جستوجوی حیات غیر زمینی در زهره
ناسا در ماموریت بعدی خود با استفاده از ربات به جستوجوی حیات در جوّ زهره خواهد پرداخت.
به گزارش
گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، مهندسان برای یک کاوشگر سبکتر از هوا در حال طراحی نرمافزاریاند که قادر خواهد بود در ابرهای زهره، محیطی که ممکن است حیات بیگانه را در خود جای داده باشد، به اکتشاف بپردازد.
این وسیلههای متحرک از جمله پایگاه با قابلیت مانور در اتمسفر زهره که بر اساس بالن طراحی شدهاند، مانند کشتی پرنده کار میکنند.
این ماشینهای ترکیبی برای کنترل ارتفاع خود از قابلیت شناوری در هوا و خواص آیرودینامیکی نیروی برآر (lift) استفاده میکنند - با این مزیت مهم که میتوانند انرژی حرکت خود را طی روز از خورشید بگیرند، حال آنکه در طول شب انرژی خود را با شناور شدن حفظ میکنند. انتظار میرود این رباتهای پرنده بتوانند به مدت چندین ماه تا یک سال به گشتزنی بپردازند.
این خاصیت شناور بودن مانع از این میشود که رباتهای پرنده از ارتفاع ۵۰ کیلومتری سطح سیاره زهره پایینتر بروند. دمای این سیاره میتواند به حدود ۴۷۵ درجه سلسیوس برسد و تاکنون کاوشگرهای بسیاری را که به آن فرستاده شدهاند، ذوب کرده است.
در حالی که طراحی این وسایل متحرک ترکیبی از سال ۲۰۱۴ ارائه شده بود، گیلهرم پریرا، استاد دانشگاه وست ویرجینیا، میگوید: «اطلاع ندارم که نرمافزاری برای آن ساخته شده است یا نه.»
پژوهشگران اضافه میکنند: «یکی از مقاصد پروژه ما افزودن به طول عمر باتریها با استفاده از روشهای بهینه مصرف انرژی است که به آن امکان میدهد در طول شب نیز پرواز کند.»
این نرمافزار سه هدف عمده دارد: ساخت و طراحی برنامهریز حرکت کاوشگر بهطوری که تیم علمی ناسا بتواند کاوشگر را کنترل کند، با استفاده از این ابزارها و نقشههای سیاره، موقعیت مکانی رباتهای پرنده را بیابد و بهمنظور تخمین بهتر شرایط جوی، این وسایل متحرک را با یکدیگر هماهنگ کند.
برنامهریزی حرکت باید حرکاتی را برای «استراتژی بهینه انرژی» لحاظ کند؛ زیرا کاوشگر در جریان چهار روز گردش در اتمسفر زهره، مدتهای طولانی در سوی تاریک سیاره به سر خواهد برد و برای دوام آوردن در این دورهها، باید انرژی کافی داشته باشد.
برای مثال، داشتن اطلاعاتی درباره جهت باد و مسیریابی ربات در آن مسیر مهم است، زیرا ربات در این مسیر به انرژی کمتری نیاز دارد. همه این موارد نیز باید بدون سامانه موقعیتیاب جهانی (GPS) انجام شود (که نیازمند شبکه ماهوارهای است).
دکتر پریرا میگوید: «بررسی اتسمفر کمیتهایی نظیر جهت باد و شدت آن، فشار، دما و شدت تابش خورشید را در اختیار رباتها میگذارد.»
«درست مانند دوندگان مسابقات دو سرعت در بازیهای المپیک که دونده در صورت وجود باد موافق، نتایج بهتری کسب میکند، درصورتی که باد در همان جهت هدف کاوشگر بوزد، به حرکت رباتهای پرنده کمک میکند و در نتیجه، میزان مصرف انرژی در مسیر حرکت، بهتر خواهد شد.»
به دلیل وجود آمونیاک در ابرهای اسیدی سیاره زهره، این دیدگاه مطرح شده که ممکن است در آنجا گونههایی از حیات وجود داشته باشد.
دکتر ویلیام باینز از دانشگاه کاردیف میگوید: «ما میدانیم که حیات روی زمین میتواند در محیطهای اسیدی شکل بگیرد، اما گمان نمیرود چیزی به اندازه ابرهای زهره [در آن حد]اسیدی باشد. با این حال اگر عاملی در ابرهای زهره، آمونیاک تولید میکند، پس این آمونیاک میتواند با خنثی کردن برخی از این ذرات، [این ابرها را]بهطور بالقوه زیستپذیرتر کند.»
آمونیاک با استفاده از هیدروژن ساخته میشود، اما به نظر نمیرسد فرایندهای غیرزیستی بتوانند این مقدار آمونیاک را که در ابرها وجود دارند، تولید کنند و این نشان میدهد که احتمال نقش داشتن عامل زیستی بیشتر است.
دکتر باینز میگوید: «چالشهای بسیار دیگری وجود دارد که حیات احتمالی برای اینکه بتواند در ابرهای زهره دوام بیاورد، باید بر آنها غلبه کند.»
«برای شروع [چنین حیات احتمالی] تقریبا هیچ آبی وجود ندارد؛ در حالی که همه گونههای حیات که ما میشناسیم به آب نیاز دارند. اما اگر چنین حیاتی آنجا وجود داشته باشد، خنثی کردن اسید کمی بیش از آنچه تصور میکردیم، باعث زیستپذیرتر شدن این ابرها میشود.»
با این حال، دانشمندان پاسخهای مشخص و دقیقتر را با بررسیهای بعدی با تلسکوپهای رادیویی یا با ارسال کاوشگر به سیاره زهره در سال ۲۰۲۳ و طی دهه آینده خواهند یافت.