پرواز خارجی‌ها با پَرهای ایرانی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز اصفهان؛ منشا پیدایش شترمرغ در آفریقاست و این پرنده در اواخر دهه ۱۸۰۰ و در دهه ۱۹۰۰ به اروپا، خاورمیانه، آسیا، استرالیا و آمریکا برده شده است.
شترمرغ حیوانی است که تمام اجزای بدن آن قابل استفاده است و به دور ریخته نمی‌شود، مهم‌ترین مزیت پرورش شترمرغ هزینه بسیار کم نگهداری آن هم از لحاظ تغذیه و هم از نظر مکان است.
فعالیت نخستین کارگاه فرآوری پَر شترمرغ در مبارکه‌
نمی‌دانستند چکارشان کنند، معضلی بود برای کشتارگاه‌ها، آتششان می‌زدند یا دور می‌ریختند، اما حالا ابوالفضل محمدی شعار خواستن توانستن را سرلوحه تلاش خود قرار داد و در ۶۰ کیلومتری اصفهان در گوشه‌ای از شهر مبارکه نخستین و بزرگترین کارگاه فرآوری پر شترمرغ را با تکیه بر پشتکار و تلاش شبانه روزی راه اندازی کرده و قادر است این محصول سودآور را به روش علمی و اصولی پرچینی و بسته بندی کند و در آنسوی مرز‌ها به فروش برساند.
در سال‌های اخیر بازار خوبی برای پر‌های شتر مرغ فراهم شده و این محصول پرسوده هم در داخل و هم در خارج از کشور عرضه می‌شود، به گفته این کارآفرین، ۱۷ نوع پر مختلف از بدن شترمرغ‌های بالغ و کشتاری استحصال می‌شود که این پر‌ها از نظر شکل، ظاهر، بافت و کارآیی با یکدیگر متفاوت هستند و این مسئله یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این پرنده است.
این فعال صنعت شترمرغ که جوانی پویا با اراده آهنین است، پنج سال ابتدایی فعالیت خود را در این صنعت تنها تولید گوشت این پرنده درشت هیکل عنوان می‌کند و می‌افزاید: به جز گوشت،۹۰ درصد پوست و پَر این پرنده درشت هیکل را دور می‌ریخته است.
صحبت‌های او درباره شترمرغ‌ها، پر‌ها و دیگر فراورده‌هایشان شنیدنی است، ابوالفضل محمدی معتقد است همانطور که از تمام محصولات دامی تولید شده در کشور می‌توان استفاده کرد این شعار در صنعت شترمرغ هم صدق می‌کند درصورتیکه در ایران محبوبیت این پرنده تنها درمصرف گوشت پر فایده و مفیدش است و به گفته مسوولان در کشورمان سالانه 32 هزارتن گوشت شترمرغ در کشورمصرف می شود.

تمام اعضای شترمرغ دارای ارزش اقتصادی بالا
به گفته وی، این پرنده بزرگ تنها پرنده‌ای است که تمامی قسمت‌های آن شامل پر، پوست، چرم، قرنیه، گوشت و تخم آن از ارزش اقتصادی بالا برخوردار است.
در گوشه‌ای از کارگاه این پرورش دهنده شترمرغ، گونی‌هایی از پرشترمرغ انباشته شده، از این کارآفرین در خصوص مراحل فرآوری این محصول باارزش می‌پرسم و او پاسخ می‌دهد: در تحقیقات گسترده‌ای که در زمینه پرورش شترمرغ کرده بودم به این نتیجه رسیدم روی بحث پر شترمرغ متمرکز شوم، بطوریکه در ابتدا کار فرآوری پر شترمرغ با را کمک دو نفر آغاز کرده و با توسعه آن توانسته امروز زمینه امرار معاش ۳۰ نفر را در یکی از نخستین‌های فرآوری این صنعت در فرآیند شستشو و خشک کردن پر‌ها با تجهیزات صنعتی فراهم کند.
ابوالفضل محمدی بااشاره به خواص بی نظیر پرشترمرغ در بین پر‌های پرندگان، از فرآیند فرآوری ماهانه یک تا یک ونیم تن پر شترمرغ در کارگاه خود می‌گوید و می‌افزاید: پر‌ها ابتدا شستشو داده و با نورآفتاب خشک می‌شود، سپس در اتاق ایزوله دود دهی داده می‌شود تا میکروب‌ها کشته شود، سپس ۴۸ ساعت بعد در کارگاه پر‌ها جداسازی می‌شود.

