اقتصاد مقاومتی ؛ هویتی مقدس و رویکردی جهادی

ایشان را باید مبدأ تفکر اقتصاد مقاومتی و جهاد اقتصادی در ایران دانست.

آیت‎‌الله شیخ محمدتقی نجفی اصفهانی» معروف به «آقانجفی» از علمای قرن سیزدهم هجری است، شخصی که شاید از نظر جامعیت نزدیک به حضرت امام (ره) باشد و مانند ایشان از شخصیت خاص و کاملی برخوردار بوده است.

یکی از ابعاد مهم زندگی آیت الله نجفی اصفهانی مبارزه او با استبداد داخلی و استعمار خارجی است و یکی از وجوه زندگی این عالم مجاهد، برخورد تحقیر آمیز با استبداد و ظالمان است که امروز همه ما باید همین مسیر را ارزشمند بدانیم و صیانت کنیم.

توسعه "اقتصاد مقاومتی" و تحریم کالا‌های خارجی به ویژه کالا‌های قاچاق ۲ درس مهم سیره این عالم جلیل برای امروز اقتصاد سیاسی ایران است.

اقتصاد مقاومتی همچنین راهبرد همگرا با دفاع مقدس است تا تمامیت ارزش افزوده همه دستاورد‌های نظام جمهوری اسلامی ایران و انقلاب را با خلق ثروت‌های پایان ناپذیر صیانت کند.

اقتصاد مقاومتی روشی برای مقابله با تحریم‌های اقتصادی علیه یک منطقه یا کشور تحریم شده، با کمترین وابستگی به خارج از کشور در خصوص تامین نیاز‌های اساسی و راهبردی است.

 در ایران هم ۲۹ بهمن (سالروز ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصادی مقاومتی) به عنوان روز اقتصاد مقاومتی نام‌گذاری شده است.

مقام معظم رهبری در تعریف اقتصاد مقاومتی می‌فرمایند: اقتصادی داشته باشیم که هم روند روبه رشـد اقتصادی در کشور محفوظ بماند، هم آسـیب پـذیری اش کـاهش پیـدا کنـد؛ یعنـی وضـع اقتصادی کشور و نظام اقتصادی طوری باشد که در برابر ترفند‌های دشمنان که همیشـگی و به شکل‌های گوناگون خواهد بود کمتر آسیب ببیند و اختلال پیدا کند (بیانات رهبـر معظـم انقلاب در دیدار رئیس جمهوری و اعضای هیئت دولت، ۲/۶/۹۱).

اقتصاد در یک چنین شرایطی اقتصاد مقاومتی اسـت؛ یعنـی اقتصـادی کـه همـراه باشـد بـا مقاومت در برابر کارشکنی دشمن، خباثت دشمن، دشمنانی کـه مـا داریـم؛ بیانـات رهبـر معظم انقلاب در دیدار جمعی از پژوهشگران و مسئولان شرکت‌های دانش بنیان، ۸/۵/۹۱.

به هرحال اقتصاد مقاومتی برایند کامل و جامع علوم و دانش اقتصادی و توسعه و همچنین تجارب گسترده کشور‌ها اعم از توسعه یافته و عقب مانده است.

اما زیبایی و تمایز اقتصاد مقاومتی در ایران اسلامی هم این است که مقام معظم رهبری با انباشت تجارب انقلابی، اجرایی و قانونگذاری و ولایت امور مسلمین؛ ان را تقدیم ملت و نظام کرده اند و بار‌ها فرموده اند که الگوی اسلامی ایرانی برای توسعه و پیشرفت همراه با عدالت نیاز است. 

از طرف دیگر استمرار دشمنی بیگانگان و دشمنان دیرین و نوین این نظام هم تایید و ایجاب می‌کند که رمز استقلال اقتصادی کشورمان همان اقتصاد مقاومتی است، چون تحریم‌ها را به فرصت تبدیل می‌کند، امت، معنویت سازمانی در نظام اقتصادی ایجاد می‌کند، منابعی پایان ناپذیر برای تولید ثروت برای همه شهروندان حقیقی و حقوقی ایجاد می‌کند، قدرت چانه زنی دیپلماسی را تقویت می‌کند، گزینه‌های روی میز یا زیرمیز دشمن را خالی و تهی می‌کند، و در نهایت هراس دشمن را تشدید خواهد کرد، چون ان‌ها از استقرار اقتصاد مقاومتی به شدت می‌ترسند برای اینکه همه توطئه‌ها را ناکام خواهد گذاشت.

به همین خاطر سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی که از سوی مقام معظم رهبری در پایان سال ۱۳۹۲ ابلاغ شد همچنان، سند شایسته و بایسته برای تحولات اقتصادی ایران و توسعه فرهنگ تولید ثروت پایدار محسوب می‌شود. 

ثروتی که هویت درون زا دارد و به عوامل ملی و بومی، متکی است و در تعامل بیرونی هم برونگرا خواهد بود البته در شرایط برد - برد.

