بیماری وبا در کمین است!
تاکید کارشناسان بر رعایت اصول بهدشتی پیشگیری از وبا
کارشناس بهداشت استان همدان میگوید مصرف انواع سبزی آلوده به ویژه سبزیهایی که با آب فاضلاب آبیاری شدند مهمترین راه انتقال بیماری وبا در استان است.
- به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مرکز همدان ؛ کارشناس بهداشت محیط کار معاونت بهداشتی علوم پزشکی تاکید کرد: شهروندان پس از خرید سبزی باید نسبت به شستشوی دقیق آن در چند مرحله و استفاده از شویندهها به مدت پنج تا ۱۰ دقیقه اقدام کنند.
مهدی خدابخشی گفت: سبزیهایی که با آبهای مشکوک و آلوده آبیاری میشوند بیماری زا بوده چرا که از راه فاضلاب آلودگی بر بدنه سبزی انتقال مییابد هر چند استفاده از مایع ظرفشویی برای شستشوی سبزی به رفع آلودگی کمک میکند.
وی افزود: بین انواع صیفی نیز تربچه، هویج و چغندر به علت قرار داشتن در دل خاک بیشتر در معرض آلودگی هستند بنابراین حین مصرف باید به طور کامل شسته شوند.
کارشناس بهداشت محیط کار معاونت بهداشتی علوم پزشکی همدان گفت: آبیاری مزارع سبزی با فاضلاب از سالها قبل در حواشی شهر همدان به ویژه مزارع واقع در شمال شهر نظیر علی آباد، قاسم آباد، شهرک فرهنگیان و بلوار فرودگاه رایج بود.
خدابخشی افزود: اراضی جنوب شهر همدان دارای حق آبه بودند و آبهای سطحی پس از سرازیر شدن از کوهپایه الوند و چشمه سارها به سمت اراضی پایین دست روانه میشدند.
وی تصریح کرد: با گذر زمان موضوع احداث مجتمعی برای جمع آوری و تصفیه فاضلاب شهر همدان پیش آمد که بخشی از رودخانه به علت ایجاد شبکه فاضلاب به شکلی آغشته به فاضلابها در مسیر رودخانه شد.
خدابخشی با بیان اینکه بسیاری از منازل نیز فاضلاب خانه را در داخل رودخانه رها کردند گفت: با ایجاد خط انتقال فاضلاب به تصفیه خانه بسیاری از رودخانهها به علت داشتن شیب به محل فاضلاب تبدیل شدند و کشاورزان نیز راهی به جز استفاده از آب آلوده جریان یافته در رودخانه برای آبیاری مزارع نداشتند.
وی تصریح کرد: سال ۱۳۹۰ حدود ۱۶۰ هکتار از اراضی شهر همدان با آب فاضلاب آبیاری میشد که با همکاری و تعامل نهادهای مسئول این آمار در سال ۱۴۰۰ به کمتر از پنج هکتار رسید و سه ماهه نخست امسال طبق بازدیدهای صورت گرفته آبیاری اراضی سبزی با فاضلاب دیده نشده است.
کارشناس بهداشت محیط کار معاونت بهداشتی علوم پزشکی همدان گفت: شرکت آب منطقهای برای پیشگیری از استفاده فاضلاب برای آبیاری مزارع حدود سه سال پیش چندین حلقه چاه عمیق برای آبیاری مزارع پایین دست حفر کرد.
خدابخشی افزود: با این وجود پس از بررسی مسیر رودخانه حاوی فاضلاب در مییابیم که محتویات داخل رودخانه با رسیدن به روستای دهپیاز و بهرام آباد به صفر میرسد و این بدان معناست که همچنان از فاضلاب برای آبیاری مزارع استفاده میشود.
وی گفت: بررسیها گویای این است که هم اینک از فاضلاب برای آبیاری مزارع سیب زمینی، باقاله، سیر و پیاز استفاده میشود که میزان آلودگی، املاح، فلزات سنگین و سموم این محصولات پس از آبیاری با فاضلاب در دست بررسی است.
بیشتر بدانیم:
وبا چیست؟
وبا یک بیماری اسهالی واگیردار و خاص انسان است که توسط نوعی باکتری بنام ویبریوکلرا ایجاد میشود. این بیماری در صورت عدم پیشگیری و درمان به موقع و مناسب، بسیار کشنده است.
این بیماری بیشتر در نقاط گرم و مرطوب و در تمام ماههای سال به خصوص از اردیبهشت تا آبان ماه دیده میشود.
علائم بالینی و خصوصیات بالینی بیمار مبتلا به وبا چیست؟
اسهال آبکی حجیم و سریع السیر و جهنده، با دفعات اجابت مزاج غیرقابل شمارش و بسیار زیاد
اسهال بدون تب و بدون دل درد و پیچشکم
استفراغ بدون حالت تهوع قبلی
گرفتگی (اسپاسم) و درد عضلات پشت ساق پا
عطش و تشنگی فراوان
کم شدن یا قطع ادرار
در صورت عدم جایگزینی سریع مایعات و الکترولیتهای بدن (سدیم، کلر، پتاسیم و …) ۲۵ تا ۵۰ درصد از موارد مبتلا به بیماری وبا منجر به مرگ میشوند. حدود ۹۰٪بیماران بدون علامت بوده و یا اسهال خفیف دارند، ولی در صورت اسهال آبکی شدید، از اولین مدفوع شلتا شوک ۴ تا ۱۲ ساعت و تا مرگ ۱۸ ساعت تا چند روز بیشتر طول نمیکشند.
