الکترونیکی کردن نظارت‌ها اولویت ماست

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، دکتر ذبیح الله خدائیان رئیس سازمان بازرسی کل کشور با حضور در برنامه تلویزیونی صف اول یکشنبه شب (۶ تیر) به تشریح عملکرد سازمان بازرسی کشور پرداخت. خدائیان در شروع برنامه با تبریک و تهنیت هفته قوه قضائیه خدمت مردم، یاد شهدای هفتم تیر به خصوص شهید مظلوم دکتر بهشتی را گرامی داشت.

مجری: مایلم در ابتدا و قبل از این که وارد مصادیق شویم از رویکرد اصلی سازمان بازرسی خدمت شما پرسشی را داشته باشم، ببینید در بازرسی‌های گذشته با حفظ احترام عزیزانمان که در گذشته مسئولیت‌هایی داشتند، در عین اینکه خدمات زیاد و ارزنده‌ای ارائه شد، معمولاً معطوف به نتایج عملکرد‌ها بود یعنی شامل نتایج عملکرد‌های دستگاه‌ها می‌شد، آیا در این دوره تحولی که قوه قضائیه آغاز کرده، در دوره تعالی که سپری می‌کنید، بازرسی‌ها همچنان بر همان منوال است یا تغییر رویکرد هم در دستور کار شما است؟

خدائیان: یکی از مهمترین سیاست‌های قوه قضائیه که از محور‌های مهم سند تحول در دوره تحول و تعالی است و ریاست محترم قوه قضائیه تأکید زیادی بر این موضوع دارند، پیشگیری از وقوع جرم، تخلف و سوء جریان هاست. ما معتقد هستیم که تا زمانی که ریشه جرم باقی است، ریشه فساد باقی است. هر چه ما با مفسد برخورد کنیم آن فساد ایجاد خواهد شد، مثل یک منشأ گرد و خاکی که اگر بخواهیم گرد و خاک را ریشه کن کنیم باید منشأ آن را را از بین ببریم.

وی افزود: بر این اساس، ما در سازمان بازرسی برنامه‌هایی که در دستور کار داریم، متناسب با این هدف تنظیم می‌کنیم. یعنی شناسایی گلوگاه‌های فساد و آسیب شناسی و پیگیری جهت رفع و انسداد این گلوگاه‌ها با کمک دستگاه‌های متولی به خصوص دولت. ما یک کار پژوهشی در حوزه آسیب شناسی در سازمان بازرسی انجام دادیم. هدف شناسایی آسیب‌هایی است که ما در بخش‌های مختلف کشور داشتیم. حدود دو هزار آسیب شناسایی شدند. این آسیب‌ها مورد ارزیابی قرار گرفتند، سبک، سنگین شدند که ما به حدود ۷۰۰ مسأله مهم رسیدیم، از بین همین‌ها باز مهمترین چالش‌ها را بررسی کردیم و به قریب ۱۹۰ آسیب و حدود ۹۳ گلوگاه فساد رسیدیم، لذا برنامه‌های نظارت و بازرسی در سال جاری را اختصاص دادیم به پیگیری این مسائل و رفع این گلوگاه‌های فساد.

مجری: ممکن است از این آسیب، مسأله و گلوگاه کشور بعضی‌ها را به عنوان مصداق برای این که به ذهن مخاطبانمان متبادر شود بفرمایید؟

خدائیان: الان اقتصاد ما یک اقتصاد وابسته است، اقتصاد نفتی است، تک محصولی است و علیرغم این که در دولت‌های مختلف تلاش شده که ما از درآمد‌های نفتی نجات پیدا کنیم، اما همچنان وابسته به درآمد‌های نفتی هستیم و می‌دانید اقتصادی که تک محصولی باشد در تمام جهان به آن می‌گویند اقتصاد رانتی. راه نجات ما از اقتصاد تک محصولی، اتکا به درآمد‌های مالیاتی است.

فرض کنید ما می‌خواهیم در سازمان امور مالیاتی یک بازرسی را انجام دهیم آیا مشکل جامعه ما این است که اگر بازرس‌های ما به سازمان امور مالیاتی مراجعه کردند بررسی کنند ببینند آیا رئیس سازمان امور مالیاتی اگر اختیار داشته که ۱۰ نفر را به عنوان نیروی شرکتی به کار بگیرد، ۱۰ نفر گرفته یا ۱۱ نفر؟ یا فرض کنیم از ماشین دولتی که در اختیارش است یک مورد، دو مورد استفاده غیرمجاز داشته یا نداشته؟ این‌ها همه مسائلی هستند که باید پیگیری شوند، اما مسأله اصلی نیست.

مسأله اصلی ما در آن بخش؛ فرار مالیاتی است. معوقات مالیاتی است، اجتناب مالیاتی است، یعنی ما باید برویم متمرکز شویم در آنجا روی این گلوگاه اصلی ببینیم چرا ما این قدر ۱۰۰ هزار یا ۱۳۰ هزار فرار مالیاتی داریم. اینجاست که باید ما روی این موضوع متمرکز شویم، با کمک مسئولین امر آسیب شناسی کنیم تا بتوانیم این چالش اصلی را رفع کنیم. این گلوگاه را رفع کنیم. اگر این اتفاق افتاد ما خدمتی به کشورکرده ایم، اگر غیر از این بود خودمان را سرگرم کرده ایم با مسائل جزئی که خیلی تأثیرگذار در جامعه نیست. این یک رویکرد ماست در این ارتباط.

رئیس سازمان بازرسی کل کشور گفت: رویکرد دیگری که ما در دستور کار در دوره تحول و تعالی داریم و مورد تأکید ریاست محترم قوه قضائیه است؛ حمایت از مدیران پاکدست، زحمت کش و جهادی است. ما مدیرانی داریم در طول مدیریتی که دارند خودشان را به آب و آتش می‌زنند، ریسک پذیرند، تلاش می‌کنند، از خودشان مایه می‌گذارند و لذا ممکن است در ضمن کار تخلفات جزئی هم داشته باشند، یک وقت مدیر سوء استفاده می‌کند، به فکر جیب خود و دوستش است. یک وقت مدیر همه تلاشش این است که به مردم خدمت کند، اما ممکن است در این مسیر یک خطای جزئی داشته باشد، اینجا ما باید به کمک این مدیر برویم، در کنارش باشیم، کمکش کنیم که آن خطا را مرتکب نشود و در عین حال حمایتش کنیم.

