لزوم تخصیص اعتبار برای اجرای سند تحول قوه قضاییه

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما حجت الاسلام والمسلمین غضنفرآبادی در گفتگو با شبکه یک در خصوص سخنان روز گذشته رهبر انقلاب در دیدار مسئولان قضایی همچنین فرآیند اجرای سند تحول قوه قضاییه توضیحاتی ارائه کرد.

 

غضنفرآبادی: یاد و خاطره حضرت آیت الله شهید بهشتی و ۷۲ تن از یاران عزیز و باوفای ایشان را گرامی می‌داریم.

غضنفرآبادی: رهبرمعظم انقلاب دیروز فرمودند که مترقی‌ترین سند تحول است. واقعا هم همین طور است این را با دقت یک مرتبه مطالعه کردم یک مرتبه بیشتر شاید، در این سند جالب است یک ماموریت‌هایی را مشخص کرده ذیل این ماموریت‌ها چالش‌ها را مشخص کرده بعد عوامل این چالش را ذکر کرده و بعد هم به اصطلاح راهبرد‌ها را مشخص کرده و بعد ذیل این راهبردها، راهکار‌ها را مشخص کرده. ممکن است.

عواملش متعدد باشد فرض کنید یکی از ماموریت‌های دستگاه قضا، رسیدگی به شکایات و حل و فصل خصومات، رسیدگی به تظلمات، تعدیات و. باشد. این را به عنوان یک ماموریت تعریف کرده. می‌خواهم بگویم سند تحول انصافا همان طوری که مقام معظم رهبری فرمودند خیلی روی آن کار شده. خیلی با دقت فراوانی انجام شده. مقام معظم رهبری دیروز فرمودند عمل شود و براساس آن شخصیت سازی و کادرسازی شود. یعنی اینکه فرمودند خود رئیس محترم قوه قضاییه که پای کار هستند ‎‎‏‏، دیگران هم بیایند کمک کنند. ببینید کادرسازی و شخصیت سازی به هر حال نیرو‌های چابک پرتحرک، پرتلاش و پرانگیزه‌ای را لازم دارد که بخواهد این سند اجرایی شود. آقا هم فرمودند که اولا عمل به این سند باعث جلوگیری از انفعال در مقابل هجمه‌ها می‌شود. قوه قضاییه مورد نظر به اصطلاح در تراز اسلام حتما ما مدنظر همه ماست. به هر حال عمل به این سند به نظر می‌رسد که یک قوه بسیار مطلوبی را درست کند. نکته‌ای هم که آقا فرمودند، فرمودند که براساس گزارشاتی که رسیده آنگونه که باید عمل نشده است به هر حال آقا نگرانی خودشان را از عمل نشدن به این سند ابراز کردند بنابراین همه باید کمک کنند برای اجرای این سند که البته نیاز به اعتبارات دارد. حتما به خاطر اینکه شخصیت سازی و کادرسازی بشود نیاز به بودجه دارد. هم دولت باید کمک کند هم مجلس کمک کند یعنی در حقیقت برای اجرای این سند تحول، قوه قضاییه را نباید تنها گذاشت همه کمک کنیم در تراز انقلاب در تراز مردم در تراز اسلام، قوه قضاییه مطلوبی را داشته باشیم البته الان خیلی دستگاه قضا خوب است. الحمد لله همانطوری که آقا فرمودند اکثر قضات شریفند و بزرگوارند سخت کوشند حالا هم در جای خودش که آقا فرمودند، مبارزه با فساد در اولویت است.

غضنفرآبادی: قطعا همین طور است. 

غضنفرآبادی: آقا فرمودند که اولویت مبارزه با فساد در درون خود قوه است. خیلی مهم است ما نگاهمان این است که دستگاه قضا سالم است، اما اگر یک نقطه سیاه در این سفیدی قرار بگیرد واقعا کار را زشت می‌کند. وقتی به عنوان دستگاه عدالت مطرح است امید و آرزوی مردم است. به قول مقام معظم رهبری فرمودند که سلامت این دستگاه سلامت جامعه را تضمین می‌کند و فرمایشات بسیار زیبا و قشنگی را در رابطه با دستگاه قضا مقام معظم رهبری فرمودند، فرمودند در رابطه با این مبارزه اولا اکثر قضات و کارمندان این قوه را فرمودند افراد شریف، پاکدست، نجیب، مومن و زحمتکش هستند، فرمودند با معدود افراد فاسد باید برخورد شود. این‌هایی که آبروی دیگران را می‌برند کار دیگران را مورد خدشه قرار می‌دهند باید برخورد بشود، بعد فرمودند که در مقوله مبارزه با فساد ساختار‌ها را باید شکست.

