پخش زنده
امروز: -
گزارش مکتوب... سرچشمه‌ای که تشنه است
بارش‌های پاییزی هم لب‌های تشنه سرچشمه زاینده رود و کارون را تر نکرد.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای چهارمحال و بختیاری، چیزی از خشک شدن چشمه کوهرنگ نگذشته است که آبشار و سد تونل اول کوهرنگ هم نفس هایشان به شماره افتاد.
در کنار آبشار کوهرنگ ایستادم جایی که همیشه صدای خروشان آب لرزه به اندام هر گردشگری می‌انداخت، اما امروز سکوت محض و تماشای آبشار خشک شده چشمانم را خیس کرده است.
فرامرز غیبی از ساکنان شهر چلگرد در جوار این آبشار می‌گوید: سال‌های قبل سرعت آب در این آبشار به حدی بود که چهار نفر از مردان بختیاری که دستشان را بهم می‌گرفتند، بازهم جرأت رد شدن از عرض این آبشار را نداشتند.
فرماندار شهرستان کوهرنگ هم گفت: دبی آب این آبشار ۲۵ هزار لیتر در ثانیه بود و حالا خشک شدن سرچشمه آن باعث شده مردم در کنار سرچشمه جمع شوند و ابراز احساس ناراحتی خود ساز چپ (موسیقی محلی غمناک) بزنند.
به گفته آقای زمانپور ذخیره برف در ارتفاعات شهرستان کوهرنگ به صفر رسیده که در یک دهه اخیر بی سابقه است.
وی می‌گوید: نه تنها ارتفاع برف در استان به صفر رسیده، بلکه با افزایش دما ذخایر یخ هم درارتفاعات استان آب شده اند و ما ذخایر ارزشمند برف و یخ در ارتفاعات زردکوه را هم از دست داده‌ایم که تأثیر آن را بر کاهش شدید آبدهی چشمه کوهرنگ شاهد هستیم.
نصف مردم استان تشنه اند
چهارمحال و بختیاری که روزگاری سرچشمه رودخانه‌های کارون و زاینده رود بود، الان نیمی از مردمانش آب آشامیدنی ندارند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری می‌گوید: بروز خشکسالی در برخی مناطق استان، سبب کمبود و قطعی آب آشامیدنی در برخی روستا‌ها و شهر‌های استان از جمله فرخشهر شده است.
احمدرضا محمدی افزود: یکی از شهر‌هایی که به تازگی با مشکل جدی کمبود آب روبرو شده فرخشهر است که چاه تأمین کننده آب این منطقه خشک شده و نیرو‌های این شرکت در تلاشند تا چاه جدیدی حفر کنند.
وی ادامه داد: علاوه‌بر فرخشهر، شهر‌هایی از جمله کیان، هفشجان و بن و روستا‌های اطراف شهر سورشجان، لردگان و خانمیرزا با تنش آبی مواجه هستند و آب در این مناطق با قطعی و نوبت‌بندی روبرو شده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری می‌گوید: وضعیت خشکسالی و کم‌آبی در چهارمحال و بختیاری سبب شده تا در برخی از فصول سال بیش از ۲۰۰ روستا و شهر با تانکر آبرسانی شود و در فصل‌های سرد هم حدود ۷۰ روستا با جمعیتی افزون بر ۱۸ هزار نفر با تانکر آب مورد نیاز خود را تأمین کنند.
وی با اشاره به تداوم تنش آبی در این استان در فصل پاییز، گفت: در حال حاضر ۱۸ هزار و ۴۹۳ نفر در ۶۸ روستای استان با تانکر آبرسانی سیار می‌شوند.
در یک قدمی تنش آبی
کاهش بارندگی ۳۸ درصدی، تغییر الگوی بارش، افزایش ۱۵ تا ۲۵ درصدی مصرف آب و مصرف آب بیشتر از شاخص‌های بین‌المللی در چهارمحال و بختیاری همگی گواه بر این نکته است که اگر آب در استان مدیریت نشود، دچار تنش آبی شدید می‌شویم.
