نخستین کافه علم جایزه مصطفی (ص) ۲۰۲۱ برگزار شد
کافه علم جایزه مصطفی (ص) با موضوع فیزیک و ماده تاریک و با حضور یحیی تیعلاتی، برگزیده مقیم کشورهای اسلامی چهارمین دوره جایزه مصطفی (ص) در نخستین روز از هفته این جایزه برگزار شد.
به گزارش
خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی پارک فناوری پردیس؛ یحیی تیعلاتی، استاد فیزیک دانشگاه محمد پنجم در رباط و برگزیده مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی (ص)، درگفتگوی علمی غیر رسمی درمورد کار تحقیقاتی خود با عموم مردم شرکت کرد.
این دانشمند مراکشی درباره مشارکت خود در همکاریهای بین المللی مانند LGC برای شورای تحقیقات هستهای اروپا (CERN) و ANTARES در توسعه تلسکوپهای KM۳NeT توضیح داد.
تیعلاتی، تلاشهای تیم تحقیقاتی خود را برای جمع آوری TeV۱۴ برای تولید ذرات جدید بوسیله شتاب دادن و برخورد پروتونها شرح داد.
وی در ادامه درباره فعالیتهای خود بر روی نوترینوها (ذراتی ناشناخته و رازآلود)، و تلاشهای تیم برای جستجوی تک قطبیهای مغناطیسی و نیز جستجوی هستهها (ذرات پایدار از ماده عجیب کوارک)، سخن گفت.
تیعلاتی همچنین به کاربردهای این علم در زندگی روزمره، مانند شبکه جهانی وب (که با شورای تحقیقات هستهای اروپا آغاز شد) و پرتودرمانی اشاره کرد.
او به طور خاص به رادیوتراپی FLASH اشاره کرد که شامل قراردادن بیماران سرطانی در معرض تابش با دوز بالای اشعه است.
تیعلاتی خاطر نشان کرد: این نوع پرتودرمانی در بین دانشمندان مسلمان بسیار کم مورد بررسی قرار گرفته و تحقیقات بسیار کمی بر روی آن انجام شده است.
برگزیده مقیم کشورهای اسلامی جایزه مصطفی (ص) همچنین در سخنرانی خود به محمد عبدالسلام، فیزیکدان نظری مسلمان پاکستانی و برنده جایزه نوبل، که در مدل ذرات اولیه شرکت کرده بود، ادای احترام کرد.
وی به این واقعیت اشاره کرد که با وجود سالها تحقیق و فناوریهای فراوان، "مایه تاسف است که ما از موضوعات پیرامون خود اینقدر کم درک میکنیم. " درک دانشمندان از ماده ۵ درصد است، در حالی که تیعلاتی میگوید: "ماموریت ما این است که ۹۵ درصد ماده را دریابیم. "
وی گفت: ماموریت اصلی ما پیشرفت علم است. ما سیاسی بازی نمیکنیم و هیچ قولی نمیدهیم، اما تلاش زیادی در تحقیقات خود انجام داده ایم. "
این رویداد که محیطی غیر رسمی برای مشارکت عمومی و علم فراهم کرده بود، میزبان کارشناسان دانشگاه تهران برای سخنرانی در مورد ماده تاریک بود.
تاریخ فیزیک و تعامل اولیه انسانها با آن
کاظم عزیزی، استاد فیزیک دانشگاه تهران هم درباره تاریخ فیزیک و تعامل اولیه انسانها با آن قبل از گالیله، نیوتن و ماکسول سخنانی ایراد کرد. فیزیکدانان اخیر و نظریههای پیشرفت آنها منجر به چیزی شد که ما امروزه به عنوان علم فیزیک مدرن میشناسیم.
به گفته عزیزی، رویکرد کلاسیک این فیزیکدانان به علم فیزیک تا اوایل قرن بیستم در پاسخ به سوالات جدید در حال ظهور نبود و مفهوم زمان و مکان تغییر کرد که منجر به دوره جدیدی از فیزیک شد. سپس، نسبیت خاص و عام اینشتین ظهور کرد و بعدها نظریه میدان کوانتومی، فیزیک ذرات را تغییر داد. کشف موج گرانشی در سال ۲۰۱۵ و اولین تصویر از سیاهچاله در سال ۲۰۱۹ از جدیدترین دستاوردهای فیزیک بود.
عزیزی با بیان اینکه "اخبار شورای تحقیقات هستهای اروپا نشانههای جدی فیزیک جدید را نشان میدهد گفت:، زیرا یکی از مهمترین اهداف فیزیک ارائه نظریهای درباره همه چیز برای توضیح همه رویدادها به صورت یکپارچه است".
همچنین سارا خطیبی از دانشگاه تهران گفت: مدل استاندارد فیزیک ذرات، که از سال ۱۹۷۴ نظریه پذیرفته شده است، کافی نیست، زیرا این مدل قادر به محاسبه مشاهدات تجربی، مانند عدم تقارن باریون، ماده نوترینوها و ماده تاریک نیست بنابراین، نظریههای بنیادی تری مورد نیاز است.
وی درباره ماده تاریک، افزود: "اثرات گرانشی شواهد قانع کنندهای برای حضور ماده تاریک در جهان ارائه میدهد. تلاشهای نظری و تجربی برای شناسایی ماده تاریک در حال انجام است. "
همچنین غلامحسین حقیقت، پژوهشگر فوق دکتری موسسه تحقیقات علوم بنیادی نیز درباره کار تحقیقاتی خود در دانشکده ذرات و شتابدهنده سخنانی ایراد کرد.