حوض سلطان، دریاچه ای با گنج های پنهان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ مرکز قم، دریاچه حوض سلطان، جاذبه گردشگری زیبا با مساحت تقریبی ۳۳۰ کیلومتر مربع در ۴۰  کیلومتری قم و در حاشیه آزاد راه قم به تهران واقع شده است.

این دریاچه به دلیل ویژگی منحصر به فرد به عنوان دریاچه‌های فوق اشباع (Hyper Saline Lake) شناخته می‌شود و دارای ارزش اقتصادی بالایی از نظر معیار‌های اکوسیستم آبی و کانی‌های استراژیک است.

حوض سلطان دارای اکوسیستمی فصلی است که با نخستین بارندگی‌های منطقه از آبان، آبگیری می‌شود و در زمانی که بارندگی منطقه در حد نرمال باشد، آب این دریاچه تا اواخر مردادماه پا برجاست.

در حوالی اواسط بهار و ماه اردیبهشت دریاچه حوض سلطان به خاطر یک جلبک ارزشمند، به رنگ صورتی در می‌آید.

رئیس اداره محیط طبیعی حفاظت محیط زیست استان می‌گوید: بیش از ۲۵۰ سویه ارزشمند در این دریاچه وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به برخی باکتری‌ها، جلبک‌ها و لجن‌های دارای ارزش دارویی یا صنعتی اشاره کرد.

هر کیلو بتاکاروتن در بازار جهانی چهار هزار دلار

ارگانیسم‌های کمی هستند که می‌توانند در محیط‌های نمکی مانند حوضچه تبخیر نمک دوام بیاورند، برای زندگی در چنین محیط‌هایی، این ارگانیسم‌ها می‌توانند مقدار زیادی بتاکاروتن برای محافظت از خودشان در برابر نور شدید و مقدار زیادی گلیسیرین برای غلبه بر فشار اسمزی تولید کنند، این محصولات اهمیت زیادی در تولید تجاری محصولات بیولوژیکی دارند، بتاکارون، ارمغان دیگری در دل همین تالاب است.

دکتر نجفی، یکی از محققان دانشگاه آزاد اسلامی استان می‌گوید: بتاکاروتن رنگی است که در گیاهان یافت می‌شود، نامش از نام لاتین هویج گرفته شده و  در واقع رنگ زرد و نارنجی برخی میوه‌ها و سبزیجات، به خاطر وجود بتاکاروتن است، از بتاکاروتن برای رنگ‌آمیزی غذا‌هایی مانند مارگارین نیز استفاده می‌شود، بتاکاروتـن و سایر کاروتنوئید‌ها تقریباً ۵۰ درصد ویتامین A مورد نیاز در رژیم غذایی را هم تأمین می‌کنند، همچنین به عنوان یک ماده رنگ‌کننده برای نوشیدنی‌ها و مواد غذایی استفاده می‌شود، نقش مکمل غذایی در کپسول‌های سخت و چندین قرص ویتامین معدنی (MVM) و همچنین محصولات لبنی و مخلوط پخت خشک و ترکیبات نوشیدنی‌های فوری هم از دیگر کاربرد‌های آن است.

وی گفت: متاسفانه بیشتر بتاکاروتنی که در صنایع مختلف کشور استفاده می‌شود وارداتیست و آنچه ما در داخل به طور ناچیز تولید می‌کنیم در محیط‌های آزمایشگاهی است و سالانه ۵۰ هزارکیلوگرم بتاکاروتن وارد کشور می شود.

شورابه‌های کشور فرصتی ناب برای استحصال فلز منیزیوم

سید احمد شفیعی، معاون فني حفاظت محيط زيست استان، می‌گوید: از شورابه‌ها، دست کم ۱۰ نوع منبع کانی می‌توان استخراج کرد که در صنایع کود شیمیایی، کاغذ، عایق‌کاری لوله، ضد یخ، مواد آرایشی، پزشکی و شیشه کاربرد دارد، موادی از قبیل کلرید سدیم، سولفات سدیم، کلرید منیزیم و سولفات منیزیم.

منیزیم یک فلز استراتژیک است، هر تن شمش منیزیم با حداقل خلوص ۹۹.۸ درصد،  بیش از ۲ هزار و ۵۰۰  دلار قیمت دارد.

چین بزرگ‌ترین عرضه‌کننده منیزیم جهان است و ۷۰ درصد تولید جهانی را در اختیار دارد، دریاچه نمک رنگارنگ در یانگچنگ (Yuncheng) واقع در استان شانشی (Shanxi) نمونه مشابه، اما کوچکی از تالاب حوض سلطان است، اما چین به علت برنامه ریزی‌های کلانی که برای شورابه‌های خود داشته، توانسته به خوبی از این نعمت‌های خدادادی بهره اقتصادی ببرد.

هر لیتر شورابه در حوض سلطان حاوی ۲۵ تا ۳۰ گرم منیزیم و حدود ۵ گرم پتاس است، به همین علت شورابه حوض سلطان  جزو جذاب‌ترین محدوده‌های معدنی از نظر عیار و حجم ذخایر است.