اجرای بزرگترین عملیات تعمیر اساسی تجهیزات نفتی کشور

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ مرکز اراک؛ اورهال، عملیات بسیار گسترده و کم نظیری است که بنا به ضرورت و با تلاش و همت کارگران و مهندسان بومی دو شهرستان شازند و اراک در پالایشگاه امام خمینی شازند اجرا شد.
تعمیرات اساسی یکی از اصلی ترین نیاز های واحدهای پالایشگاهی در جهان است و برای اجرای مراحل آن به تعداد زیادی نیروی متخصص و کارگران با مهارت بالا نیاز است.

اورهال...
کاری سخت، طاقت فرسا و بسیار حساس است تا آنجا که کوچک ترین بی‌دقتی در انجام اورهال می تواند فاجعه بار و جبران‌ناپذیر باشد.
از اجرای عملیاتی با دقت بسیار بالا و در عین حال فوق العاده مهم برای ادامه حیات و تولید مداوم محصولات پالایشگاهی می‌گویم.
اما این موضوع را هم باید یادآوری کنم که پالایشگاه نفت امام خمینی شازند در زمره به روزترین و مدرن ترین پالایشگاه های نفت دنیاست و در عین حال نخستین تولید کننده بنزین یورو 4 و 5 مطابق با استانداردهای روز اروپا هم هست.
حال اگر اورهال یا همان تعمیرات اساسی پالایشگاه در زمان معین انجام نشود در یک کلام تولید بی تولید و این موضوع مهم جدا از اختلال جدی و شاید جبران ناپذیر در تولید محصولات متنوع و وقوع حوادث غیر قابل پیش بینی و فجیع سبب بروز خسارت های سنگین مالی و جانی هم می شود.

افتخاری بزرگ، طراحی و ساخت نخستین پالایشگاه تمام ایرانی...
برای آگاهی از عظمت و اهمیت بالای عملیات تعمیر اساسی پالایشگاه های کشور لازم است مختصری از ضرورت پیدایش، طراحی، نصب و راه اندازی آنها آگاه شوید.
اکنون اگر مایل باشید کمی به عقب برگردیم؛ آنجا که اعمال تحریم‌های ظالمانه نفتی به ایران زخم عمیقی بر پیکر اقتصاد ایران وارد کرد، اما دیری نپایید که مردان مرد و نیروهای متخصص ایرانی پا به میدان خودباوری گذاشتند و توانستند با عزمی راسخ تحریم های نفتی را خنثی و تهدیدها را به فرصتی برای رشد و بالندگی کشور تبدیل کنند.
ساخت و چرخش چرخ نخستین پالایشگاه عصر انقلابی ایران در منطقه شازند در هنگامه تحریم ها، اکنون کشور را به بالندگی و خودکفایی در زمینه طراحی، نصب و راه اندازی پالایشگاه های وطنی رسانده است.
هنوز یادمان نرفته که این پالایشگاه بزرگ و حیاتی همزمان با اعمال تحریم‌های ظالمانه نفتی به ایران در دهه هفتاد طراحی و ساخته شد.
این پالایشگاه اکنون با مدیریت متخصصان داخلی همه فرآیند‌های پیچیده دنیا را داراست و در بین پالایشگاه‌های نفتی کشور رتبه نخست را دارد.

دستیابی متخصصان پالایشگاه شازند به دانش تعمیرات تخصصی…
دقیقا سال 97 بود که جوانان متعهد و کارشناسان زبده ایرانی برای نخستین بار بدون نیاز به متخصصان و تجهیزات خارجی به دانش تخصصی تعمیرات اساسی واحدهای پالایشگاهی دست یافتند.
در این عملیات با تعمیر اساسی 9 واحد از 28 واحد پالایشگاه امام خمینی شازند برگ زرین دیگری در دفتر افتخارات ایران اسلامی ورق خورد تا هم دست بیگانگان از صنایع نفتی کوتاه شود و هم در عین حال ارز از کشور خارج نشود.
پالایشگاه امام خمینی شازند از واحدهای وابسته به شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران در شهرستان شازند استان مرکزی و در 25 کیلومتری کلانشهر اراک واقع است.
این مجموعه به عنوان بزرگترین پالایشگاه تک واحدی ایران، در سال 1372 با ظرفیت اسمی 150 هزار بشکه در روز راه اندازی شد و نخستین پالایشگاهی است که کار مطالعه و عملیات اجرای آن در نخستین سال پس از جنگ ایران و عراق آغاز شد.