به گفته فردوس کریمی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری، ۱۰ دشت استان ممنوعه و ممنوعه بحرانی هستند، به دلیل خشکسالی‌های چندسال اخیر و کاهش بارندگی‌ها، هم اکنون بیشتر از میانگین بلند مدت کشوری دشت‌های استان کاهش بارندگی دارند و اکثرا این دشت‌ها با افت آب‌های زیر زمینی مواجه هستند.
پس از خشک شدن چشمه «کوهرنگ»، آب ذخیره شده در سد این شهرستان هم تمام شد.
داس‌هایی که دیگر درو نمی‌کنند
اعتراض مردم استان‌های بالا و پایین دستی که منابع آبی شان از چهارمحال و بختیاری بود هم به سوء تدبیر‌ها در دوره‌های گذشته است که موجب شده معیشت و اقتصاد مردم این خطه تحت تأثیر قرار گیرد و با مشکل مواجه شوند.
کشاورزان چهارمحال و بختیاری، اصفهان، خوزستان و یزد می‌گویند با کمبود آب دیگر داس شان درو نمی‌کند.
اما چرا گلایه مردم سرزمین هزار چشمه که تشنه اند به گوش نمی‌رسد.
براساس آمار مدیرکل هواشناسی چهارمحال و بختیاری، میزان بارندگی سال زراعی جاری استان نسبت به میانگین بلند مدت دوره مشابه، هفت درصد و نسبت به سال زراعی کامل، هشت درصد کاهش دارد.
مهران چراغ پور می‌گوید: میانگین وزنی بارندگی سال زراعی جاری چهارمحال و بختیاری ۵۳۱ میلی متر گزارش شده است.
وی با بیان اینکه چهارمحال و بختیاری جزو استان‌های خشک کشور قرار گرفته است، تأکید کرد: این استان با میزان بارش بسیار پایین، رتبه نخست را از نظر خشکسالی کسب کرده است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای استان هم گفت: کاهش بارش‌ها در چهارمحال و بختیاری بر روند آبدهی منابع تأمین کننده آب آشامیدنی، قنات‌ها، چشمه‌ها و چاه‌های آب کشاورزی تأثیر قابل توجهی گذاشته است.
فردوس کریمی می‌گوید: هم اکنون بسیاری از منابع تأمین آب آشامیدنی روستا‌ها در شهرستان لردگان خشک شده است و این روستا‌ها با تانکر آبرسانی می‌شوند.
کمبود آب آشامیدنی در برخی شهر‌های استان از جمله سفیددشت موجب ایجاد مشکلات برای مردم شده است.
نماینده مردم بروجن در مجلس شورای اسلامی هم می‌گوید: در حال حاضر به علت کاهش بارش‌ها ۴۵۰ روستای استان چهارمحال و بختیاری با مشکل آب مواجه شده‌اند.
حجت‌الاسلام امیرقلی جعفری افزود: کاهش بارش‌ها و خشکسالی موجب کاهش منابع آب شده است و در شهر سفیددشت در شبانه روز، ۱۲ ساعت قطعی آب وجود دارد.
به گفته وی، کمبود آب در بخش صنایع چهارمحال و بختیاری هم مشکلات بسیاری ایجاد کرده و هم اکنون آبرسانی سیار به شهرک‌های صنعتی استان آغاز شده است.
وضعیت صنایع را از مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی چهارمحال و بختیاری پرسیدم
حمیدرضا فلاح گفت: کاهش بارش‌ها در این استان موجب افت منابع زیر زمینی شده که همین امر تأمین آب برخی شهرک‌های صنعتی را با مشکل مواجه کرده است.
وی با بیان اینکه آب مورد نیاز شهرک‌های صنعتی استان از طریق چاه تأمین می‌شود، عنوان کرد: هم اکنون بسیاری از شهرک‌های صنعتی استان رو به تعطیلی است.
نه آب هست و نه آرامش
از سوی دیگر در کنار این خشکسالی ها، اجرای طرح‌های "انتقال آب" هم این روز‌ها آرامش مردم چهارمحال و بختیاری را برهم زده است.
