معرفی مقاومت مردم فلسطین در ادبیات فارسی

به گزارش خبرگزاری صداو سیما، موضوع مقاومت مردم فلسطین در ادبیات  ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ماهیت چشمگیری داشته است و کتاب‌های زیادی به رشته تالیف و ترجمه درآمده‌اند. نگاهی خواهیم انداخت به برخی از کتاب‌های داستانی و شعر و آثاری درباره ادبیات پایداری و موضوع فلسطین که در بازار نشر از مولفان و مترجمان ایرانی منتشر شده‌اند.

فلاخن در غربت
کتاب «فلاخت در غربت بازتاب انتفاضه در شعر شاعران مهاجر فلسطینی» اثری ۲۴۸ صفحه‌ای است که اسماء صارمی، آیدا قاسمی و محمد زارعی (مولف و گردآورنده) در پدید آوردن آن نقش مهمی داشته‌اند، این کتاب اواخر سال ۱۴۰۰ منتشر شد.
این کتاب را که انتشارات اوراسیا منتشر کرد شامل سه فصل اصلی است. در فصل اول انتفاضه در فلسطین و دیگر کشور‌ها همچون تونس، مصر، لیبی و عراق مورد بحث قرار گرفته، در فصل بعدی مولف نگاهی به ادبیات فلسطین انداخته و در آخرین فصل درباره انتفاضه و شعرای مهاجر فلسطینی صحبت شده است.

درختانی برای یادبود
کتاب «درختانی برای یادبود» اثر احلام بشارت است که سمانه کدخدایی آن را به فارسی ترجمه کرده است. این اثر ۸۸ صفحه‌ای را انتشارات علم  سال ۱۴۰۰ روانه بازار نشر کرد.
کتاب «درختانی برای یادبود» شامل داستان‌هایی از سرزمین‌های عربی و فلسطین است. عنوان داستان‌های این کتاب به این شرح است: نور، گربه زبانم را خورده، جهان واقعی و جهان خیالی، بیرقدار، قاب عکس و دیگر کجا بروید درخت؟ و یک رویای طولانی.

حس
کتاب «حس» را می‌توان اثری زنانه قلمداد کرد، این کتاب به قلم «عدنیه شبلی» در مجموعه داستان‌های عربی و سرزمین فلسطین قرار می‌گیرد که آسیه شهبازی آن را ترجمه کرده و نشر نیماژ آن را منتشر کرده است. کتاب حس اواخر زمستان پارسال منتشر شد.
این اثر روایتی است از دریچه چشم دختربچه‌ای فلسطینی از اتفاقات روزمره آن کشور که شامل حوادث سال ۱۹۸۲ و کشتار صبرا و شتیلا می‌شود. شبلی در این روایت پر صدا و تصویر، خواننده را سایه‌وار با دختر همراه می‌کند تا در خلال اتفاقات جاری کشورش مفاهیم مورد توجه خود، واقعیات سیاسی و اجتماعی دنیای دنیای عرب، را به او بنمایاند. شخصیت اصلی داستان که مانند دیگر شخصیت‌ها نامی ندارد و دختر نامیده می‌شود، در گذر از کودکی به بزرگسالی تمام اتفاقات روزمره و غیر آن را در خانه، مدرسه و اجتماع در سکوت به تماشا می‌نشیند و با مفاهیمی، چون عشق، مرگ، غم، ادبیات، خشونت، خیانت، بی‌وفایی، غربت و زوال دست و پنجه نرم می‌کند. داستان در پنج فصل رنگ‌ها، سکوت، حرکت، زبان و دیوار، که نماینگر حواس پنجگانه آدمی‌اند با ظرافت و قلمی شعر گونه گسترده می‌شود.

چهار داستان برگزیده سلوی البنا
کتاب «چهار داستان برگزیده سلوی البنا» اثری به قلم سلوی البنا است که زهرا و حدیثه کوه پیما آن را به طور مشترک ترجمه کرده‌اند. این اثر شامل یک‌سری داستان‌های کوتاه و خلاصه شده از داستان‌های بزرگتر به زبان عربی می‌شود. انتشارات آفتاب اندیشه این اثر را منتشر کرده و عناوین داستان‌های خلاصه شده این اثر شامل عشاق نجمه، امره خارج الزمن، العاموره عروس اللیل و چند داستان کوتاه دیگر است.

زمان اسب‌های سفید
کتاب «زمان اسب‌های سفید» اثری به قلم ابراهیم نصرالله و ترجمه کاظم آل یاسین است. این کتاب را انتشارات نونوشت منتشر کرده است  و اولین بار در سال ۱۳۹۹ روانه بازار نشر شد.
این اثر شامل سه فصل با عنوان‌های «کتاب اول: باد»، «کتاب دوم: خاک» و «کتاب سوم: بشریت» است و کل کتاب  «زمان اسب‌های سفید»ترجمه‌ای از کتاب «زمن الخیول البیضا»است  و در انتشار آن انتشارات «تا» با نشر نونوشت همکاری داشته است.

