روشهای درست نگهداری دارو در خانه
حتما برای شما نیز پیش آمده است که پس از مراجعه به پزشک و مصرف داروی تجویز شده، مقداری از دارو باقی بماند و بخواهید از آن نگهداری کنید یا در دوره درمان باشید و ندانید که شرایط درست نگهداری آن دارو چگونه است.
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، نکات مهم نگهداری دارو در خانه به شرح زیر است:
- برای نگهداری داروها در منزل حتما به شرایط نگهداری دارو که روی جعبه یا برچسب دارو یا برگه داخل جعبه دارو نوشته شده است، دقت کنید.
- پرسشهای خود درباره روش نگهداری دارو را از داروساز بپرسید.
- تعداد داروهایی که باید در یخچال نگهداری شوند، اندک هستند. هنگام دریافت دارو از داروساز نحوه نگهداری دارو را بپرسید.
- نگهداری داروها در یخچال فقط برای داروهایی که یخچالی هستند، ضروری و مناسب است. یخچال مانند حمام دارای رطوبت است و باعث میشود دارو زودتر از رسیدن به تاریخ انقضای روی بستهبندی، خراب شود.
- در منزل از نگهداری داروهایی که برچسب ندارند و مصرف نمیشوند، خودداری کنید.
- داروها را در داخل بستهبندی اصلی آنها، دور از نور، گرما، یخزدگی و رطوبت، نگهداری کنید.
- سرنگ و دستکش استریل نیز تاریخ انقضای مصرف دارند. سرنگ یا دستکش استریل که تاریخ مصرف آن گذشته یا کاغذ پوشش آن پاره شده باشد، غیر استریل و غیر قابل استفاده است.
- از مصرف پمادها و کرمهایی که قوام خود را از دست دادهاند، سفت یا آبکی شدهاند، از بستهبندی نشت کردهاند، بپرهیزید و آنها را دور بریزید.
- هرگز دارویی را در جعبه داروی دیگری نگهداری نکنید، زیرا موجب مسمومیت دارویی شما خواهد شد. توجه داشته باشید داروها باید در بستهبندی و ظرف اصلی خود نگهداری شوند. خارج کردن آنها از ظروف و تقسیم در پاکتهای کاغذی یا پلاستیکی، فساد آنها را سرعت میدهد.
روش نگهداری قرص و کپسول
- انواع خوراکی: به دلیل پایین بودن دمای یخچال نسبت به محیط بیرون، رطوبت بالاتری دارند و در صورت گذاشتن در یخچال، زودتر فاسد میشوند.
- انواع واژینال: در صورت رعایت شرایط نگهداری و اپلیکاتور یکبار مصرف، تا پایان تاریخ انقضا قابل مصرف هستند.
دقت کنید درباره قرصها و کپسولهایی که پس از شمارش، بستهبندی و تحویل میشوند، در صورت وجود رطوبتگیر و محکم بودن در ظرف، ملاک نگهداری تا تاریخ انقضای دارو است.
روش نگهداری پماد، کرم و ژل
- پماد، کرم و ژل موضعی: در صورت جمع کردن بخش مصرف شده تیوپ و محکم بودن در، حداکثر تا زمان انقضا قابل نگهداری است.
- پماد، کرم و ژل چشمی: تا یک ماه از زمان باز شدن، قابل مصرف هستند.
- پماد، کرم و ژل واژینال: پس از باز کردن، تا یک ماه قابلیت مصرف دارند.
روش نگهداری قطره
- انواع قطره چشمی: چنانچه هنگام مصرف، قطره با چشم تماس پیدا نکند، حداکثر تا یک ماه پس از باز کردن قطره، قابل مصرف است.
- انواع قطره گوشی و بینی: در صورت محکم بودن در ظرف پس از مصرف، در صورت یخزدگی نداشتن و تغییر نکردن رنگ، حداکثر تا پایان تاریخ انقضا قابل استفاده هستند. هر چند باید در نظر داشت با مصرف تدریجی، احتمال غلیظ شدن دارو وجود دارد.
- انواع قطره خوراکی: در صورت باز کردن قطره خوراکی، حداکثر تا یک ماه قابل نگهداری است. فقط در مورد قطره نیستاتین، پس از آغاز مصرف تا یک هفته در یخچال قابلیت نگهداری دارد.
روش نگهداری شربت و سوسپانسیون
- نحوه نگهداری انواع سوسپانسیون: برخی سوسپانسیونها آمادهاند و برخی با افزودن آب جوشیده سرد، آماده مصرف میشوند. سوسپانسیونها در دمای اتاق تا ۷ روز و در یخچال تا ۱۴ روز، قابل نگهداری هستند. کوآموکسی کلاو نیز بهشدت به گرما حساس است و پس از آمادهسازی، باید سریع به یخچال منتقل شود که در این صورت تا ۷ روز در یخچال قابل نگهداری است.
توجه شود که اگر سوسپانسیون کوآموکسی کلاو از رنگ کرم روشن، تغییر یافت و تیرهتر شد، قابل مصرف نیست. دقت شود سوسپانسیونها دو فاز دارند که با تکان دادن شیشه دارویی، فاز جامد آن در فاز مایع پخش و یکنواخت میشود. اگر لایه زیرین سوسپانسیون، با تکان دادن معمولی یکنواخت نشد، بهاصطلاح، کیک ایجاد شده است و قابل مصرف نیست.
- نحوه نگهداری انواع شربت مایع: ضمن باز کردن باند محکم درِ بطری، در صورت محکم بودن درِ آن و تغییر خاص نداشتن، مانند بو، مزه و رنگ، در مورد شربت تا یک ماه و در مورد الگزیر، تا پایان تاریخ انقضا قابل مصرف هستند. هر چند به جهت غلیظ شدن دارو در اثر نگهداری طولانی آن، استفاده کودکان و سالمندان توصیه نمیشود.
روش نگهداری اسپری تنفسی و اسپری بینی
در صورت شستشوی درست سیلندر اسپری تنفسی و اسپری بینی، آنها تا پایان تاریخ انقضا قابل استفاده هستند.
به دلیل قابل اشتعال بودن پوکه اسپری تنفسی، از نزدیک کردن آن به آتش باید جلوگیری کرد.
روش نگهداری آمپول
آمپولها داروی یکبار مصرف هستند و باید بیدرنگ پس از باز شدن، استفاده شوند و باقیمانده آنها دور ریخته شود.
روش نگهداری ویال
این شکل دارویی به صورت چند دُز و چند بار مصرف است و ویالهای مایع تا ۴ هفته پس از آغاز مصرف، قابل نگهداری هستند؛ مانند ویالهای انسولین و لیدوکایین و در انواع دیگر، مقدار باقیمانده، پس از آغاز مصرف، دور انداخته میشود. در مورد ویالهای پودری، پس از انحلال با حلال، بر اساس بروشور (برگه) کارخانه سازنده، قابلیت نگهداری دارند.
روش نگهداری محلولهای تزریقی حجیم
- انواع محلول تزریقی حجیم: پس از قرار دادن ست سرم، بیدرنگ باید تزریق شوند.
- انواع محلول تزریقی حجیم شستشو: بیدرنگ پس از باز کردن، برای شستشوی زخمها باید استفاده شوند، زیرا در غیر اینصورت در زخمهای باز میتوانند موجب عفونت شوند.
- باید از انجماد محلولهای تزریقی حجیم جلوگیری کرد. در دمای اتاق نیز میتوان آنها را نگهداری کرد.
منبع: سازمان غذا و دارو