نگذارید بیماریهای اعصاب و روان در سایه باشند
همهگیری ویروس کرونا اهمیت سلامت روانی را بیش از پیش روشن کرده است؛ یکی از مشاوران ارشد سازمان بهداشت جهانی خواستار رویکردی همه جانبه و چند رشتهای برای مراقبت از سلامت روان و ادغام درمان و مشاورههای روانشناسی و روانپزشکی در سطح اول خدمات تشخیصی و درمانی شد.
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما به نقل از سلامت نیوز؛ دکتر لدیا لازری، مشاور بهداشت روان سازمان جهانی بهداشت، در مصاحبهای با خبرگزاری آنادولو، گفت کووید-۱۹ به صراحت نشان میدهد که «همه ما در مقابل مشکلات روانی آسیب پذیر هستیم و هیچ یک از ما نباید اجازه دهیم موضوعی به اهمیت سلامت روان در سایه باقی بماند.»
او گفت که همهگیری کووید ۱۹ همه از جمله نوجوانان و جوانان را تحت تأثیر قرار داده، زیرا مدارس و دانشگاهها تعطیل شدهاند و توسعه ارتباطات و تعاملات اجتماعی آنها را مختل کرده است. از سوی دیگر کادر درمان و جامعه پزشکی هم مجبور بودند در شرایط طاقت فرسا کار کنند که اغلب منجر به فرسودگی شغلی میشد. از سوی دیگر سالمندان نیز تحت تأثیر همه گیری قرار گرفتند، زیرا قرنطینهها و محدودیت ها، ارتباط اجتماعی مورد نیاز آنها را مختل کرد.
دکتر لاذری گفت: «عملاً هیچ فردی در جامعه عمومی وجود ندارد که مشکل سلامت روانی را تجربه نکرده باشد یا در آشنایان یا نزدیکان خود موارادی از این مشکل را ندیده باشد.»
به گفته وی، سازمان جهانی بهداشت در چند دهه اخیر تلاشهایی را برای بهبود وضعیت درمان و مراقبت از سلامت روان انجام داده است، اما پیشرفتها کندتر از آنچه در نظر گرفته شده است بوده است. به نظر او حالا باید ارتقای سلامت روان به عنوان یک اولویت حیاتی برای سلامت عمومی درنظر گرفته شود. وی معتقد است که باید توجه ویژهای باید به افراد حرفهای مانند روانشناسان و مددکاران اجتماعی و افراد با تجربیات زیسته و سازمانهایی که در زمینه سلامت روان کار میکنند شود: «ما نه تنها به صداهای قویتری برای سلامت روان نیاز داریم، بلکه به بازوهای اجرایی قویتری نیز نیاز داریم. اگر با هم باشیم، میتوانیم این پاسخ همه جانبه و جامع را ارائه دهیم که افراد دارای مشکلات سلامت روان به آن نیاز دارند.... یادمان باشد که در حوزه سلامت روان، دارو تنها بخشی از یک درمان بسیار پیچیده است.»
این مشاور سازمان جهانی بهداشت گفت که مراقبتهای بهداشت روان در اکثر نقاط جهان دچار کمبود بودجه، قرار گرفتن در سایه اولویتهای دیگر و کمبود نیروهای حرفهای بوده است. ما همیشه و در تمام کشورهای دنیا منابع کمتری از آنچه برای سلامت روان به آن نیاز داشتیم، در دسترس داشته ایم.»
ادغام با مراقبتهای بهداشتی اولیه
دکتر لاذری گفت: «مراقبتهای بهداشت روان همیشه و برای همه قابل دسترس نیست و برای ایجاد دسترسی مناسب باید این مراقبتها در مراقبتهای اولیه سلامت ادغام شوند. به طور سنتی، خدمات روانپزشکی در مراکز بسیار تخصصی متمرکز شده اند و شهروندان اغلب مجبورند برای دسترسی به این خدمات مسیر زیادی را طی کنند یا دچار سختیهای زیادی شوند. همین مسائل بظاهر ساده دسترسی بسیاری از مردم به خدمات سلامت روان را محدود میکند.»