هم سنجی سیاست‌های اقتصاد مقاومتی با همتا‌های پیشنین مانند برنامه‌های مختلف توسعه پنجساله و سند چشم انداز بیست ساله و اسناد میان مدت (دو تا ۵ ساله) نشان می‌دهد که نظام جمهوری اسلامی ایران می‌خواهد به پیشرفتی فراتر از الگو‌های رایج و اسیب پذیر برسد.

اگر عقلانیت و خرد مذهبی و اسلامی و ملی در جامعه نهادینه شود، همواره باید برای استقرار اقتصاد مقاومتی تلاش کنیم و هر کسی باید حداقل یک قدم برای پیشرفت کشور بردارد و آن را به گفتمان ملی تبدیل کنیم.

جوهره اقتصاد مقاومتی را حداکثرسازی بهره وری منابع و تکیه بر مزیت نسبی پایدار و مبتنی بر تنوع اقلیمی تشکیل می‌دهد و این را هم بدانیم که اقتصاد مقاومتی موضوعی کاملا قابل تحقق است، چون ایران منابع زیرزمینی، روزمینی، راهبردی، نیروی انسانی و دانش‌های آن را دارد و باید بهره وری منابع آب و خاک افزایش یابد؛ به شرط اینکه همه مردم در هر نقطه از ایران برای تحقق ان تلاش کنند و وارد برنامه ریزی و تقسیم کار شوند. ایران یک درصد جمعیت جهان را دارد با ۷ تا ۹ درصد منابع تولید ثروت جهان.

اقتصاد مقاومتی مبتنی بر این فرضیه است که توسعه و تلاش برای پیشرفت، وسعت بخشیدن به دامنه تولید ثروت در سرزمین ایران می‌تواند از موانع بیرونی مانند تحریم‌های نوشته یا نانوشته عبور کند، وضع موجود را می‌توان با بهبود روش کار و فعالیت و افزایش بهره وری ارتقا داد، فاصله توسعه نیافتگی با وضع مطلوب در میان مدت قابل برطرف شدن است و توسعه اقتصادی در ایران زمین باید " برای ملت، با کمک ملت و همراه با ملت " باشد تا محیط بیرونی را به راحتی مدیریت کنیم.

این را هم باور کنیم که هر کشوری فقط می‌تواند با تکیه بر مزیت‌های تولیدی خود شامل نیروی انسانی، منابع روزمینی، زیر زمینی، جغرافیایی و منابع مجازی یا فراملی (مانند ترانزیت) به اهداف توسعه خود برسد و الگوی توسعه اقتصاد ملی را می‌توان با تکیه بر نظریه‌های توسعه اقتصادی شرق و غرب، غنی‌تر و به طرح‌های پردستاورد تبدیل کرد، اما همواره باید توجه کنیم که مدل توسعه نباید وارداتی باشد، بلکه اقتصاد هر کشوری به الگویی بومی نیاز دارد که مقام معظم رهبری بار‌ها از ان به عنوان الگوی اسلامی - ایرانی نام برده اند.

توسعه اقتصاد را برای ملت ایران و در سرزمین ایران احتیاج داریم و تجربه حدود یکصد سال برنامه ریزی در کشور نشان می‌دهد که نمی‌توان بدون تکیه بر الگو‌های بومی به پیشرفت اقتصادی دست یافت.

هر کشوری در هر برهه‌ای از زمان به الگوی ویژه‌ای برای توسعه اقتصادی نیاز دارد و نمی‌توان برای همه کشور یا حتی دو کشور همسایه، یک الگوی واحد برای برنامه ریزی و توسعه، معرفی کرد.

اقتصاد ایران نیز از این رویکرد، مستثنی نیست و امور به الگوی اقتصاد مقاومتی نیاز دارد.

اقتصاد ایران به نظام و طرح بزرگی برای ایجاد بزرگراه رشد و توسعه پایدار نیاز دارد و تحول در عرصه نرم افزاری، مدیریت ذهنی و توسعه تئوری‌های اقتصادی مبتنی با ویژگی‌های بومی ضروری است.

اقتصاد مقاومتی موقعی تحقق خواهد یافت که هر لحظه از زمان، هر وجب از خاک و هر فرد ایرانی مبنعی دائمی برای تولید ثروت باشند و همگرایی‌ها به حداکثر برسد، ثبات سیاستی داشته باشیم، ثبات نسبی اقتصاد در همه بازار‌ها تضمین شود و اقتصاد و سرمایه انسان محور و دانش بنیان شکل بگیرد و گردش پیدا کند.

باید به سمت مردم محور کردن فعالیت‌های تولیدی و توزیعی برویم و از تولید ملی با رویکرد محصول‌های دانش بنیان حمایت کنیم. 

اقتصاد مقاومتی هویتی پایان ناپذیر دارد و ایران اسلامی باید اقتصاد پنج ستاره را در شان ملت عزیز طراحی و مستقر کند.

دیروز در جنگ تحمیلی غرب، هژمونی دشمنان را در هم شکستیم و امروز نوبت شکست تحریم‌های تحمیلی است.

رمز پیروزی در جنگ تحریم‌ها امروز همان اقتصاد مقاومتی است و هویت برنامه هفتم توسعه را هم باید اقتصاد مقاومتی تشکیل دهد.