آمریکای لاتین و بحران اوکراین

«مهدی عصاری»، تحلیلگر مسائل آمریکا و آمریکای لاتین در گفتگو با سرویس بین الملل­ خبرگزاری­ صدا و سیما در خصوص حمله نیرو‌های روسیه به اوکراین گفت، از زمان آغاز تنش میان روسیه و اوکراین، کشور‌های مختلف جهان هر یک به نوعی واکنش یا رویکرد سیاست خارجی خود را در قبال این موضوع نشان داده‌اند. این موضوع به ویژه از پنجشنبه ۲۴ فوریه که حملات روسیه به اوکراین آغاز شد، پررنگ‌تر شده و واکنش‌های بین‌المللی بی‌شماری را در پی داشته است.

این تحلیلگر با بیان این که آمریکای لاتین منطقه‌ای است که ۲ کشور از آن همواره در شورای امنیت سازمان ملل متحد به عنوان عضو غیر دائم فعالیت می‌کنند افزود، سران کشور‌های این منطقه هر یک بسته به اصول کلی سیاست خارجی خود نسبت به این درگیری جدید بین‌المللی واکنش نشان داده‌اند.

مهدی عصاری افزود، پیش از آغاز درگیری میان دو کشور، چند دولت آمریکای لاتین پیشنهاد استفاده از یک راه‌حل دیپلماتیک را برای جلوگیری از درگیری بیشتر در شرق اوکراین و پای‌بندی به توافقات مینسک ارائه کرده بودند. به صورت کلی، همان‌طور که از قبل نیز مشخص بود، سیاست خارجی کشور‌های این منطقه به سه دسته حامی واشنگتن، مخالف واشنگتن و میانه‌رو تقسیم می‌شود. به عنوان مثال، پیش از ۲۴ فوریه و آغاز حملات، کوبا و نیکاراگوئه از مواضع روسیه حمایت کردند، السالوادور از جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده انتقاد کرد و کلمبیا به حمایت از آمریکا و ناتو پرداخت.

«محمد استادولی» تحلیلگر مسائل آمریکای لاتین نیز در باره حمله روسیه به اوکراین و نگرانی از اختلال در عرضه و افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی افزود، با اعلام خبر آغاز درگیری میان دو کشور، قیمت نفت به بالاترین ارزش خود در هفت سال گذشته رسید؛ چرا که ترس از بحران عرضه، فعالیت بسیاری از شرکت‌ها را مختل می‌سازد. هر بشکه نفت برنت به ۱۰۰.۰۴ دلار رسید و بدین ترتیب کشور‌های مختلف تولیدکننده یا مصرف کننده، تحت تأثیر این رویداد قرار گرفتند.

در ادامه به بررسی موضع‌گیری‌های برخی از کشور‌های این منطقه در خصوص موضوع جنگ میان روسیه و اوکراین می‌پردازیم.

کلمبیا
«ایوان دوکه»، رئیس جمهوری کلمبیا در بیانیه‌ای خواستار خروج ارتش روسیه از اوکراین شد. وی اعلام کرد: «ما قاطعانه جنگ را رد می‌کنیم و هم‌صدا با جامعه بین‌المللی خواستار خروج سریع نیرو‌های روسیه از خاک اوکراین هستیم».
دوکه هم‌چنین از تحریم‌هایی که علیه مقامات، ارتش، بانک‌ها و شرکت‌های روسیه اعمال شده است، حمایت و اعلام کرد در همه مجامع بین‌المللی که با این موضوع تشکیل شود، حضوری فعال خواهد داشت.

مکزیک
«آندرس مانوئل لوپز اوبرادور»، رئیس جمهوری مکزیک، موضعی نرم‌تر از دوکه اتخاذ کرد و در این‌باره خواستار گفتگو شد. این در حالی است که مارسلو ابرارد، وزیر امور خارجه مکزیک، تهاجم روسیه را محکوم کرد و از این کشور خواست به عملیات نظامی خود در اوکراین پایان دهد. ابرارد پیش از این اعلام کرده بود که روابط دیپلماتیک با روسیه حفظ شده است و مکزیک مخالف استفاده از زور و تهدید تمامیت ارضی دیگر کشور‌ها خواهد بود.
«خوان رامون د لا فوئنته»، سفیر و نماینده دائم مکزیک در سازمان ملل متحد نیز در سخنانی اعلام کرد: مکزیک در طول تاریخ خود به عنوان یک کشور مستقل، چهار تهاجم به خود را تجربه کرده است. این تهاجم‌ها دو بار از سوی فرانسه و دوبار از سوی ایالات متحده آمریکا انجام شده است که اولین مداخله آمریکا در مکزیک در سال ۱۸۴۶، منجر به از دست رفتن بیش از نیمی از سرزمین مکزیک در آن زمان شد. بنابراین، مکزیک از قطعنامه سازمان ملل متحد حمایت می‌کند.

جمهوری دومنیکن
«لوئیس ابینادر»، رئیس جمهوری دومینیکن نیز با انتقاد از حمله روسیه به اکراین، اعلام کرد که هنجار اساسی هم‌زیستی مسالمت‌آمیز بین کشور‌ها نقض شده است. وی همتای روس خود، ولادیمیر پوتین را متهم کرد که به هویت اوکراین احترام نمی‌گذارد.
رئیس جمهوری دومینیکن در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: ما قویاً از دولت روسیه می‌خواهیم که نیرو‌های خود را از اوکراین خارج کند و به میز مذاکره بازگردد تا راه‌حلی دیپلماتیک برای درگیری پیدا کند.

