پخش زنده
امروز: -
پیشرفت و توسعه خوزستان با اجرای برنامه‌های سند آمایش ملی
با اجرای دقیق سند آمایش ملی، شاهد توسعه استان خوزستان در حوزه‌های مختلف کشاورزی، اشتغال، صنعت و... خواهیم بود.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز خوزستان، مهرداد نیکو در خصوص سند آمایش ملی در خوزستان گفت: آمایش به معنای ایحاد تعادل و تناسب میان انسان، فعالیت و محیط است و اگر به همین تعریف به خوبی پرداخته نشود، مبنای بسیاری از مشکلات می‌شود که هم اکنون در استان با آن مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه اگر تعادل میان انسان و فعالیت حفظ نشود، نرخ بیکاری افزایش می‌یابد، افزود: در یک جامعه فراوانی نیرو و عرضه نیروی کار زیاد است، ولی فعالیت کم است، در نتیجه تقاضا کاهش خواهد یافت و همین امر سبب بالا رفتن نرخ بیکاری می‌شود.
نیکو ادامه داد: در صورتیکه میان فعالیت و محیط یا انسان و محیط تناسب وجود نداشته باشد، نوعی فعالیت اقتصادی در منطقه‌ای متراکم می‌شود و همین امر سبب ظرفیت محیطی از جمله؛ آب، هوا و ... پاسخگوی آن فعالیت نیست و در نتیجه مشکلات زیست محیطی ایجاد خواهد شد، بنابراین اگر همین مفهوم ساده به خوبی رعایت و اجرا نشود، با بسیاری از مشکلات و معضلات مواجه می‌شویم.
حاشیه نشینی، نتیجه رعایت نکردن رویکرد آمایش ملی
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی خوزستان به مواجهه با حاشیه نشینی در اهواز اشاره و عنوان کرد: به وجود آمدن این پدیده ناشی از رعایت نکردن رویکرد آمایش در تصمیم‌هایی است که گرفته می‌شوند.
این مقام مسئول می‌گوید: وقتی تعادل میان فعالیت، انسان و محیط در پهنه‌ای از سرزمینمان رعایت نکنیم، موجب می‌شود برای افرادی شکل ایجاد نشود و برای گذران زندگی ناگزیر به مهاجرت می‌شوند و، چون نمی‌توانند در شهر زندگی کنند، به حاشیه شهر پناه می‌برند.
وی اضافه کرد: با توجه به اینکه در حاشیه شهر امکانات و زیرساخت‌ها برای زندگی فراهم نیست، در نتیجه فضای اجتماعی و اقتصادی مناسبی برای گذران زندگی مهاجران وجود ندارد و با مشکلات عدیده‌ای در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و همچنین امنیتی در این مناطق مواجه می‌شویم.
استقرار نادرست صنایع در کشور، عامل کمبود آب
مهرداد نیکو به راه اندازی و استقرار صنایع به ویژه در پهنه مرکزی کشور اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه این استقرار متناسب یا شرایط اقلیمی و محیطی انجام نشده است، موجب شده منابع آبی مناطق دچار مشکل شوند و کمبود آب را از انتقال آب از سایر حوضه‌های آبخیز تامین کنند و در نتیجه با کمبود این مایه حیات در دهه‌های اخیر روبرو شده ایم.
وی نبود سند آمایش را عامل بروز بسیاری از مشکلات زیست محیطی، مهاجرت، حاشیه نشینی، کمبود آب و ... دانست و افزود: البته اگر هم در مواردی سند آمایش موجود بوده، بر اساس آن تصمیم گیری و اجرا صورت نگرفته است.
به گفته نیکو؛ اولین سند آمایش در کشور در دهه پنجاه هجری شمسی و قبل از انقلاب اسلامی بر مبنای ۲ هدف شامل؛ نیل به رشد اقتصادی و مهار رشد شهرنشینی و مهاجرت تدوین شده است.
طرح‌های فعال در خوزستان تحفه سند آمایش دهه پنجاه
وی با بیان اینکه هم اکنون با این موارد مواجه هستیم، ادامه داد: نکته قابل توجه این است که بسیاری از طرح‌ها از جمله؛ سدها، تعدادی از نیروگاه‌های برق، پتروشیمی‌ها و... که در حال حاضر در خوزستان فعالیت می‌کنند، نتیجه سند آمایش سال ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۴ هستند.
رئیس سازمان بودجه و برنامه ریزی خوزستان می‌گوید: در سال ۱۳۶۰ و مصادف با جنگ تحمیلی برای کشور دومین سند آمایش تدوین شد که در آن توجهی بیشتری به شرق ایران مشاهده می‌شود که در آن شاهد تاکید بر توسعه منطقه مکران که بخشی از استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان است، هستیم.
