ضعف‌ها و قوت‌ها در امداد رسانی و مدیریت بحران در حادثه متروپل

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای نامی رئیس ستاد مدیریت بحران کشور با حضور در برنامه صف اول گفت: پس از ۲ سال از موضوع اینکه مردم دیدار رودررو با رهبر معظم انقلاب نداشتند، امسال در سی و سومین سالگرد امام راحل شرایط جدیدی بود که بتوانیم از لحاظ رفاهی، امنیتی و ترابری برای زائرین محترم امکانات را فراهم کنیم.

امکانات رفاهی و امنیتی که برای زائران حرم مطهر امام (ره) فراهم شد

مجری: شما به عنوان نماینده ویژه وزیر کشور در سالگرد ارتحال امام (ره) نقش موثری داشته اید، چه اقداماتی در این حوزه شکل گرفت؟
رئیس ستاد مدیریت بحران کشور: پس از دو سال از موضوع اینکه مردم دیدار رودرو با رهبر معظم انقلاب نداشتند امسال که سی و سومین سالگرد امام راحل بود شرایط جدیدی بود و باید دقت زیادی می‌شد، عزیزانی زیادی زحمت کشیدند که بتوانند از لحاظ رفاهی، امنیتی، ترابری برای زائرین محترم فراهم کنند، در این زمینه قرارگاه شهید فهمیده سردار حسن زاده تلاش زیادی کردند، پلیس راهور، ناجا در همه ابعاد، شهرداری‌های مختلف به ویژه شهرداری‌های استان تهران، استاندار تهران حتی در بخش‌های پایین، بخشدار شهر آفتاب توانستند وظایف خود را خوبی انجام دهند، الحمدالله با حجم زیادی از جمعیت که حدود ۳۰۰ هزار نفر بود کار سختی بود، و هیچ رخدادی در این دیدار رخ نداد.

ضعف‌ها و قوت‌ها در حادثه متروپل

مجری: ضعف‌ها و قوت‌هایی که در بحث امداد رسانی و مدیریت بحران رخ داده در حادثه متروپل، وجود داشت را در چه مواردی می‌دانید؟
آقای نامی: در همان ساعاتی که واقعه رخ داد، استاندار خوزستان، معاون عمران و اقتصادی و فرماندار ابادان حضور پیدا کردند، آقای دکتر وحیدی که عجله ایشان از بنده هم بیشتر بود به فرودگاه رفتیم و علی رغم اینکه ریزگرد زیاد بود و اعلام شد که نمی‌شود پرواز کرد، اما ایشان با یک هواپیمای کوچک و سبک هفت نفره پرواز کردیم و با رسیدن به آن منطقه همان اوایل شب حادثه به محض ورود وزیر کشور در مسجد قائم که در صد متری محل بود مستقر شدیم و قرارگاه عملیاتی ستاد بحران کشور فعال شد و پنج کمیته‌های فنی مهندسی، امداد و نجات، جستجو، اجتماعی و انتظامی تشکیل شد.

رئیس ستاد مدیریت بحران کشور: از همه شهر‌های ایران تماس می‌گرفتند که برای کمک به این حادثه بیایند هم مردم و هم آتش نشانی همه شهر‌ها و مردم شخصی اگر بخواهیم که یک نتیجه بگیریم اتحاد و همبستگی در بین ملت ایران زیاد است.

