به گزارش گروه وبگردي خبرگزاري صدا و سيما، در یک دورانی مردم اقدام به تولید مواد غذایی و گیاهان در منزل خود میکردند و علت آن هم این بود که محصولات حیاط پشتی خانه خودشان بسیار ارزانتر از چیزی بود که باید از مغازه دارها میخریدند و البته که هنوز هم در بعضی مناطق این چنین است و در آینده هم همین خواهد بود، اما نکته مهمی که باعث میشد این کار به صرفه باشد، این بود که افراد خودشان اقدام به ساخت و درست کردن کود میکردند.
البته که شواهد نشان میدهد در دنیای امروزی برای ساخت یک باغچه زیبا باید هزینه گزافی را پرداخت کنید، زیرا نمیتوانید باغچه خانه خود را با یک خاک ضعیف پر بار کنید.
دلایل مختلفی برای این کار وجود دارد که یکی از آنها این است که اگر خاک باغچه شما ضعیف باشد، محصولات شما نیز به مراتب ضعیف خواهد بود و در نتیجه تولیدات تان کمتر میشود و از طرفی مجبور میشوید که برای افزایش محصولات، جبران خسارت کنید.
خاک سالم مساوی با گیاهان سالم است
این موضوع به این معناست که باید خاک خود را غنی کنید و از آنجایی هم که همه افراد، مواد مخصوص باغبانی را در خانه نمیسازند به همین دلیل مجبورند که آن را از بیرون خریداری کنند. کود گیاهی را میتوان به راحتی از مغازهها تهیه کرد و البته کودهای گیاهی خریداری شده از بیرون، حاوی مواد شیمیایی نیز هستند که ممکن است به گیاه شما آسیب وارد کنند.
علاوه بر آن این که این کودها قیمت کمی ندارند و به همین دلیل باغبانی کردن در خانه را به یک اقدام گران قیمت تبدیل میکند، اما اصلا مجبور به پرداخت این هزینه گزاف نیستید، چرا که ما در اینجا طریقه ساخت آنها در منزل را به شما آموزش خواهیم داد.
ساخت کود گیاهی و ارگانیک کار آسان و جذابی است و حتما شما هم به این موضوع آگاه هستید که یک کود گیاهی خوب باید حاوی مواد آلی باشد تا خاک شما را اصلاح کند. مواد آلی را میتوان در خانه از طریق باقیمانده غذا و سبزیجات ساخت که هیچ هزینه سنگینی برای شما نخواهد داشت.
برای درست کردن کود گیاهی از مواد موجود در منزل، میتوانید مراحل زیر را دنبال کنید:
روش اول ساخت کود گیاهی
۱. به سراغ مواد اضافی در آشپزخانه بروید
پوست میوه و سبزیجات یکی از بهترین منابعی هستند که میتوانید در این مورد از آنها استفاده کنید. پوست تخم مرغ، میوهها، سبزیجات و آجیل را دور نریزید و اگرچه که این مواد نباید حاوی روغنها، چربی، گوشت و محصولات لبنی باشند، اما باید کمی رطوبت همراه آنان باشد و مراقب باشید که بیش از حد بوی منزجرکنندهای ندهند. این مواد را در یک ظرف بریزید و کمی خاکستر چوب به آن اضافه کنید تا مواد آلی آن افزایش پیدا کند.
۲. سایر مواد ارگانیک موجود در منزلتان را به این کودها اضافه کنید
جدا از خاکستر چوب همچنین میتوانید از خاک اره نیز استفاده کنید و سرعت تاثیرگزاری این کود را افزایش دهید. کود کشاورزی و حاصل از گاو و گوسفند را نیز میتوانید به مقدار کمی به این مواد اضافه کنید و خاک اره را میتوانید از مغازههای باغبانی تهیه کنید.
۳. مواد باقیمانده باغبانی را جمع آوری کنید
برای داشتن یک کود مغذی و تقویتی همچنین به مواد باقیمانده طبیعی در باغبانی نیاز دارید. میتوانید این مواد را از طریق برگها و چمن کوتاه شده تهیه کنید و زمانی که در حال چمن زنی هستید، تمام مواد مغذی در کیسه دستگاه چمن زنی شما تجمع میکنند و میتوانید محتوای آن را جدا کنید و به مواد آلی اضافه نمایید.
