ترفند‌های عکاسی در زمستان و فضای سرد

به گزارش گروه فضای مجازی خبرگزاری صدا و سیما،‏ مهم نیست از چه نوع تجهیزات و دوربینی استفاده می‌کنید. آماده‌سازی مناسب و آگاهی کامل از وسایل و محیط به یک عکاس کمک خواهد کرد که تجربه‌ای موفقیت آمیز در این روز‌ها داشته باشد. البته منظور ما از سرما، سرمای سخت و طاقت‌فرسا است. در واقع، اگر برای عکاسی در این شرایط اطلاعات کافی داشته و آماده باشید، در روز‌هایی که هوا مطلوب‌تر است هم طبعاً هیچ مشکلی نخواهید داشت.

این نکته بسیار مهم را باید متذکر شد که برودت هوا را جدی بگیرید! سرما باعث هیپوترمی یا همان سرمازدگی می‌شود. هیچ عکس بالقوه‌ای ارزش عوارض جانبی مخرب و حتی کشنده قرار گرفتن مدت طولانی در معرض سرما و ریسک کردن سلامت خودتان را ندارد. بنابراین، برنامه‌ریزی کنید، به خودتان فشار نیاورید و برای گرم شدن در پایان گردش و عکاسی هم برنامه داشته باشید. همچنین، قبل از حرکت توصیه می‌شود به اطرافیان خودتان خبر دهید که کجا می‌روید و احتمالاً چه زمانی بر‌می‌گردید.

قبل از شروع عکاسی در زمستان باید چه کار کنیم؟

بررسی باتری‌ها

باتری‌ها درست مثل خزندگان و سایر موجودات خونسرد از هوای سرد متنفرند! دمای پایین هوا باعث کاهش عملکرد آن‌ها می‌شود و طبعاً شما هم دوست ندارید که برنامه عکاسی شما به خاطر مشکل باتری دچار اخلال شود.

بنابراین، توصیه ما این است که برای عکاسی در روز‌های بسیار سرد زمستان، از باتری‌های قوی و ترجیحاً نو استفاده کنید. همیشه هم سعی کنید باتری اضافه همراه خودتان داشته باشید. البته این باتری اضافه را در کیف دوربین نگذارید. آن را لابه‌لای لباس‌های گرم خودتان نگه دارید تا گرم بماند.

کیف یا کوله پشتی دوربین

استفاده از این ابزار‌ها همیشه برای محافظت از تجهیزات عکاسی شما ضروری است. ولی در روز‌های سرد زمستان، خیلی بیشتر به آن‌ها احتیاج خواهید داشت. در هوای بسیار سرد برفی یا بارانی، طبعاً دوربین هم مثل خود شما در معرض این عوامل قرار دارد. همانطور که با پوشیدن لباس‌های مختلف از خودتان محافظت می‌کنید، بهتر است از تجهیزات عکاسی خودتان هم به‌خوبی مراقبت کنید، زیرا در برابر این عوامل آسیب‌پذیر هستند.

کیسه پلاستیکی بزرگ

در کنار سایر وسایل خودتان حتماً یک کیسه پلاستیکی بزرگ هم همراه داشته باشید.  

دستکش

انتخاب دستکش مناسب برای عکاسی خیلی دشوار است. برخی دستکش‌ها خیلی گرم نیستند، دستکش‌های خوب و گرم هم خیلی ضخیم هستند و قابلیت انعطاف پذیری کمی دارند. در واقع، شما برای عکاسی در زمستان به دستکشی احتیاج دارید که هم گرم باشد، هم دست شما برای عکاسی راحت باشد و به راحتی بتوانید دوربین را تنظیم کنید.

البته این موارد به میزان سرمای هوا بستگی خواهد داشت. اگر قصد عکاسی در مناطق کوهستانی، برفی و بسیار سرد داشته باشید، طبعاً به تجهیزات خیلی قوی‌تری احتیاج خواهید داشت. ولی عکاسی در روز‌های معمولی‌تر زمستانی شاید چندان دشوار نباشد.

دست گرم‌کن

این مورد شاید برای شما عجیب باشد یا اینکه برای هرکس مناسب نباشد. ولی مخصوص افرادی است که قصد عکاسی در محیط‌هایی با سرمای بسیار سخت و کوهستانی دارند. دست گرم‌کن‌ها انواع مختلفی دارند. ساده‌ترین آن‌ها به اندازه کارت‌های بانکی هستند از واکنش مواد درون خود با هوا ایجاد گرما می‌کنند و این گرما برای چند ساعت باقی می‌ماند. این بسته‌های کوچک را می‌توانید در دست بگیرید یا اینکه حتی در دستکش خود بگذارید تا دست شما را کاملاً گرم کنند.