مجموعه گروه‌های امداد و نجات از همان لحظات اولیه حضور پیدا کردند

مجری: مجموعه گروه‌های امداد و نجات از همان لحظات اولیه حضور پیدا کردند؟ بعضی از تصاویر در فضای مجازی سعی داشت القا کند که نیرو‌های امداد رسان با تاخیر آمدند و خود مردم کمک کردند؟
همان لحظات اولیه واقعه خود استاندار در راه بوده است، با حضور دکتر وحیدی وزیر کشور شکل عملیات مقداری سرعت گرفت باید تصمیم می‌گرفتیم که چه کاری باید انجام دهیم، آتش نشانان شهر اهواز، ماهشر، خرمشهر، آبادان و شهر کارون در همان ساعت‌های اولیه حضور پیدا کردند خود رئیس جمهور علی رغم اینکه در سفر بودند دستور دادند آتش نشانان از شهرداری تهران و شیراز اصفهان و حتی ایلام حضور پیدا کردند آقای رئیس جمهور دستور دادند کسانی را بفرستید که در حادثه پلاسکو تجربه داشتند که تجرب آن‌ها خیلی موثر بود در این حادثه، این ساختمان ۴۵ هزار متر زیر بنا داشت، قسمتی از این ساختمان به علت عدم دقت پیمانکار، مهندس ناظر، طراح و بی توجهی که شهردار یا برخی از مقامات شهری آن منطقه داشتند باعث چنین واقعه‌ای شد.
قسمتی از این ساختمان فرو ریخت که این فروریزش آن‌هایی که در فروشگاه بودند محبوس شدند در آنجا ما باید سرعت را بیشترمیکردیم تعدادی که در زیر آوار زنده بودند برای ما خیلی مهم بودند.

چه تعداد در قسمت‌های زیرین متروپل محبوس بودند

مجری: اینکه شایعه شده بود تعدادی از کارگران در قسمت‌های زیرین مشغول کار بودند این موضوع صحت داشته است؟
قسمتی بوده که حدود هفت یا هشت نفر کارگر کار می‌کردند که در قسمت زیرین نبودند این ساختمان ۱۳ طبقه یک طبقه منفی و نیم طبقه منفی که نیم طبقه پر از آب شده بود، یکی از مواردی که شاید محدودیت در نقشه‌های تفصیلی این شهر‌ها است محدودیت در ارتفاع است که این ساختمان باید ۶ طبقه می‌شد نه ۱۳ طبقه. لطف خدا بود که عزیزان کمتری را از دست بدهیم یکی این بود که در ساعتی بود که در ظهر به دلیل گرمای هوا مردم نبودند و در طول این عملیات امداد و نجات و جستجو عزیزانی سوال می کردند که چند نفر در زیر اوار هستند که کسی هم نمی‌دانست واقعا چند نفر در زیر اوار هستند، این تصمیم کمیته‌های علمی و فنی که از مهندس سازه، ژئو تکنیک، نقشه بردار، این عزیزان می‌آمدند در ستاد تصمیم گیری می‌کردند که این قسمت را برداریم یا بر نداریم، چون دو محدودیت و خطر داشتیم؛ ساختمانی که خیابان امیری که قسمتی از آن فرو ریخته بود و ساختمانی در مرکز بود که آن هم خطر ناک بود ما تلاشمان بر این بود که این دو ساختمان فرو نریزد، در نتیجه سه دوربین نقشه برداری به سه گوش هر این دو ساختمان نشانه رفته بودند که هر تغییری را گزارش می‌کردند اگر تغییر بیشتر از یک سانت بود بلافاصله عملیات را متوقف می‌کردیم و پایه‌های ساختمان را تقویت می‌کردیم.
ما در این عملیات هیچ وقت دقت را فدای سرعت نکردیم، چون اگر با سرعت عملیات را انجام می‌دادیم شاید دسترسی ما هم به عزیزانی که محبوس شده بودند و به جانباختگان بسیار سخت می‌شد.
وقتی توسط دستگاه‌های زنده یاب و سگ‌های زنده یاب مطمئن شدیم که دیگر نفری در زیر آوار نیست سرعت کار را بالا بردیم و از طرف دیگر در قسمت شرقی دو خانه را تخریب کردیم از آنجا دوباره محور جدیدی را از بالای قسمت شرق ساختمان شروع کردیم به خاطر اینکه بتوانیم پیکر جانباختگان عزیز را هر چه زودتر دسترسی پیدا کنیم، مسئولین خود خوزستان سردار شاهوار، سردار خادم الشهدا، سپاه خوزستان، قرارگاه سازندگی خاتم، سردار هوشی سادات همه نگران و ناراحت بودند و با تمام توان وارد شدند درست است که شاید در آنجا ظرفیت عملیات این همه نیرو را نداشت، اما همه با جان و دل در محل حضور داشتند. آقای وحیدی که در ۶ شب و ۵ روزی که در آنجا حضور داشتند اصلا استراحت نکردند.