نیکو شکل گیری بر قطب انرژی کشور در چابهار و عسلویه را از دیگر ابعاد سند آمایش ملی در دهه ۶۰ برشمرد و افزود: در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ در سومین مرحله از تدوین سند آمایش، ضوابط ملی آمایش سرزمینی تهیه و مرکز ملی آن در سازمان بودجه و برنامه ریزی کشور تشکیل شد.
وی عنوان کرد: در دوره چهارم، تدوین سند آمایش سرزمینی در سال ۹۲ آغاز شد و پس از رفت و برگشت‌های متعدد در سطح استانی و ملی، به تصویب رسید.
این مقام مسئول در تشریح سند آمایش کنونی گفت: در این سند هم در سطح ملی و هم در سطح استانی به موضوع‌هایی پرداخته شده که به طور مسقیم به استان خوزستان اشاره دارند.
تبدیل خوزستان به محور و کانون اصلی حمل و نقل کشور
وی به تعیین ۶ محور توسعه برای کشور اشاره کرد و افزود: تقویت نقش کشور در مبادلات جهانی اولین موضوعی است که به اشاره و تاکید شده و استان خوزستان به دلیل برخورداری از موقعیت راهبردی، شاهد عبور ۳ گذرگاه ترانزیت از ۶ گذرگاه در کشور به دلیل هم مرز بودن با کشور‌های همسایه و دارا بودن مرز‌های زمینی و دریایی است.
مهرداد نیکو عبور محور حمل و نقل زمینی شرق به غرب و اتصال ساحل خلیج فارس به دریای عمان، گذرگاه جنوب شرق به غرب و همچنین گذرگاه شمال غرب به جنوب غرب را افق ۱۴۱۰ و سند آمایش ملی برای استان خوزستان عنوان کرد.
وی می‌گوید: بر این اساس، در ۱۰ سال آینده استان خوزستان یکی از محور‌های و کانون‌های اصلی حمل و نقل در کشور خواهد شد.
نیکو گفت: در زمینه پهنای لجستیک از جمله؛ بندر خشک، ۷ پهنه برای غرب کشور تعیین شده که ۳ پهنه آن در خوزستان و در شهرستان‌های اهواز، اندیمشک و دزفول مستقر می‌شوند که نشان دهنده جایگاه استان در لجستیک است.
این مقام مسئول درخصوص محصولات کشاورزی عنوان کرد: با توجه به شرایط ویژه خوزستان و قرار داشتن ۱۲ درصد اراضی آبی در استان، جزو قطب تولید محصولات کشاورزی کشور محسوب می‌شود، ضمن اینکه در تولید گندم، جو، دانه‌های روغنی و علوفه وظایف و ماموریت‌هایی برای استان در نظر گرفته شده است که در کنار سایر استانها در امنیت غذایی کشور نقش ایفا کند.
توسعه صنایع پالایین دستی و پتروپالایش‌ها در خوزستان
وی گفت: با وجود اینکه خوزستان قطب پتروشیمی کشور به شمار می‌رود، ولی نتوانسته ایم به خوبی از مزایای آن به ویژه در حوزه اشتغال به خوبی استفاده کنیم که علت آن این است که در استان صنایع پایین دستی پتروشیمی و پتروپالایشی متناسب با صنایع بالادستی در منطقه ویژه اقتصادی توسعه پیدا نکرده اند که در همین رابطه در سند آمایش برای خوزستان توسعه این قبیل صنایع در جنوب غرب کشور با محوریت استان ما تصویب شده است.
مهرداد نیکو به پیش بینی گردشگری دفاع مقدس، ساحلی، طبیعی و تاریخی در حوزه گردشگری سند آمایش ملی ۱۴۱۰ اشاره و اضافه کرد: همچنین توسعه دریامحور برای مناطق ساحلی با تاکید بر استان خوزستان و منطقه مکران در این سند مورد تایید قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید: اجرای سند آمایش سرزمینی خوزستان+فیلم
وی با بیان اینکه برای اجرای برنامه‌های سند آمایش ملی به الزامات و ضرورت‌هایی نیاز داریم، افزود: ۲ برنامه در کشور وجود دارد که منابع در آنها قرار دارند که یکی از آنها توسعه است که اعتبار‌ها در آن قرار گرفته اند و سند‌های بودجه بر اساس برنامه‌های توسعه تدوین و ساز و کار تقسیم بودجه کشور پیش بینی می‌شود.
نیکو طرح‌های توسعه جامع و تفصیلی شهر‌ها را از دیگر برنامه‌های این سند برشمرد و گفت: در این برنامه، زمین اختصاص می‌یابد، زیرا برای توسعه جامع به زمین و منابع مالی نیاز داریم و باید بتوانیم سند آمایش استان را به این ۲ سند به عنوان سند بالادستی مرتبط کنیم و در صورت موفقیت در این زمینه، در واقع این سند‌ها باید از سند آمایش ملی سرزمین تبعیت کنند.
