پخش زنده
امروز: -
نیمه دوم هر سال، همت کشاورزان گیلانی، خواب بی ثمری را از سر شالیزارهای این استان میپرانَد و چنته تولید را با ۳۵۰ هزار تن راتن و دیگر محصولات کشت دوم پُر میکند.
به گزارش خبرگزاری صدا وسیما مرکز گیلان؛ اگرچه گیلان با تولید سالانه حدود ۷۰۰ هزار تن برنج سفید در جایگاه دوم تولید این محصول استراتژیک، قرار دارد، اما شالیکاران این استان پس از برداشت برنج هم بیکار نمینشینند و در نیمه دوم هر سال شالیزارها را با تولید بیش ۳۵۰ هزار تن راتون و دیگر محصولات کشاورزی، در قالب کشت دوم، سبز نگه میدارند.
ارمغانی که کشت دوم برای شالیزارهای نیمه دوم سال میآورد
جانشین مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی گیلان میگوید: افزایش درآمد خانوارهای روستایی، پایداری تولید محصول استراتژیک برنج، رونق تولید محصولات دیگر کشاورزی، بهبود شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک، کاهش مصرف کودهای شیمیایی، کاهش مصرف کودهای شیمیایی، کاهش مصرف کودهای شیمیایی، تامین بخشی از نیازهای نهادههای پرورش دام از جمله علوفه از مهمترین مزایای کشت دوم شالیزارها در گیلان است.
آذرخش جفرودی افزود: شالیکاران این استان، پس از برداشت برنج، هر سال شالیزارهای شان را محصور میکنند تا دامها وارد آن نشوند و بعد از چند مرحله آبیاری، ساقههای به جا مانده از دروی برنج دوباره سبز میشود و خوشه میدهد که به آن راتون یا به زبان محلی " شاَبج" میگویند.
وی میگوید: افزون بر پرورش راتون و محصولاتی، چون سبزیجات برگی وغده ای، مثل شبدر، گندم، جو، حبوبات و کلزا، در نیمه دوم سال در شالیزارهای استان کشت میشود که البته در سالهای اخیر با کشت گیاهان علوفهای تریتیکاله، خُلر و ماشَک، بخشی از نیاز نهادههای پرورش واحدهای پرورش دام راهم تامین میکنند.
جانشین مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی گیلان افزود: بسیاری از کشاورزان گیلانی نیمه دوم هر سال با کشت دوم شالیزارها از بیکاری فصلی در میآیند و در آمد خوبی هم نصیب شان میشود؛ در آمدی که میتواند تا حدودی هزینههای آماده سازی زمین و کشت و کار برنج را در فصل زراعی تامین کند.
آذرخش جفرودی میگوید: در کشت دوم براساس نوع و ارزش محصول کشت شده، به طور میانگین ۱۵ تا ۵۰ میلیون تومان درآمد عاید شالیکاران میشود.
خیز کشت دوم برای پیشتازی در تولید
براساس آمارهای سازمان جهاد کشاورزی گیلان، سطح تولید محصولات کشت دوم در شالیزارهای گیلان از ۵۱ هزار هکتار در سال ۹۲، به حدود ۷۹ هکتار در سال زراعی ۱۴۰۰ افزایش یافته است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه بیشترین سطح تولید محصولات کشت دوم در شالیزارهای استان، معادل ۵۵ هزار هکتار و مربوط به پرورش راتون است افزود: پیش بینی میشود شالیکاران گیلانی امسال ۳۹۷ هزار تن انواع محصول در قالب کشت دوم در شالیزارهای شان تولید کنند.
سید علی موسوی ارزش ریالی این مقدار محصولات کشت دوم را حدود هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد.
وی میگوید: از ۲۳۸ هزار هکتار شالیزار گیلان، حدود ۱۹۰ هزار هکتار، معادل ۸۰ درصد شالیزارها، قابلیت پرورش راتون و کشت دوم محصولات کشاورزی را در نیمه دوم سال دارد که اگر در همه این زمینها کشت دوم انجام شود، بیش از ۶۰۰ هزار تن محصول به ارزش حدود ۲ هزار میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان تولید خواهد شد.
