مراقبت از گیاهان آپارتمانی در فصل زمستان

به گزارش گروه وب گردی خبرگزاری صدا و سيما،​ بسیاری از مناطق ایران دارای زمستان‌های سرد و برفی است. همان‌گونه که می‌دانید، هوای شهر‌های صنعتی و پر جمعیت در فصل سرد زمستان به دلیل پدیده وارونگی دما آلوده می‌شود؛ در نتیجه نگهداری و پرورش گیاهان آپارتمانی به‌ویژه طی این فصل فواید زیادی خواهد داشت. این گیاهان علاوه‌بر اینکه محیط داخلی خانه را زیبا می‌کنند، خاصیت تصفیه کننده هوا نیز دارند.

همچنین گیاهان آپارتمانی با افزایش رطوبت هوا، دفعات و مدت بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا را کاهش و سطح اکسیژن در خانه را افزایش می‌دهند. اما شیوه نگهداری و مراقب از این گیاهان در فصل زمستان در مقایسه با فصول دیگر کمی متفاوت و دشوار است. پاییز و زمستان زندگی را برای گیاهان داخلی سخت می‌کند. روز‌های کوتاه باعث کاهش میزان دریافتی نور خورشید برای گیاهان می‌شود. به علاوه هوای ثابت و خشک داخل خانه می‌تواند به گیاهان رطوبت دوست آپارتمانی آسیب برساند.
 در این‌ نوشتار به نکاتی مهم برای مراقب از گیاهان آپارتمانی در ماه‌های سرد  اشاره کرده ايم.

تا جای ممکن به گیاهان آپارتمانی نور برسانید
برای کمک به جبران روز‌های کوتاه و کم‌نور زمستان گیاهان آپارتمانی را به پنجره نورگیر نزدیک‌تر کنید. نگران سوختن برگ گیاهانتان نباشید. در فصل زمستان میزان تابش خورشید ضعیف می‌شود؛ درنتیجه نور خورشید برگ گیاهان را نمی‌سوزاند. در صورت امکان آن‌ها را به محیط پر نورتری انتقال بدهید. با قرار دادن گلدان گیاهان در کنار پنجره‌های بزرگ‎تر نور بیشتری نسبت به پنجره‌های کوچک به گیاهان خواهد تابید. بهتر است. در طول فصل زمستان پرده‌ها را در روز کنار بزنید. شیشه پنجره‌ها را از بیرون و داخل هر ماه یک مرتبه تمیز کنید، گرد و غبار روی شیشه میزان تابش نور خورشید را کاهش می‌دهد. بهتر است برگ گیاهان را از گرد و خاک پاک کنید تا نور بیشتری دریافت کنند.

می‌توانید از نور‌های مصنوعی برای تامین نور گیاهان آپارتمانی خود بهره ببرید. استفاده از لامپ‌های فلورسنت برای افرادی که محیط نگهداری گیاهانشان نور طبیعی ندارد یا کم است، روشی ارزان محسوب می‌شود. یک لامپ فلورسنت دو لوله‌ای ساده با ترکیب یک لوله سفید سرد و یک لوله سفید گرم بهترین نوع لامپ برای افزایش تامین نور گیاهان آپارتمانی است. در طول روز ۱۴ تا ۱۶ ساعت این لامپ را برای گیاهان روشن نگه دارید. لامپ را در فاصله ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متری بالای گیاهان آویزان کنید. در حال حاضر لامپ‌های مخصوص رشد گیاه به صورت LED در بازار وجود دارند که نور مشابهی تامین می‌کنند.

افزایش رطوبت هوای داخل خانه یا اطراف محل نگهداری از گیاهان آپارتمانی
آیا می‌دانستید رطوبت نسبی خانه‌ای که در زمستان با وسایل گرمایشی گازی گرم می‌شود تا ۱۵ درصد یا کمتر کاهش می‌یابد؟ این بدان معناست که هوای داخلی از هوای صحرا هم خشک‌تر می‌شود. بیشتر گیاهان آپارتمانی بومی مناطق گرم و مرطوب دنیا هستند. این گیاهان به هوای گرم و رطوبت بالای ۵۰ درصد نیاز دارند. برای رفع مشکل خشکی هوای داخلی یک دستگاه بخار سرد در محیطی که گیاهان خود را نگهداری می‌کنید، قرار بدهید. نگهداری از تعداد زیادی گیاه آپارتمانی در کنار هم نیز می‌تواند مشکل خشکی هوا را حل کند.
برخی از گیاهان آپارتمانی مثلا آن‌هایی که برگ‌های باریک دارند، به خشکی هوا حساس‌تر هستند. این دسته از گیاهان را به محیط مرطوب منتقل کنید. همچنین می‌توانید در کنار گلدان‌هایتان از حوضچه‌های پیش‌ساخته آب یا آکواریوم‌های ماهی استفاده کنید. این حوضچه‌های زیبا رطوبت مورد نیاز گیاهان آپارتمانی را تامین می‌کنند. در ضمن از غبارپاشی روزانه گیاهان آپارتمانی در فصل زمستان غافل نشوید.

