طرح تحولی شورای عالی انقلاب فرهنگی با نگاه نظام واره‌گی، سیستمی شکل می‌گیرد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در آستانه سالگرد تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، دکتر امیرحسین بانکی‌پور با اشاره به اینکه یک دبیرخانه دانای چابک با یک شبکه توانا و گسترده برای شورای عالی انقلاب فرهنگی متصوریم، گفت: نگاه حل مسئله، نگاه نظام واره‌گی، نگاه سیستمی، نگاه همه جانبه ابعاد موضوع را در تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی در نظر داریم تا بتوانیم با راه حلی مناسب به طرح‌واره درستی دست یابیم تا به سمت حل معضلات و مشکلات فرهنگی برویم.

عضو حقیقی شورای عالی انقلاب فرهنگی، حکم جدید مقام معظم رهبری درخصوص شورای عالی انقلاب فرهنگی را دارای تفاوت چشمگیری با احکام گذشته ایشان دانست و گفت: رهبری با نگاه تمدنی و رو به جلو یک شرایط جدید برای چهلواره دوم انقلاب و شروع قرن نوی هجری شمسی پایه گذاری کردند. جالب است در شرایط فوق‌العاده مشکلات و مسائل اقتصادی، کرونا و... که ذهن‌ها و رهبری را درگیر مسائل روز کرده است، اما مقام معظم رهبری همیشه نگاه تمدنی و پیشتاز، همزمان با نگاه به حل بحران‌های فعلی را مد نظر قرار می‌دهند که این ویژگی خاصی از رهبری به تصویر کشیده است و نشان از وظیفه خطیر رهبران است؛ لذا رهبر فرزانه انقلاب در حکم و پیوست آن تاکید فرمودند یک فرصت کم نظیر برای یک تحول همه جانبه ایجاد شده است. نگاه تحول آمیز را ایشان بر روی همه مسائل دارند و در دوره‌های قبل هم رهبری نسبت به شورای عالی انقلاب فرهنگی، نگاه تحولی داشتند، اما این دفعه یک تحول اساسی در ماموریت‌ها، وظایف، ساختار و ترکیب شورا و به تعبیری انقلابی در شورای عالی انقلاب فرهنگی انتظار دارند.

وی دوره جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی را ورود به دوران پس از بلوغ شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد و افزود: در این ۳۷ ساله، شورای عالی انقلاب فرهنگی به بلوغی رسیده که دستاورد‌های خوبی از جمله سند نقشه جامع علمی کشور، سند مهندسی فرهنگی و... داشته است؛ و در حوزه آموزشی و دانشگاهی به تولید دانش پرداخته و کار‌های بسیار بزرگی در شورای عالی محقق شده است، اما در عین زحمات اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در دوران‌های گذشته؛ چند مسئله باعث آزار و رنجش اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی شده است. بسیاری از اسناد مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، بخش بزرگی از آن‌ها اجرایی نشده است. ضمانت اجرایی مصوبات شورای عالی و نظارت اجرایی شورای عالی بر تصمیماتش جزو حلقه‌های مفقوده فعالیت‌های شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه اصفهان اظهار داشت: در حکم رهبری، شورای عالی انقلاب فرهنگی به مثابه یک قرارگاه فرهنگی کشور ترسیم و متصور شده است. در دوران دفاع مقدس با ایجاد یک قرارگاه، شاهد دخالت قرارگاه در اجرائیات نبودیم بلکه سپاه و ارتش یگان‌های و گروه‌های مختلفی داشتند که تمام این‌ها تحت اختیار قرارگاه، عملیات می‌کردند و رزمندگان همگی موظف به فرمانبری از قرارگاه بودند. مقام معظم رهبری تاکید دارند در زمینه فرهنگ هم باید این گونه عمل شود. یعنی تمام قسمت‌های کشوری از مجلس شورای اسلامی، قوه مجریه، قوه قضاییه و تمام دستگاه‌های اجرایی کشور در حال انجام فعالیت‌های خود هستند، اما اگر قرار باشد تا یک اتفاق بزرگ فرهنگی و عملیات فرهنگی در زمینه حل مشکلات حاضر فرهنگی محقق شود، نیازمند یک قرارگاه فرهنگی هستیم که در آنجا مسائل و مشکلات فرهنگی طراحی، برنامه ریزی، سیاست‌گذاری و ساماندهی شود. درواقع همه این موارد طبق نقشه عملیات آن قرارگاه عمل کند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: در حال حاضر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تعریف قرارگاهی بسیار فاصله دارد. رهبر فرزانه انقلاب اسلامی هم خواستار تشکیل کارگروهی از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی شدند که ظرف دو ماه، تحولی در شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد کنند تا شورای عالی انقلاب فرهنگی در این بازده زمانی به جایگاه قرارگاهی بودن، برسد. طبیعتا برای دستیابی به جایگاه قرارگاهی، بخشی از ماموریت‌ها و ساختار دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی تغییر خواهد کرد. یک دبیرخانه دانای چابک با یک شبکه توانا و گسترده برای شورای عالی انقلاب فرهنگی متصوریم که تمام دستگاه‌های کشور در حوزه فرهنگ در اختیار دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی باشند؛ بدین صورت که دبیرخانه سر فرماندهی باشد تا به همه دستگاه‌های فرهنگی راهکار و راهبرد ارایه دهد و این نیازمند یک بازسازی جدی است.