محافظ برای سه پایه

شاید به ذهنتان نیز نرسیده باشد، اما تصور کنید در فضای بسیار سرد و کوهستانی قرار باشد از سه پایه‌های فلزی استفاده کنید! پوشش‌های ابری مختلفی برای سه‌پایه می‌توانید تهیه کنید تا دیگر نیازی نباشد پایه‌های فلزی را مستقیم لمس کنید. البته استفاده از این محافظ‌های ابری به صورت کلی و همیشگی نیز توصیه می‌شود.

مهم‌ترین نکاتی که برای عکاسی در زمستان و هوای سرد باید بدانید

در بخش قبلی برخی از تجهیزات مورد نیاز برای عکاسی در فضا‌های خیلی سرد و سخت معرفی شد. در این بخش به این موضوع پرداخته خواهد شد که برای عکاسی در این محیط‌ها باید به چه مواردی دقت داشته باشید. در واقع، اکنون بیشتر نکات و ترفند‌های عکاسی در برف و زمستان مطرح می‌شود.

پیش از شروع، این نکته مجدد یادآوری می‌شود که فراموش نکنید باتری‌های دوربین را تا جای ممکن گرم نگاه دارید. اگر فلاش همراه خود دارید، آن را نیز حتماً باید در جای گرم‌تری نگهداری کنید. زیرا هم باتری و هم فلاش در محیط‌های خیلی سرد آسیب می‌بینند.

هوای سرد زمستانی معمولاً از هوای گرم و تابستانی برای عکاسی بهتر است. هوای سرد رطوبت کمتری دارد و بنابراین تمیزتر است. هرچه هوا تمیزتر باشد، میدان دید بیشتر خواهد بود و عکس‌های زیباتری نیز می‌توانید بگیرید.

اگر برف روی زمین نشسته و هوا صاف و تقریباً آفتابی است، خیلی باید مراقب نوردهی تصویر باشید. نوع مواجهه شما با برف خیلی دشوار خواهد بود. در واقع، برف یکی از پیچیده‌ترین سوژه‌ها در زمینه نوردهی است. هر نوع اشتباه شما می‌تواند باعث از دست رفتن تعادل در عکس شما شود و برخی از جزئیات را از دست بدهید.

این یک مشکل متداول هنگام عکاسی در فضای برفی است که عکس‌ها تیره می‌شوند و دانه‌های برف آنقدر که باید سفید نیستد. علت این امر مشخص است: آنقدر بخش‌های سفید در تصویر وجود دارد که دوربین شما گمراه می‌شود؛ بنابراین نوردهی (Exposure) را کاهش می‌دهد و در نتیجه تصاویری تاریک ثبت می‌کنید! بهترین کار این است که خودتان میزان نوردهی را تنظیم کنید. همه دوربین‌ها و حتی گوشی‌های هوشمند هم امکان این کار را دارند.

قانون کلی در عکاسی دیجیتال این است که نوردهی را با روشن‌ترین بخش‌های تصویر انجام دهید و اطمینان حاصل کنید که هایلایت‌های تصویر شما تماماً سفید نمی‌شوند. جزئیات سایه‌ها بعداً و از طریق ویرایش‌های نرم‌افزاری قابل تنظیم هستند. ولی هایلایت‌هایی که بیش از حد شفاف شده باشند و نوردهی (Exposure) که گرفته باشد دیگر نمی‌توانید اصلاح کنید. برای عکاسی در محیط‌های برفی بد نیست که کار خود را با مقدار نوردهی +۱ شروع کنید و سپس تنظیمات اضافه را انجام دهید.

نکته آخر هم برای زمانی است که می‌خواهید زیر نور خورشید عکاسی کنید: از هود لنز استفاده کنید. از آنجایی که برف می‌تواند به عنوان یک بازتابنده قوی و غول‌پیکر عمل کنید، احتمال بیشتری وجود دارد که نور‌های سرگردان به لنز شما برسد و عکس شما را خراب کنند. بنابراین، استفاده از یک هود لنز می‌تواند از چنین شرایطی پیش‌گیری کند. علاوه بر این، هود لنز مانع از برخورد دانه‌های برف و باران با لنز شما می‌شود.