۴. مواد آلی را نیز بسازید و اضافه کنید
این مواد را به خوبی با هم مخلوط کنید و اجازه دهید که مقداری اکسیژن هم به آن برسد. همچنین از وجود منافذی در این ظرف اطمینان حاصل کنید تا مطمئن شوید که رطوبت خارج شود و برای بهترین نتیجه باید ۲ تا ۳ بار در روز ترکیب را هم بزنید.
۵. در آخر کود را اضافه کنید
باید صبر کنید تا مواد آلی شما رنگی تیره به خود بگیرد و زمانی که ظاهر کود به این شکل درمی آید، آماده استفاده است و سپس از یک چنگک باغبانی برای پخش کردن کود گیاهی در باغچه استفاده کنید. این کود ارگانیک خواص بسیار زیادی دارد که خلاص شدن از زبالههای ناخواسته و استفاده از باقیمانده چمنها از مهمترین آنها میباشد.
*فقط قبل از اینکه مواد غذایی را دور بریزید باید ببینید که به درد کود گیاهی میخورد یا خیر.
شاید برای پرورش یک دانه سبزیجات فقط به همین مواد آلی بدون هزینه نیاز داشته باشید و البته اگر باغچه شما بیش از حد بزرگ است یا با کمبود مواد مغذی روبرو شده، میتوانید مقداری کود خریداری کنید، اما در غیر این صورت بهتر است که خودتان دست به کار شوید و هزینهای دوباره ایجاد نکنید.
روش دوم ساخت کود گیاهی:
۱. باقیماندههای میوه، سبزیجات یا غذاهای گیاهی را درون سطل بزرگی بریزید و با خود به حیاط خانه ببرید.
۲. در باغچه چاله کم عمقی حفر کنید و سنگهای درشت، شاخهها و برگهای آفت زده را از اطراف چاله دور کنید.
۳. محتویات سطلی را درون چاله بریزید.
۴. روی چاله را با لایه نازکی از خاک بپوشانید.
۵. مدتی صبر کنید تا قطعات میوه و سبزی تجزیه و تبدیل به کود شود. در این مدت هر پنج یا شش روز یک بار خاک روی چاله را کنار زده و با بیلچه محتویات داخل آن را هم بزنید. ب
۶. ۳۰ روز بعد میتوانید از این کود خانگی استفاده کنید.
روش سوم ساخت کود گیاهی
اگر در خانه باغچه ندارید میتوانید، سطل فلزی در داری را در محلی مانند بالکن بگذارید و زبالههای خانگی یا همان مواد سبز را در قطعات کوچک درون آن بریزید و روی آنها را با حدود ۱۵ سانتی متر مواد قهوهای مانند برگهای خشک بپوشانید. اگر ساکن مناطق سردسیر هستید، سطل بازیافت خود را در مقابل تابش نور خورشید قرار دهید تا مواد زودتر تجزیه شود، اما اگر در مناطق گرمسیر و خشک زندگی میکنید سطل را در سایه قرار دهید، زیرا سرعت تبخیر آب موجود در مواد کاهش مییابد.
روش چهارم ساخت کود گیاهی
یک راه تخصصی تر برای تهیه کود گیاهی این است که:
• ابتدا محدوده مشخصی را در باغچه تعیین کرده و سپس با پشت بیل خاک را بکوبید تا سفت شود.
• دور این محدوده را با توری مرغی بپوشانید. اینگونه هوا در لابه لای مواد جریان مییابد.
• در کف این سطل توردار، تکههای برگ و چوب درختان را بچینید و سپس چند قطره آب به مواد اضافه کنید و هر روز پسماندهای خانگی را به آن اضافه کنید و صبر کنید تا مواد تجزیه شوند.
• با کمک چنگال باغبانی حدود دو تا سه هفته بعد مواد را با یکدیگر مخلوط کنید. گرمای هوا و این زیر و رو کردنها به آماده شدن زودتر کود کمک میکند.
• بعد از سه تا پنج ماه این کود آماده است.
نکته ۱:
اگر خاکی که در باغچه یا گلدانها به کار برده اید، قلیایی است، میتوانید از برگهای سوزنی کاج استفاده کنید که در اسیدی کردن خاک به شما کمک زیادی میکند.
نکته ۲:
در باغبانی به موادی مانند برگ، نی و چوب خشک، مواد قهوهای و به مواد طبیعی با رنگ سبز و تازه مانند علف تازه و برخی پسماندهای آشپزخانهها مواد سبز گفته میشود.
نکته ۳:
برای تولید کود از گوشت و مواد گوشتی، مواد لبنی و چرب مثل سس سالاد و کره بادام زمینی استفاده نکنید، زیرا ضایعات گوشت در کمپوست باعث ایجاد بوی بد و جذب حشرات موذی میشود.