شیلی
شیلی که به تازگی رئیس جمهوری خود را انتخاب کرده، منتظر آن است تا در هفته‌های آتی «گابریل بوریچ»، به عنوان رئیس جمهوری منتخب قدرت را در دست گیرد. بوریچ در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «روسیه جنگ را به عنوان ابزاری برای حل مناقشات انتخاب کرده است. ما تهاجم به اوکراین، نقض حاکمیت آن و استفاده غیرقانونی از زور را محکوم می‌کنیم. هم‌بستگی ما با قربانیان و تلاش‌های ما در راستای صلح خواهد بود.»

برزیل
در میان کشور‌های منطقه آمریکای لاتین، سفر اخیر «ژایر بولسونارو»، رئیس جمهوری برزیل به روسیه و دیدار وی با «ولادیمیر پوتین» در میانه تنش‌های مسکو و کی یف، خبرساز شده بود. بولسونارو در نظر داشت پیش از انتخابات ریاست جمهوری برزیل که امسال برگزار می‌شود، وجهه سیاسی خوبی را از خود در افکار عمومی ایجاد کند. به همین منظور وی بدون توجه به درخواست‌های کاخ سفید مبنی بر عدم سفرش به مسکو، به دیدار رئیس جمهوری روسیه رفت و پس از آن رسانه‌های وابسته به دولت این کشور از دستاورد‌های سفر او برای صلح جهانی تبلیغ کردند. با این حال، پس از حمله روسیه به اوکراین، برزیل با وجود بی‌میلی رئیس جمهوری‌اش در محکوم‌کردن حمله روسیه، روز جمعه به پیش‌نویس قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که در آن تهاجم روسیه به اوکراین محکوم شده است، به عنوان یکی از ۱۱ عضو شورای امنیت بود که به این قطعنامه رأی مثبت داد.

در مقابل بولسونارو، «همیلتون مورائو»، معاون رئیس جمهوری برزیل، حمله روسیه به اوکراین را محکوم و اعلام کرد که تحریم‌های اقتصادی روسیه ممکن است کافی نباشد و غرب نیازمند استفاده از زور علیه این کشور است. مورائو همچنین خواستار توقف درگیری‌ها شد و گفت که به عنوان یکی از اعضای شورای امنیت برای یافتن راه‌حل مسالمت‌آمیز تلاش خواهد کرد. این سخنان برای وی گران تمام شد؛ چرا که بولسونارو مدت کوتاهی پس از محکومیت حمله روسیه به اوکراین، سخنان وی را رد کرد. رئیس جمهوری برزیل در پخش هفتگی مصاحبه خود در شبکه‌های اجتماعی گفت: کسی که باید در مورد این موضوعات صحبت کند، ژایر بولسونارو نامیده می‌شود و هرکس در این شک دارد، به قانون اساسی مراجعه کند.
وزارت امور خارجه برزیل نیز روز پنجشنبه از عملیات نظامی روسیه ابراز نگرانی کرد و خواستار یک راه‌حل دیپلماتیک شد، اما از محکوم‌کردن این حمله خودداری کرد.

کوبا
کوبا پیش از ۲۴ فوریه نیز حمایت خود را از روسیه اعلام کرده بود. البته این کشور همواره تأکید دارد که مشکلات موجود باید از راه دیپلماتیک حل شود و گزینه نظامی، گزینه مناسبی نیست.
دولت کوبا روز ۱۹ فوریه از تبلیغات منفی آمریکا و از ایجاد تنش بیشتر انتقاد کرده بود. برونو رودریگز، وزیر امور خارجه کوبا از طریق توییتر، آن‌چه را که «هیستری تبلیغاتی توسط دولت آمریکا علیه روسیه» می‌داند، به شدت رد کرد.

ونزوئلا
ونزوئلا تشدید بحران اوکراین را نتیجه نقض توافقات مینسک توسط ناتو دانست. روز پنجشنبه نیز دولت ونزوئلا خواستار بازگشت به مسیر تفاهم دیپلماتیک در مواجهه با بحران ایجاد شده در اوکراین شد. بر این اساس «نیکلاس مادورو»، رئیس جمهوری این کشور در پیامی در توییتر عنوان کرد: ما به دنبال راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز برای حل و فصل اختلافات بین دو طرف هستیم. گفتگو و عدم مداخله، ضامن صلح است.
در همین حال، «فلیکس پلاسنسیا»، وزیر امور خارجه ونزوئلا از مبارزه رئیس جمهوری روسیه علیه تمایل ناتو به جنگ حمایت کرد.

دیگر کشورها
«خوان کارلوس هولگین»، وزیر امور خارجه اکوادور اعلام کرد، روسیه قوانین بین‌المللی را نقض کرده است؛ وی از دیگر کسانی است که تهاجم روسیه را محکوم کردند.
وزرای امور خارجه پرو و پاراگوئه نیز با ابراز نگرانی در مورد این بحران، خواستار پایان‌دادن به خصومت‌ها، گفتگو و آتش‌بس شدند.