مجری: بحث تعارض بین اختیارات مدیران و این که ترس از بازرسی‌ها سبب شود که خطرپذیری را کاهش دهند، به نوعی خود شما می‌فرمایید نگاه ویژه به آن دارید، چون گفته می‌شود که با ورود سازمان بازرسی احتمالاً جرئت بعضی از مدیران برای عملکرد بهتر گرفته می‌شود، فکر می‌کنید برای اعمال قانون بهانه خوبی است؟

خدائیان: هدف ما از بازرسی، نظارت بر حسن اجرای قانون است. نظارت بر حسن جریان امور است. اگر یک مدیری صحیح عمل کند، هدفش اجرای صحیح قانون باشد، در چارچوب قانون حرکت کند بازرسی کاری به او ندارد. بازرسی کمکش می‌کند. ما الان در برنامه‌هایی که داریم سامانه‌ای را طراحی کرده ایم تحت عنوان بانک مدیران شایسته، یعنی تأکید ما بر بازرس هایمان در سراسر کشور این است که اگر شما در یک اداره‌ای بازرسی می‌کنید فقط دنبال نقاط ضعف نگردید.

ببینید آیا مدیری که آنجاست چه تعداد نقاط ضعف دارد، چه نقاط قوتی دارد. محاسنش را هم یادداشت کنید وارد این سامانه کنید، که اگر ما در یک بازرسی، موقع بازدید تمام شد، تمام آن چه که ما به دست آوردیم، حالا ممکن است موارد منفی باشد، موارد مثبتی باشد، این وارد آن سامانه می‌شود به عنوان یک بانک جامع در اختیار همه بخش‌ها قرار بگیرد. فرض کنیم ما در طول سال در طول دوره مدیریتی یک مدیر ممکن است دو دفعه، سه دفعه بازرسی در محیطش داشته باشیم، تمام این اطلاعات باید در سامانه و قابل دسترسی باشند، یعنی این طور نباشد که در پرونده‌ها بایگانی شود و تمام شود.

زمانی فرض کنید ممکن است این شخص کاندید شود برای نمایندگی، ما یک اطلاعات کاملی داریم که از ما استعلام کنند در اختیار مراجع مربوطه قرار دهیم یا کسی می‌خواهد انتصاب شود. اگر بخواهند به نظر من بهترین دستگاهی که می‌تواند اطلاعات خوبی از مدیران جمع آوری کند، نقاط مثبت و منفی شان را داشته باشد همین سازمان ماست که الآن ما در دستور کار قرار داده ایم که بالاخره ما زحمتی که همکاران ما می‌کشند بشود از آن در انتصابات و انتخابات و مسائل این چنینی استفاده شود.

مجری: اشاره فرمودید به شناسایی ۹۷ گلوگاه فساد، این گلوگاه‌ها شناسایی شدند، مرحله بعدی چیست؟ این گلوگاه‌ها را شما اعلام و بالأخره طی نامه و مراحل اداری معرفی می‌کنید به دستگاه‌های اجرایی، اگر رفع نشد تکلیف چیست؟ اگر رفع شد که خوب است نتیجه مطلوب حاصل شده، اگر نشد بفرمایید رویکرد سازمان و قوه نسبت به این موضوع چگونه است؟

خدائیان: ما در بازرسی‌هایی که انجام می‌دهیم یک وقت است به یک سری آسیب‌ها می‌رسیم و این آسیب‌ها احصاء می‌شوند و هم آسیب‌ها و هم راهکار‌های رفع آن‌ها طی یک نامه هشداری به آن مدیر مسئول ابلاغ می‌شود و مهلت تعیین می‌شود بر اساس قانون که شما مکلف هستید ظرف این مدت نسبت به رفع این آسیب‌ها اقدام کنید. یعنی ما راهکار هم ارائه می‌دهیم.

یک وقت ممکن است مدیر توجیه داشته باشد برای کارش، خب نتیجه را به ما می‌دهد، این هشدار‌هایی که ما می‌دهیم و پیشنهاداتی که خدمت مدیران عزیز ارسال می‌کنیم این دارای ضمانت اجراست یعنی اگر مدیر به آن عمل نکند و بعد موجب سوء جریانی شود یا خسارتی به بار بیاید، مدیر مسئول است و ضمانت اجرایی کیفری هم در قانون تشکیل سازمان بازرسی دارد یعنی به صرف یک هشدار نیست. هم هشدار است، هم پیشنهاد است، هم ضمانت اجرا برای آن پیشنهاد‌ها در قانون پیش بینی شده و لذا الآن یک راهکار‌هایی که در دستور کار ما است؛ در هر قسمت، در هر اداره کل و امور و مرکزی که در سازمان داریم یک دفتری را مأمور پیگیری کردیم که مرتب وقت می‌دهد به این پیشنهادات و نتیجه اش از دستگاه خواسته می‌شود، طبیعتاً اگر چنانچه عمل نکنند قابل تعقیب است.

مجری:، چون بحث فرار مالیاتی شد از بیش از حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی که تا الان اعلام شده احتمال هست که وجود داشته باشد چه مقدارش را سازمان بازرسی توانسته شناسایی کند؟

خدائیان: ما هر سال شاید بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی را به انحاء مختلف شناسایی می‌کنیم، اطلاع می‌دهیم، همین امسال هم به همین شکل بوده، اطلاع می‌دهیم به سازمان امور مالیاتی چه در استان ها، چه در مرکز و به سازمان امور مالیاتی در این خصوص کمک خوبی می‌شود. در واقع ما به کمک دستگاه‌ها می‌رویم، گاهی اوقات ممکن است سازمان امور مالیاتی به لحاظ مشغله‌ای که هست یا در دستگاه ها، چون سیستمی نظارت ندارند، نیرو به اندازه کافی نیست و نمی‌توانند تشخیص بدهند. همکاران ما که در سراسر کشور دستگاه‌ها را بازرسی می‌کنند به مواردی که برخورد می‌شود مراتب را ما اعلام می‌کنیم، خودمان هم کمک می‌کنیم به آن که وصول شود.

مجری: نکته‌ای که اشاره کردید نکته مهمی است، امروز سامانه‌های نظارتی دیگر سامانه‌های گذشته نیست، تغییرات زیادی کرده و به نوعی فناورانه شده و به صورت هوشمند نیاز داریم که ما نظارت هایمان را پیش ببریم و اساس جهت گیری دولت محترم هم استحضار دارید همین است که به سمت دولت الکترونیک و هوشمند حرکت جدی داشته باشیم که یکی از پرسش‌های من همین است، اما خود سازمان بازرسی هم اکنون نظارت‌های فناورانه انجام می‌دهد یا این که هنوز به سامانه‌های گذشته متکی است؟

خدائیان: یکی از راه‌های مبارزه با فساد، بحث شفافیت است یعنی اگر ما بخواهیم که دستگاه سالم باشد این دستگاه باید شفاف باشد، اطلاعات در دسترس باشد، معمولا فساد در نقاط تاریک و کور اتفاق می‌افتد. در قوانین و مقررات هم تکالیفی برای همه دستگاه‌ها پیش بینی شده که هر دستگاهی اگر مجوزی می‌خواهد بدهد، موافقت اصولی می‌خواهد بدهد، صادرات، واردات، مزایده ها، مناقصه ها، فرایند انجام کار در قانون به خصوص قانون ارتقای سلامت اداری به آن تأکید شده که دستگاه‌ها باید این فعالیت‌هایی که دارند شفاف باشد و الکترونیکی باشد و مردم دسترسی داشته باشند.