جنگ دوم سگ
«جنگ دوم سگ» اثر دیگری مشابه زمان اسب‌های سفید است و در آن کاظم آل یاسین کتابی به قلم ابراهیم نصرالله نویسنده و شاعر اردنی را ترجمه کرده است. ناشر این کتاب هم خود آل یاسین است و آن را در سال ۱۳۹۹ منتشرکرد. از این کتاب نسخه دیگری هم به همت عبدالله ضابطی در انتشارات سمام (سال ۹۹) و ستار جلیل‌زاده در انتشارات گل آذین (سال ۹۷) ترجمه و منتشر شده است.

رنگ شقایق
کتاب «رنگ شقایق» ترجمه‌ای از دیوان‌های ابراهیم نصرالله است. انتشارات رستان این اثر ۲۹۸ صفحه‌ای را با ترجمه محمد حسن جلیلی، عزت ملاابراهیمی و معصومه تقی‌زاده در سال ۱۳۹۹ منتشر کرده است.

گلی بر پیشانی قدس
کتاب «گلی بر پیشانی قدس» شامل سروده‌هایی برای زندانیان و تبعیدشدگان است که انشارات کیفیت آن را منتشر کرد. اثر به قلم هارون هاشم رشید و حامد جنادله است و عزت ملاابراهیمی به فارسی ترجمه کرده است.
پوزش و شکست، بازداشت اجباری، توی‌ای سحر، نامه سرگشاده، دعوت به نویسندگی، نامه‌ای برای تبعیدشدگان، فریاد به سوی آسمان، سرود‌های انتفاضه، شیر مرد کوچک، قصیده‌هایی برای غزه، غزه در محاصره، غزه در دریا غرق نمی‌شود و بازگشت مهاجر عناوین برخی از شعر‌های این اثر ۱۱۶ صفحه‌ای است.

خرمن تباه شده
کتاب «خرمن تباه شده» اثری به قلم ناهض منیز الریس است که عباس یداللهی و سعدیه سواری آنرا ترجمه کرده اند. این کتاب را انتشارات ترآوا در سال ۱۳۹۸ در ۳۳۶ صفحه منتشر کرده است.
نویسنده که علاقه زیادی به نگارش رمان با موضوع فلسطین داشته است در ابتدای اثر درباره فرایند نگارش اثر توضیح می‌دهد که دو شهر «سلمه» و «یافا» به دلیل پایمردی‌شان در مبارزات با اسرائیلی‌ها به عنوان نقاط کانونی این رمان معرفی می‌شوند. البته نویسنده در اثر خود از عناصر تخیل و شخصیت‌ها و قهرمانان خیالی نیز استفاده کرده است. هرچند «منیز الریس» تشریح می‌کند که در روایت خود به دنبال غلو در حوادث تاریخی و دور شدن از واقعیت‌ها مربوط به فلسطین نیز نبوده است.

در جست‌وجوی فلسطین
کتاب «در جست‌وجوی فلسطین» اثری است که انتشارات روزگار در سال ۱۳۹۸ منتشر کرد . این کتاب ۲۰۸ صفحه‌ای به قلم «پنی جانسون» و «رجا شحاده» است و  ترجمه آن را یاسین قاسمی و خدیجه کبری اصغری درمیان برعهده داشته‌اند.
هر فصل از کتاب حاضر یک مؤلفه جدید برای به تصویر کشیدن فلسطین ارائه می‌دهد، با در هم بافتن ترکیب منتخب نویسندگان، هر تلاش ذره‌بین جدیدی برای مشاهده، درک و تصور کشورشان و تبعید ایجاد می‌کند. این مجموعه از تألیفات، چالش‌های امروزی پیش روی فلسطینی‌هایی را که در سرزمین‌های اشغالی یا خارج از کشور زندگی می‌کنند، نشان می‌دهد.

درخت زیتون: شعر مقاومت فلسطین
کتاب «درخت زیتون: شعر مقاومت فلسطین» هم از جمله آثار منتشر شده در سال ۱۳۹۸ است در ۱۱۶ صفحه است و نشر روزبهان آن را آماده منتشر کرد. غسان کنفانی نویسنده کتاب و سیروس طاهباز مترجم آن است.
در این کتاب شعر‌هایی از محمود درویش، سالم جبران، فدوی طوقان، محمود مشرف آزاد تهرانی، قیصر امین‌پور و سیمین بهبهانی دیده می‌شود.

خورشید را ندزدید: مجموعه شعر پایداری فلسطین
کتاب «خورشید را ندزدید: مجموعه شعر پایداری فلسطین» برگرفته از کتابی با عنوان «لا تسرقوا الشمس» به قلم ابراهیم المقادمه است. این کتاب را انتشارات شکوه رحمانی در سال ۱۳۹۷ در ۹۲ صفحه منتشر کرده است. در ترجمه این اثر سید مهدی نوری کیذقانی و راضیه کارآمد همکاری داشته‌اند.