انتقال آب از کوهرنگ به اصفهان در چند مرحله که در سال‌های اخیر شاهد اثرات مخرب زیست‌محیطی اجرای آن‌ها هستیم، دلیل کافی برای مخالفت با طرح‌های انتقال آب است که برخی ساز آن را کوک کرده‌اند و این روز‌ها بر طبلش می‌کوبند.
اگرچه آنروز‌ها آب سرزمین‌مان را بی آنکه به فکر آثار پس از آن باشند به شهر‌ها و روستا‌های خودشان، آنهم نه برای خوردن که برای امور صنعتی و کشاورزی بردند، اما امروز نمی‌توان چشم بر همه چیز بست و شاهد نابودی سرزمین‌مان بود.
تشنه در کنار چشمه
به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری، این روز‌ها حال استان اصلا خوب نیست، چهارمحال و بختیاری ۹ سال تمام است که با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند، آب موجود کفاف کشاورزی استان را نمیدهد و در این سال‌ها بسیاری از اراضی کشاورزی به واسطه بی‌آبی بایر مانده‌اند، اغلب چشمه‌های معروف هم خشکیده‌اند.
عطاء الله ابراهیمی می‌گوید: آب موجود در سفره‌های زیرزمینی دشت‌های چهارمحال و بختیاری هم دیگر جواب‌گوی چاه‌های آب نیست و آن دشت‌ها ممنوعه شده‌اند.
سری به روستا‌های کم آب زدم، جایی که ساکنانش با دبه‌های پلاستیکی به دنبال تانکر آب می‌دوند.
مردمان چهارمحال و بختیاری در کنار همه مظلومیت و محرومیت‌شان باید عنوانی جدید را هم به کوله‌بار خود اضافه کنند و آن تشنگی در کنار چشمه است.
سال‌های سال است دیگر چشمه‌های پرآب چهارمحال و بختیاری رمقی ندارند و بُخل آسمان آنان را هم بخیل کرده است.
رضا بابا میری فرماندار شهرستان لردگان که بیشترین کم آبی را در روستاهایشان دارند، می‌گوید: استفاده از منابع آب برای حل مشکلات مردم این استان باید در دستور کار مسئولان استانی و کشوری قرار گیرد و حل دغدغه‌های مردم در این زمینه در اولویت باشد.
دهیار روستای چاهگاه در شهرستان لردگان می‌گوید: روزانه یک تانکر آب سهم ساکنان روستای ماست.
به گفته آقای حسینی، مردم این روستا برای تامین آب شرب در تنگنا هستند و من همیشه شرمنده‌ی آن‌ها می‌شوم.
آقای شاهمرادی از ساکنان این روستاست که می‌گوید: درختان باغچه حیاطم خشک شده است واین دبه آبی که از تانکر میگیرم حتی کفاف خوردن را هم نمیدهد و باید قناعت کنیم.
پایان تلخ قصه خشکسالی
رئیس دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین عامل تنوع اقلیمی در استان را نحوه مدیریت منابع آب دانست و گفت: جنگل‌تراشی‌ها و سدسازی‌ها، تعادل بین رطوبت در خاک و هوا را بر هم زده است، از این رو ابر‌هایی که در استان تشکیل می‌شود اگر چه برف‌زاست، اما بارشی به همراه ندارد، چرا که زمین تشنه رطوبت است و رطوبت ابر‌ها را در خاک جذب می‌کند.
مهدی پژوهش، بارورسازی ابر‌ها در استان را یکی از راهکار‌های رفع خشکسالی و کمبود بارش‌ها می‌داند و می‌گوید: اگر بارورسازی ابر‌ها در نقطه صحیحی انجام گیرد، هسته بارش‌ها در استان ما شکل خواهد گرفت و از این طریق بخشی از مشکلات کمبود بارش در استان برطرف می‌شود.
خشکسالی، بحران و تنش بی‌آبی قصه تلخ این روز‌های چهارمحال و بختیاری است، قصه‌ای تلخ، اما واقعی، استان چهار فصل بعد از گذشت چند دهه پُر آب بودن، امروز با بحران و کمبود آب مواجه است، کم‌آبی که اگر مدیریت نشود خسارات زیادی به وجود خواهد آورد.
گزارش از عصمت همتی
نظر شما