هرچند علیرغم این که خوشبختانه در دولت جدید تا جایی که بنده اطلاع دارم ریاست جمهور چه زمانی که در قوه قضائیه بودند و الآن اعتقاد دارد که امور باید الکترونیکی شوند، شفاف شوند و دستگاه‌های نظارتی هم دسترسی داشته باشند، ولی علیرغم این که بحث دولت الکترونیک مطرح است خیلی از دستگاه‌ها مقاومت می‌کنند، دستگاه‌هایی هستند که بانک‌های اطلاعاتی در اختیارشان است ما در کشور باید یک بانک اطلاعاتی متمرکز داشته باشیم دستگاه‌های حکومتی و اجرایی هر کدام به فراخور نیازش از آن بانک استفاده کنند، ولی بعضی از دستگاه‌ها هستند که سایر دستگاه‌ها را محرم نمی‌دانند و فقط خود را محرم می‌دانند و اجازه دسترسی حتی به بانک‌های اطلاعاتی به دستگاه‌های نظارتی به آن بانک‌های اطلاعاتی نمی‌دهند که اگر این مقاومت همچنان ادامه داشته باشد، لازم است مجدداً ضمانت اجرا در قانون به خصوص در برنامه هفتم برای این موضوع دیده شود که ما در هر حال یک بانک مرکزی داشته باشیم.

فرض کنیم اگر وزارت کار می‌خواست بحث هدفمندی یارانه‌ها را اجرایی کند می‌خواهد تمکن مالی افراد را بسنجد یا وزارت راه و شهرسازی می‌خواهد ببیند خانه خالی داریم یا نداریم یا بحث اجاره و امثال آن را بررسی کند سازمان امور مالیاتی مالیات‌ها را بررسی کند، ما که دستگاه‌های نظارتی هستیم نظارتی خودمان داشته باشیم لازم است که یک ضمانت اجرایی گذاشته شود که این دستگاه‌ها تمکین کنند و دسترسی بدهند به سایر دستگاه‌هایی که نیاز دارند از این اطلاعات استفاده کنند.

ما در سازمان بازرسی با توجه به این که یکی از محور‌های اصلی طرح تحول که مورد تأکید ریاست قوه قضائیه هم هست این است که از فناوری‌های نو استفاده کنیم و به خصوص ما در سازمان بازرسی به مرور دارد تمام فرایند انجام کار‌ها در دستگاه‌های دیگر به خصوص در دوران کرونا به این موضوع شدت بخشید. دارند این امور الکترونیکی می‌شوند، سامانه‌ای می‌شوند، طبیعتاً ما دیگر به صورت سنتی نمی‌توانیم نظارت داشته باشیم، البته از قبل در دوره‌های مختلف اقدامات خوبی صورت گرفته، سامانه‌هایی طراحی شده، منتها من در این دوره با توجه به تأکید ریاست قوه قضائیه تأکید کردم به قسمت فناوری که ما اگر برای هر چیزی، هر قسمتی کمبود اعتبار داشته باشیم، ولی بحث فناوری اطلاعات را و دسترسی هایمان را به بانک‌های اطلاعاتی و دستگاه‌ها و سامانه‌ها گسترش بدهیم، کار‌های خوبی هم انجام شده، سامانه‌های متعددی را در دستور کار داریم، بحث امنیت اطلاعات را خوشبختانه ارتقاء دادیم و روندی که در پیش داریم ان شاء الله در کوتاه مدت نظارت‌های ما بیشتر به صورت برخط صورت خواهد گرفت.

مجری: همین ترک فعل‌هایی که امروز در مباحث مربوط به سازمان بازرسی کل کشور مطرح شد، ترک فعلی که با دستگاه‌های اجرایی صورت گرفته بر اساس همین سامانه‌های فناورانه و نظارت فناورانه بوده؟

آقای خدائیان: بحثی که خبرنگاران مطرح کردند در مورد سامانه جامع تجارت بود، سامانه جامع تجارت یک سامانه مهمی است که مدت هاست که در قانون پیش بینی شده است، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز هم پیگیر است، دستگاه‌های متعددی وظیفه دارند که به این سامانه بپیوندند، ولی متأسفانه این سامانه هنوز کامل نشده، اخیراً ریاست محترم قوه قضائیه دستوری صادر کردند که ما هم این موضوع را پیگیری کنیم، ما یک جلسه‌ای را با اعضای کمیسیون اصل ۹۰ داشتیم، تعدادی از دستگاه‌ها حضور داشتند، برخی از دستگاه‌هایی که دستگاه اصلی هستند مثل گمرکات؛ باید پیشقدم باشد یا مثلاً جهاد کشاورزی یا وزارت بهداشت این‌ها باید پیشقدم باشند. چون نیاز است استعلاماتی از آن‌ها صورت گیرد،

این همکاری فعلا صورت نگرفته است. گله‌مند بودند از آن شرکت خصوصی که این سامانه را در ابتدا راه اندازی کرد. یک قراردادی داشتند با دانشگاه تهران و این دانشگاه هم کمکش کردند این سامانه را راه اندازی کردند. گله‌مند بودند دستگاه‌ها که آن شرکت خصوصی همکاری لازم را ندارد. ما جلسه‌ای هم داشتیم با تعدادی از اعضای آن شرکت خصوصی، آن‌ها هم اعلام آمادگی کردند گفتند که فرض کنید ما آماده ایم الآن منبع خودشان در اختیار گمرکات قرار بگیرد، ولی می‌گفتند آن‌ها توانایی ندارند این را اداره کنند در هر حال این سامانه لازم است، سامانه‌ای است که اطلاعات را یکپارچه می‌کند، سامانه‌ای است که فرایند‌های واردات، صادرات را همه را می‌توانیم رصد کنیم از قاچاق کالا جلوگیری به عمل بیاید. ما الآن روی این موضوع بجد یعنی این را در دستور کار قرار دادیم و ان شاء الله امیدواریم که هر چه سریعتر دستگاه‌ها پای کار بیایند. دو سه دستگاه را هم قبلاً به دلیل تعلل و قصوری که داشتند این‌ها را به خاطر آن ترک فعل‌هایی که داشتند معرفی کردیم به دستگاه قضایی.