همانطور که می‌دانید، زاویه تابش خورشید در طول زمستان زاویه کمتری دارد. در واقع همین زاویه پایین است که باعث سردی هوا می‌شود. همین زاویه تابش باعث می‌شود که در طول زمستان کیفیت نور بهتری را در طول روز داشته باشید و سایه‌های اجسام هم طولانی‌تر باشد. اگر کمی خلاقیت و حوصله بیشتری به خرج دهید، از این بلندتر بودن سایه‌ها می‌توانید برای ثبت عکس‌هایی خاص استفاده کنید. اگر در طول یک روز ابری عکاسی می‌کنید، بهتر است تنظیمات دوربین و White Balance خود را تغییر دهید و گرمای بیشتری به عکس ببخشید.

سایه‌ها در آفتاب زمستان طولانی‌تر هستند

فیلتر‌های UV ابزار خوبی برای از بین بردن مه و بخار موجود در هوا هستند. این بخار‌ها معمولا در هوای سرد و زمستانی در هوا سرگردان و در ارتفاعات نیز رایج‌تر هستند. با این حال، مزیت دیگر استفاده از فیلتر UV برای عکاسی در زمستان و آب‌وهوای سرد و برفی این است که از لنز شما در برابر برف و باران محافظت می‌کند.

ساعات طلایی و آبی را از دست ندهید! نور اصلی‌ترین عنصر عکاسی است. در طول روز، هم جهت و هم رنگ نور چندین مرتبه تغییر می‌کند. وقتی خورشید کاملاً زیر افق باشد، نور آبی و سرد است و با نام ساعات آبی شناخته می‌شود. درست بعد از اینکه خورشید طلوع می‌کند، رنگ نور خورشید زردتر و گرم‌تر می‌شود و با نام ساعات طلایی معروف هستند.

به صورت کلی، این دو ساعات برای عکاسی مناسب هستند، ولی در روز‌های برفی و زمانی که برف روی زمین نشسته است، عکاسی در این ساعات فوق‌العاده می‌شود! به این علت که برف خیلی بازتابنده است و نور را خیلی خوب منعکس می‌کند. بنابراین، یک طلوع گرم یا نور‌های قبل از سحر در مناظر برفی بسیار خارق‌العاده می‌شوند.

تا جای ممکن سعی کنید با فرمت RAW عکاسی کنید. در گذشته عکاسی با این فرمت فقط مخصوص دوربین‌های دیجیتال و DSLR بود، ولی امروزه حتی برخی گوشی‌های هوشمند نیز می‌توانند با این فرمت عکاسی کنند. فایل‌های RAW اگرچه ممکن است بسیار حجیم‌تر باشند و باز کردن آن‌ها هم دشوارتر باشد، ولی مزایای زیادی دارند که آن‌ها را برای استفاده در روز‌های برفی عالی می‌کند. همانطور که گفتیم، میزان نوردهی، سایه‌ها و هلایلایت‌ها همگی در عکاسی در زمستان مهم هستند؛ بنابراین ایده خوبی خواهد بود که بعداً بتوانید عکس را بیشتر دستکاری و بخشی از ایرادات احتمالی آن را برطرف کنید.

از دیافراگم باریک استفاده کنید. برای اینکه همه چیز در عکس شما واضح باشد، بهتر است از دیافراگم باریک استفاده کنید (چیزی بین F/۸ تا F/۲۲). از آنجایی که این مقادیر عمق تصویر بالایی دارند، همه چیز در پس‌زمینه نیز به‌وضوح قابل رویت خواهد بود. در بیشتر شرایط احتیاجی نخواهید داشت که دیافراگم را بیشتر از F/۱۶ تنظیم کنید. استفاده از باریک‌ترین دیافراگم‌ها، مانند F/۲۲، ممکن است گاهی اوقات کیفیت عکس را خراب و آن را کمی مات کند.

دنبال تضاد‌های رنگی باشید. در یک محیط برفی، همه جا سفید است و شاید عکس شما بیش از حد یکنواخت شود. در این شرایط، تمایز دادن بین عناصر مختلف منظره سخت می‌شود. یک راهکار مناسب این است که دنبال تضاد‌های رنگی باشید. این تضاد ممکن است در هرچیزی باشد، از چند درخت یا حتی پشت‌بام‌های رنگی.

وقتی عکاسی شما تمام شد و تصمیم به برگشت گرفتید، باز هم باید مراقب چند نکته مهم باشید:

کارت حافظه خود را از دوربین خارج کنید.

