قاچاق و خطر انقراض نسل اسبچه خزری

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای مرکز مازندران، نایب رئیس انجمن بین المللی حفاظت از اسب کاسپین، از تلاش برای احیا و افزایش نسل این گونه جانوری در مازندران و معرفی آن در سطح کشوری و بین المللی خبر داد و گفت: شهرستان آمل به عنوان قطب و خاستگاه مهم اسب کاسپین مطرح است.
دهقان به اجرایی شدن ثبت هویتی اسبچه خزری در شهرستان آمل اشاره کردو افزود: هم اکنون نژاد اسب کاسپین رو به انقراض است و بر اساس آمار، کمتر از ۱۲۰ رأس آن در ایران به ویژه استان‌های شمالی و سایر استان‌ها پراکنده در باشگاه‌های سوارکاری وجود دارد
نایب رئیس انجمن بین المللی حفاظت از اسب کاسپین با بیان اینکه با پرورش و میزبانی نخستین دوره تربیت این گونه زیبا از مرحله گله تا باشگاه سوارکاری قدم‌های ارزشمندی برداشته شده است تصریح کرد: کُد گذاری و ثبت اسب‌های کاسپین کشور برای جلوگیری از قاچاق به کشور‌های دیگر، انتشار کتاب اولیه تبارنامه اسب کاسپین به دو زبان انگلیسی و فارسی، ادامه دوره‌های آموزشی در سطح ملی و بین المللی، پیگیری برای واگذاری بخشی از جنگل‌های بخش دشت سر با هدف حمایت از نسل اسب کاسپین از دیگر اقدامات در این راستا است.
خانواده "پریدار" یکی از معدود پرورش دهندگان آملی اسب کاسپین، چند سالی است که در روستای کمدره از توابع بخش دشت سر این شهرستان، با علاقمندی و اشتیاق فراوان برای حفظ و احیای این گونه با ارزش جانوری حاشیه خزر تلاش می‌کنند، که حضور در مسابقات شهرستانی و استانی، میزبانی از مدیران و کارشناسان فدراسیون سوارکاری، دعوت از فعالان و اعضای انجمن ملی و بین المللی حفاظت از اسب کاسپین و شرکت در مسابقات جهانی زیبایی اسب‌ها در سال ۲۰۲۱ بخشی از این تلاش‌ها را تشکیل می‌دهد.
امیرهوشنگ پریدار، یکی از مهمترین و اصلی‌ترین سختی‌های پرورش و زیاد کردن نسل اسبچه خزری را بیرون کردن آن‌ها از زیستگاه اصلی (جنگل‌های هیرکانی شهرستان آمل) به بهانه اجرای طرح خروج دام از جنگل توسط منابع طبیعی می‌داند.
این پرورش دهنده اسب کاسپین می‌گوید: اشتباه منابع طبیعی در سال‌های اخیر، نه تنها موجب بهبود و حفاظت جنگل‌های هیرکانی و غیر هیرکانی این شهرستان آمل نشده، بلکه کاهش گله‌ای این نژاد اصیل ایرانی، قاچاق به کشور‌های همسایه، کاهش غیرمنتظره جمعیت و خطر انقراض نسل آن را به همراه داشته است.
پریدار گفت: یکی دیگر از اقدام‌ها برای شناسایی و هویت بخشی اسبچه خزری، کُدگذاری (میکروچیپ گذاری) است که موجب مشخص شدن نژاد، اصل و تبار، سن و موارد دیگر مربوط به این گونه جانوری می‌شود.
او افزود: اسب کاسپین با این مشخصه در همه جای دنیا قابل رصد، پیگیری، شناسایی، جلوگیری از قاچاق، حفظ ذخایر مربوط و نیز جلوگیری از خطر انقراض آن است.
پرورش دهنده اسبچه خزری از مسئولان منابع طبیعی شهرستان آمل و مازندران خواست: با ساز و کار‌های منطقی برای پرورش دهندگان دام در قالب برنامه‌ای هدفمند، اجازه حضور در جنگل به عنوان خواستگاه اصلی آن‌ها با هدف ایجاد شرایط زیاد کردن نسل و معرفی این نژاد به دیگر کشور‌ها داده شود.
بخشدار دشت سر شهرستان آمل هم از قرار گرفتن این بخش به عنوان پایلوت حمایت از اسب کاسپین خبر داد و گفت: منابع طبیعی و آبخیزداری این شهرستان و مازندران در حال پیگیریِ درخواستِ چند پرورش دهنده دیگر مبنی بر حضور اسبچه خزری در مناطق جنگلی هستند.
فرشیدفر افزود: اسب کاسپین علاوه بر کاربری ورزشی و با توجه به ظرفیت‌های فراوان بخش جنگلی و جلگه‌ای دشت سر شهرستان آمل در حوزه گردشگری، زمینه حضور سرمایه‌گذاران در این حوزه را فراهم می‌کند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان آمل با اشاره به اینکه روند حمایتی برای هویت بخشی این گونه جانوری کُند و خارج از اولویت‌ها بوده است پیش بینی کرد: اسب کاسپین تا پایان امسال در فهرست ثبت ملی قرار خواهد گرفت.
بهمنی تصریح کرد: مقدمات ثبت این گونه زیبای جانوری شامل اسناد، مدارک، پیشینه آن در محدوده شهرستان بهشهر (مازندران) تا شهرستان طالش (گیلان) جمع آوری شده است که از مزیت‌های ثبت میراثی اسب کاسپین می‌توان به برخورداری از حمایت‌های دولت در راستای گسترش، حفظ و بازپروری آن و نیز ایجاد مقصد‌های گردشگری جدید در مازندران همراه با فرآروی گردشگری داخلی و خارجی اشاره کرد.
"اسب کاسپین یا اسبچه خزری" با بیش از پنج هزار سال پیشینه تاریخی، یکی از قدیمی‌ترین نژاد اسب‌های موجود در جهان محسوب می‌شود و در حال حاضر شرق مازندران (شهرستان بهشهر) تا غرب استان گیلان (شهرستان تالش) را پوشش می‌دهد.
۵۷ سال پیش "لوئیز فیروز" بانوی آمریکایی (۱۳۴۴) در سفر به ایران همراه خانواده، متوجه اسبچه خزری در یکی از روستا‌های شهرستان آمل و شناسایی این گونه شد.
گزارش مکتوب: مهدی غلامی