مجری: حالا بحث این موضوع پیش آمد یک مصداقی را خدمت شما طرح کنم، راجع به میوه شب عید که آن شرکتِ آن بحث تعاون روستایی ظاهراً گران خریده بود و این هم به تأیید سازمان بازرسی رسید، تکلیف این شناسایی‌ها چه می‌شود؟ تکلیف همین مورد چه شد؟ معرفی شدند به محاکم قضایی و نتیجه این بررسی‌ها چرا به اطلاع مردم نرسید؟

آقای خدائیان: ما در بررسی‌هایی که داریم، یک بازرسی که انجام می‌دهیم ممکن است چند نتیجه داشته باشد، گاهی اوقات نتیجه اش فقط هشدار و پیشنهاد است، گاهی اوقات در ضمن این که ما آسیب‌ها را شناسایی می‌کنیم و پیشنهاداتی هم می‌دهیم جهت رفع آن‌ها ممکن است به جرم هم برخورد کنیم یعنی یک خسارتی به بار آمده باشد در اثر تعلل، ترک فعل؛ خسارتی به بیت المال وارد شده باشد اینجا پرونده کیفری هم تشکیل می‌دهیم، پرونده انتظامی هم در برخی موارد که عمل جرم نیست تشکیل می‌شود.

در همین موردی که شما فرمودید ما آن کمیته‌ای که این موضوع را راهبری کرده بود و تصمیم گیری کرده بودند و متأسفانه خساراتی به بار آمد این‌ها را ما به دستگاه قضایی معرفی کردیم و پیگیر هم هستیم که ان شاء الله دستگاه قضایی بر اساس قانون بررسی کند و حکم قضیه را صادر کند.

مجری: قبول دارید که اگر نتیجه به موقع اطلاع رسانی نشود این شبهه در اذهان عمومی باقی می‌ماند که برخورد شد، نتیجه چه شد؟ بالأخره به سامان شد آن جا و این رفع مشکل صورت گرفت یا خیر؟ چون به نظر می‌آید پیوست باید داشته باشد، هم پیوست رسانه ای، هم پیوست‌های اطلاع رسانی که بالأخره نتیجه بخش باشد. اقدامات خوبی انجام می‌شود، شما تخلف را شناسایی کردید، برخورد هم کردید، اما اگر نتیجه را نگوییم به نظر می‌آید بخش کار باقی می‌ماند.

آقای خدائیان:، چون پرونده به دستگاه قضایی می‌رود تا زمانی که هنوز شخص متهم است ممکن است فردا بنا به عللی برائت بگیرد. ما از اعلام اسامی خودداری می‌کنیم تا زمانی که حکم صادر شود بر اساس قانون، دستگاه قضا اقدام می‌کند.

مجری:، چون از بحث فناوری صحبت کردید و هنوز دور نشدیم شما به دولت چه کمکی می‌توانید کنید برای این که دولت الکترونیک را در وهله اول و ان شاء الله در مرتبه عالی‌تر دولت هوشمند و حکمرانی هوشمند محقق شود. مثلاً این تکلیفی را که تا پایان شهریور برای دستگاه‌ها تعریف کردند شما می‌توانید کمکی به دولت کنید، برنامه‌ای دارید؟

آقای خدائیان: در هر حال سازمان بازرسی، نظارت بر حسن اجرای قانون را دارد که دیدید ریاست قوه قضائیه بار‌ها تأکید می‌کند که این نظارت را باید به صورت فعال داشته باشیم. ما از این بُعد که تکالیفی در قانون پیش بینی می‌شود و برخی دستگاه‌ها به موقع به آن عمل نمی‌کنند ما حق نظارت داریم می‌توانیم ورود پیدا کنیم آن‌ها را ملزم کنیم با کمک دولت به انجام تکالیفشان، از جمله تکالیفی که هست بحث همین استفاده از فناوری هاست. مثلاً سامانه جامع تجارت، مثل الکترونیکی کردن مجوز‌هایی که دستگاه‌های می‌دهند، این هم می‌دانید که به موجب قانون اصلاح قانون اجرایی اصل ۴۴ قانون اساسی، در آن جا مقرر شد که دستگاه‌ها باید هر دستگاهی اگر یک مجوزی می‌دهد این را الکترونیکی کند، خب این خودش مبارزه با فساد است یعنی فساد آن جایی اتفاق می‌افتد که موضوع شفاف نباشد و یا برخورد‌ها چهره به چهره باشند که هر چه مردم مشتری با کارمند ارتباطش بیشتر باشد زمینه فساد فراهم است.

قانون گذار آمده گفته که شما اگر می‌خواهید مجوزی بدهید تمام شرایطش را در سامانه بگذار اگر شخصی آن شرایط را داشت خود به خود بتواند ظرف مدت کوتاهی این مجوز را بگیرد. این چند اثر دارد یکی در بحث مبارزه با فساد به ما کمک می‌کند. دوم موجب بهبود فضای کسب و کار و ارتقای رتبه ما می‌شود. سوم به تولید کمک می‌کند. شما الآن ما در همین هفته از چند شرکت دانش بنیان بازدید داشتیم، غالباً سرمایه گذار‌ها گله‌مند بودند از مراجعات متعدد به دستگاه‌ها برای گرفتن یا موافقت اصولی یا مجوز یا برای گرفتن یک استعلام. قانون تکلیف کرده گفته شما ظرف یک سال از اجرای این قانون که تقریباً برج یک تمام شد مکلفید همه مجوز‌هایی که دارید الکترونیکی کنید که مردم دیگر نیازی نباشد به آن دستگاه مراجعه کنند.

ما در بررسی‌هایی که همکاران ما داشتند هر چند متأسفانه یک بانک اطلاعاتی ما نداریم که هر دستگاهی چند مجوز صادر می‌کند بیشتر خوداظهاری شان هست هرچند هیأت مقررات زدایی هم روی این موضوع بررسی می‌کنند و اعلام می‌کنند، حدود هزار و ۴۷۸ مورد ما مجوز را شناسایی کردیم که از این‌ها حدود هزار موردش الکترونیکی شده، بقیه یا ناقص هستند یا اصلاً متصل نشدند یعنی برخی دستگاه‌ها هستند ۵۰، ۶۰ مجوز را صادر می‌کنند که باید سامانه‌ها متصل شوند به آن درگاه ملی مجوزها، ولی مثلاً یک یا دو موردش انجام شده؛ خیلی از وزارتخانه‌های اصلی؛ بنابراین ما وظیفه داریم این‌ها را پیگیری می‌کنیم، الآن روی همین موضوع همکاران ما از دستگاه‌ها گزارشات لازم را گرفتند، متأسفانه به بهانه‌های مختلف سعی می‌کنند کار را انجام ندهند. گاهی اوقات می‌روند مهلت‌هایی را می‌گیرند که آن مهلت‌ها هم خلاف قانون است.

مجری: از چه کسی مهلت می‌گیرند؟

خدائیان: دیگر نمی‌خواهم اسم ببرم. موقعی که قانون می‌گوید شما باید ظرف یک سال بایستی این سامانه را راه اندازی کنی، بایستی انجام دهی. می‌خواهم در همین برنامه از مدیران عزیز خواهش کنم که نسبت به اجرای این قانون در اسرع وقت اقدام کنند. مطمئن باشند که ما در بررسی‌هایی که داریم انجام می‌دهیم و دارد به پایان می‌رسد، قطعاً ما مدیرانی که به تکلیفشان در این خصوص عمل نکنند این‌ها را به دستگاه قضایی معرفی می‌کنیم.

