آغاز فروپاشی جوی سیاره پلوتو
دانشمندان میگویند که اتمسفر پلوتو به صورت ناگهانی در حال ناپدید شدن است.
به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، دانشمندان کشف کردهاند که جو سیاره پلوتو شروع به از بین رفتن کرده است. اتمسفر این سیاره کوتوله، تقریبا مانند اتمسفر زمین بیشتر از نیتروژن تشکیل شده است.
این اتمسفر با فشار بخار یخ روی سطح این سیاره تثبیت و نگهداری میشود. این به معنای آن است که در صورت افزایش دمای پلوتو، چگالی اتمسفر آن میتواند به میزان قابل توجه، تغییر کند.
پلوتو در ۲۵ سال گذشته مدام از خورشید دورتر شده است و از این رو دمای سطح آن در حال کاهش است. این باعث شده که اتمسفر این جرم آسمانی کوچک سردتر شود؛ این [روند تا زمانی ادامه مییابد که پلوتو]با رسیدن به سایر بخشهای مدار نامنظم خود به خورشید نزدیکتر شود.
هر دور کامل از مدار پلوتو پیرامون خورشید ۲۴۸ سال به طول میانجامد و فاصله آن تا خورشید (از نزدیکترین تا دورترین موقعیت نسبت به خورشید) تا حدود ۲۰ واحد نجومی «اییو» (AU) تغییر میکند. [نزدیکترین فاصله پلوتو به خورشید ۴.۴ میلیارد کیلومتر (در حدود ۳۰ واحد نجومی) و دورترین فاصله آن از خورشید ۷.۳ میلیارد کیلومتر (یعنی در حدود ۵۰ واحد نجومی) است.]
فشار سطح و چگالی اتمسفر پلوتو تا سال ۲۰۱۸ بهرغم دور شدن آن از خورشید در حال افزایش بود. این مسأله به علت فرایندی رخ میدهد که اینرسی (لَختی) حرارتی خوانده میشود.
دکتر لزلی یانگ از مؤسسه تحقیقات جنوب غربی (SwRI) که تخصصش مدلسازی برهمکنش بین سطوح و اتمسفر اجرام یخی در منظومه شمسی بیرونی است، میگوید: «مورد مشابه [این پدیده] شبیه به همان الگویی است که خورشید شنهای ساحل را گرم میکند.»
او افزود: «نور خورشید هنگام نیمروز در شدیدترین حالت خود است، اما ماسه همچنان در همه بعدازظهر به جذب گرما ادامه میدهد. از این رو، در اواخر بعدازظهر در داغترین حالت خود است. پایدار ماندن دائمی اتمسفر پلوتو نشان میدهد که ذخایر یخ نیتروژن روی سطح پلوتو با گرمای ذخیره شده زیر سطح گرم نگه داشته شدهاند. دادههای جدید بیانگر سرد شدن ذخایر یخ نیتروژن هستند.»
ستارهشناسان برای کشف این پدیده عجیب از تلسکوپهایی در آمریکاو مکزیک استفاده کردهاند تا اتمسفر پلوتو را در زمان گذر آن از مقابل یک ستاره -که تنها دو دقیقه به طول انجامید- رصد کنند. این رصدها به دانشمندان امکان داد که با بررسی تعداد دفعات ظاهر و ناپدید شدن ستاره، اتمسفر [پلوتو] را ارزیابی کنند.
دکتر الیوت یانگ، مدیر ارشد این پروژه در بخش علوم فضایی و مهندسی مؤسسه تحقیقات جنوب غربی (SwRI)، میگوید: «دانشمندان از سال ۱۹۸۸ تاکنون برای پایش تغییرات اتمسفر پلوتو از [روش] اختفا استفاده کردهاند.» [اختفا پدیدهای نجومی است که هنگامی رخ میدهد که یک جرم آسمانی از سوی جرم در حال عبور دیگری از دید ناظر پنهان شود.]
برنامه فضایی «نیوهورایزنز» در جریان پرواز خود به نزدیکی [پلوتو] در سال ۲۰۱۵، پروفیل چگالی فوقالعادهای بهدست آورد که با [یافتههای قبلی مبنی بر] دو برابر شدن میزان [چگالی] اتمسفر پلوتو در هر دهه سازگاری داشت؛ اما مشاهدات سال ۲۰۱۸ حاکی از آن بوده که این روند از سال ۲۰۱۵ [به این سو] ادامه نداشته است.»
منبع: ایندیپندنت