لاذری گفت: «اگر کشورهای عضو WHO اجازه ادغام مراقبتهای بهداشت روان در مراقبتهای بهداشتی اولیه را بدهند، تشخیص زودهنگام شرایط سلامت روان امکانپذیر میشود و این بهترین شیوه است چراکه پیشگیری بهترین درمان است. با این شرایط به جای داشتن یک شهروند مبتلا به مشکلات روانی، تنها ماندن و انزوا و مراجعه دیرهنگام برای دریافت خدمات تخصصی روانپزشکی، این شانس را داریم که مشکلات سلامت روان فرد از همان ابتدا شناسایی شود. گسترش شبکه خدمات سلامت روان مبتنی بر جامعه گام مهمی برای دسترسی بیشتر به مراقبتهای بهداشت روان است.»
وی در ادامه گفت: «اگر بتوانیم روانپزشکان بیشتری در سطح مراقبتهای اولیه در جامعه داشته باشیم، اگر بتوانیم روانشناسان و مددکاران اجتماعی بیشتری در همان سطح اول ارائه خدمات داشته باشیم، در این صورت میتوانیم امکان ارائه خدمات جامع اعصاب و روان به شهروندان را فراهم کنیم.»
انگ زدن
لاذری گفت که یکی از دلایل اصلی در اولویت اول قرار نگرفتن مراقبتهای روانی، موضوع انگ زدن است، «منبع تردید از سوی بسیاری از مردم برای درخواست خدمات بهداشت روان موضوع انگ زدن است.»
او توضیح داد: «اغلب افراد مبتلا به بیماریهای روانی به هیچ وجه درخواست کمک نمیکنند، زیرا احساس میکنند که اگر این کار را انجام دهند، دچار انگ خوردن میشوند و جامعه دیگر به آنها به عنوان اعضای ارزشمند اعتماد نخواهد کرد.»
لاذری گفت یکی از باورهای نادرست مردم این است که «وقتی به یک مشکلات روانی مبتلا شدی، نمیتوانی درمان شوی و زندگیت کاملا از بین رفته است که اصلا باور درستی نیست. ما درمانهای مدرن در دسترس داریم. روشهای مدرن درمانی داریم، بنابراین برای افرادی که مشکلات سلامت روانی دارند، امید بسیاری وجود دارد تا در صورت درمان و مراقبت مناسب، بتوانند به جامعه برگردند و زندگی عادی داشته باشند.»
در پاسخ به این سوال که آیا انگ مانع از این میشود که افراد متوجه بیماری روانی خود شوند یا خیر، دکتر لازری گفت: «این موضوع بیشتر به سطح سواد سلامت جامعه مربوط میشود، به اینکه در جامعه چه میزان اطلاعات در مورد بیماریهای روانی وجود دارد، زیرا مشکلات سلامت روان به تدریج ایجاد میشود و آنقدرها هم مثل بیماریهای جسمی و مثلا بیماریهای عفونی قابل مشاهده نیست.»
او گفت: «مردم اغلب یاد میگیرند که با رنج ناشی از بیماری روانی زندگی کنند، زیرا چیز بهتری در دسترس آنها نیست و اطلاعات کافی وجود ندارد.» بنابراین، یکی دیگر از راههای مقابله با انگ زدن، افزایش اطلاعاتی است که عموم مردم درباره بیماریهای روانی دارند.
این مقام سازمان جهانی بهداشت در توضیح بیشتر سخنان خود گفت که شرایطی مانند افسردگی و اضطراب و حتی اسکیزوفرنی قابل درمان هستند: «شما میتوانید درمان بسیار خوبی داشته باشید و این میتواند به فرد اجازه دهد تا با این بیماری زندگی بسیار مفید و معمولی داشته باشد و زندگی معناداری داشته باشد به همین دلیل آگاهی از سلامت روان و بیماریهای روانی و درمانهای در دسترس از اهمیت بالایی برخوردار است.»