خوشبختانه در این قانون برای این ترک فعل یعنی کسی که به این وظیفه اش عمل نکند مستنکف از اجرای قانون محسوب می‌شود و مجازات حبس هم دارد یعنی ما در موارد زیادی تکالیفی را برای دستگاه‌های قانون گذار تعیین می‌کند، ولی ضمانت اجرا ندارد. ما اعلام می‌کنیم که عمل کن، عمل نمی‌کند، ولی در این جا و بعضی از قوانین قانونگذار گفته اگر در ظرف این مدت عمل نکنی، عمل جرم محسوب می‌شود و ما نمی‌خواهیم شرمنده مدیران عزیز شویم. خواهشم از عزیزانی است که در اسرع وقت اقدام کنند که خدای ناخواسته پرونده‌ای برای کسی تشکیل نشود.

مجری: البته من هر چه فکر می‌کنم مرجعی برای صدور مجوز استمهال در این عرصه پیدا نمی‌کنم.

آقای خدائیان: نه قانون نداده.

مجری: قانون هم که مرجع آن از کجا می‌گیرند شما هم نام نبردید. در مورد دولت الکترونیک تا پایان شهریور ماه استحضار دارید دولت محترم گفته یک سوم خدمات پرکاربرد دستگاه‌ها همه دستگاه‌ها اعم از دستگاه حاکمیت آن‌هایی که با مردم سر و کار دارند باید در پنجره واحد دولت الکترونیک به درگاه ملی دولت الکترونیک حداقل بپیوندند و خدماتشان را عرضه کنند. ان شاء الله در این زمینه هم شما ویژه برنامه را برای...

آقای خدائیان: حتماً ان شاء الله کمک می‌کنیم.

مجری: یک اشاره‌ای داشتید به این که رئیس محترم قوه تأکیدات خاصی دارند، یک بررسی ساده اگر داشته باشیم از جلساتی که تشکیل می‌شود معمولاً رئیس قوه قضائیه در هر جلسه یک مأموریتی را برای سازمان بازرسی کل کشور منظور می‌کنند، این دلیلش چیست؟ دلیلش حیطه گسترده سازمان بازرسی است یا نه در این دوره مأموریت ویژه‌ای برای سازمان بازرسی طراحی شده؟


آقای خدائیان: به اعتقاد من علت این که ریاست قوه قضائیه مرتب مأموریت‌هایی را به سازمان بازرسی محول می‌کند به خاطر تجربیات ذی قیمتی است که ایشان در دستگاه قضایی دارد و نسبت به بخش‌های مختلف قوه قضائیه و ظرفیت آن‌ها اختیارات، وظایف و تکالیف این بخش‌ها کاملاً آشنا هستند و جایگاه سازمان بازرسی را به خوبی می‌دانند. سازمان بازرسی کل کشور مهمترین دستگاه نظارتی در کشور است یعنی از چند بُعد این که می‌گویم مهمترین از چند بعد ما دستگاه نظارتی مثل سازمان بازرسی...، یک بعد این که دستگاه‌هایی که مشمول نظارت سازمان بازرسی هستند کلیه دستگاه‌های حکومتی در کشور هستند یعنی دستگاهی نیست که مستثنی باشد از نظارت سازمان بازرسی. دوم این که موضوعاتی که مشمول بازرسی قرار می‌گیرند باز قابل قیاس با سایر دستگاه‌های نظارتی نیست، یعنی هم مسائل مالی است، هم اداری، هم مدیریتی و آن چه که مربوط به حسن اجرای قانون و حسن جریان امور است.

شما توجه کنید در دستگاه قضایی ما چند مرجع نظارتی داریم، یکی از مراجع نظارتی در دستگاه قضایی؛ دیوان عالی کشور است. این نظارت دارد بر حسن اجرای قانون در محاکم یا دیوان عدالت اداری است که باز یک دستگاه نظارتی است؛ نظارت دارد بر مقرراتی که دولت وضع می‌کند، اما نظارتی که سازمان بازرسی دارد یک نظارت عام است، کلیه امور را شامل می‌شود.

ما در دستگاه‌های دیگر، در مجلس و جا‌های دیگر دستگاه نظارتی داریم باز به این وسعت نیست. نکته سومی که باز از جهت شمول و حیطه وظایف سازمان بازرسی تأثیر دارد، بازرسی ما هم جنبه پیشینی دارد، هم پسینی یعنی بعضی از دستگاه‌ها فقط بعد از این که یک کاری انجام شد نتیجه را بررسی می‌کنند، ولی ما حتی قبل از عمل می‌توانیم بررسی کنیم اگر احتمال سوء جریان باشد تذکر دهیم، در حین عمل و بعد از انجام عمل باز این نظارت را ما داریم. از طرف دیگر قانون سازمان بازرسی برای پیشنهادات این سازمان، ضمانت اجرا تعیین کرده. ریاست قوه قضائیه می‌خواهد از این ظرفیت استفاده شود به خوبی.

نکته بعدی یا علت بعدی که ریاست قوه قضائیه تأکید دارند بر ورود سازمان بازرسی بحث پیشگیری است که من در سؤال قبلی توضیح دادم که ریاست قوه قضائیه تأکید دارند بر پیشگیری از سوء جریانات، پیشگیری از مفاسد و لذا ایشان معتقد است که سازمان بازرسی با نظارتی که بر حسن اجرای قانون دارد، با ورود به موقع می‌تواند از بسیاری از مفاسد جلوگیری کند و نکته بعدی که باز حکایت از این دارد که ریاست قوه قضائیه می‌خواهد که ما فعالتر وارد شویم؛ بحث اثربخشی گزارشات ما و اقدامات ماست. ایشان اعتقاد دارد که سازمان بازرسی باید اثربخش باشد یعنی اگر چنانچه ما یک هشداری می‌دهیم به صرف هشدار اکتفا نکنیم. بالأخره موقعی که هشدار داده می‌شود مهلت تعیین شود، راهکار دقیق و عملیاتی ارائه شود و از آن‌ها بخواهیم این کار را و الا بی خاصیت می‌شود.