سمفونی سرنوشت
کتاب «سمفونی سرنوشت» را حکایت قلم نوین در سال ۱۳۹۷ در ۳۰۴ صفحه منتشر کرد. این اثر با ترجمه حبیب الله عباسی را ربعی مدهون و عبدالله ضابطی به رشته تحریر درآورده‌اند.
رمان درباره فلسطینی‌هایی است که پس از جنگ ۱۹۴۸ در سرزمین خود ماندند.
حکومت اسرائیل در فرایند جبر و ستم تاریخی‌ای شکل گرفت و به دنبال آن نسبت‌های دوگانه» شدند و تناقض بی‌سابقه‌ای پدید آمد. همچنین این رمان درباره دیگرانی نیز هست که از بیم جنگ مهاجرت کردند و پس از آن هریک از آن‌ها به اسلوب مختص خویش تلاش نمودند تا به فلسطین بازگردند.

غزه از بازگشت می‌نویسد
کتاب «غزه از بازگشت می‌نویسد» مجموعه از داستان‌های کوتاه از ۱۵ نویسنده فلسطینی است که نشر آرما با ترجمه رضا مردی‌ها و امیر حسین حیدری آن را روانه بازار نشر کرد.
عناوین برخی از داستان‌های این کتاب شامل این موارد است: فلسطین یعنی زندگی، زندگی در جنگ، از هم پاشیده، قناری، خاک دامن‌گیر، دندان درد، آیا نجات خواهم یافت، دیواره، در آرزوی بی‌خوابی، بسته‌ها، قطره باران، تیر خلاص را بزن، رویای کودکی، باید بازگردیم، در اعماق، فقط پانزده دقیقه، خانه، ناکجا آباد، به یکباره از دست دادن، قرص نان، سحرگاه، پیر مرد و سنگ، زخم‌ها.

بار سفر
کتاب «بار سفر» یک نمایشنامه عربی است که فاتح سمیع عزام نگارش آن را برعهده داشته و ناصر رحمانی نژاد آن به فارسی برگردانده است. این اثر ۷۰ صفحه‌ای را اولین بار در سال ۱۳۹۵ انتشارات تاش روانه بازار نشر کرد. عنوان فرعی کتاب بار سفر «نمایشنامه در یک پرده» است.

وقایع غریب غیب شدن سعید ابونحس خوشبدبین
کتاب «وقایع غریب غیب شدن سعید ابونحس خوشبدبین» اثری به قلم امیل حبیبی و ترجمه احسان موسوی خلخالی است. این رمان را انتشارت نون در سال ۱۳۹۵ منتشر کرده است.

طعم آسمان
کتاب «طعم آسمان» اثری به قلم ابتسام برکات و ترجمه فاطمه باغستانی است که شرکت گروه مطالعات اندیشه ورزان آریا در سال ۱۳۹۳ منتشر کرد.
این اثر ۱۴۴ صفحه‌ای با محوریت خاطرات بانوی فلسطینی از جنگ ۶ روزه و با روایتی داستانی نگاشته شده است. مخاطب کتاب عمدتاً نوجوانان و جوانان هستند و کتاب هم یک روایت مستقیم مستند داستانی است که به سبک و سیاق داستانی نوشته‌شده است.

حنجره‌های شعله‌ور
کتاب «حنجره‌های شعله‌ور» یک مجموعه از اشعار با محوریت مقاومت است. پدیدآورنده آن حسین اسرافیلی که در سال ۱۳۹۲ انتشارات ساقی در ۱۵۲ صفحه آن را منتشر کرد.
در این کتاب اشعاری از حسین و زهرا و محمد حسین ابراهیمی، محمد حسین ابوترابی، رضا احسان پور، احمد استوار، وحیده افضلی، بهروز اقبالی درخشان، علی اصغر اقتداری، محمد جواد الهی پور، غلام امینی دوشهری، محمد حسین انصاری نژاد، سارا سادات باختر، آرش پور علیزاده، مصطفی توفیقی، شاه محمود جعفری و  محمد امین جعفریدیده می‌شود.

بچه‌های فلسطین
کتاب «بچه‌های فلسطین» عنوان اثری به قلم غسان کنفانی است که فاطمه باغستانی و راضیه السادات فروزان به‌طور مشترک عهده‌دار ترجمه آن بوده‌اند. این کتاب را انتشارات روایت فتح در ۲۳۲ صفحه و در سال ۱۳۹۱ منتشر کرد.
کتاب حاوی داستان‌هایی از کودکان فلسطینی است که قربانی حوادث و رویداد‌های سیاسی شده اند، امّا با وجود خطرات، برای به دست آوردن آینده‌ای روشن، در مبارزه‌ها شرکت می‌کنند.