افغانستان؛ نماد آشکار ارتباط میان داعش و آمریکا

آقای دکتر بهرام زاهدی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما؛ با اشاره به اینکه داعش براساس عملکرد و کارنامه خود چهار هدف عمده را در افغانستان دنبال می‌کند افزود: هدف اول داعش در افغانستان حذف فیزیکی و ضربه زدن مستقیم به دشمنان خود از جمله کسانی که از آن‌ها کینه تاریخی دارد مثل شیعیان و هدف دوم داعش ایجاد رعب و وحشت است تا بتواند اهداف خود را بهتر دنبال کنند.
این کارشناس مسائل منطقه افزود: هدف سوم داعش در افغانستان ایجاد افتراق و شکاف در جامعه افغانستان و بویژه بین شعیه و سنی است که تاکنون در این زمینه ناموفق بوده است، به عنوان مثال انفجاری که داعش در مسجد شیعیان در قندهار ایجاد کرد، با هدف بدبینی بین شیعیان و اهل سنت صورت گرفت، اما خوشبختانه فضا کاملاً معکوس شد و صف طولانی مردم اهل سنت قندهار برای اهداء خون به شیعیان نشانه این بود که فضا تا چه حد در افغانستان برادرانه است و اتحاد مسلمانان د در این کشور تحکیم یافته است.
دکتر زاهدی ادامه داد: هدف چهارمی که داعش از ایجاد ناامنی در افغانستان دنبال می‌کند مخابره این پیام به دنیا است که طالبان برخلاف ادعایی که دارد از برقراری امنیت در افغانستان ناتوان است.
وی گفت: با این حال طالبان در برقراری امنیت اجتماعی در افغانستان تا حد چشمگیری موفق بوده است و آدم ربایی‌ها و دزدی‌ها تا حد چشمگیری کاهش یافته است، اما ناامنی که جنس تروریستی دارد از طریق داعش بیشتر شده است، زیرا داعش به دنبال آن است که طالبان نتواند یک چهره مثبتی از خود در این زمینه به دنیا نشان دهد.
آقای زاهدی حملات داعش را زمینه سازی برای حضور دوباره قدرت‌هایی مثل آمریکایی‌ها دانست و افزود: آمریکا به دنبال محملی است تا دوباره به افغانستان بازگردد و به شکل حداقلی و حتی به شکل نفوذ سیاسی و در صورت امکان برای طولانی مدت دوباره حضور نظامی خود را در افغانستان احیاء کند.
وی گفت: اگر افغانستان غرق در هرج و مرج بشود، این زمینه ساز حضور نیرو‌های ناتو در افغانستان خواهد شد که مسئله بسیار خطرناکی است و باید برای آن فکری اساسی کرد.
این کارشناس مسائل منطقه درباره حمایت‌های آمریکا از داعش در افغانستان افزود: آشکارترین جایی که ارتباط بین داعش و آمریکا را می‌توان مشاهده کرد در افغانستان است به این معنا که شاید در سوریه و عراق قدری پیچیدگی مسئله بیشتر باشد، ولی در افغانستان از سال ۲۰۱۵ که داعش در منطقه ننگرهار در شرق افغانستان اعلام موجودیت کرد ما شاهد تحرکاتی بودیم که بدون هماهنگی و حمایت امریکایی‌ها امکان پذیر نبود.
وی ادامه داد: آقای ظاهرقدیر نماینده وقت ننگرهار در مجلس افغانستان اعلام کرد در این استان آشکارا می‌بینیم که با بالگرد‌های امریکایی نیرو‌های داعش جابجا می‌شوند و به مناطق دیگر می‌روند.
آقای دکتر زاهدی به نقل از وحید مژده از شخصیت‌های افغان گفت: بی تفاوتی دولت وقت افغانستان و پاسخ ندادن به اظهارات آقای ظاهرقدیر به معنای این است که یک حلقه‌هایی در دولت سابق و سیستم‌های امنیتی افغانستان و با حمایت امریکایی‌ها پشت ماجرای تحرکات داعش در این کشور وجود داشت.