فرآوری پرشترمرغ به روشی علمی درمبارکه
زهره اکبری کارشناس تولید پر در تنها کارگاه فعال فرآوری پر شترمرغ درمباکه هم شترمرغ‌های نَر را از پَرهای مشکی و ماده‌ها را از پر‌های خاکستری برخوردار می‌داند و می‌گوید: پَرها برحسب رنگ، سایز ونوع کاربرد دسته بندی می‌شوند و اندازه هر پر بین ۱۰ تا ۱۵۰ سانتی متر است.
کسری بابایی مدیر جهادکشاورزی شهرستان مبارکه هم از توجه ویژه به این صنعت پرسود به تازگی در کشتارگاه‌ها می‌گوید و می‌افزاید: سعی می‌شود پر شتر مرغ با بهترین کیفیت از بدن این پرنده جدا شود، بویژه ریشه‌های بالش که بهترین قسمت پر شترمرغ است، پر‌هایی که بستگی به کیفیت از ۷۰ هزار تا یک میلیون تومان به فروش می‌رسد.

استحصال یک کیلو و ۲۰۰ گرم پر از هر شترمرغ
دکتر توحید پور مغزی دامپزشک هم، میزان استحصال پَر از هر قطعه شتر مرغ را بین ۸۰۰ گرم تا یک کیلو و ۲۰۰ گرم بیان می‌کند و می‌افزاید: بسیاری از کشتارگاه‌ها از ارزش این فرآوری غافل هستند و متاسفانه شترمرغ پرورش یافته را در کمتر از ۱۰ ماه به کشتارگاه ارسال می‌کنند در صورتیکه پوست و پر این پرنده هنوز به کیفیت مطلوب نرسیده است.

اصفهان رتبه دوم پرورش شتر مرغ در کشور
اصفهان یکی از مستعدترین مناطق پرورش شترمرغ در ایران است، اما هنوز به جایگاه واقعی خود در زمینه این صنعت سودآور نرسیده و علت اصلی آن حمایت از نکردن در ایجاد صنایع تبدیلی است، به گفته مدیر امور طیور سازمان جهاد کشاورزی این استان، در ۲۰۴ واحد پرورش شترمرغ در استان سالانه ۲۳۰۰ تن گوشت تولید می‌شود و استان اصفهان بعد از مرکزی رتبه دوم پرورش شتر مرغ را در کشور دارد.
علی دهقانی، ظرفیت تولید پرورش سالانه شترمرغ را در واحد‌های استان ۲۲ هزار قطعه برمی شمارد و می‌افزاید: پرورش این پرنده در استان زمینه اشتغال ۱۴۰۰ نفر را فراهم کرده و اصفهان، نایین، نجف آباد، آران و بیدگل وکاشان عمده شهرستان‌های پرورش شتر مرغ است.

تجارت سرمایه گذاران ایرانی از پرشترمرغ در آنسوی مرز‌ها
آمار‌ها نشان می‌دهد سالانه بیش از ۱۰ تن پرشترمرغ درکشور دور ریخته می‌شود، وی، مهمترین کسری این صنعت را نبود صنایع تبدیلی و فرآوری، ناهماهنگی بین مراجع و دستگاه‌های ذیرربط در زمینه صدور مجوز می‌داند و می‌گوید: این چالش باعث فرار سرمایه گذار از ورود به این صنعت می‌شود درحالیکه ۸۰ درصد سود شترمرغ به فرآورده‌های آن است.
ایران پس از آفریقای جنوبی دومین پرورش دهنده شترمرغ در دنیا است، اما فرآوری این محصول باارزش در جیب خارجی‌ها سراریز می‌شود.