اولین شکایت بیمار، احساس پری و غرغر شکم است سپس اسهال آبکی شبیه آب برنج و اکثراً بدون بو ایجاد میشود.
راههای انتقال بیماری وبا و منابع شایع این بیماری چیست؟
الف) راه تماس مستقیم:
بیماری میتواند از طریق دستهای آلوده، تماس بامواد دفعی و استفراغ بیماران و یا وسایل و لوازم آلوده به مدفوع بیمار منتقل شود.
ب) راه تماس غیرمستقیم:
مصرف آب آلوده به مدفوع (آلودگی آب توسطمدفوع به طور ثانوی، دفع ناصحیح فاضلاب و نشت آن به آب آشامیدنی) منابع آب حفاظت نشده مانند چاهها، دریاچهها، استخرها، جویها و…
استحمام یا شستشوی لوازم آشپزخانه در آب آلوده
شستشوی سبزی و میوهها با آب آلوده
یخ آلوده که از آب آلوده تهیه شده باشد.
غذاهای آلوده که در خارج از یخچال نگهداری شوند و انبار کردن غذاهایی همچون شیر، برنج پخته، تخم مرغ و …. در خارج از یخچال
غذاهای دریایی ناپخته و خام مثل صدف، ماهی و…
تغذیه کودکان و نوزادان با بطری (آلوده) به جای شیرمادر نیز میتواند یک عامل انتقال بیماری باشد.
در مواقع ابتلا به اسهال حاد آبکی شدید با دفعات بسیارزیاد سریعآً به مراکز بهداشتی درمانی و یا پزشک مراجعه نمایید. ضمن درمان سریع کم آبی در مطب یا درمانگاه، نمونه برداری از مدفوع جهت کشف سریع بیمرای وبا به عمل میآید
آیا بیماری وبای التور درمان پذیر است؟
میتوان با جبران وفورمایعات و املاح از دست رفته بدن که در اثر اسهال ایجاد شده است وبای التور را بهخوبی و با موفقیت درمان نمود. برای این منظور میتوان از مایع درمانی خوراکی به مقادیر زیاد استفاده نمود. بهترین محلول خوراکی برای جبران کم آبی و املاح از دسترفته بدن، محلول او- آر- اس است
طرز تهیه محلول او – آر – اس:
چهارلیوان پرآب را در یک ظرف تمیز ریخته و کاملاً بجوشانید (حداقل ۱ دقیقه پس از رسیدن آب به نقطه جوش بگذارید) تا آب جوشیده سرد شود. یک پاکت محلول او –آر –اس را درظرف محتوی ۴ لیوان آب جوشیده خنک شده بریزید و آنها را بهم بزنید. محلول تهیه شده باید در یخچال نگهداری شود. بعد از هر بار اجابت مزاج شل و آبکی نصف تا یک لیوان ازاین محلول را بخورید.
محلول تهیه شده فقط برای ۲۴ ساعت قابل استفاده است، درصورت باقی ماندن آن پس از ۲۴ ساعت، باید محلول اضافی دور ریخته شود و مجدداً باروش فوق ۱ لیتر محلول جدید تهیه شود.
موارد جدی و شدید اسهال علاوه بر روش خوراکی، به تزریق داخل وریدی سرمهای حیاتی نیز نیاز دارند. سرم درمانی در درمانگاه یا بیمارستان یا مراکز بهداشتی درمانی و مطبها زیر نظر پزشک و یا پرستار دوره دیده صورت میگیرد. علاوه بر جبران آب و املاح از دست رفته، درمان بیماران با آنتی بیوتیک مناسب نیز ضرورت دارد
سه نکته اصلی در درمان بیماریهای اسهالی:
در هنگام بروز اسهال از آب و مایعات فراوان استفاده نمایید.
از محلول پودراو –آر –اس مایع درمانی خوراکی استفاده گردد.
جهت درمان فوراً به پزشک مراجعه نکنید.
راههای پیشگیری از بیماریهای اسهالی از جمله وبای التور چیست؟
ازآب آشامیدنی سالم استفاده شود.
در مناطقی که دسترسی به آب تصفیه شده و لوله کشی وجود ندارد و از آب چاه، تانکرها، آب چشمهها و …. استفاده میگردد (مثل مواقع حوادث غیرمترقبه از جمله زلزله، سیل و جنگ و ….)، حتماً قبل از مصرف، آبجوشانده و یا کلرزنی شود (استفاده از محلول کلر)
از سبزیجات و میوه جاتشسته شده و ضدعفونی شده استفاده گردد.
قبل از تهیه غذا و توزیع غذا، قبل ازخوردن غذا، قبل از دادن شیر یا غذا به کودک حتماً دستها با آب و صابون شسته شود
باید دستها در موارد زیر با آب و صابون به طور کامل شسته شود:
بعد ازاجابت مزاج
بعد از شستن و تمیزکردن کودک
بعد از دست زدن به مواد غذایی خام نظیر سبزیجات، گوشت، ماهی و مرغ
از مصرف غذاهای آماده وغیربهداشتی مثل آب میوه، معجون، بستنی، ساندویچ و شیرموز خودداری گردد.
ازدست فروشها (آب زرشک فروشیها، گردوفروشیها، بلال فروشیها و …) خرید نکنید.
در آب رودخانه و جویها یا استخرهای آلوده شنا نکنید.
دور نگهداشتن موادغذایی از دسترس مگس و آلودگیهای دیر
از مصرف یخ غیربهداشتی خودداری کنید.