یک روش آسان برای تامین رطوبت گیاهان آپارتمانی
با زیرگلدانی یک سیستم طبیعی رطوبت‌رسان بسازید. برای انجام این کار سینی یا زیر گلدانی ضد آب را با سنگ یا شن پر کنید و گلدان گیاه را بدون زیر گلدانی دیگر روی آن قرار بدهید. سینی را از آب پر کنید. دقت کنید که سنگ‌های درون زیر گلدانی نباید زیر آب بروند؛ چراکه آب به کف گلدان برخورد می‌کند و ریشه‌های گیاه را می‌پوشاند. به اندازه‌ای درون زیر گلدانی آب بریزید که پایه سنگ‌ها همیشه در آب بمانند. خاصیت مویینگی باعث می‌شود که آب به سنگ‌ها برخورد کند و سریع‌تر تبخیر شود. اسپری کردن آب روی برگ‌های گیاهان تنها رطوبت را برای همان لحظه تامین می‌کند؛ اما این روش رطوبتی دائمی برای گیاهان شما را فراهم می‌کند.

در فصل زمستان به گیاهان آپارتمانی خود کود ندهید
در فصل زمستان وقتی که هوا سرد و نور ضعیف است، تشویق کردن گیاه برای رشد بیشتر با کوددهی هرگز ایده خوبی نخواهد بود. این کار باعث علفی شدن رشد گیاه می‌شود. وضعیتی که گیاه با ساقه‌های باریک و بلند و برگ‌های سبز کم رنگ به سمت نور کشیده می‌شوند. این رشد غیرطبیعی نشان از سلامت و طراوت گیاه نیست؛ بنابراین کود دادن به گیاهان خود را در طول فصل پاییز (به‌خصوص اواخر پاییز) و زمستان (تا اواسط اسفند) متوقف کنید.
با طولانی شدن روز دوباره کوددهی را آغاز کنید. اگر محیط آپارتمان شما نور فراوان خورشید را دریافت می‌کند یا اینکه از نور‌های مصنوعی برای گیاهان خود بهره می‌برید، گیاهان در طول فصل زمستان هم رشد طبیعی خود را خواهند داشت. در این شرایط کوددهی مانعی ندارد.

به میزان لازم به گیاهان آپارتمانی آب بدهید
گاه توصیه می‌شود که در زمستان باید کمتر به گیاهان آپارتمانی آب بدهیم. کم آب دادن به گیاهان آپارتمانی در فصل سرد سال به خاطر رشد کم آن‌ها در این فصل نیست. نور کم یا سردی هوا می‌تواند علت این توصیه باشد. اما بخش عمده‌ای از آبی که به گیاهان می‌دهیم، در اثر تبخیر از بین می‌رود و درصد کمی خرج رشد و تغذیه گیاه می‌شود. حال اینکه در زمستان با روشن کردن وسایل گرمایشی هوا به شدت خشک می‌شود، در نتیجه زودتر از قبل خاک رطوبت خود را از دست می‌دهد. این بدان معناست که گیاه شما در زمستان بیشتر به آبیاری نیاز دارد؛ اما این نکته را هرگز فراموش نکنید که زمان آبیاری به شرایط محیطی بستگی دارد.

شدت نور، تهویه هوا، میزان دما و رطوبت عواملی هستند که روی مدت زمان خشک شدن خاک تاثیر می‌گذارند. یک روش ایده‌آل برای آبیاری گیاهان آپارتمانی این است که هر ۴ یا ۵ روز یک بار با انگشت خود خاک سطحی را تا دو بند انگشت کنار بزنید. اگر تا آن عمق خاک گلدان خشک بود، به گیاه آب بدهید. حتما گیاه را کامل آبیاری کنید. آبیاری کامل یعنی به میزانی به گیاه آب بدهیم که آب اضافی از ته گلدان خارج شود. این روش از تجمع نمک در خاک جلوگیری می‌کند.