غضنفرآبادی: باید بررسی شود. واقعا کار کارشناسی لازم دارد که ساختار‌های فساد زا چه هستند. به نظر من هر کسی ممکن است به هر حال در بحث کارشناسی، خودش یک نمونه‌ای را در ذهن داشته باشد. به نظر من شان و جایگاه قاضی در این است که چشم نیازی به مال و ثروت دیگران به هیچ وجه نداشته باشد. این کی برآورده می‌شود؟ زمانی برآورده می‌شود که احساس بکند که تامین است. از لحاظ مالی تامین است و همانطوری که همه می‌دانند به هر حال کسی که شان قضایی دارد یا کارمند است فرق نمی‌کند وقتی دستش را جلوی کسی دراز می‌کند تحت هر عنوانی چه کمک، چه رشوه، چه فساد و این‌ها در حقیقت یک آسیبی به خودش می‌زند. شخصیت خودش را له می‌کند. خودش را خرد می‌کند. خودش را بی اهمیت نشان می‌دهد خودش را بی ارزش نشان می‌دهد خب به کجا می‌رسد که مثلا یک فردی دست به چنین کاری بزند حتما اگر وضعیت موضوع به اصطلاح حقوق قضات و همین طور کارمندان درنظر گرفته شود، حتما یکی از به اصطلاح ساختار‌های فساد زا می‌تواند فروبریزد. بحث توجه به مقام قاضی، شخصیت قاضی، حالا بحث نظارت‌ها هم خیلی مهم است. بحث تشویق‌هایی که مقام معظم رهبری فرمودند خیلی مهم است. تشویق‌ها باید وجود داشته باشد. استعداد‌ها مثلا یکی از موضوعاتی که حالا در همین سند تحول هم به آن اشاره شده این است که سامانه‌ای طراحی بشود. آراء در منظر مردم قرار بگیرد یا سامانه‌ای طراحی بشود که آرای ضعیف در منظر مردم قرار بگیرد. آراء که در منظر مردم قرار گرفت با حفظ به اصطلاح آبروی مردم با حفظ حرمت مردم، البته بعضی از آراء ممکن است با ذکر نام و مشخصات افراد، حیثیت افراد را ببرد.

غضنفرآبادی: بله، همین است. فرض کنید شاکی یا متهم هر کدام دوست داشتند آرا در منظر مردم قرار بگیرد. دیگران هم قضاوت کنند. به هر حال حقوقدانان زیادی در مملکت ما هستند. اساتید، وکلا، قضات، دیگران، در سطح جامعه که رای را می‌بینند و اگر مستنداتی وجود دارد خیلی به راحتی می‌توانند قضاوت کنند که آیا رای آن قاضی بر حق بوده، برخلاف بوده بدون توجه به مواد قانونی بوده فراموش کرده عمد بوده این‌ها می‌تواند خیلی کمک کننده باشد.

غضنفرآبادی: بله، قبلا که این دوره‌ها بود. الان هم فکر می‌کنم وجود دارد. به هر حال مروری می‌کنند بر روش‌هایی که وجود دارد. بر آیین دادرسی و هم سایر قوانین موجودی که وجود دارد. این کار‌ها انجام می‌شود. به خصوص قضات وقتی که درگیر به اصطلاح پرونده‌ها و این‌ها هستند، خودشان بالاجبار باید مطالعاتی داشته باشند. دیگر مطالعاتشان را انجام می‌دهند و بعد هم مورد توجه قرار می‌گیرد یعنی به اصطلاح علم قاضی در رای او مشخص و معلوم است. همین طور مورد تقریبا توجه به اصطلاح ناظرین هم است حالا مثل دیوان عالی کشور آرایی که می‌بیند خب می‌تواند تذکر بدهد.