امری که اگر محقق شود هم افزایش تولیدات کشاورزی و رونق اقتصاد این بخش را به دنبال دارد و هم مشکل بیکاری فصلی شالیکاران را در نیمه دوم سال رفع میکند و درآمد خانوارهای روستایی را افزایش میدهد.
مشکلاتی که در مسیر سبز شدن شالیزارهای نیمه دوم سال سبز شده اند.
اگرچه چتر کشت دوم محصولات کشاورزی در ۱۰ سال گذشته بر سر بسیاری از شالیزارهای گیلان گشوده شده، اما همچنان مساعد نبودن شرایط جوی در برخی از سالها مانعی بر سر راه تولید بیشتر این محصولات است.
البته باید، نبود سامانههای زهکشی مناسب در شالیزارها، فراوانی احشام سرگردان و کمبود ارقام سازگار با شرایط جوی نیمه دوم سال در گیلان را هم به این مشکل افزود.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان با بیان اینکه برنج راتون از ارزش اقتصادی بالاتری نسبت به برنج به دست آمده از کشت اول برخوردار است گفت: اگر کشاورزان به تقویم زراعی و اصول فنی و آموزشی کارشناسان ترویج بیشتر توجه کنند در تولید این محصول موفقتر خواهند بود؛ چراکه پرورش راتون زحمت چندانی ندارد و فقط با رعایت تقویم زمان کاشت و برداشت محصول برنج و آبیاری به موقع ساقههای به جا مانده بعد از برداشت، میتوان تولید راتون را افزایش داد.
سید علی موسوی میگوید: کشاورزان در ابتدا و قبل از کشت محصولات دیگر، باید زهکشهای سطحی با عمق حدود ۲۰ سانتی متری و در فواصل ۲ متری در شالیزارها ایجاد کنند تا بخشی از روان آبهای شالیزارها به خارج از آن هدایت شود و محصولات کشت دوم غرقاب نشود.
وی یکی دیگر از مشکلات کشت دوم را وجود دامهای سرگردان دانست و گفت:البته روستاییان چارهای نداند و مجبورند دامهای شان را پس از برداشت برنج در شالیزارها رها کنند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان میگوید: با توجه به شرایط خاص آب و هوایی استان مهمترین و شاید کم هزینهترین راهکار توسعه کشت دوم در گیلان، معرفی ارقام جدید گیاهی مناسب و سازگار با شرایط آب وهوایی است.
سید علی موسوی در تشریح این موضوع گفت: در همین رابطه برخی از نباتات علوفهای از جمله شبدر برسیم، خلر، ماشک و تریتیکاله که از شرایط تولید تقریباً مناسبی در فصل پاییز و زمستان برخوردارند، برای کشت دوم معرفی شده است که البته در کشت این محصولات هم باید به زمان کاشت، ایجاد زهکشهای سطحی در شالیزار و مدیریت تغذیه و رعایت اصول فنی کاشت محصول توجه داشت.
وی افزود: سازمان جهاد کشاورزی امسال برای افزایش تولید این محصولات مقاوم به شرایط جوی نیمه دوم سال، هدف گذاری کرده است و پیش بینی میشود امسال حدود ۱۳۵ هزار تن علوفهتر با کشت شبدر برسیم تا بهار سال آینده و آغاز کشت برنج در شالیزارها برداشت شود.
در نهایت:
سازمان جهادکشاورزی گیلان میگوید: برای حمایت بیشتر از شالیکاران برای افزایش تولید محصولات کشت دوم، هر سال با همکاری بانک کشاورزی تسهیلات ویژه کشت دوم به آنان پرداخت میشود و امسال هم بیش از ۱۷ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان تسهیلات سرمایه در گردش کاشت، داشت و برداشت برای شالیکاران گیلان اختصاص یافته است.
باید دید معرفی رقمهای محصولات کشت دوم سازگار با شرایط جوی نیمه دوم سال در گیلان و تسهیلاتی که سازمان جهاد کشاورزی میگوید به شالیکاران پرداخت میشود، در نهایت محصولات کشت دوم تا بهار سال آینده و رسیدن زمان کشت برنج چقدر از سبد تولید گیلان را پر خواهد کرد.
نویسنده: عطا خالق پرست