پالایشگاه شازند پرچم دار تولید بنزین از محصول کم ارزش مازوت...
نگاهی کوتاه هم دارم به بزرگ ترین تولید کننده بنزین از نفت خام کشور.
سخن به گزاف نگفته ام اگر بگویم در پالایشگاه امام خمینی شازند نخستین ها ممکن شده و متخصصان داخلی پای در عرصه خودکفایی نهاده و با تولید محصولات انحصاری و وارداتی، قدم در مسیر صادرات هم گذاشته اند و البته کشتی های ایرانی هم با سوخت وطنی دریانوردی می کنند.
این توفیقات متعدد و بزرگ به سادگی و در زمان کوتاه به دست نیامده بلکه برای تحقق آنها هزینه های فراوان شده و شیرمردانی از جنس سرداران شهید انقلاب و دفاع مقدس برای اعتلای کشور در میدان عمل و کارزار اقتصادی کشور در حرکتی جهادی در برابر تحریم ها ایستادگی کرده اند.

اورهال، عملیاتی بسیار حساس و خطیر...
اکنون که تنها بخشی از افتخارات، اهمیت و ارزش روزافزون پالایشگاه های کشور به ویژه پالایشگاه امام خمینی شازند را برشمردم، به نظرم به خوبی متوجه ضرورت اجرای طرح تعمیرات اساسی این شرکت های عظیم شده اید.
البته متخصصان صنایع نفتی به خوبی می دانند از چه عملیات گسترده و حساسی حرف می‌زنم، اما باید درک عظمت و اهمیت تعمیرات اساسی که پیش از این تنها به دست متخصصان خارجی و با صرف میلیون‌ها دلار هزینه انجام می شده برای همگان بیان شود.
به همین منظور به پالایشگاه نفت امام خمینی شازند رفتم و در همان قدم نخست متوجه هیبت و شکوه این بزرگ پالایشگاه کشور شدم و تا حدودی دریافتم به روز رسانی و اورهال واحدها و سیستم های این پالایشگاه تا چه اندازه می‌تواند برای ادامه حیات آن اهمیت داشته باشد.

خطر در کمین...
در بدو ورود و در هم صحبتی با برخی کارگران علاوه بر بزرگی عملیات، به خطرات بسیاری که متوجه جان آنان در روند تعمیرات اساسی هست پی بردم.
آنان از سختی و خطرناک بودن اجرای عملیات می‌گفتند و در عین حال به من هم اصرار می کردند که با استفاده از پوشش ایمنی مواظب سلامت خودم باشم.
حقیقتش را بخواهید کمی ترسیده بودم، اما جذابیت اجرای این عملیات و حضور در آن به حدی زیاد بود که خطرات آن را به جان خریدم.
بالاخره با ترس و امید با خیل کارگران و متخصصان همراه شد تا از نزدیک شاهد این عملیات بزرگ و غرور آفرین باشم.
همین که همراه با بقیه وارد تاسیسات پالایشگاهی می شدیم، با شنیدن اعلام آغاز "عملیات" از زبان فرمانده عملیات در بیسیم مرا هیجان زده و تصاویری از هشت سال دفاع و حماسه را در ذهنم مجسم کرد.

جوان متخصص امروز، فرزند رزمنده دلاور دیروز...
به هر طرف نگاه می‌کردم جوانان پرشوری را می‌دیدم که با همدلی و انسجام با گام‌های استوار قدم در مسیر سازندگی کشور گذاشته اند، جوانان متعهد امروز که فرزندان همان جوانان شجاع و ایثارگر دیروز عملیات‌های دفاع مقدس هستند.
همان وطن دوستانی را می گویم که سال ها پیش خون پاکشان نهال انقلاب اسلامی را آبیاری کرد و اکنون متخصصان جوان امروز در سنگر اقتصادی کشور از پدران معنوی خود بازنمانده و برای حفظ دستاوردهای آنان و پاسداری از خون مطهرشان از هیچ تلاشی برای اعتلای کشور دریغ نمی‌کنند.

