که میتواند اذعان رسمی سیا مبنی برآن باشد که این سازمان به برنامهریزی و اجرای کودتای 28مرداد 1332 در ایران کمک کرده است.
اشاره صریح به نقش سیا دریک کپی ازسوابق داخلی این سازمان با عنوان"مبارزه برای ایران" آمده است که تاریخ آن به اواسط دهه 1970 برمیگردد.
این سازمان نسخهای به شدت سانسور شده از این سند را درسال 1981 درقالب قانون اتحادیه آزادیهای مدنی آمریکا منتشر کرد،اما همه ارجاعات به TPAJAX، اسم رمز عملیات تحت رهبری آمریکا را در آن حذف کرده بود. این ارجاعات اما در نسخه اخیر وجود دارد.
بخش "اقدام مخفیانه" این بارحذف نشده و برای نخستین بار حقایقی را در خصوص مشارکت این سازمان در کودتا فاش میکند.
در این سند آمده است: "کودتای نظامی که مصدق وکابینه او را سرنگون کرد،با هدایت سیا و به عنوان اقدام سیاست خارجی آمریکا صورت گرفت. خطر رها کردن ایران در دستان شوروی، ایالات متحده آمریکا را واداشت تا TPAJAX را برنامهریزی و اجرا کند."
دیگر مواردی که سیا امروزمنتشرکرده است؛ شامل فایلهایی از کرمیت روزولت، افسر ارشد میدانی سیا در ایران حین کودتاست. این اسناد جزییات جدید و همچنین عمیقی را درخصوص اقدامات این آژانس اطلاعاتی پیش و پس از عملیات فراهم میکند.
بر اساس اسناد منتشر شده،عملیات کودتا شامل گامهای متعددی بود که ازجمله آنها میتوان به این موارد اشاره کرد: توسل به تبلیغات سیاسی برای تحلیل بردن مصدق از نظرسیاسی،واداشتن پهلوی به همکاری، رشوه دهی به اعضای مجلس، سازماندهی نیروهای امنیتی و ترتیب دادن تظاهرات خیابانی.
رسانههای آمریکایی فعال در زمینه سیاست خارجی با انتشار این اسناد جدید میپرسند با وجودی که دو رییس جمهور آمریکا، بیل کلینتون و باراک اوباما به صورت علنی به ایفای نقش آمریکا در این کودتا اذعان کردهاند، این که چه شده «سیا» نهایتا تصمیم گرفته است نقش خود را در این خصوص، آن هم پس از گذشت این مدت طولانی تصدیق کند، هنوز مشخص نیست.
نشریه فارن پالیسی روی پایگاه اینترنتی خود در این باره نوشته است: مسئولان طبقهبندی اطلاعات در دولت آمریکا به ویژه در جامعه اطلاعاتی اغلب دیدگاه متفاوتی درباره این موضوعات دارند. آنها نگران افشای "منابع و روشها"حتی بابت عملیاتهایی هستند که چند دهه پیش و با شیوههای تاریخ مصرف گذشته همچون تبلیغات سیاسی صورت گرفته است. آنها هراس دارند که این اطلاعات به دشمنان آمریکا کمک کند. آنها اصرار دارند یک دنیا بین آنچه به صورت عمومی و غیررسمی منتشر میشود با آنچه دولت به صورت رسمی تصدیق میکند، وجود دارد.
اسناد منتشر شده روی پایگاه اینترنتی "آرشیو امنیت ملی" آمریکا همچنین نشان میدهد وزارت امورخارجه انگلیس نیز نگران هرگونه اظهارنظر رسمی درباره مداخلهاش در این کودتا بوده است.
با وجود اذعان رسمی و مستند دولت آمریکا مبنی بر دخالت درکودتای28مرداد1332،اما تاکنون این کشور بابت این مداخله عذرخواهی رسمی نکرده است.