بعد از پایان عکاسی، دوربین و لنز خود را درون یک کیسه پلاستیکی قرار دهید و همه هوای آن را خارج کنید. چرا؟ مقداری از رطوبت هوا روی سطح سرد دوربین است. وقتی جسم در محیط گرم‌تری قرار می‌گیرد، این رطوبت تبدیل به قطرات آب می‌شود و حتماً هم می‌دانید که رطوبت و تجهیزات الکترونیکی رابطه چندان خوبی با یکدیگر ندارند! کیسه پلاستیکی به طرزی جادویی خود را قربانی این فرآیند متراکم شدن می‌کند تا دوربین و تجهیزات شما در حین گرم شدن همچنان خشک بمانند. اجازه دهید وسایل برای حدود ۲ ساعت داخل این کیسه پلاستیکی بمانند و سپس آن‌ها را از ان‌جا خارج کنید.

اگر هوای بیرون خیلی سرد و خشک بود، توصیه می‌شود دوربین خود را روی یک طاقچه قرار دهید که بدنه آن خیلی زود گرم نشود. هرچه آرام‌تر همه چیز به حالت عادی برگردد بهتر است.

زمستان برای عکاسی از آسمان عالی است

اگر طرفدار عکاسی نجومی و عکاسی از آسمان و ستارگان باشید، زمستان فرصتی عالی برای این کار است. کهکشان راه شیری در طول زمستان خیلی مشخص نیست، ولی این فصل کماکان فرصتی عالی برای عکاسی نجومی و پیدا کردن سایر ستاره‌ها و مسیر‌های آن‌ها است.

هوا در شب‌های سرد زمستان معمولاً تمیزتر است و آن امواج گرمایی فصل‌های تابستانی را ندارد؛ بنابراین مسافت دید شما بیشتر خواهد بود. کافی است بتوانید از تکنیک‌های مختلف به خوبی استفاده کنید تا متوجه شوید تصاویر شما خیلی تمیزتر و واضح‌تر از روز‌های تابستانی هستند. برف روی زمین نیز به روشن شدن اطراف کمک می‌کند.

تنظیمات پیشنهادی دوربین برای عکاسی در برف

اگر یک دوربین بدون آینه یا DSLR دارید، تنظیمات زیر می‌تواند برای عکاسی در محیط‌های کاملاً سرد و برفی مناسب باشد.

• اولویت دیافراگم: دیافراگم باز (F/۱.۲ تا F/۴) برای عکاسی با پس‌زمینه کم‌عمق. دیافراگم پایین (F/۸ تا F/۱۶) برای درج بیشتر منظره و اطراف در تصویر.
• مقدار ISO را یا به‌صورت خودکار تنظیم کنید یا آن را بر اساس نور محیط انتخاب کنید. مقادیر ۱۰۰ تا ۴۰۰ معمولاً مناسب خواهد بود. البته مگر اینکه بخواهید در طول شب عکاسی کنید.
• سرعت شاتر: وقتی اولویت دیافراگم باشد، این مقدار به صورت خودکار تنظیم خواهد شد.
• نوردهی (Exposure): مقدار +۱ مناسب است.
• فرمت تصویر: توصیه ما این است که با فرمت RAW عکاسی کنید
• White Balance: روی مقدار خودکار تنظیم کنید. از آنجایی که با فرمت RAW عکس می‌گیرید، تعادل نور سفید را بعدا می‌توانید تنظیم کنید.

تنظیمات پیشنهادی برای عکاسی در برف با گوشی هوشمند

اگر می‌خواهید از دوربین‌های گوشی هوشمند خود برای عکاسی استفاده کنید، احتمالاً گزینه‌های خیلی زیادی برای تنظیم پیش روی شما نخواهد بود. با این حال، گوشی‌های امروزی خیلی هوشمند و زرنگ شده‌اند و بنابراین نباید مشکلی در ثبت عکس‌هایی فوق‌العاده در محیط‌های برفی داشته باشند. با این حال، توصیه می‌شود این چند مورد را بررسی کنید و تحت نظر داشته باشید:

• حالت HDR را فعال کنید. در این حالت نوردهی در فریم عکاسی به‌خوبی توزیع می‌شود.
• مقدار نوردهی: نوردهی (Exposure) یکی از مواردی است که در گوشی‌های هوشمند نیز می‌توانید آن را تنظیم کنید. توصیه می‌شود آن را روی +۱ قرار دهید.
• White Balance را روی خودکار بگذارید.
• فلاش گوشی نیز حتماً خاموش باشد.