دکتر بانکی پور ادامه داد: جالب است بدانید از روزی که جلسات در دور جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی شروع شده، هر هفته جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه تحول تشکیل شده است. در حالیکه در دوره‌های گذشته روسای شورای عالی انقلاب فرهنگی زمانی که شرایط کشور سخت می‌شد، اولین جایی که تعطیل می‌کردند، جلسات شورا بود، ولی بحمدالله ریاست شورای عالی انقلاب فرهنگی علی رغم فشار‌های کاریشان در آغاز ریاست جمهوری، نه تنها جلسات شورای عالی را تعطیل نکردند بلکه از دور جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی هر هفته جلسه داشته‌ایم. درحقیقت گروهی هم که برای تحول در شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل شد، یک روز در میان جلسه در هفته برگزار کرده‌اند، با اینکه همه اعضای کارگروه تحول دارای مسئولیت‌هایی خارج از شورای عالی هستند، اما تلاش دارند ظرف دو ماه مدل تحولی شورای عالی انقلاب فرهنگی را طراحی کنند و این طرح را به صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی برده و برای تصویب نهایی خدمت مقام معظم رهبری تحویل داده خواهد شد.

وی با اشاره به طراحی مناسب طرح تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی ابراز امیدواری کرد که در سال‌های آتی شاهد تحول فرهنگی عظیمی در کشور خواهیم بود که آرزوی تمام اندیشمندان و دلسوزان فرهنگی نظام جمهوری اسلامی ایران است و افزود: یادمان باشد کشور ایران و انقلاب ایران در عین حال که اساسا یک انقلاب فرهنگی بود، اما در این ۴۰ ساله با وجود اینکه موفقیت‌هایی در حوزه علم و صنعت و زیرساخت‌ها و... به دست آورده‌ایم، ولی در بخش حوزه‌های فرهنگی؛ عموم مردم، مسئولین و صاحب‌نظران اذعان دارند که به جایگاه شایسته و بایسته فرهنگی دست نیافتیم که این موضوع فقدان یک قرارگاه فرهنگی است که شورای عالی انقلاب فرهنگی باید در این جایگاه قرار گیرد.

عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه اصفهان گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی ابداعی بود که در نظام‌ها و حاکمیت‌های دیگر وجود نداشت، چون حکومت جمهوری اسلامی ایران در ذاتش فرهنگ است که این ابداع نظام ما بود بنابراین اندیشمندان و صاحبنظران با حضور وزارای سه قوه در شورای عالی انقلاب فرهنگی گرد هم آمده اند و با همفکری یکدیگر تصمیمات راهبردی کلان در حوزه فرهنگ، علم و دانش بگیرند تا کشور در مسیر تعالی فرهنگ و علم قرار گیرد. امیدوارم خداوند توفیق ایجاد این تحول را بدهد.