کارگاه فعال ایرانی در ترکیه
با شریک آقای محمدی که در ترکیه منتظر تحویل بار پر شتر مرغ ایرانی از او بود در فضای مجازی ارتباط تصویری برقرار کردم و جویای بازار این محصول در این کشور شدم، فرآوری کننده پر شترمرغ در کشور ترکیه می‌گوید: صادرات این محصول با ارزش افزوده فراوان در کشور‌های آلمان، ترکیه، سوریه، عراق و آفریقا بازار پررونقی دارد.
امید جرک، صادر نشدن پروانه فعالیت و بهره برداری این صنعت را از عوامل مهم مهاجرت به ترکیه می‌داند و می‌افزاید: در ایران در صدد راه اندازی کارگاه فرآوری صنعت پر شترمرغ بودم، اما بی مهری مسئولان در حمایت نکردن این صنعت در داخل باعث شد در آنسوی مرز‌ها کارگاه ایرانی را در ترکیه راه اندازی کنم و در این کشور پر شتر مرغ تولید شده در کارگاه آقای محمدی را تحویل بگیرم و به کشور‌های پرطرفدار این محصول ایرانی صادر کنم.
در لابلای صحبت‌های این صنعتگر ایرانی به اهمیت ندادن به صنعتی سودآور در ایران، باوجود اینکه استان اصفهان از قطب‌های تولید شترمرغ در کشور ، اما خالی از واحد فرآوری رسمی است پی بردم، وی می‌گوید: مسئولان جهاد کشاورزی بر با ارزش و سوآوری فراوان پر شتر مرغ باور ندارند، درصورتیکه این صنعت خواهان بسیاری در کشور‌های خارجی دارد، در صورتیکه با حمایت در داخل می‌توان این کالای ارزشمند و سودآور را فرآوری کرد و با هفت برابر قیمت به کشور‌های دیگر صادر کرد.
فرآوری کننده پر شترمرغ هم بابیان اینکه از پر‌های شترمرغ در ایران تنها برای گردگیری استفاده می‌شود، می‌افزاید: این محصول باارزش با توجه به قابلیت الکتریسته ساکن بهترین ابزار برای نظارت و تزئین کلاه خود‌های تغذیه است درصورتیکه پر‌های شترمرغ در دیگر کشور‌ها در ۱۵۰ نوع محصول از جمله لوازم تزئینی، کلاه و لباس و ... که ماده اولیه آن به نام ایران تولید و به کام خارجی‌ها است استفاده می‌شود.

ارزآوری سالانه ۵۰ میلیاردی از صادرات ۱۰ تن پرشترمرغ ایرانی
امید جرک اعلام می‌کند: ارزآوری سالانه ۵۰ میلیارد ریال ارمغان بازار فروش ۱۰ تن پر فرآوری شده در تنها کارگاه فعال آقای محمدی به خارج از کشور است، بااین وجود اصفهان به جایگاه واقعی در صنعت فرآوری پوست و پر شترمرغ نرسیده است.
وی، قیمت گردگیر تولید ایرانی را در داخل ۳۰ هزار تومان، اما در خارج ۵۰۰ هزار تومان بیان و اظهار می‌کند: از پَرهای این پرنده پر فایده اغلب برای تزیین لباس و دکوراسیون به خصوص در صحنه‌های تئاتر ودر مراسم‌های مذهبی استفاده می‌شود.

سهم ایران از بازار ۲۲ میلیارد دلاری دام و طیور در جهان فقط هفت دهم درصد!

دکتر قدیری رییس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان کشور هم می‌گوید: سهم ایران از بازار ۲۲ میلیارد دلاری دام و طیور در جهان فقط هفت دهم درصد است که می توان با برنامه ریزی های لازم صادرات آن را به عنوان محصولات غیر نفتی کشور به خارج توسعه داد.

مانع زدایی وحمایت از تولید کنندگان، کلید حل مشکلات خام فروشی
با وجود این که ایران دومین پرورش دهنده شترمرغ در دنیاست، اما نتوانسته جایگاه واقعی خود را در بازار‌های جهانی پیدا کند و درآمد ارزی حاصل از فروش پر‌های فرآوری شده از شترمرغ این ثروت با ارزش را برای کشور به ارمغان آورد.
رویایی که تحقق آن در گرو حمایت مسئولان و ایجاد زیر ساخت‌ها و صنایع تبدیی در داخل است.

نگارنده: اکرم قائدی