غضنفرآبادی: آرای دیوان عالی کشور آن‌هایی که مربوط به دیوان عالی کشور است بله، همه احکام به دیوان عالی کشور نمی‌رود برخی از احکام مرجع رسیدگی اش دیوان عالی کشور است و در آنجا در اختیار شعب دیوان عالی قرار می‌گیرد.

غضنفرآبادی: بعضی از احکام، مرحله به اصطلاح تجدیدنظر آن، در دادگاه تجدیدنظر است. بعضی از احکام، مرحله به اصطلاح رسیدگی آن، تجدیدنظر آن در دیوان عالی کشور است که به تناسب جرم و به اصطلاح مهم بودن جرم این را قانون مشخص کرده چه آرایی در چه سطحی در دادگاه‌های تجدیدنظر مورد رسیدگی قرار می‌گیرند و چه آرایی در دیوان عالی کشور. مثلا فرض کنیم قتل ها، جرایم سنگین و جرایم مهم در دیوان عالی کشور مورد رسیدگی قرار می‌گیرد.

غضنفرآبادی: ببینید احکام را به نظرم بیشتر حقوقدانان باید مورد نقد و بررسی قرار بدهند. ممکن است در یک جایی بعضی از افراد یک احکامی که صادر می‌شود نسبت به بعضی افراد بگویند این حکم نسبت به فلانی خیلی سبک بود و انتظار و توقع این بود که حبس ابد داده شود انتظار و توقع این بود که مثلا اعدامی صادر بشود. این طور نیست. مسائل حقوقی مسائل ظریف، دقیق و مهمی است همه افراد اگر بخواهند اظهار نظر کنند و انتظارات جامعه باشد واقعا سخت و دشوار است؛ لذا انتظاری که وجود دارد این است که حقوقدانان و کسانی که اهل فن هستند در این موضوع اظهارنظر بکنند مثلا در بعضی از جا‌ها گفته می‌شود مجموع آراء را حساب می‌کنند. می‌گویند برای طرف فلانی ۲۵ سال یا ۳۰ سال یا ۵۰ سال حکم صادر شد. بعد از ۵ سال می‌بینند که این آزاد شد بعد در ذهن هاست این مگر مثلا قبلا ۵۰ سال محکومیت نداشت پس چرا آزاد شد در صورتی که از لحاظ حقوقی آن رای فقط اجرا می‌شود که حداکثر مجازات حبس را داشته باشد. یک رای بیشتر اجرا نمی‌شود.

این موضوع را آیا همه مردم مطلع هستند؟ خب قطعا همه مردم متوجه این موضوع نیستند؛ لذا این تخصصی است. به هر حال موضوع، موضوع تخصصی است. نکته‌ای را خدمتتان بگویم. حالا شاید در ذهن شما باشد. مورد سوال شما باشد. این بود که آرایی که صادر می‌شود مقام معظم رهبری هم تاکید کردند بر اینکه مستقل باشد یعنی تحت تاثیر ضابطان قرار نگیرد تا اگر مصلحت دانستید پیرامون این موضوع بگویم.

غضنفرآبادی: یکی از نکات بسیار مهم در فرمایشات مقام معظم رهبری همین بود که فرمودند که اولا بر رفتار ضابطان باید مراقبت و نظارت بشود که در حق متهم زیاده روی نشود تندروی نشود گاهی اوقات این طرف و آن طرف به هر حال بیان می‌کردند صحبت‌هایی که با ما منتقل می‌شد. مثلا برخورد‌های خوبی صورت نگرفته است خیلی حالا نمی‌خواهم بگویم زیاد است، اما یک موردش هم زیاد است. متهم یک حق و حقوقی دارد، حق و حقوق متهم باید رعایت شود یعنی همه دارای حق و حقوقند. کسی به غیر از قاضی آن هم به وسیله حکمش نمی‌تواند متعرض متهم بشود. قاضی هم فقط با صدور حکمش می‌تواند متهم را مجازات بکند، حبس، جریمه نقدی، سایر مجازات‌هایی که وجود دارد لذا هیچ کسی حق ندارد تندروی کند، زیاده روی بکند، توهین بکند یا بداخلاقی بکند. حق متهم باید حفظ بشود این یک نکته. نکته بعد آقا فرمودند که تحت تاثیر ضابطان نباید قاضی قرار بگیرد. قاضی باید مستقل باشد اینکه ضابط اظهارنظر بکند که چنین است و فلان است مثلا یک آرای سختی برایش پیشنهاد بدهد.... می‌دانید که از لحاظ صدور حکم در عمل بالا و پایین دارد. حداقل دارد. مجازات حداکثر وجود دارد. 