دکتر بانکی پور کار فرهنگی را دارای عمق زیاد، چند وجهی و پیچیده دانست که با بسیاری از حوزه‌ها ارتباط دارد و اظهار داشت: فرهنگ را نمی‌توان بدون اقتصاد و دیگر حوزه‌ها در نظر گرفت بلکه با نظام‌های دیگر تنیده شده است. درواقع تمام نظام‌های دیگر، چون سلامت، اقتصاد، امنیت و... مثل اندام واره‌ای می‌مانند که جسم یک بدن را تشکیل می‌دهند و فرهنگ روح این بدن است. زمانی که سردرد می‌گیرید و عضوی از بدنتان آسیب می‌بیند؛ چگونه دست آسیب دیده باعث تب می‌شود؟ و بدنتان ضعیف می‌شود. علت این است که ابتدا بر روح و بعد حالت روح بر کل کالبد بدن تاثیر می‌گذارد؛ بنابراین فرهنگ هم بدین گونه است. ضعف‌ها و آسیب‌هایی که در اجزای این اندام‌واره کشوری داریم، تاثیر خود را بر فرهنگ می‌گذارد و در نهایت ضعف فرهنگی تاثیرش را بر کل کشور می‌گذارد. گاهی شخصی بدن پیری دارد، اما با روح قوی، بدنش عالی نمایان می‌شود، این به روح قوی کالبدی مربوط می‌شود بنابراین فرهنگ دارای این ویژگی است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن اشاره به اینکه اگر فرهنگ قوی باشد، ضعف‌های دیگر کشور را جبران می‌کند، بیان کرد: اگر فرهنگ هم ضعیف شود، نقاط قوت را تحلیل و کاهش می‌دهد. مقولات فرهنگی را ساده انگارانه و سطحی نمی‌توان دید، بلکه این مقولات پیچیده‌اند و راه حل پیچیده‌تری هم می‌طلبد. به عنوان مثال؛ در بازده زمانی یک ساله و اندی درگیر قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در مجلس شورای اسلامی بودیم که با ورود به این قانون ابعاد گوناگون آن را متوجه خواهید شد. شما باید در حوزه‌های مسکن، سلامت، اشتغال، بیمه، کمک‌های معیشتی، فرهنگ سازی، مهاجرت و حوزه‌های مختلف، باید همه ابعاد مسئله را ببینید تا مقوله فرهنگی جمعیت را بتوانید، حل کنید. اگر مسئله جمعیت را ساده در نظر بگیرید، قابل حل نخواهد بود، چون مسائل پیچیده راه حل پیچیده‌ای می‌طلبد. باید بدانیم تمام مقولات فرهنگی از قوانین پیچیده‌ای برخوردار هستند. 

دکتر بانکی پور تصریح کرد: یکی از علت‌هایی که در مسائل فرهنگی نتوانستیم، به راه حل‌های درستی برسیم، این بود که مسائل فرهنگی را ساده‌انگارانه در نظر داریم و تصورمان این است که با یک برخورد ضربتی یا یک راه حل کوچک و اعلام موضع و سخنرانی مشکل فرهنگی حل می‌شود، درصورتی که این گونه نیست. در مسائل و مشکلات فرهنگی باید همه ابعاد موضوع دیده شود و به صورت حل مسئله جلو رویم؛ بنابراین نگاه حل مسئله، نگاه نظام واره‌گی، نگاه سیستمی، نگاه همه جانبه ابعاد موضوع را در تحول شورای عالی انقلاب فرهنگی در نظر داریم تا بتوانیم با راه حلی مناسب به طرح‌واره درستی دست یابیم تا به سمت حل معضلات و مشکلات فرهنگی برویم.