سازمان مدیریت بحران کشور برای جلوگیری از تکرار این حوادث چه برنامه ریزی دارد

مجری: ما وقتی تجربه غمگین و تلخی مانند پلاسکو را داریم چرا باید چنین حوادثی دوباره تکرار شود؟ آیا این برنامه شکل گرفته که بتوانیم پیش بینی کنیم که چه مقدار خطر هم به لحاظ طبیعی و سوانح و حوادث در کشور بتوانیم احصا کنیم. توقع اصلی این است که دستگاه‌های ذیربط منجمله سازمان مدیریت بحران کشور برای جلوگیری از تکرار این حوادث چه برنامه ریزی شده است؟
از اواخر اسفند گروه‌های هشدار را تشکل دادیم در این گروه عزیزانی مانند معاون قوه قضاییه، معاون دادستان، جانشین دادگستری، بازرسی کل کشور، شهرداری و اصناف ما گروه‌های هشدار تشکیل دادیم و همه ساختمان‌هایی که در تهران هستند و شهر‌های بزرگ و کوچک همه را دائما بازدید میکنند، از نظام مهندسی و شهرداری‌های تهران و مراکز استان‌ها و شهر‌های دیگر در این گروه هستند، این گروه‌ها بازدید می‌کنند و اخطار می‌دهند اگر اقدامات لازم برای تقویت سازه‌های موجود اگر انجام نشود آن ساختمان پلمپ خواهدشد. پل‌ها و مترو را باید بازدید دائمی داشته باشیم گروه‌های فنی و مهندسی از شهرداری مناطق دائماً جا‌هایی که احساس می‌شود می‌تواند کوچکترین و حداقل خطرات برای مردم داشته باشد بایستی با حداکثر آمادگی مرتب تحت نظر داشته باشند، اگر نقشه یک شهر به تصویب خبرگان این رشته مهندسین مختلف رسیده بایستی مقررات رعایت شود اگر گفته می‌شود خیابان امیری این ساختمان ۶ طبقه باشد باید ۶ طبقه باشد نباید کسی به خود اجازه دهد که بیش از آنچه که در نقشه تفسیلی شهر دیده شده اقدامی کند.

جلوگیری از صدور مجوز‌ها

مجری: اگر دوباره قرار باشد خدای ناکرده چنین حوادثی رخ دهد مسئولیت اصلی با مسئولینی است که مجوز‌ها را صادر کردند، با توجه به اینکه هماهنگی بین دستگاهی به عهده سازمان مدیریت بحران است، این اتفاق رخ داده است؟
بله این اتفاق رخ داده است گروه‌هایی که تشکیل شده مانند قوه قضاییه خود پیشتاز و جلوتر از ماست که مرتب اصرار می‌کند که این بازرسی‌ها باید بیشتر شود خود معاون قوه حضور دارد، بازرسی کل کشور همچنین، جدیت بیشتری را امروزه در قوه قضاییه به خصوص در مورد موضوعاتی که با جان مردم سر و کار دارد در آن‌ها می‌بینم ضمن اینکه دست را در اجرای ماده قانونی ۵۷۶ که ترک فعل است باز گذاشته اند و مرتب نظارت می‌شود و بایستی هر بازدیدی که می‌شود به ما هم گیرنده بدهند.