یک مدیری اگر چنان چه، ما هی هشدار بدهیم، ولی هیچ اقدامی صورت نگیرد، بعد از مدتی عادت می‌کند یعنی هشداری که دادیم می‌گوید بگذار آن گوشه دیگر، داخل فرض کن آن پوشه قرار بگیرد. بر این اساس ایشان، چون اعتقاد دارد به ظرفیت سازمان بازرسی، مأموریت‌های متعددی را به سازمان محول می‌کند، ما هم خدمت در همین برنامه هم اعلام می‌کنم به همه بازرسان سراسر کشور، موقعی که ریاست قوه قضائیه مأموریتی را محول می‌کند دیگر نیازی به دستور مجدد بنده نیست یک تکلیف است که همه باید بلافاصله آن را در دستور کار قرار بدهند، اجرایی کنند و نتیجه را اعلام کنند. دیگر منتظر نمانیم که فرض کنید مجدداً از سازمان بازرسی یک بخشنامه جدیدی یا دستور جدیدی صادر شود.

دستور ریاست قوه قضائیه برای همه ما لازم الاجراست و اگر ما همین مواردی که ریاست قوه قضائیه محول کردند، چون ایشان با شناخت دقیقی که از مسائل دارند معمولاً روی نکات اصلی دست می‌گذارند. فرض کنید می‌گوید قانون هوای پاک، قانون جوانی جمعیت، سازمان اموال تملیکی این‌ها مأموریت‌هایی هستد که واقعاً مأموریت‌های اصلی هستند، یک مشکلاتی هستند در جامعه وجود دارد و ایشان تکلیف می‌کند و ما تکلیف داریم که این مسائل را پیگیری کنیم؛ بنابراین به این علت است که ریاست قوه قضائیه مرتب مأموریت‌هایی را می‌دهد ما هم در حد وسع پیگیر هستیم.

مجری: بهانه خوبی را شما به من دادید، شما برای بحث قانون جوانی جمعیت، آن تکالیفی که برای ۴۰ دستگاه تعریف شد و قرار بود که ظرف مدت مشخصی نسبت به انجام تکالیفشان گزارش دهند، اقداماتشان را جمع بندی بفرمایید، سازمان بازرسی ورود کرده؟

آقای خدائیان: بحث جمعیت که ما در دهه ۶۰ و ۷۰ رشد جمعیت خوبی داشتیم، اقداماتی صورت گرفت که به نوعی برای کاهش آن رشد، ولی متأسفانه جلویش گرفته نشد، مرتب همین طور رشد کاهش پیدا کرد تا این که مقام معظم رهبری سال‌ها قبل هشدار دادند که به جمعیت توجه شود و جمعیت ما دارد رو به پیری می‌رود و اگر توجه کافی صورت نگیرد، مدیران اقدامات لازم را انجام ندهند، فرهنگ سازی در جامعه نشود ممکن است ما بعداً دچار گرفتاری‌هایی شویم که برخی کشور‌های اروپایی الآن جمعیتشان پیر شده و با مهاجر سعی می‌کنند مشکلشان را برطرف کنند. این یک تکلیف است هم تکلیف شرعی است با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری جنبه شرعی برای ما دارد هم اسناد بالادستی که الآن ما داریم مانند سیاست‌های کلی جمعیت و خانواده یا مثلاً نقشه مهندسی فرهنگی کشور، سیاست‌های حاکم بر برنامه ششم، خود برنامه ششم، این‌ها اسناد بالادستی هستند که دلالت دارند بر توجه به افزایش جمعیت کشور و مهمتر از آن، قانون جوانی جمعیت است.

من همین جا لازم می‌دانم تشکر کنم از نمایندگان محترم، انصافاً یکی از بهترین قوانینی که در این برهه تصویب شد؛ قانون جوانی جمعیت است، چرا؟ چون اولاً در این قانون یک ستادی گذاشته شده در رأسش ریاست جمهور است که مصوباتش لازم الاجراست، دوم تکالیف تک تک دستگاه‌ها را مشخص کرده، مشوق‌هایی را گذاشته، سوم برای انجام این تکالیف باز ضمانت اجرا گذاشته، ضمانت اجرای سنگینی هم گذاشته، یعنی مدیران توجه کنند اگر کسی به وظیفه اش عمل نکند مجازات درجه ۴ یا درجه ۵ دارد یعنی دو سال تا پنج سال یا پنج سال تا ۱۰ سال حبس دارد بنابراین این را مد نظر قرار دهند، یک مروری کنند این قانون را و به خصوص تکالیفی که ما احصاء کردیم و به آن‌ها ابلاغ کردیم، باز این قانون یکی از محاسنش این است که منبع مالی اش در خودش پیش بینی شده یعنی نیازی به منبع مالی دیگری نیست. ناظرش مشخص شده، در این قانون پیش بینی شده که سازمان بازرسی و دستگاه‌های نظارتی مکلف هستند نظارت کنند و دستگاه‌هایی که به وظیفه شان عمل نمی‌کنند این‌ها را به مرجع قضایی معرفی کنند. حالا ما چه کار کردیم؟

مجری: الآن دستگاه‌های متخلف شناسایی شدند؟

آقای خدائیان: ما بعد از این که ریاست قوه قضائیه دستور صادر کردند یک قرارگاهی را در سازمان تشکیل دادیم که این قرارگاه همیشه هست، چون این قانون یک قانون دائمی است و مرتب باید رصد شود که همه مسئولان یعنی معاونت‌های سازمان عضو این هستند، مسئولیتش را هم قائم مقام سازمان بر عهده دارد و دستگاه‌هایی که لازم است در این خصوص دعوت بشوند.

ما آمدیم تکالیف تک تک دستگاه‌ها را احصاء کردیم، به دستگاه‌ها اعلام کردیم، اول از خودشان خواستیم که خوداظهاری اعلام کنند که آیا به این تکالیف عمل کردند یا نکردند؟ تعدادی از دستگاه‌ها پاسخ لازم را دادند، تعدادی هنوز ندادند. ما بعد از این علاوه بر این که خودشان خوداظهاری می‌کنند این‌ها را راستی آزمایی می‌کنیم طبیعتاً اگر دستگاهی عمل کرده باشد، تشکر می‌کنیم از آن، اگر دستگاهی هم عمل نکرده باشد مجبوریم دیگر به قانون عمل کنیم، اینجا باز عرض می‌کنم، خواهشم از مدیران عزیز این است که این قانون را مرور کنند، ان تکالیفی که ما به آن‌ها ابلاغ کردیم این‌ها را بررسی کنند و سعی کنند با توجه به تأکیدات مقام معظم رهبری، هم از بعد شرعی اش و هم از بعد قانونی به تکالیفشان عمل کنند که ان شاء الله مشکلی برایشان ایجاد نشود.

مجری: مهلت قانونی این چهل دستگاه چه زمانی است؟

آقای خدائیان: مهلت که تمام شده، یعنی باید این‌ها دیگر عمل کنند، حالا ما یک مهلتی برایشان گذاشتیم، داریم این‌ها را گزارش هایشان را می‌گیریم، خوداظهاری هایشان را، بعد باید راستی آزمایی کنیم بگوییم عمل کردند یا عمل می‌کنند. بعضی دستگاه‌ها عمل کردند انصافاً، مثلاً شما دیدید که بحث قرعه کشی خودرو که شد گفت قانون آمده ۵۰ درصد این خودرو بایست به...