اهمیت سند آمایش ملی برای استان خوزستان
رئیس سازمان بودجه و برنامه ریزی خوزستان با بیان اینکه سند آمایش ملی برای استان ما بیش از سایر استان‌های کشور است، ادامه داد: علت این است که سهم خوزستان در تولید ناخالص ملی و فعالیت‌ها ۱۵ درصد بوده و دومین استان اقتصادی کشور محسوب می‌شود و در یک پهنای ۴ درصدی متمرکز شده است، بنابراین باید فعالیت‌های اقتصادی باهم تداخل نداشته باشند.
نیکو به تداخل فعالیت‌های نفتی با توسعه شهر‌ها اشاره کرد و افزود: طبق قانون، حریم شهر اهواز باید ۲ تا ۳ برابر محدوده شهر باشد، در واقع حریم شهر زمینی است که توسعه آتی شهر و کارگاه‌های صنعتی در آن مستقر می‌شوند، اما به دلیل استقرار میادین و تاسیسات نفتی پیرامون اهواز، این شهر امکان گسترش را ندارد، بنابراین برای توسعه آن با مشکل مواجه هستیم.
وی در ادامه با اشاره به تداخل فعالیت‌های نفتی با فعالیت‌های کشاورزی در اهواز و فعالتی‌های گردشگری با فعالیت‌های پتروشیمی گفت: بنابراین باید میان این فعالیت‌ها سازگاری ایجاد کنیم.
نیکو می‌گوید: در سال‌های اخیر افرادی که در خوزستان تصمیم به راه اندازی کسب و کار دارند، باید از ۱۷ مرجع تاییدیه دریافت کنند، این در حالی است که در سایر استانها نیازی به سپری کردن این مراحل و دریافت تاییدیه نیست و این موضوع خاص استان ما است.
این مقام مسئول بر جانمایی و مکان گزینی مناسب صنایع در قالب سند آمایش ملی و جلوگیری از تداخل فعالیت‌های اقتصادی تاکید کرد و ادامه داد: در نبود سند آمایش، دستگاه‌های اجرایی به صورت جزیره‌ای و بهینه عمل می‌کرد، زیرا از تصمیم‌های دیگر دستگاه‌های اجرایی بی اطلاع بود، به عبارت دیگر سند آمایش همانند چتری است که برنامه‌ها و تصمیم گیری‌های همه دستگاه‌ها اشراف دارد و همه را با یکدیگر در مکان یابی فعالیت‌ها هماهنگ می‌کند.
نگاهی به چالش‌های اصلی سازمان فضایی خوزستان
نیکو به سکونت ۷۵ درصد جمعیت خوزستان در نیمه غربی و ۲۵ درصد جمعیت در نیمه شرقی خوزستان اشاره و عنوان کرد: بنابراین شاهد نبود تعادل در برخی حوزه‌ها در استان هستیم.
وی می‌گوید: هر چه به سمت نوار غربی و مناطق مرزی استان پیش می‌رویم، شاهد کاهش سطح توسعه یافتگی هستیم، یعنی مرز‌ها متناسب با مرکز استان توسعه پیدا نکرده اند، همچنین با کمبود سکونتگاه و منابع آبی و آب‌های سطحی در مناطق کوهپایه‌ای شمال شرق و در نتیجه فعالیت‌های کشاورزی با وجود داشتن خاک حاصلخیز، توسعه چندانی نداشته است.
رشد ۳۰۰ درصدی شهر‌ها در خوزستان
نیکو رشد سریع شهر‌ها را از مشکلات خوزستان برشمرد و اضافه کرد: در ۲۵ سال اخیر تعداد شهر‌ها از ۲۴ شهر به ۸۶ شهر افزایش یافته است که در این زمینه شاهد رشد ۳۰۰ درصدی هستیم، ضمن اینکه این سرعت رشد بدون برنامه‌ای مناسب و رعایت نشدن سطح خدمات در آنها، سبب وجود شهر‌هایی هستیم که فقط اسم شهر را یدک می‌کشند و امکانات آنها از روستا‌ها کمتر است و نداشتن درآمد پایدار منجر به ناتوانی در پرداخت حقوق کارکنان شهرداری و در نتیجه برگزاری تجمع‌های مطالبه گرانه نیرو‌های انسانی هستیم.
به گفته رئیس سازمان بودجه و برنامه ریزی خوزستان؛ قاعده گذاری برای شکل گیری شهر‌ها در استان از دیگر برنامه‌های مهم در سند آمایش ملی است.
نیکو پدیده ریزگرد‌ها با منشا کانون‌های داخلی را از دیگر مشکلات و معضلات استان برشمرد و گفت: علت بروز این مشکل کوتاهی در حقابه تالاب‌ها است و شاهد معضلات زیست محیطی و آلودگی هوا هستیم که این مهم نیز در این سند تصویب شده و در افق ۱۴۱۰ پایان خواهند یافت.
نظر شما