پرواز حسن، از پایگاه ششم شکاری تا آسمان چنانه

به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سيما، یکی از خلبانان نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در دفاع مقدس آخرین پروازش را بر فراز چنانه انجام داد.

 

 

نیروی هوایی ارتش در هنگام تهاجم رژیم بعث به ایران اسلامی در ۳۱ شهریور ماه ۱۳۵۹ نیز به عنوان یک نیروی واکنش سریع وارد عمل شد و امیر سرلشکر خلبان شهید فکوری فرمانده وقت این نیرو با طراحی عملیات ۱۴۰ فروندی نخستین پاسخ به تجاوز ارتش بعثی را به صدام داد.

 

اگر بخواهیم نقش نیروی هوایی ارتش را در دوران دفاع مقدس بیان کنیم باید بگوییم که اگر خلبانان نیروی هوایی و پشتیبانی‌های آنان نبود شاید بسیاری از عملیات‌های دریایی و زمینی مانند عملیات مروارید و والفجر ۸ نیز به پیروزی نمی‌رسید. این نیرو از پایان دفاع مقدس تا کنون هم در عرصه‌های خودکفایی، ساخت و تولید تجهیزات جدید و به روز هم از نیرو‌های پیشگام در نیرو‌های مسلح به شمار می‌رود.

 

این نیرو از نخستین روز‌های پیروزی انقلاب اسلامی و بعد‌ها در طول دفاع مقدس علاوه بر عملیات‌های مهمی، چون حمله به الولید یا اچ ۳، حمله به اوسیراک، کمان ۹۹، بمباران شهر کوت و بسیاری دیگر از عملیات‌ها نقش مهمی در نابودی توان نظامی ارتش بعثی داشت و در این راه شهدای بسیاری را هم به انقلاب و کشورمان تقدیم کرده است. نخبگان نیروی هوایی ارتش توانستند عملیات‌های بسیاری را علیه دشمن بعثی طراحی و اجرا کنند که تا آن زمان شاید نظیر آن در دنیا وجود نداشت. این نوابغ و نخبگان نه تنها با این عملیات‌ها توانستند دشمن بعثی را مجبور به پذیرش شکست کنند، بلکه کارشناسان نظامی جهان را هم به حیرت واداشتند.

 

خلبانان جنگنده‌های اف‌۴ و اف‌۵ نیز از شجاع‌ترین و بهترین خلبانان ایران هستند؛ خلبانانی از جمله شهید فریدون ذوالفقاری، شهید علیرضا یاسینی، شهید حسین خلعتبری، فرج‌الله براتپور، شهید مصطفی اردستانی و هوشنگ آغاسی بیگ. اف ۵‌ها و اف۴‌های ایرانی نیز ستون‌های زرهی رژیم بعث را در دشت خوزستان به گونه‌ای مورد هدف قرار دادند که دشمن نتوانست به هدف خود برای تصرف جنوب خوزستان و دزفول دست پیداکند. باید توجه کنیم که خلبانان ایرانی باعث شدند تا صادرات نفت عراق تحت از حدود دو میلیون بشکه به ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت.

 

 

نبرد‌های هوایی خلبانان ایران اسلامی علیه رژیم بعثی عراق نیز بخشی جذاب از جنگ است که متاسفانه کمتر به آن پرداخته شده است. اف۱۴‌های ایران در دست خلبانان بزرگی، چون یدالله خلیلی، اسدالله عادلی، حسین خلیلی، جلیل زندی، فضل‌اله جاویدنیا و ده‌ها مرد بزرگ دیگر نه تنها هشت سال مانع تسلط هوایی دشمن بر آسمان ایران شدند، بلکه حدود ۱۳۰ (پیروزی هوایی ثبت شده) تا ۱۹۰ (پیروزی غیررسمی) را کسب کردند. در حالی که دشمن تنها توانست پنج فروند اف۱۴ ایران را ساقط کند.

 

 

نیروی هوایی ارتش در دفاع مقدس به طور کلی چهار وظیفه اصلی را انجام می‌داد که عبارتند از؛ شناسایی هوایی، ترابری هوایی تاکتیکی، انهدام زیرساخت‌های اقتصادی و نظامی رژیم بعث عراق و دفاع از تاسیسات زیربنایی کشور. در این بین، اما یکی از مهم‌ترین وظایف این نیرو در دفاع مقدس انهدام و نابودی مقر‌های دشمن بعثی بود. یعنی همان نقاطی که باید منهدم می‌شدند تا در موج حملات دشمن بعثی علیه کشورمان وقفه ایجاد شود. در این میان نقش جنگنده‌های فانتوم و خلبانان آن در اجرای این وظیفه بسیار مهمی و حیاتی بود.