مجری: آن شب اتفاقاً آقای دکتر فاطمی امین اینجا بودند یک اختلافی در مورد این قانون و آن بند قانون وجود دارد که بالأخره این ۵۰ درصدی که از خودرو‌ها گفته می‌شود، ۵۰ درصد است، قانون می‌گوید خودرویی که انتخاب مادران باشد یعنی اگر فرضاً پژو پارس انتخابشان باشد همه این خودروی پژو پارس باید به این مادران دارای فرزند دوم و بیشتر تعلق پیدا کند؟

آقای خدائیان: اینجا گفته، قانون گفته ۵۰ درصد، قاعدتاً اگر بخواهیم آن طوری باشد باید بگوییم از میان آن‌ها ۵۰ درصدش باید اختصاص داده شود.

مجری: به نظر می‌آید یک اختلاف نظری است که زودتر باید رفع و رجوع شود که شما هم به عنوان دستگاه ناظر بتوانید این را ...، حالا این سطح قانونی که می‌فرمایید بالأخره مهلت تمام شده ...

آقای خدائیان: در هر حال این را قانون نگفته فرض کنید به تکالیف ظرف یک سال عمل کنیم گفته همین که قانون لازم الاجرا شد شما باید این تکالیف را در دستور کار و شروع کنید.

مجری: شما سقف زمانی‌ای تعیین کردید برای دستگاه‌هایی که هنوز اقدام نکرده بودند.

آقای خدائیان: ما موقعی که اعلام کردیم یک مدتی را حالا یک ماه تا دو ماه مشخص می‌کنیم که پاسخ ما را بدهند، همین که پاسخ می‌دهند راستی آزمایی را الآن شروع کردیم همکاران ما یعنی ما برنامه‌های بازرسی را در سراسر کشور متناسب با این قانون در دستور کار قرار دادیم که همکاران ما به تک تک این دستگاه‌ها مراجعه می‌کنند، راستی آزمایی می‌کنند ببینیم آیا به وظیفه شان عمل کردند یا نکردند.

مجری: و قانون هوای پاک، این تأکید رئیس محترم قوه هم بود، در مورد قانون هوای پاک بفرمایید که سازمان بازرسی کل کشور چه اقداماتی را انجام داده؟

آقای خدائیان: یکی از قوانینی که واقعاً نیاز بود و قانون خوبی هم هست یعنی من این را مطالعه کردم، قانون خوبی است. باز در این قانون جهت پیشگیری از آلودگی آب، خاک، هوا تکالیفی برای دستگاه‌ها پیش بینی شده. دستگاه ناظر این قانون یعنی اصلی‌ترین ناظر این قانون، سازمان محیط زیست است. حدود بیش از ۲۶، حدود ۲۶ یا ۲۷ وظیفه به سازمان محیط زیست محول شده.

این سازمان در این قانون به عنوان ضابط، مأمورانش به عنوان ضابط دادگستری در ردیف سایر ضابطین پیش بینی شدند، به عنوان ناظر بر دستگاه‌ها در این قانون پیش بینی شده. متأسفانه چه سازمان بازرسی، چه سایر دستگاه‌ها به خوبی به وظیفه شان عمل نکردند یا اگر هم اقدامی شده ناقص است. ما در بازرسی‌ای که سال گذشته داشتیم البته قبل از دولت جدید بود، آسیب‌ها را و پیش احصاء کردیم، پیشنهاداتی به ریاست جمهور دادیم و خواستیم که نسبت به رفع این آسیب‌ها اقدام کند.

تعدادی از مسئولین مربوطه در این دستگاه‌ها مثلاً در محیط زیست، وزارت نفت، وزارت نیرو، سازمان استاندارد، تعدادی از مسئولان برایشان پرونده تشکیل شده و به هیأت‌های تخلفات اداری معرفی شدند. من خواهشم از مسئولان عزیز به خصوص سازمان محیط زیست این است که سازمان محیط زیست به وظیفه اش عمل کند، تکالیف خوبی برای دستگاه پیش بینی شده و ناظرش هم سازمان محیط زیست است، البته این که در این قانون سازمان محیط زیست ناظر است بر این قانون نه این که ما حق نظارت نداشته باشیم، ما، چون نظارتمان عام است، ما و سایر دستگاه‌ها نظارت عام داریم، ما هم نظارت داریم هم بر عملکرد سازمان محیط زیست و هم سایر دستگاه‌ها که باز این را هم ما در دستور کار قرار دادیم و پیگیر هستیم که ان شاء الله مورد به مورد ببینیم دستگاه‌ها به وظیفشان عمل نکردند که عرض کردم احصاء که کردند گزارشی که چند روز قبل به من دادند خیلی از دستگاه‌ها ناقص عمل کردند یعنی فرض کنیم اگر یک کارخانه‌ای باید از یک سوخت خاصی استفاده کند الآن استفاده نمی‌کند، اگر باید از فیلتر‌های خاصی استفاده کنند، استفاده نمی‌شود. خودرو‌هایی که تولید می‌شود، بنزینی که تولید می‌شود بایستی فرض کنیم استاندارد لازم را داشته باشد، استاندارد‌هایی که باید تهیه شود حتی دستگاه‌هایی مثل محیط زیست که دستگاه ناظر است به دستگاه‌هایی که این آلودگی را بتواند بسنجد نه فقط آلودگی هوا فرض کنید بنزین یا سایر دستگاه‌هایی که تکالیفی بر عهده شان گذاشته مجهز به این دستگاه‌ها هم نیستند که به اعتقاد من ضروری است.

مجری: همین می‌شود که این وضعیت هوای کشور است که موجب گلایه مندی است و بحق هم هست. دستگاه‌های ذیربط حالا من سازمان محیط زیست را نمی‌گویم آن دستگاه‌های دیگر که باید...

آقای خدائیان: من قول می‌دهم ان شاء الله در محضر مردم شریف رودربایستی هم نداریم بررسی می‌کنیم اگر دستگاهی به وظیفه اش عمل نکند می‌آییم و در اینجا اعلام می‌کنیم که فرض کنیم این وظیفه بر عهده وزارت کشور بوده، الآن من تا حدودی در ذهنم است مثلاً وزارت کشور حدود ۱۷ وظیفه برایش تعریف شده، نیروی انتظامی هم همین اندازه، وزارت صمت، وزارت راه و شهرسازی هر کدام پنج، شش وظیفه اصلی بر عهده شان گذاشته شده، ما دنبالیم این‌ها را یعنی خود اظهاری که کردند راستی آزمایی کنیم بعداً اگر فرصتی شد و عمر داشتیم می‌توانیم در همین برنامه خدمت مردم شریف اعلام کنیم که چه دستگاهی به وظیفه اش عمل نکرده.

