نشانه‌های کمبود ویتامین K

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز چهارمحال و بختیاری، نوع اول ویتامین کا-۱ یا فیلوکوئینون نام دارد و در گیاهان، مانند اسفناج و کلم، یافت می­ شود.
نوع دوم ویتامین کا-۲ یا منوکینون است که به­ صورت طبیعی در مجاری روده تولید می­ شود.
ویتامین کا-۱ و کا-۲ پروتئینی تولید می­ کنند که به انعقاد خون کمک می­ کند. تشکیل لخته خون یا انعقاد خون مانع از خونریزی شدید داخلی یا خارجی می­ شود.
با این­که کمبود ویتامین کا نادر است، کمبود آن باعث می­ شود بدن فرد نتواند پروتئین کافی برای انعقاد خون را تولید کند. درنتیجه، فرد دچار خونریزی شدید می­ شود.
اکثر بزرگسالان ذخیره­‌ی کافی ویتامین کا را از طریق غذا و تولید طبیعی بدن تامین می­ کنند.
بعضی دارو‌ها و بیماری­‌های خاص تولید ویتامین کا را کاهش می ­دهد و مانع از جذب می­ شود یعنی بزرگسال دچار کمبود ویتامین کا خواهد شد.
با این­حال، احتمال کمبود ویتامین کا در نوزادان بیشتر است. به این وضعیت خونریزی ناشی از کمبود ویتامین کا یا VKDB می­ گویند.

علل و عوامل پرخطر کمبود ویتامین K
بزرگسالان در شرایط زیر بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین K و علائم مربوط به آن قرار می ­گیرند:

مصرف دارو‌های ضد انعقاد خون که مانع از تشکیل لخته خون می­ شود، اما فعالیت ویتامین K را مهار می­ کند
مصرف آنتی­بیوتیک­‌هایی که در تشکیل ویتامین K و جذب آن اختلال ایجاد می­ کنند
عدم دریافت ویتامین K مورد نیاز از طریق مصرف غذا
مصرف دوز بالای ویتامین A یا E
ممکن است سایر افرادی که دچار کمبود ویتامین K تشخیص داده می­ شوند مبتلا به نوعی بیماری باشند که بدن به موجب آن نمی­ تواند چربی را به درستی جذب کند. به این وضعیت، سوء جذب چربی می­ گویند.

ممکن است افرادی که دچار اختلال جذب چربی هستند از بیماری­‌های زیر رنج ببرند:
بیماری سلیاک
فیبروز کیستیک
اختلال مجرای روده یا دستگاه صفراوی (کبد، کیسه صفرا و مجرای صفرا) (سرطان کیسه صفرا)
اگر قسمتی از روده­‌ی فرد برداشته شده باشد می‌تواند باعث کمبود ویتامین K شود

متخصصان تغذیه و رژیم غذایی توصیه می­ کنند مردان بزرگسال روزانه ۱۲۰ میکروگرم ویتامین K و زنان بزرگسال روزانه ۹۰ میکروگرم ویتامین K دریافت کنند.

بعضی غذا‌ها حاوی مقادیر بالای ویتامین K هستند ازجمله می­ توان به جگر، گل کلم، بروکلی، نخود، کلم­پیچ، چای سبز و سویا اشاره کرد.

چرا نوزادان بیشتر به کمبود ویتامین K دچار می‌شوند

دلایل زیادی وجود دارد که نشان می ­دهد چرا نوزادان بیشتر مستعد ابتلا به کمبود ویتامین کا هستند. ازجمله می ­توان به موارد زیر اشاره کرد:
شیر مادر ویتامین K کافی ندارد
ویتامین K از جفت مادر به خوبی به جنین منتقل نمی­ شود
کبد نوزاد نمی­ تواند به­ درستی از ویتامین K استفاده کند
روده­‌ی نوزاد طی چند روز اول ویتامین K تولید نمی­ کند

ازجمله غذا‌های سرشار از ویتامین K می ­توان به سبزیجات سبز برگدار، آلو و محصولات لبنی تخمیر شده اشاره کرد.

علائم کمبود ویتامین K
کمبود ویتامین K علائم مختلف دارد، اما اصلی­‌ترین علامت آن خونریزی شدید است. ممکن است خونریزی شدید فورا مشخص نشود، زیرا فقط در صورتی رخ می­ دهد که فرد زخمی شود.
ازجمله علائم دیگر خونریزی شدید می­ توان موارد زیر را نام برد:

بدن فرد به ­راحتی کبود می­ شود
خون­ مردگی زیر ناخن
خونریزی غشای مخاطی که دیواره­ی قسمت­‌های داخلی بدن را پوشانده است
مدفوع تیره، قیرمانند یا همراه با خون

پزشک برای معاینه­‌ی علائم کمبود ویتامین K در جنین و نوزاد موادر زیر را نیز بررسی می­ کند:

خونریزی قسمتی که بند ناف از آن جدا شده
خونریزی پوست، بینی، دستگاه گوارش یا سایر قسمت­ه ا
خونریزی آلت تناسلی اگر کودک ختنه شده باشد
خونریزی ناگهانی مغز که شدید و مرگبار است