فراخوان بیش از هزار نیروی متخصص بومی...
از بزرگی عملیات همین قدر بگویم که برای اجرای آن دست‌ کم به وجود هزار و 100 نیروی متخصص نیاز است که خوشبختانه همه آنان فراخوان شده و پای کار هستند.
خب البته طبیعی است که برای تعمیرات اساسی چنین پالایشگاه عظیمی که یکی از پالایشگاه های مدرن و پیشرفته ایران است و روزانه 250 هزار بشکه نفت خام فرآوری می‌کنند، این همه نیرو مشارکت کنند.
همین قدر بدانید که این پالایشگاه روزانه 16 میلیون لیتر بنزین، 12 میلیون لیتر گازوئیل، 2 هزار تن گاز مایع و 500 تن پروپیلن تولید می‌کند و بی وقفه در حال فعالیت برای تامین نیاز کشور به این محصولات به ویژه بنزین است و به همین دلیل اجرای طرح گسترده تعمیرات تخصصی برای ادامه حیات آن بسیار ضرورت دارد.
با برخورداری پالایشگاه امام خمینی شازند از توان بالای متخصصان متعهد ایرانی اکنون تولید بنزین در این پالایشگاه به 96 میلیارد لیتردر سال رسیده است.

اورهال، تضمین حیات دوباره پالایشگاه...
خب اکنون با وجود این حجم بالای تولید و تنوع محصولات و گستردگی حوزه فعالیت لازم است برای متوقف نشدن چرخه تولید، هر چند مدت یک بار همه سیستم‌های خطوط تولید تعمیر اساسی شوند تا خللی در کار پالایشگاه به وجود نیاید.
این پالایشگاه در عین حال نخستین تولید کننده بنزین با استاندارد اروپایی یورو 4 و در صورت تقاضای مشتری، یورو نیز 5 هست.
تعمیرات اساسی یعنی حیات دوباره تولید در پالایشگاه و برای اینکار باید کل واحد تخلیه و از مواد نفتی خالی شود تا در حین انجام عملیات، خطر حوادث جانی و مالی به صفر برسد.

لزوم صحت اجرای عملیات با دقت بالای متخصصان...
عریان سازی واحدهای خطوط تولید پالایشگاه از دیگر اقدامات اولیه اجرای طرح است که باید با دقت بسیار بالا انجام شود.
مدیر عامل پالایشگاه نفت امام خمینی شازند می گوید: در اجرای طرح اورهال که به طور معمول هر سه سال یکبار انجام می شود همه تجهیزات ثابت و متحرک بررسی می شود تا اجرای طرح بدون نقص و با هزینه کمتر انجام شود.
در این طرح 5 واحد از 29 واحد عملیاتی پالایشگاه با بهره گیری از دو هزار و 500 قطعه ساخت داخل به طور اساسی می شود.
به گفته رمضان پور این واحدها شامل آیزوماکس، تصفیه گاز با آمین، آب ترش، گوگرد سازی و فلر است که تحت تعمیر اساسی و متخصصان و کارشناسان صنعت نفت ایران قرار می‌گیرند تا از صحت و سلامت خطوط تولید به طور کامل مطمئن شوند.

خودکفایی بیش از 80 درصد در ساخت قطعه...
در این طرح عظیم همه مبدل ها، مخازن، ظروف و قطعه های آنها به طور کامل شستشو و بازرسی و البته گاهی هم تعویض می شوند.
نیروهای زبده و مبتکر شرکت پالایش نفت امام خمینی شازند بیش از 80 درصد تجهیزات مورد نیاز این طرح بزرگ را برای نخستین بار با خلاقیت و دست توانمند خود ساخته و نصب می کنند.
اما از آنجا که اورهال حدود دو ماه زمان می‌برد کارگران و مهندسان این پالایشگاه به تنهایی از عهده اجرای آن بر نمی آیند و اینجاست که استفاده از تعداد زیادی از کارگران آچار به دست بومی منطقه ضرورت می یابد.

حرف آخر...
نیاز کنونی کشور به بنزین، روزانه 70 میلیون لیتر است که با چرخش چرخ 10 پالایشگاه بزرگ نفت در کشور روزانه تا 110 میلیون لیتر بنزین یورو 4 تولید می شود، تولیدی که استراتژیک است و ضمن تامین نیاز 100 درصد کشور در مسیر صادرات هم قرار گرفته است.
کارشناسان و متخصصان نفت کشور در محدوده زمانی مشخص روند تعمیر اساسی پالایشگاه ها را به صورت تمام وقت با حساسیت و دقت بالا واحد به واحد پیش می برند تا پس از انجام طرح، مشعل تولید پالایشگاه های بزرگ تمام ایرانی همچنان روشن بماند و امید به فرداهای روشن در دل هر ایرانی موج بزند./
نویسنده: سید احمد طباطبایی