مجری: ما هم از شما پیگیری حتماً خواهیم داشت برای این که حتماً به نتیجه برسد. بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۱، همه شرکت‌ها و دستگاه‌های اجرایی باید همه حساب‌های خودشان را از طریق خزانه داری نزد بانک مرکزی متمرکز کنند، معنی و مفهومش این است که باید حساب و کتاب، دخل و خرج کشور یک جا متمرکز شود که دولت بتواند خوب نظارت کند و تعیین و تقسیم بودجه بر اساس داشته‌ها و عملکرد‌ها باید تصمیم گیری شود، شرکت‌های اصلی و دستگاه‌های اصلی این کار را انجام می‌دهند، ولی به نظر می‌آید بعضی شرکت‌های تابعه این کار را حداقل الآن می‌توانم بگویم در گذشته انجام نداده بودند، برای این که این بند قانون بودجه به خوبی اجرا شود و ان شاء الله دولت بتواند با برنامه ریزی دقیق بر اساس عملکرد دستگاه‌ها اقدام کند نسبت به تدوین لایحه بودجه سال آینده، شما برنامه ریزی فرمودید و تمهید کردید که کمک کنید به دولت؟

آقای خدائیان: به نظر من دستگاه نظارتی در خود دولت داریم که به راحتی می‌توانند این‌ها را رصد کنند و آن‌ها را ملزم کنند به انجام عملشان، فرض کنید سازمان برنامه و بودجه، وزارت اقتصاد و دارایی این‌ها تکالیفی دارند در این خصوص خب می‌توانند یا فرض کنید دیوان محاسبات باز یک دستگاه نظارتی است که بخصوص در این مورد می‌تواند به خوبی عمل کند، ما هم حتماً این موضوع را پیگیری می‌کنیم و کمک می‌کنیم به سایر دستگاه‌ها که ان شاء الله احکام قانون اجرا شود.

یک نکته‌ای که ریاست قوه قضائیه بار‌ها تأکید کردند نظارت بر حسن اجرای قانون است که جزو تکالیف ماست ان شاء الله ما جزو برنامه قرار دادیم که قوانین و مقررات اصلی را حالا ما قانون زیاد داریم یعنی این قدر قانون است که حتی دستگاه‌های متولی هم نمی‌توانند، نمی‌دانند چه تکالیفی در قانون برایشان پیش بینی شده، این قدر قانون و آیین نامه، بخشنامه و این طور چیزها...، ما سعی می‌کنیم قوانین اصلی که تکالیفی برای دستگاه‌ها پیش بینی شده این‌ها را مورد به مورد رصد کنیم و در دستور کار بازرسان قرار دهیم که ان شاء الله بتوانیم در جهت هم حسن اجرای قانون، هم پیشگیری از مفاسدی که ناشی از عدم اجرای قانون است ان شاء الله بتوانیم کار‌هایی را انجام دهیم.

مجری:، چون اشاره فرمودید به بازرس ها، خب بالأخره تعداد بازرسی‌های شما محدود است شاید نتوانید نسبت به همه قوانینی که فرمودید انباشت قوانین هم داریم که این هم یکی از مشکلات کشور است، باید نسبت به آن مجلس و بحث اداره تملیک یک فکری اساسی بهتری انجام دهد. شما چقدر از ظرفیت مردمی استفاده می‌کنید و این که مردم اگر کمک کنند و بازرس‌های افتخاری شما شوند امنیت شغلی شان، آبرو و حیثیتی که احتمال دارد بعد از این گزارش‌هایی که به شما می‌دهند در خطر بیفتد را شما بفرمایید چه برنامه‌ای دارید برای حمایت از آن‌ها و بهره گیری از ظرفیتشان؟

آقای خدائیان: امروزه در تمام جهان معمولاً از ظرفیت‌های مردم جهت مبارزه با فساد استفاده می‌شود، در کشور ما هم این ظرفیت وجود دارد یعنی شما اگر مراجعه‌ای کنید به قانون ارتقای سلامت اداری در ماده ۱۷ این قانون پیش بینی شده که ما باید حمایت کنیم از گزارشگران فساد، انواع و اقسام حمایت ها، یعنی هم از نظر فرض کنیم یک کسی گزارشی می‌دهد ممکن است در یک اداره‌ای باشد بخواهند تلافی کنند آنجا تکالیفی، یک سری تدابیری اتخاذ شده از جهت محفوظ بودن اطلاعاتشان، در ماده ۱۱ قانون تشکیل سازمان بازرسی باز تکالیفی برای ما در نظر گرفته شده که از ظرفیت مردمی استفاده کنیم، در آیین نامه‌ای هم که داریم ماده ۵۵ و ۶۱ آیین نامه قانون تشکیل سازمان بازرسی باز این تکلیف بر عهده ما گذاشته شده که ما از ظرفیت مردم استفاده کنیم و از آن‌ها حمایت کنیم.

ما برای این کار آمدیم دو سامانه را پیش بینی کردیم؛ یکی سامانه شکایات و اعلانات است که عنوانش هم شکایت نقطه بازرسی نقطه آی آر است؛ یک سامانه گزارشگران فساد است که گزارش نقطه بازرسی نقطه آی آر که از این دو طریق مردم با ما همکاری دارند. ما در این سامانه گزارشگران ترتیبی دادیم کسانی که تمایل دارند به صورت افتخاری با ما همکاری کنند این‌ها احراز هویت می‌شوند، اطلاعاتشان محفوظ است یعنی هیچ کس از آن اطلاع ندارد الآن هم حدود چندهزار نفری با ما همکاری دارند بنابراین این‌ها می‌توانند مستقیم با ما در ارتباط باشند.

ما شرایطی را فراهم کردیم که بتوانیم از این ظرفیت استفاده کنیم، چون بهترین ناظران جامعه و کشور ما مردم هستند. ما که این عده و عُده را نداریم که از تمام مفاسدی که اتفاق می‌افتد اطلاع پیدا کنیم برای همین حتماً نیاز به همکاری مردم داریم، خواهشم از تمام کسانی که تمایل دارند در این خصوص با ما همکاری کنند از طریق این سامانه همکاری لازم را داشته باشند. ما از طریق همین سامانه از دو سامانه هم سامانه شکایت و اعلانات و هم سامانه گزارشگران بیش از صد هزار مورد در همین سال ۱۴۰۰ چه شکایت، چه اعلانات و اعلامیه و چه ...

مجری: نتیجه بخش هم بوده؟

آقای خدائیان: بله، خیلی از مواردی که ما کشف می‌کنیم از طریق همین گزارشگران فساد است، البته این سوت زنی که مطرح شد که بعضی‌ها می‌آیند در فضای مجازی به قول خودشان سوت می‌زنند، نه، راهکار دارد، یکی از راهکارهایش همین است که با دستگاه‌های اطلاعاتی، امنیتی یا سازمان بازرسی همکاری لازم را از این طریق داشته باشند.