تشکیل قرارگاه روستایی

مجری: مدیران ارشد هم در برنامه ریزی‌ها دقت نظر دارند و هم در پیگیری ها، اما وقتی کار به سطوح میانی و پایین دست می‌رسد معمولا تخلفات و مفاسدی که رخ می‌دهد، بار‌ها بار‌ها تذکر داده شده است، اما همچنان این واقع رخ می‌دهد، چرا یک شورای محلی یا روستایی این مجوز را صادر می‌کند، چرا دستگاهی اجازه ساخت ساختمان نیمه ایمن را داده تنظیم و تایید کرده است، برای پیشگیری از این وقایع چه اقداماتی دردستور کار است؟
دکتر وحیدی برای نظارت بیشتر به این امر حتی در روستا‌های خیلی دور افتاده قرارگاه روستایی تشکیل داده است که ماموریت آن کمک به آبادانی روستاها، کشاورزی و دامداران و بایستی از نزدیک حضور داشته باشیم چیزی خلاف قانون صورت نگیرد، فرض کنید روستا‌هایی در شمال برکه‌ها را خشک می‌کنند و وارد بافت می‌کنند این کار‌ها خیلی دقت می‌شود، شورا‌ها دیگر نمی‌توانند مجوز‌هایی که از قبل صادر می‌کردند بدون توجه به قوانین و مقررات، ما اگر بخواهیم سازندگی را شروع کنیم بایستی ابتدا توجهمان به روستا‌ها باشد این امر الان در قرارگاه روستایی توجه می‌شود، بایستی پول فراهم شود حتی از بودجه بحران فراهم شود که قنوات فعال شوند و کشاورزی‌ها و دامداری‌ها رونق بیشتری داشته باشند.
یکی از مشکلات بیمه کردن و خانه‌ها و فروشگاه‌هایی که در شعاع ۱۰۰ متری و تخلیه تا شعاع ۱۵۰ متری که این‌ها مواردی بود که به پول نیاز داشت و هم تصمیم جدی باید درآن گرفته می‌شد، هیات دولت در اولین جلسه بلافاصله ۷۰ میلیارد در اختیار استانداری خوزستان قرار گرفت.

لزوم هماهنگی بین دستگاه‌ها برای جلوگیری از حادثه

مجری: اگر هماهنگی بین دستگاه‌ها وجود نداشته باشد چه بسا بحران‌های بسیار بزرگتری دربازار تهران که کاملا یک نماد پرجمعیت و پرازدحام است بحرانی است که می‌تواند بعد از متروپل شکل بگیرد خدانکند، اما یک واقعیت است نسبت به موضوع بازار و آتش سوزی که حدود ۵ ماه قبل اتفاق افتاده، آیا سازمان مدیریت بحران کشور ورود کرده و آیا دستگاه‌های لازم را هماهنگ کرده و برای رفع مشکل اقدامی شده است؟
آقای رئیسی دستور خاص و ویژه‌ای در همه موارد دادند که می‌توانیم از آن برداشت کنیم، در هر واقعه‌ای که قرار است خدای نکرده مردم آسیب ببینند وقتی حرکت می‌کنیم موانعی وجود دارد ببینیم چه چیزی به نفع مردم است همان رویه را به کار بگیریم درمورد بازار هم بایستی ما همین کار را انجام دهیم مردم ما نباید مورد آسیب و خطر و به لحاظ مالی مورد آسیب قرار گیرندو باید تلاش کنیم ناوگان هوایی مخصوصاً در زمینه اطفای حریق بایستی تقویت کنیم که بتوانیم در هر لحظه میزان قابل توجهی آب را از بالا فرو بریزیم، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح هواپیمایی را در این زمینه برای اطفای حریق در جنگل‌ها دارد از طرف دیگر ما بایستی ناوگان هلی کوپتر هم در زمینه اطفای حریق و کمک رسانی در زمینه بحران‌های مختلف را تقویت کنیم که بودجه ان پیش بینی شده است، در مورد زلزله در این چند ماه گذشته بیش از ۱۲۲ زلزله صورت گرفته، حدود ۳۴ زلزله بالای ۴ ریشتر، ۸ بالای ۵ و یکی بالای ۶ ریشتر بوده است، نکات مثبتی را هم اشاره می‌کنیم در زلزله بم که ۶ و ۴ دهم ریشتر بود چه اتفاقی افتاد که آن همه تلفات داد، اما در زلزله ۶ و یک دهم سه ماه قبل تلفاتی ندادیم به دلیل نوسازی و بازسازی‌هایی است که در روستا‌ها توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی انجام می‌شود و دائم تلاش می‌کنیم این نوسازی را به ویژه در روستا‌ها افزایش دهیم.