وی با اشاره به جابجایی‌ها و فعالیت داعش در استان‌هایی مانند جوزجان و فاریاب افزود: قطعاً این تحرکات بدون حمایت و هدایت امریکایی‌ها صورت نمی‌گیرد.
این کارشناس مسائل منطقه با اشاره به اسناد مقامات روسیه در اعلام حمایت امریکا از داعش در افغانستان گفت: آقای زمیل کامالوف دستیار ویژه رئیس جمهور روسیه در امور افغانستان و هم خانم «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت خارجه روسیه اعلام کردند که روسیه هم به این یقین رسیده است که امریکایی‌ها با داعش در افغانستان همکاری دارند.
وی گفت: چنین شرایط و فضایی برای امریکایی‌ها چند دستاورد داشت یکی این که حضور خود را در افغانستان توجیه کنند و دوم طالبانی که مستقیم با امریکایی‌ها در جنگ بود در این گیر و دار تضعیف بشوند.
آقای دکتر زاهدی ادامه داد: حین جنگ مستقیم بین داعش و طالبان هم چندین بار قوای هوایی نیروی هوایی امریکا و ارتش دولت سابق افغانستان با حمله به مواضع طالبان عملاً از داعش حمایت کردند.
وی طالبان را مسئول اصلی تأمین امنیت در افغانستان توصیف کرد و افزود: طالبان گرچه تلاش زیادی در این زمینه می‌کند، ولی باید از آن‌ها خواست تا تلاش بیشتر و دقیق تری کنند.
این کارشناس مسائل منطقه گفت: طالبان تلاش خود را می‌کند، اما این درگیری‌ها گسترده است.
آقای دکتر زاهدی افزود: نکته مهم این است که داعش امروز در افغانستان جغرافیا ندارد برخلاف دوران اشرف غنی که که توانسته بودند در ننگرهار و در منطقه آچین بسیار نزدیک به همین منطقه سپین غر که دیروز در نمازجمعه حادثه تروریستی روی داد.
وی گفت: داعش سعی کرد در ننگرهار منطقه‌ای را از خود داشته باشد و در مناطق مختلفی از جمله جوزجان نفوذ پیدا کرده بود، اما امروز داعش جغرافیای خود را در افغانستان از دست داده است لذا تنها به شیوه تروریستی، بمب گذاری و با ضربه زدن به نیرو‌های امنیتی و گشت‌ها در خیابان‌ها عمل می‌کنند و این درگیری سنگین است.
آقای دکتر زاهدی با بیان اینکه طالبان پس از تسلط بر افغانستان مناطق تحت سلطه داعش را پاکسازی کرد افزود: وقتی طالبان به کابل رسیدند و زندانیان را آزاد کردند سرکرده داعش به نام ابو عمر خراسانی همراه با چند نفر از رهبران اصلی داعش تیرباران شدند.
وی با اشاره به این که این قضایا باعث شد تا اختلافات میان داعش و طالبان وارد مرحله جدیدی شود، گفت: طالبان در ۱۶ استان مدارس سلفی که در زمان اشرف غنی باز بود تعطیل کرده است و لذا آن جمعیت حداقلی که در خود افغانستان باور به عقیده‌های شبیه به داعش شده بودند تشویق شدند تا به داعش بپیوندند.
وی گفت: برغم درگیری‌های پراکنده با داعش امید می‌رود که طالبان بتوانند نسبت به برقراری امنیت موفق‌تر عمل کنند.
آقای دکتر زاهدی با اشاره به این که حملات داعش پس از روی کار آمدن طالبان در افغانستان بیشتر شده است، افزود:، چون داعش جغرافیای خود را در افغانستان از دست داده است و جبهه ندارد بنابر این تمام نیرو و دغدغه اش معطوف به این شده تا از طریق حملات تروریستی به طالبان ضربه بزند.
وی گفت: به همین دلیل در طول دو ماه گذشته داعش حدود ۴۰ حمله تروریستی در افغانستان انجام داد که دو مورد آن حمله به مساجد شیعیان در قندوز و قندهار بود و یک مورد هم حمله به مسجدی در ننگرهار بود و بیش از ۳۰ مورد از عملیات‌های تروریستی را به صورت پراکنده‌ای با بمب‌های کنار جاده‌ای و حملات انفرادی بوده است.
