دو گمانه در باره مذاکرات ایران و اروپا در بروکسل

علی باقری معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران در صفحه خود در شبکه اجتماعی توییتر اعلام کرد او ”روز چهارشنبه در بروکسل با هماهنگ کننده برجام برای ادامه بحث و گفتگو جهت از سرگیری مذاکرات به منظور دستیابی به نتایج“ دیدار خواهد کرد.
این سفر در پی دیدار اخیر انریکه مورا معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با باقری در تهران در خصوص از سرگیری مذاکرات برجامی است اما اینکه قرار است مذاکرات برای دستیابی به نتیجه در بروکسل مقر اتحادیه اروپا صورت گیرد این سوال را به ذهن متبادر می کند که آیا در خصوص مذاکرات برجامی با توجه به مواضع دولت امریکا در باره توافق هسته ای با اروپا شکاف ایجاد شده یا اینکه این مذاکرات مقدمه ای برای از سرگیری مذاکرات هسته ای در وین با پادرمیانی اروپاست؟
شاید با توجه به برخی نشانه ها پاسخ به سوال اول مثبت باشد و آن اینکه ادعا می شود دولت بایدن قادر نیست به ایران تضمین دهد که خروج امریکا از برجام دوباره تکرار نشود و همچنین نمی تواند همه تحریم هایی که در دوره ترامپ علیه ایران برقرار شده  را لغو نماید. 
این در حالی است که لغو همه تحریم  ها, راستی آزمایی آن و دادن تضمین برای ماندن دولت های بعدی امریکا در برجام از شروط مهم ایران است بنابر این در عمل امکان احیای برجام با توجه به اینکه مقام های امریکایی می گویند قادر نیستند تضمین دهند و همه تحریمها را لغو کنند وجود ندارد.
این در حالی است که در چنین شرایطی پیشرفت های هسته ای ایران ادامه دارد و غربی ها مدعی هستند این پیشرفت ها فاصله دستیابی تهران با سلاح هسته ای را نزدیک و این برنامه را غیر قابل بازگشت به عقب می کند هر چند تهران هیچگاه قصد ساخت سلاح هسته ای را نداشته و از این دانش برای مصارف صلح آمیز استفاده می کند و این برنامه تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی است.. در این وضعیت اروپایی ها می اندیشند که ممکن است برای امریکا دستیابی به توافق با ایران مهم نباشد در حالیکه برای آنها این موضوع اهمیت دارد.
نشانه دیگری را که در تقویت این گمانه می توان مطرح کرد موضوع رودست زدن امریکا به فرانسه در قضیه توافق فروش زیردریایی های  هسته ای به استرالیا بود که فرانسه را از قرار داد دهها میلیارد دلاری محروم کرد و خشم  پاریس را به دنبال داشت به طوری که فرانسه از این حرکت به عنوان خنجر خوردن از پشت یاد کرد و سفرایش را از استرالیا و آمریکا فراخواند.
این در حالی است که خروج غیر منتظره امریکا از افغانستان و قرار نگرفتن اروپا در کنار امریکا در مقابله با چین از دیگر مواردی است که بر این شکاف صحه گذاشته و اینگونه می نماید که شاید غربی ها به دنبال آن هستند که با استقلال از امریکا, در خصوص توافق با ایران منافع خود را دنبال کنند. 
در خصوص شکاف مواضع اروپا و امریکا در مقابله با چین,  «جوزف بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ۵ خرداد ۹۹ از وجود نشانه‌هایی مبنی بر آغاز عصری جدید سخن گفته بود که در آن چین بر ایالات متحده پیشی می‌گیرد. او همچنین گفته بود فشارها برای اینکه طرف یکی از این‌ها گرفته شود در حال افزایش است و در این میان «اتحادیه اروپا باید منافع و ارزش‌های خود را دنبال کند».
او همچنین گفته بود «بخت تنها زمانی با اروپا یار است که با چین در چارچوب نظم جمعی تعامل داشته باشد که این موضوع مستلزم داشتن روابط و همکاری‌های بیشتر با بقیه کشورهای دموکراتیک آسیایی از جمله هند، ژاپن و کره‌جنوبی است».
این در حالی است که دولت امریکا نه تنها وارد جنگ تجاری با چین شده بلکه با نادیده گرفتن منافع اروپا در حوزه ایندوپاسیفیک,  به چین هشدار می‌دهد که ادعاهای گسترده‌اش درباره جزایر دریای شرق و جنوب چین را نمی‌پذیریم و ممکن است در کنار متحدانمان برای حفظ ادعاهای آنها بجنگیم.
ضمن اینکه موضع منفی رابرت مالی نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا در امور ایران که گفت «تهران می‌تواند با هر طرفی که بخواهد مشورت کند، اما این مشورت‌ها نمی‌تواند جایگزین مذاکرات مستقیم با ایالات متحده شود. اگر ایران سوالی درباره نحوه رفع تحریم و تعهد آمریکا دارد، باید پاسخ را از ما بشنود» یا موضع ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا که گفت ”مقصد نهایی“ در تلاش برای احیای برجام، از سر گیری گفتگوها در وین است حکایت از نارضایتی آنها از گفتگوهای بروکسل دارد.

------------------------------------------------------
رضا محمدمراد