یادداشت /
توسعه دانش بنیان در صنایع نفت و گاز و بی نهایت مزیت
توسعه دانش بنیان همه عرصه های تولید ثروت را در بر می گیرد و دانشی با هویت تهاجمی و فعال و پایان ناپذیر است که همه عوامل تولید ثروت را هم تقویت می کند.
هیچ بخشی از اقتصاد و تولید را نمی توان یافت که از اهداف توسعه بنیان خارج باشد و به همین خاطر است که توسعه دانش بنیان سبب افزایش بهره وری عوامل تولید و رونق تولید می شود.
بیشترین مزیت توسعه دانش بنیان هم از آن کشورهایی است که بیشترین منابع و عوامل تولید را در اختیار دارند و در این شاخص هم شاید هیچ کشوری به پای ایران نرسد چون ایران با یک درصد جمعیت جهان حدود 8 درصد منابع و عوامل تولید ثروت را صاحب است و بالاترین مزیت نسبی و مطلق توسعه دانش بنیان را هم دارد.
یکی از این منابع عظیم و ارزشمند ایران هم نفت و گاز است.
بهره مندی از ۱۵۷ تا 160 میلیارد بشکه ذخایر نفت خام کشف شده و رتبه چهارم ذخایر نفت جهان و رتبه دوم ذخایر گاز دنیا کافی است که توسعه دانش بنیان و تولید کاتالیست های صنایع نفت و گاز را در ایران، فرصت و مزیتی پایدار و پرثروت و بسیار گسترده بدانیم.
تولید کاتالیست های پلاتین دار در حوزه صنایع نفت و گاز به توسعه دانش بنیان و بومی اقتصاد نفت و گاز ، پایداری می بخشد.
افزایش تنوع محصول های نفتی و گازی و پتروشیمی هر روز بیشتر و پرمزیت دار می شود و مسیر این مزیت سازی و ایجاد ظرفیت های گسترده برای تولید ثروت از شرکت های دانش بنیان می گذرد و کاتالیست ها از کالاهای دانش بنیان و فوق راهبردی در حوزه پتروشیمی، پالایش و فولاد محسوب می شود.
بدون کاتالیست ها ، تولید خیلی از محصول های با کیفیت در عرصه نفت و گاز و پتروشیمی ممکن نمی شود و به همین خاطر کاتالیست ها قلب تپنده پتروشیمی ها و صنایع نفت و گاز هستند و تولید کاتالیستهای پلاتین دار که در انحصار شرکت های انگشت شمار در جهان است، خوشبختانه با تلاش شرکت های دانش بنیان داخلی ، بومی شده و صرفه جویی ارزی خوبی هم داشته است.
این کاتالیست ها دامنه تنوع تولید محصول های تازه در گسترده ترین اقتصاد و صنعت ایران را به شدت افزایش خواهد داد چون از ذخایر نفت و گاز می توان چندین هزار محصول تولید کرد و با تحول در دانش نو فناوری نانونی این ضریب تا چند برابر هم قابل افزایش خواهد بود.
کاتالیستها کمک می کند تولید بنزین با عدد اکتان بالا، خالصسازی آب، پیلهای سوختی، صرفهجویی در انرژی، تولید بیودیزل، پزشکی، رنگ، سلولهای خورشیدی با فیلم نازک و هزاران محصول دیگر تقویت شود.
دانش بنیان بودن شرکتهای فعال در این حوزه کمک کرده است با بومی کردن این دانش و فناوری و محصول میدان کاربردی آن در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی ایران افزایش یابد.
تبدیل نفت خام و گاز طبیعی به سوختها و تولید محصولات متنوع پتروشیمی و شیمیایی و کنترل انتشار مونواکسید کربن، هیدروکربنها، و منوکسید نیتروژن با فناوریهای کاتالیستی انجام میشود.
چون ایران یکی از دارندگان بزرگ مخازن گاز جهان محسوب می شود همواره بازار کاتالیستهای این حوزه در داخل ایران بسیار وسیع است و تولید کمی و کیفی تولید پالایشگاهها و پتروشیمیها را توسعه خواهد داد. یک شرکت دانش بنیان حتی توانسته است همه نیازهای یک شرکت پتروشیمی را به طور کامل تولید کند.
شرکت های ایرانی در تولید کاتالیست های مورد نیاز صنایع بالادستی تا پایین دستی نفت و گاز به دستاوردهای کلانی رسیده اند و این موفقیت ها زیست بوم توسعه دانش بنیان در دیگر عرصه ها را نیز به شدت بیش تر خواهد کرد چون زایش فناوری های مدرن را تسریع خواهد کرد.
کشوری هم که مسیر توسعه دانش بنیان را فراهم کند برای رسیدن به سطوح بالاتر و برتر توسعه و پیشرفت هرگز بن بستی نخواهد داشت و سال تولید دانش بنیان هم یک تکلیف است و هم یک اجبار پرمزیت.
یادداشت: اسماعیل محمدی
خبرگزاری صدا و سیما.