شناسایی آسیب‌پذیری و نقاط ضعف یک فرآیند دائمی است

به گزارش خبرگزاری صداو سیما ، ششمین همایش ملی پدافند شیمیایی، (سه شنبه ۷ تیرماه) از سوی سازمان پدافند غیرعامل کشور و با همکاری دانشگاه بقیه الله (عج) با حضور سردار محسن ساسانی؛ جانشین سازمان پدافند غیرعامل کشور، سردار حسن عراقی زاده؛ رئیس اداره بهداشت، امداد و درمان ستاد کل نیرو‌های مسلح، مدیران کل پدافند غیرعامل استانها، مدیران عامل صنایع شیمیایی کشور، افسران HSE زیرساخت‌های شیمیایی کشور، اساتید دانشگاه و نخبگان حوزه پدافند شیمیایی در باغ موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس برگزار شد.

سردار دکتر محسن ساسانی، جانشین سازمان پدافند غیرعامل کشور، در این مراسم به تبیین انتظارات نظام مصونسازی و عملیات پدافند شیمیایی از دستگاه‌ها پرداخت و اظهار داشت: برای بیان انتظارات ابتدا باید این نظام را با جزئیات بیشتری مورد تشریح و تبیین قرار دهیم.

لازم الاجرا بودن نظام مصون سازی و عملیات پدافند شیمیایی برای همه دستگاه‌های اجرایی

وی ادامه داد: حدود یکسال از تصویب و ابلاغ این سند از سوی سرلشکر باقری به عنوان رئیس کمیته دائمی پدافند غیرعامل می‌گذرد، سندی که وقت و تلاش مستمر و بسیاری از سوی متخصصین قرارگاه پدافند شیمیایی برای تدوین آن صرف شده است. این ابلاغ، برابر اساسنامه سازمان، برای همه دستگاه‌های اجرایی لازم الاجرا است.

ایجاد سامانه رصد و پایش، تشخیص و هشدار نخستین انتظار سازمان پدافند غیرعامل کشور

سردار ساسانی با بیان اینکه اگر تعریف پدافند شیمیایی را ملاک انتظارات قرار دهیم باید ابتدا بدانیم که دراین تعریف چه نکاتی مطرح شده و از آنجا، خواسته و انتظارات را احصا کنیم، توضیح داد: در تعریف پدافند شیمیایی به رصد و پایش و تشخصی و هشدار تهدید، حادثه و مخاطره اشاره شده است. مسلما دستگاه‌های اجرایی در زیرساختها، مجهز به سامانه پایش تصویری هستند و محیط اطرافشان را رصد می‌کنند. اما آنچه در این میان از اهمیتی دوچندان برخوردار است که نبود آن یک نقص به حساب می‌آید یک عدم وجود یک سیستم هشدار و اقدام پس از آن است. پس بنابراین زمانی که می‌گوییم؛ رصد، پایش، تشخیص، هشدار یعنی اقدام عملیاتی این اقدام ایجاد یک سامانه است؛ بنابراین نخستین انتظار سازمان پدافند غیرعامل کشور، استقرار چنین سامانه‌ای به صورت کامل برای اقدام و مقابله در صورت بروز تهدید است.

شناسایی آسیب‌پذیری و نقاط ضعف یک فرآیند دائمی است

جانشین سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه شناسایی آسیب پذیری و نقاط ضعف زیرساختها، کلید واژه دیگری است که به تبیین انتظارات ما از اجرای نظام مصونسازی و عملیات پدافند شیمیایی در دستگاه کمک می‌کند، تصریح کرد: شناسایی آسیب‌پذیری و نقاط ضعف یک فرآیند دائمی است که محدود به یک مطالعه و پایان یافتن آن نیست. این سامانه به صورت زنده و دائم در حال فعالیت است، بنابراین، عوامل اثرات گذار در آن دائم در حال بروز شدن است و احتمال آسیب پذیری‌های جدید وجود دارد. به ویژه آنکه در بخش‌های مختلف ما با نیروی انسانی روبه رو هستیم که احتمال خطا، ضعف و آسیب پذیری در عملکرد آن وجود دارد.

اهمیت حریم در زیرساخت‌های شیمیایی

وی با اشاره به بحث رعایت حریم در این نظام مصونسازی و عملیات پدافند شیمیایی، گفت: حریم مورد اشاره در این نظام با حریم مورد اشاره در قانون حریم کشور متفاوت است. قانون حریم می‌گوید هر دستگاهی که حریم برای محدوده خود تعیین می‌کند باید آن حریم را تملک کند. اما حریم در حوزه خطر، تعیین محدوده پرخطر، محدوده احتیاط و محدوده ایمن و تعریف اقداماتی است که باید در این سه محدوده اتفاق بیفتد و تعیین حریم تنها به معنای یک خط فرضی نیست. چرا که در زمان حادثه زمان پرداختن به این مسائل نیست.