 

 

امیر سرلشکر خلبان شهید حسن طالب‌مهر یکی از خلبانان شهید نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران است که در هشتمین روز از آبان ماه سال ۱۳۳۲ در تهران چشم به جهان گشود. دوران ابتدایی و دبیرستان را در تهران سپری کرد و پس از دریافت دیپلم در اول مهرماه سال ۱۳۵۱ توانست وارد نیروی هوایی ارتش شود. حسن در ابتدا آموزش‌های ابتدایی پرواز و سایر دروس مقدماتی همچون زبان انگلیسی را با موفقیت در تهران فرا گرفت و سپس برای طی دوره‌های تکمیلی به آمریکا اعزام شد. 

 

او در آمریکا نیز توانست با موفقیت دوره‌های پیشرفته خلبانی با جت مافوق صوت را طی و نشان یا وینگ خلبانی را دریافت کرد. پس از بازگشت به ایران به جمع خلبانان جنگنده F-۴ در پایگاه ششم شکاری بوشهر پیوست. حسن و دوستانش هم در این پایگاه همچنان به پروازهایشان تا پیروزی انقلاب اسلامی و پس از آن ادامه دادند. اما با تجاوز بی رحمانه بعثی‌ها به کشورمان این شهید بزرگوار به همراه سایر همرزمانش لباس رزم بر تن کرده و به پرواز درآمدند.

 

 

حسن در ۹ ماه ابتدایی دفاع مقدس بدلیل اینکه در پایگاه نهم شکاری بندرعباس خدمت می‌کرد، بیشترین ماموریت هایش از نوع گشت‌زنی بر فراز خلیج فارس و تنگه هرمز بود و کمتر در پایگاه‌های نزدیک به خط مقدم جبهه‌ها پرواز می‌کرد. اما حضور موثرش در جبهه‌های جنگ از سال ۱۳۶۰ با انتقال به پایگاه ششم شکاری بوشهر آغاز شد، او به قدری برای دفاع از کشورش مشتاق بود که دوستانش می‌گویند عطش او برای پرواز و هجوم به نیرو‌های بعثی وصف ناپذیر بود. 

 

او در عملیات شکست حصر آبادان، فتح المبین و بیت المقدس به عنوان خلبان شکاری - تاکتیکی حضوری موثر داشت و این فعالیت به حدی بود که مفتخر به دریافت نشان فتح درجه ۲ شد. 

 

 

نخستین روز‌های اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۱، عملیات بیت المقدس چند روزی است که آغاز شده و نیروی هوایی ارتش به عنوان پشتیبانی کننده از نیرو‌های سطحی در آن حضور دارد. نقش خلبانان نیروی هوایی ارتش در این عملیات که شبح ۳ نام داشت به قدری مهم بود که اگر پشتیبانی هوایی انجام نمی‌شد شاید سرنوشت به شکل دیگری رقم می‌خورد. حسن و علی (خلبان شهید علی امجدیان) جزو خلبانانی بودند که باید برای اجرای این عملیات به پرواز در می‌آمدند. ساعت ۳ بامداد ۱۶ اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۱ است، دستور اجرای این عملیات از ستاد عملیات جنوب به پایگاه ششم شکاری بوشهر ابلاغ و سه ساعت پس از آن خلبانان توجیه شده و به سوی آشیانه هواپیما‌ها می‌روند.

 

 

سروان خلبان حسن طالب‌مهر و ستوان‌یکم خلبان علی امجدیان در یک گروه هشت فروندی به فرماندهی امیر سرتیپ دوم خلبان براتپور پایگاه هوایی ششم شکاری بوشهر را ترک کردند، هدف انهدام تاسیسات دشمن بعثی. بنابر نقشه عملیات، یک فروند جنگنده F-۱۴ نیز برای اسکورت این گروه به پرواز درآمده و در ادامه عملیات فانتوم‌ها به دو دسته چهار فروندی تقسیم شده و مسیرشان را ادامه دادند. پس از گذشت مدتی کوتاه در حوالی پایگاه چهارم شکاری دزفول به سوی فکه گردش می‌کنند، اما در همین حین است که یک فروند میراژ بعثی در آسمان چنانه با جنگنده خلبان طالب مهر و همرزمش درگیر شده و با یک فروند موشک هوا به هوا، فانتوم ایرانی را هدف قرار می‌دهد. 

 

آن ها، اما پس از این برخورد جنگنده شان را ترک نکردند و برای نجات جنگنده مسیرش را به سوی کشورمان تغییر دادند. اما آتش گسترده به آن‌ها فرصت نداد و این خلبانان مجبور شدند تا با اجکت از جنگنده خارج شده و خود را نجات دهند. در این حین، طالب