نکته ۴:
برای تهیه زودتر کود گیاهی میتوانید از مواد نیتروژنی مانند علفهای کنده شده، برگ و شاخههای هرس شده، ضایعات چای کمک بگیرید؛ البته مخلوط و مرطوب کردن این مواد به صورت مستمر را نیز فراموش نکنید.
نکته ۵:
برای تهیه کود کمپوست از پوست تخم مرغ نیز میتوانید استفاده کنید، اما دقت کنید که پوست تخم مرغ به کندی تجزیه خواهد شد.
همانطور که گفتیم کلید داشتن یک باغچه و محصول خوب، خاک خوب میباشد.
نیتروژن، فسفر، پتاسیم و مقدار کمتری کلسیم، منیزیم و سولفور نیز باید در خاک وجود داشته باشد تا بتواند گیاه و محصول را تقویت کند.
در واقع شما باید پایه و بیش یک کود گیاهی را رعایت کنید و فهم خوبی از آن داشته باشید.
مقایسه کود گیاهی ارگانیک و کود مصنوعی
کودهای شیمیایی از مواد مصنوعی استفاده میکنند که معمولا حاوی مقدار زیادی از انواع نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند.
این کودها سریعا تاثیر میگذارند، زیرا مستقیما گیاه را تغذیه میکنند، اما به خودی خود نمیتوانند باعث بهبود و تقویت خاک شوند و ممکن است در طولانی مدت به آن آسیب هم وارد کنند. زمانی که به مقدار زیاد از مواد غیر ارگانیک استفاده کنید، کم کم رشد گیاهان را مختل خواهید کرد.
کودهای طبیعی و ارگانیک اغلب از یونجه، پنبه دانه، چربی ماهی برای تامین نیتروژن؛ استخوان مواد غذایی برای تاین فسفر تشکیل شده اند و گرانیت و آشنه دریایی به کار رفته در انها نیز باعث تامین پتاسیم میشود.
عیب این کودها این است که بسیار دیر و آرام عمل میکنند و آنها در وهله اول فرم خاک را به گونهای در میآورند که ریشههای گیاهان بتوانند جذب راحت تری داشته باشند و سپس راه خود را به گیاه پیدا کنند و بتوانند آن را تغذیه کنند.
کودهای طبیعی و ارگانیک مستقیما گیاه را تغذیه نمیکنند، اما میتوانند مواد مغذی و ضروری را به خاک برسانند که از خواص بارز این نوع کودها میباشد.
مفهوم N-P-K در کود گیاه
همانطور که گفتیم مواد مهمی باید در کود وجود داشته باشند، اما این مفهوم باید در کود گیاهی شما به طور حتم رعایت شود. N نشان دهنده نیتروژن، P فسفر، K نیز پتاسیم است که هر کدام از این مواد نقش بسیار مهمی را در سلامت خاک باغچه ایفا میکنند. نیتروژن ماده مغذی است که برای پرورش ساقه و برگ گیاهان بسیار مهم است، اما موضوع اینجاست که اگر محتوای N-P-K را برای کودهای آماده بررسی کنید، هیچ معجزه و تاثیر خاصی را از آنها مشاهده نمیکنید و معجزه و تقویت خاک زمانی اتفاق میافتد که بین این سه ترکیب تعادل مناسب وجود داشته باشد.
فسفر میتواند سلامت ریشهها را تضمین کند و باعث گل دهی بیشتر آنها شود و برای شکوفه دادن بیشتر معمولا از فسفر بیشتری استفاده میکنند.
پتاسیم نیز به رشد گیاه، تولید پروتئین، سختی گیاه، مقاومت در برابر آفات، مقاومت در برابر حشرات و استفاده موثر از آب کمک میکند و گیاهان بدون پتاسیم کافی رشد آهستهای دارند و ممکن است که برگهای آنها زرد شود.
استفاده کمتر، اما بهتر از کود گیاه
همیشه به یاد داشته باشید که یکی از قانونهای اساسی و پایهای این است که استفاده از کود در میزان کم، بهتر است. اگر از کود با غلظت بسیار بالا یا مقدار بسیار زیاد استفاده کنید، آسیبی که به گیاه وارد میکنید، بیش از مزایای آن خواهد بود. با این کار ریشههای گیاه آسیب میبینند و ممکن است کود شما باعث سوختن، قهوهای شدن و فر خوردن لبههای برگ این گیاه شود و آنها را از ساقه جدا کند.