غضنفرآبادی: بله، ممکن است مثلا ضابط بگوید شما نسبت به این، این رای را صادر بکنید این مثلا چنین است یا بخواهد به اصطلاح قاضی را تحت تاثیر قرار بدهد. قاضی باید مستقل، همه جوانب موضوع را درنظر بگیرد و بعدا هم فرمودند از نظرات کارشناسی شان استفاده شود، اما مستقل باشد. هیچ کسی حق ندارد به قاضی القاء بکند که چه رای نسبت به این صادر شود و چگونه صادر بشود. خب آرای متعددی مثلا فرض بفرمایید آیا محرومیت از حقوق اجتماعی باید نسبت به این متهم صادر بشود، صادر نشود، این‌ها را خود قاضی باتوجه به محتویات پرونده، سوابق متهم، روحیات متهم، روحیات خانوادگی اش، شرایط ارتکاب به جرم، همه این‌ها را باید مدنظر قرار بدهد. یک رای مناسب با شخصیتش، سابقه متهم، سن متهم، این‌ها صادر بکند.

غضنفرآبادی: مرجع نظارتی که در خود دستگاه قضا است. ما منعکس می‌کنیم. حالا سازمان بازرسی ممکن است مربوط به سازمان بازرسی باشد.

غضنفرآبادی: بیشتر در غالب این بوده که مثلا گفتند از ما حقی تضییع شده. مثلا فلان جا توجهی به حرف ما نشده یا اعمال نفوذی صورت گرفته. خب این‌ها را ما منعکس کردیم. هم به اصطلاح به مراجع مربوطه خودش هم به حفاظت. به اصطلاح دادسرای انتظامی قضات هم حفاظت اطلاعات قوه قضاییه، هم سازمان بازرسی و هر کجا که مربوط به خودشان بوده گفتیم بررسی کنید به خود آن مجموعه‌های ضابط هم به دستگاه‌های نظارتی شان اعلام می‌کنیم. ممکن است نسبت به ضابطین مواردی اعلام شده باشد که به خود آن مجموعه‌ها اعلام می‌کنیم که بررسی بکنند که ببینید آیا این خبرش درست است غلط است.

غضنفرآبادی: مقام معظم رهبری فرمودند از این موضوع امنیت روانی مردم از جمله حقوق عامه مردم است این نکته بسیار مهمی است یعنی همه جامعه یک حقی دارند یک حق عمومی و حالا فرصت نیست، حق عمومی آقا فرمودند باید از نگران کردن و تخریب ذهن مردم به وسیله شایعات و اظهارات دروغ و هراس افکندن توسط افراد مشخص یا غیرمشخص در رسانه‌ها و فضای مجازی جلوگیری بشود.

غضنفرآبادی: آن قانون تشویش را به صورت مکتوب در روزنامه‌ها گفته. مشکلی که وجود دارد الان باتوجه به اینکه فضای مجازی وجود دارد. آیا فضای مجازی به اصطلاح باتوجه به آن قانون می‌شود در این فضای مجازی هم مجازات کرد؟ ممکن است یک اختلاف نظری وجود داشته باشد. 

غضنفرآبادی: ما حتما در این موضوع ورود خواهیم کرد. البته بخش‌هایی را اقدام کردیم و یکی از موضوعات بسیار مهمی است که روان مردم را بهم می‌ریزند و جوسازی می‌کنند، حتی اقتصاد را تحت تاثیر قرار می‌دهند، جامعه را ملتهب می‌کنند خیلی از این موضوعات نشر اکاذیب است در فضای مجازی و رسانه‌ها، که باید مورد توجه قرار بگیرد.