مراقب دمای هوای داخل آپارتمان باشید
اغلب گیاهان آپارتمانی بومی مناطق گرمسیر و مرطوب هستند. این گیاهان دمای نسبتا گرم را در طول سال ترجیح می‌دهند. اما این نکته را فراموش نکنید که دما در همه نقاط دنیا حتی در مناطق استوایی در طول روز گرم‌تر از شب‌هاست. درنتیجه گیاهان به کاهش دما در شب نیاز دارند. کاهش دما در شب علاوه‌ بر گیاهان برای انسان‌ها نیز مفید است. حال با روشن کردن بخاری و بستن پنجره‌ها در زمستان هوای شب و روز داخل خانه همسان می‌شود؛ بنابراین توصیه می‌کنیم که شب‌ها درجه وسایل گرمایشی خانه را کم کنید. البته می‌توانید کمی پنجره را باز بگذارید. گیاهان آپارتمانی دیگری وجود دارند که بومی مناطق سرد دنیا هستند یا اینکه شب‌های سرد را ترجیح می‌دهند.
مثلا زیستگاه برخی کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها به گونه‌ای است که روز‌ها بسیار گرم و سوزان و شب‌ها خنک است. گیاهان دیگری مثل سیکلامن‌ها یا کاج نورفولک بومی مناطق سردسیر هستند. بهتر است این نوع گیاهان را در فصل زمستان به محیط خنک و نورگیر داخل خانه منتقل کنید. هرگز گیاهان خود را در زمستان به شیشه پنجره نچسبانید. قرار دادن گیاهان آپارتمانی در کنار در‌هایی که با محیط بیرون مرتبط هستند و دائم باز و بسته می‌شوند، توصیه نمی‌شود.

تکثیر گیاهان آپارتمانی را به فصل دیگری موکول کنید
بهترین زمان تکثیر برای بیشتر گیاهان آپارتمانی اوایل بهار تا قبل از تابستان و اواخر تابستان تا اوایل پاییز است؛ یعنی زمانی که گیاه در بهترین حالت رشد است. در فصل سرد سال مانند پاییز و زمستان بهتر است از تکثیر انواع گیاهان آپارتمانی خودداری کنید. رشد گیاهان آپارتمانی در زمستان کُند یا متوقف می‌شود. در این حالت ممکن است گیاه در ریشه‌زایی ضعیف عمل کند. در این حالت قلمه‌ها به سرعت دچار پوسیدگی می‌شوند. این عارضه ممکن است برای بذرها، ریزوم‌ها، پیاز‌ها و غده‌های گیاهان آپارتمانی نیز اتفاق بیفتد.

در زمستان از تعویض گلدان گیاهان خودداری کنید
بهترین زمان تعویض گلدان گیاهان آپارتمانی فصل بهار است. اگر فصل زمستان را برای تعویض گلدان انتخاب کنید، گیاه با خاک غنی تازه و فضای بزرگ‌تر ریشه‌ها شروع به رشد و جوانه زدن می‌کند. اما ممکن است شرایط نور کم و خشکی هوا در فضای داخلی آپارتمان جوانه‌ها را ضعیف کند. علاوه‌بر این تعویض گلدان به‌خصوص برای گیاهان حساسی مانند بنجامین استرس زیادی به گیاه وارد می‌کند. این استرس و شُک به گیاه با شرایط محیطی در زمستان تشدید می‌شود.

گیاهان آپارتمانی مقاوم را برای نگهداری انتخاب کنید
اگر فرصت یا شرایط رسیدگی به گیاهان آپارتمانی در فصل زمستان را ندارید، از گیاهان آپارتمانی مقاوم برای سبز کردن خانه استفاده کنید. سانسوریا، شفلرا، نخل شامادورا، آلوئه ورا، یوکا، پیچک سوئدی، زامیفولیا، پوتوس، پاپیتال، آگلونما، فیکوس، سیکلامن، برگ انجیری و برگ بیدی ازجمله گیاهان آپارتمانی مقاوم محسوب می‌شوند که در مقایسه با گیاهان آپارتمانی دیگر به مراقبت کمتری نیاز دارند.