وی با بیان اینکه این ضوابط و الزامات، حاصل تجربیات ما و حاصل نگاشت این تجربیات و پرداختن به آن است، خاطرنشان کرد: ارتقای آمادگی، موضوع مهمی دیگری است که باید به آن پرداخته شود. این مبحث، شامل ۵ گام است؛ طرح، سازماندهی، تجهیز، آموزش، تمرین و رزمایش به تناسب موضوع فعالیت و نوع حوادث و تهدیدات احتمالی است.

جانشین سازمان پدافند غیرعامل کشور با اشاره به مباحث مقابله در برابر تهدیدات توضیح داد: تخلیه و اسکان اضطراری، رفع آلودگی، نظام ارجاع و بهداشت و درمان مصدومان شیمیایی از جمله این مباحث است که هریک چرخه‌ای از اقدامات را شامل می‌شود.

برخی زیرساخت‌های شیمیایی ما در لایه ایمنی هم کفایت لازم را ندارد

وی با بیان اینکه در بررسی میدانی ما، نتایج نشان می‌دهد که به دلایل متعددی برخی زیرساخت‌های شیمیایی ما در لایه ایمنی هم کفایت لازم را ندارد، خاطرنشان کرد: نظام مصونسازی و عملیات پدافند شیمیایی، از اجزایی و ارکانی تشکیل شده است که نیازمند طراحی و پیاده سازی، استقرار، آموزش، تمرین، تجهیز و آمادگی است.

سردار ساسانی متذکر شد: این نظام در واقع، یک ساختار و چارچوبی را تنظیم و نقش و مسئولیت‌هایی را برای دستگاه اجرایی اعم از وزارتخانه ها، استانداری‌ها، فرمانداری‌ها، بخشداری‌ها و شهرداری‌ها تنظیم کرده است و چگونگی انجام این فعالیت‌ها را بیان کرده است.

۵ سطح مسئولیت در نظام مصونسازی و عملیات پدافند شیمیایی

به گفته جانشین سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه در نظام مصونسازی و عملیات پدافند شیمیایی، ۵ سطح مسئولیت تعریف شده است. سطح ملی با مسئولیت رئیس جمهور، سطح استانی با مسئولیت استاندار، سطح شهرستانی با مسئولیت فرماندار، سطح منطقه صنعتی با مسئولیت مسئولان ارشد آن منطقه و سطح واحد‌های صنعتی با مسئولیت مدیر آن واحد صنعتی.
وی با بیان اینکه حوزه شمول این نظام، همه دستگاه‌های عمومی، خصوصی، دولتی، غیردولتی و مردم است، تصریح کرد: حفاظت از مردم و زیرساختها، ارتقای آمادگی و تضمین تداوم کارکرد‌های ضروری در زیرساخت‌های شیمیایی، مهمترین اهداف نظام مصونسازی و عملیات پدافند شیمیایی است.

ابلاغ دستور العمل تداوم کارکرد زیرساخت‌های حیاتی

سردار ساسانی با بیان اهمیت تضمین تداوم کارکرد‌های ضروری در زیرساخت ها، خاطرنشان کرد: اخیرا دستور العملی به عنوان دستور العمل تداوم کارکرد توسط سازمان پدافند غیرعامل کشور تهیه و با امضا سرلشکر باقری، رئیس کمیته دائمی پدافند غیرعامل و رئیس ستاد کل نیرو‌های مسلح، ابلاغ شد که ابزاری برای تحقق تضمین تداوم کارکرد‌های ضروری در زیرساخت‌ها است.

شناخت آسیب‌پذیری باید منجر به کاهش آسیب پذیری‌ها شود

به گفته جانشین سازمان پدافند غیرعامل کشور، نکاتی که پیرامون شناخت آسیب پذیری و شناخت مخاطرات زیرساخت‌ها عنوان شد، باید منجر به کاهش آسیب پذیری‌ها شود در غیر این صورت، آسیب پذیری‌ها به صورت تصاعدی بر یکدیگر اثر خواهند گذاشت و پیامد‌های گسترده تری را به دنبال خواهند داشت.

وی تهدیدات این حوزه را حمله شیمیایی، حمله نظامی به زیرساخت‌های شیمیایی یا اقدامات تروریستی مربوط به انتشار و گسترش مواد و گاز‌های شیمیایی است مخاطرات غیرعامدانه در زیرساختها، و حمل و نقل مواد خطرناک عنوان کرد و افزود: اگر قرار باشد این نظامات و آئین نامه‌ها در حوزه اجرا محقق نشود، خاصیت چندانی ندارد. امیدواریم با پیگیری‌های قرارگاه شیمیایی و ساختار عملیاتی شیمیایی که در سلسله مراتب این نظام طراحی شده است، این اهداف محقق و اجرایی شود.