تقویم تاریخ؛ از قطع مناسبات ایران و انگلیس تا روز ملی واتیکان

به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صداوسیما، مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (سی ام مهر) به شرح زیر است:

تشکیل پلیس جنوب در ایران توسط انگلیس
۱۱۰ سال پیش در چنین روزی سی مهر سال ۱۲۹۰ هجری شمسی سپاهیان انگلیسی و هندی به جنوب ایران اعزام شده و پلیس جنوب را تشکیل دادند.
در زمان صدارت مستوفی الممالک که دولت درصدد اعاده امنیت و ایجاد رفاه برای مردم بود، دولت انگلیس با تبانی دولت روسیه اخطاریه شدیدی برای دولت ایران فرستاد و با اشاره به ناامنی‏‌ها و دستبرد‌ها به قافله‏‌ها و اموال بازرگانان انگلیسی و هندی متذکر شد که با این روند، دولت انگلستان خود را ناگزیر می ‏بیند تا در جنوب ایران و فارس، قوای نظامی تشکیل دهد و سازمانی شبیه قزّاقخانه که روس ‏ها در شمالِ کشور اداره می‏ کنند، در جنوب سازماندهی کنند. در این اخطاریه آمده بود که هزینه نگهداری این قشون را دولت ایران باید از محل سود گمرک جنوب و مالیات فارس تأمین کند. هر چند مجلس در برابر این خواست نامشروع، انگلیسی ‏ها مقاومت کرد، ولی با شروع جنگ جهانی اول، استعمارگر پیر، خود را به ایران تحمیل نمود و پس از مدتی، پلیس جنوب را در این منطقه تشکیل داد.

قطع روابط سیاسی ایران و انگلیس در دوره مصدق
۶۹ سال پیش در چنین روزی، سی ام مهر سال ۱۳۳۱ هجری شمسی دکتر «حسین فاطمی»، وزیر امور خارجه دولت مصدق، نخست وزیر وقت ایران، قطع روابط سیاسی ایران و انگلیس را اعلام کرد.
این تصمیم پس از تصویب هیات وزیران، تسلیم کاردار سفارت انگلیس در تهران شد. دکتر فاطمی، علت قطع رابطه ایران با انگلیس را بی اعتنایی این دولت به خواسته‌های ملت ایران در احقاق حقوق خود، به ویژه در زمینه ملی کردن صنعت نفت، دانست و به مقامات لندن خاطر نشان کرد که سیاست خود را در قبال ایران تغییر دهند. البته مدتی قبل از اعلام این خبر، مصدق در مورد قطع روابط سیاسی ایران با انگلیس، به این کشور هشدار داده بود.

تولد محمد قزوینی، ادیب محقق و مورخ ایرانی
۱۴۹ سال پیش در چنین روزی، پانزدهم ربیع الاول سال ۱۲۹۴ هجری قمری «محمد قزوینی»، ادیب، محقق و مورخ معاصر در تهران متولد شد.
او از نوجوانی با مبانی ادب و علم کلام آشنا شد و با استعداد سرشار خود از محضر پدر و سایر ادیبان عصر خود، بهره شایانی برد. او مدتی را در اروپا بسر برد و از کتب خطی فارسی موجود در موزه‌های اروپا نسخه برداری کرد. از آثار محمد قزوینی می‌توان به «تاریخ و زندگی در عصر حافظ» و حواشی بر چهارمقاله عروضی، مرزبان نامه و دیوان حافظ اشاره کرد. این محقق بزرگ در سال ۱۳۶۹ هجری قمری درگذشت و در شهر ری -در جنوب تهران - به خاک سپرده شد.

درگذشت کاشف ویتامین ث
۳۵ سال پیش در چنین روزی، ۲۲ اکتبر ۱۹۸۶ میلادی آلبرت سنت گیورگی (Albert Szent-Györgyi) اندام‌شناس اهل مجارستان درگذشت.
وی در ۱۶ سپتامبر ۱۸۹۳ در بوداپست متولد شد و تحصیلاتش را در ۱۹۱۱ در دانشگاه شِمِلوِئیش (Semmelweis University) ادامه داد، ولی خیلی زود از کلاس‌های درس خسته شد و تصمیم گرفت مطالعاتش را در آزمایشگاه کالبدشناسی ادامه دهد. در سال ۱۹۱۴ او را به عنوان پزشک ارتش در جنگ جهانی اول به جنگ فرستادند و مطالعات او متوقف شد. او در ۱۹۱۶، بیزار از جنگ، تیری به دست خود شلیک کرد و وانمود کرد که در جنگ از سوی دشمن تیر خورده است؛ در نتیجه به دلیل پزشکی او را به خانه فرستادند. پس از آن توانست دوران آموزشی خود را تمام کند و موفق به دریافت مدرک پزشکی یا MD در سال ۱۹۱۷ شود. پس از جنگ، کار‌های تحقیقاتی خود را با تمرکز بر روی شیمی در زمینهٔ تنفس سلولی ادامه داد. مطالعات او در این زمینه باعث شد تا بتواند به عنوان نماینده از سوی موسسهٔ راکفلر در دانشگاه کمبریج انتخاب شود. او مدرک دکتری خود با عنوان «اسید هگزورونیک» از بافت غدهٔ آدرنال را در سال ۱۹۲۷ از دانشگاه کمبریج دریافت کرد و در ۱۹۳۰ در دانشگاه سِگِد مشغول به کار شد. در این دانشگاه، به اتفاق همکارش جوزف اسویربلی دریافتند که اسید هگزورونیک در حقیقت همان ویتامین ث است. اعتبار او نیز در جامعه علمی به دلیل کشف ویتامین ث و اجزا و واکنش‌های چرخهٔ اسید سیتریک است. آلبرت سنت گیورگی به خاطر همین تلاش هایش در سال ۱۹۳۷ برندهٔ جایزهٔ نوبل فیزیولوژی و پزشکی شد.. او بعد‌ها و بعد از جنگ جهانی دوم به جرگه سیاستمداران مجارستان پیوست و نهایتاً در سن ۹۳ سالگی در اکتبر ۱۹۸۶ درگذشت.

روز ملی واتیکان
۲۲ اکتبر روز ملی واتیکان، کوچکترین کشور جهان است. واتیکان با وسعتی کمتر از نیم کیلومتر مربع و جمعیتی در حدود هزار نفر در جنوب قاره اروپا، به دور از دریای آزاد، در کشور ایتالیا و در قسمت غربی شهر رم واقع شده است.
زبان رسمی کشور کوچک واتیکانْ ایتالیایی و زبان رسمی کلیسا، لاتین است. مردم واتیکان پیرو مذهب کاتولیک بوده و واحد پول آن یورو است. حکومتِ واتیکان مذهبی است و تحت نظر رهبر کاتولیک‏های جهان، اداره می ‏شود. در حقیقت، واتیکان، مرکز سازمانِ جهانی کاتولیک ‏های جهان است. استقلال واتیکان در سال ۱۹۲۹ از ایتالیا به دست آمد. نوع حکومت در کشور واتیکان پاپ‏ نشین است. ۲۲ اکتبر سال‏روز انتخاب پاپ ژان پل دوم در سال ۱۹۷۸ روز ملی واتیکان نام‏گذاری شده است.