این کارشناس مسائل منطقه با بیان اینکه داعش در افغانستان امروز با خوارج در صدر اسلام مقایسه می‌شوند ادامه داد: گرچه حملات داعش در افغانستان بیشتر شده است، اما یک عزم و اراده جدی در دولت مستقر این کشور برای مقابله با داعش وجود دارد.
وی با اشاره به دغدغه‌ها در زمینه جذب نیرو‌های جدا شده از طالبان به صفوف داعش افزود: اختلاف ایدئولوژیک بین طالبان و داعش یک مسئله بسیار جدی است به این معنا که یک فردی که عضو طالبان بوده است با همان اندیشه‌های حنفی و با شاخصه‌هایی از تصوف به راحتی جذب گفتمان طالبان نخواهد شد.
آقای دکتر زاهدی پیوستن افرادی از بدنه طالبان به داعش را بسیار نادر دانست وگفت: به هر حال خیلی‌ها در بین طالبان هستند که آن عمق دینی را ندارند و صرفاً به برخی ظواهر نگاه می‌کنند بنابر این، این خطر وجود دارد که برخی از نیرو‌های طالبان به صفوف داعش بپیوندند، اما این خطر حداقلی است.
آقای دکتر زاهدی ادامه داد: گفته می‌شود طالبان یک دست نیستند و گروه‌ها و شبکه‌های مختلفی در بین طالبان است از جمله شبکه حقانی و این بیم وجود دارد از شبکه حقانی به داعش بپیوندند.
وی این ادعا را غیر علمی و نادرست خواند و افزود: شبکه حقانی و سایر اعضای طالبان از نظر ایدئولوژیک تفاوتی با هم ندارند و همه حنفی هستند و همگی یکپارچه عمل کردند و حتی آن یگان‌های ویژه طالبان و یگان ۳۱۳ بدری و یگان سرخ از دل شبکه حقانی برخاسته است و این‌ها جدی‌ترین درگیری‌ها را تاکنون با داعش داشته اند.
این کارشناس مسائل منطقه ادامه داد: علاوه بر آن درگیری جبهه‌ای طالبان در ننگرهار، کُنَر و نورستان بود جایی که شبکه حقانی از طرف طالبان در آن فعال بود.
آقای دکتر زاهدی گفت: بنابر این برخلاف این ادعا در میدان این شبکه حقانی است که بیشترین درگیری را با داعش دارد و این که کسانی بخواهند از طالبان به داعش بپیوندند خیلی به ندرت اتفاق می‌افتد.
وی افزود:، اما موضوع موفقیت یا عدم موفقیت طالبان در مبارزه با داعش یک موضوع بسیار جدی است و دو پایه بسیار مهم دارد که یکی غلبه در وجوه امنیتی است که می‌طلبد کشور‌های همسایه و منطقه از جمله ایران، چین، روسیه و پاکستان به طالبان در این زمینه کمک کنند تا عملیات تروریستی در افغانستان متوقف شود و از منظر اقتصادی هم ریشه‌های این قضیه کنترل شود، زیرا جنگ با خود اقتصاد جنگ را به همراه دارد و باعث می‌شود که به دو طرف پول‌هایی برسد و در جامعه جریان پیدا کند که با توجه به قفل شدن اقتصاد افغانستان و گسترش فقر و بیکاری بیم آن می‌رود که گروه‌هایی مثل داعش از این فقر و گرسنگی استفاده کنند و به جذب نیرو بپردازند.
آقای دکتر زاهدی گفت: بنابر این در اینجا هم نقش کشور‌های منطقه و همسایه مهم است تا بتوانند این قفل اقتصادی را باز کنند.
وی افزود: موقعیت ژئوپولتیک افغانستان هم از لحاظ اقتصادی می‌تواند یک قطب اتصال شرق به غرب و شمال به جنوب باشد و بدین ترتیب شرایط اقتصادی این کشورمی تواند متحول شود.